ارسالها: 1131
#41
Posted: 2 May 2013 13:48
دست نوشته های تاریخی انجیل
عهد جدید را براساس نوع متن به سه دسته غربی، الکساندری و بیزانسی تقسیم بندی میکنند. این دست نوشتهها عمده دست نوشتههای عهد جدید را تشکیل میدهند. همچنین دربرخی زبانها نسخههای دیگری وجود دارند که از مهمترین آنها میتوان به نسخههای زبان سریانی ( شامل پشتیا و دیاتسارون ) وزبانهای دگئز و لاتین ( وتوس لاتینا ووگلات ).
اولین دست نوشته کامل کتاب مقدس کدکس آمیاتینوس نام دارد که نسخه وگلات لاتین است که در سده هشتم در انگلستان و در کلیسای ویرموث – جارو تهیه شدهاست. اولین نسخه چاپی عهد جدید به زبان یونانی در سال ۱۵۱۶ درنشر یوهان فربن به چاپ رسیده است این نسخه براساس اطلاعات جمع آوری شده از نوشتههای یونانی جدید نوشتههای امپراتوری بیزانس ( توسط اراسموس ) اماده شدهاست و درکنار آن بخشهایی ازولگات (که درکتاب یونانی وجود نداشت نیز ترجمه شدهاست. اراسموس چهار ویرایش بعدی این کتاب را نیز منتشر نمود.
اراسموس یک کاتولیک رومی بود اما علاقه خاصی به یونانی بیزانس داشت و همین علاقه وی به یونانی و بی رغبتی نسبت به ولگات لاتین باعث شد که برخی از کاهنان کلیسا نسبت به دیدگاههای وی واکنش نشان دهند.
اولین نسخه انتقادی توسط رابرت استین در سال ۱۵۵۰ در پاریس چاپ شد. نوع متن به کار رفته دراین نسخه و همچنین نسخه اراسموس را " Textus Receptus " ( معادل لاتین « متن دریافتی ») مینامند که این لقب در نسخه الزویر سال ۱۶۳۳ به آن داده شده بود که هدف اصلی را جمله " nun cab omnibus receptum " («حالا همه آنرا دریافت کردند») معرفی کرد براین اساس کلیساهای اصلاح طلبان پروتستان ترجمههایشان را به زبانهای محلی انجام میدادند مانند نسخه پادشاه جیمز کتاب مقدس .
حتی اگر نباشی، می آفرینمت!
چونان که التهاب بیابان،
سراب را...
ارسالها: 1131
#42
Posted: 2 May 2013 13:53
با کشف دست نوشتههای قدیمی تر مانند سینائیه و واتیکانیه پژوهندگان دیدگاه خود را راجع به متن تغییر دادند. نسخه انتقادی کارل لیخمان در سال ۱۸۳۱ که برپایه دست نوشتههای مربوط به سده چهارم و پیش از آن تهیه شده بود نشان میداد که در نهایت متن دریافتی میبایست بر پایه متون قدیمی تر اصلاح شود. نسخههای انتقادی جدیدتر براساس پژوهش دانشگاهی و کشف قطعات پاپیروس آماده شدند که حتی برخی از آنها به اوایل عهد جدید برمیگشتند برهمین اساس ترجمههای جدیدی از ترجمههای قدیمیتر ارائه شد و در آنها اصلاحاتی صورت گرفت اما هنوز هم عدهای متن دریافتی یا متن اصلی بیزانسی را ترجیح میدهند.
تقدیس انجیل
شرع عهد عتیق در ترجمه یونانی هفتادگانی و مجموعه متنهای آن وارد مسیحیت شد. در فاصله میان سالهای ۲۰۰ پیش از میلاد و سال ۱۰۰ میلادی شرع یهودیان درحال شکل گیری بود وبحثهای داغی در مورد آن صورت میگرفت. مشخص نیست که در چه زمانی در مورد شرع یهود تصمیم گیری شدهاست اما به طور واضح درنهایت شرع یهود تعدادی از کتابهای هفتادگانی را از آئین خود حذف کرد. این عمل به صورت مستقل از مسیحیت صورت گرفت و مسیحیان شروع هفتادگانی را برگزیدند.
مسیحیت علاوه بر هفتادگانی، به متنهای دیگری هم رجوع کرد و سرانجام عهد جدید را شکل داد و فهرستهای گوناگونی از کتب برگزیده معرفی شد. در سده چهارم شورای کلیساها فهرستی شامل ۲۷ کتاب شرع را ارائه داد که درنهایت عهدجدید راشکل داد و امروزه هم از همین کتابها استفاده میشود. همچنین جرومی نسخه لاتین کتاب مقدس ( به ولگات مراجعه کنید ) را معرفی کرد که مشروعیت آن با توجه به اصرار پاپهمانند مشروعیت کتابهای معرفی شده توسط شورای کلیسابود. بنابراین طی این روند عهد جدید شکل گرفت اما هنوز هم میتوان به فهرست متعددی از کتب اشاره کرد که پس از آن ارائه شدهاند. برای نمونه فهرست مشخص در فاصله سالهای ۱۵۴۵ تا ۱۵۶۳ از طرف شورای ترنت ارائه شد.
حتی اگر نباشی، می آفرینمت!
چونان که التهاب بیابان،
سراب را...
ارسالها: 1131
#43
Posted: 2 May 2013 13:55
در طی دوران اصلاحات پروتستان برخی اصلاح طلبان فهرستهایی ارائه دادند که هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرند. بدون هیچ جدایی فهرستعهد جدید بدون تغییر باقی ماند اما متون عهد عتیق که در هفتادگانی قرار داشتند اما درشرع یهود نبودند اعتبار خود را از دست داد. بالاخره بعدها این کتب از شرع اغلب پروتستانها خارج شدند.هنوز در مجامع کاتولیک این کتابها به عنوان کتب تثنیه مقدس معروف هستند اما در مجامع پروتستان نام آنها اسفار مشکوک؛ اصطلاحی که به همه متون حذف شده از شرع مقدس اطلاق میشود ( هم کاتولیکها و هم پروتستانها برخی کتب خاص مانند «اعمال پطرس» را اسفار مشکوک مینامند که امری بحثبرانگیز است).
بنابراین امروزه عهد قدیم پروتستان دارای ۳۹ کتاب است که به علت تفاوت تقسیم بندی این تعداد با تعداد کتابهای تنخ یکسان نیست؛درهمین حین کلیسای کاتولیک روم ۴۶ کتاب را به عنوان عهد قدیم مقدس میشناسد. اصطلاح « متون مقدس عبری » معادل عهد قدیم پروتستانها است و نه عهد قدیم کاتولیکها چرا که عهد قدیم کاتولیکها حاوی متون مقدسعبری و متون اضافی دیگری است. هم پروتستانها و هم کاتولیکها دارای شرع عهد جدید با ۲۷ کتاب هستند.
مشروعیت همان مشخص کردن وحی بودن یا وحی نبودن یک متن است و با این مفهوم که نویسنده متن انسان است و یا نه و نحوه شکلگیری کتب مقدس تفاوت دارد.
متن مَسورهای[۴] عبری دارای پایانآیه به عنوان یک ویژگی مهم است. طبق سنت تلمودی پایانهای آیات دارای منشا باستانی هستند. در متون مسورهای پایان هر قسمت نیزبا یک فاصله (« قسمت بسته ») یا رفتن به خط بعدی (« قسمت باز») مشخص میشود که « پاراشیوت» نام دارد. تقسیم متن موجود در « پاراشیوت » معمولاً به صورت موضوعی است. « پاراشیوتها » شماره گذاری نشدهاند.
حتی اگر نباشی، می آفرینمت!
چونان که التهاب بیابان،
سراب را...
ارسالها: 1131
#44
Posted: 2 May 2013 13:58
در دستنوشتههای اولیه ( از همه مهم تر در دست نوشتههای تیبریان مسورهای مانند نسخه قدیمی حلب قسمت « باز » ممکن است با یک خط خالی ویک قسمت « بسته » با رفتن به خط بعدی یا کمی تورفتگی نیز نمایش داده میشود ( خط قبلی نیز ممکن است کامل نباشد). قرار داد آخر دیگر در طومارهای تورات و کتابهای مقدس عبری چاپیبه کار گرفته نمیشود. دراین سامانه قاعدهای که قسمتهای « باز » و« بسته » را متمایز میسازد. این است که قسمتهای « باز » باید « همواره » در ابتدای یک خط جدید آغاز گردند، درحالیکه قسمتهای « بسته» «هرگز » در ابتدای یک خط جدید آغاز نمیشوند.
یک ویژگی دیگر مرتبط با متون مسورهای تقسیمبندی «سداریم» است. این تقسیم بندی موضوعی نیست اما تقریبا به طور کامل بر اساس « کمیت » متن انجام میشود.بیزانسیها همچنین نوعی از تقسیم بندی فصل را به نام « کفالایا » معرفی کردند. این تقسیم بندی با فصول فعلی مطابقت ندارد. تقسیم بندی فعلی کتاب مقدس به فصول و شمارههای آیات موجود در فصلها بر هیچ متن باستانی استوار نیست بلکه ابتکار مسیحیان سدههای میانه میباشد. همچنین بسیاری از یهودیان نیز از آن به عنوان مرجع فنی متون عبری استفاده نمودند. این مراجع فنی در دوره تاریخی مناظرههای اجباری خاخامها با کشیشهای مسیحی (که از شماره فصل و آیه استفاده میکردند ) به ویژه در پایانهای سدههای میانه در اسپانیا برای خاخامها اهمیت زیادی پیدا کردند. تقسیم بندی فصلها برای اولین بار توسط یهودیان در یک دست نوشته در سال ۱۳۳۰ و دریک ویرایش چاپی در سال ۱۵۱۶ مورد استفاده قرار گرفت اما نسل بعدی یهودیان در بیشتر ویرایشهای کتاب مقدس عبری کامل تلاش نظام مندی انجام دادند تا شمارههای فصلها و آیهها را در حاشیه متن بنویسند.
حتی اگر نباشی، می آفرینمت!
چونان که التهاب بیابان،
سراب را...
ارسالها: 1131
#45
Posted: 2 May 2013 14:01
تقسیم بندی کتاب مقدس به فصلها و آیهها اغلب موجب انتقاد شدید از سوی دین پژوهان گوناگون سنتگرا و نوین شدهاست. منتقدان بر این باورند که بخشبندی متن به فصلهای مختلف اغلب به صورت بی ربط و در نقاطی انجام میشود که از نظر روانی گفتار نامناسب است، بافت معنایی متن را ازبین میبرد و در عمل کتاب مقدس راتبدیل به تودهای از نقل قولهای مذهبی میکند. به هر ترتیب تقسیم بندی فصلها و شماره آیاتبه عنوان مرجع فنی مطالعات کتاب مقدس به جزء ناگسستنی آن تبدیل شدهاست. استفان لانگتون به عنوان اولین کسی که در سال ۱۲۰۵ تقسیم بندیهای فصول را در نسخه ولگات قرار داد مشهور است این تقسیمات سپس در سده ۱۴۰۰ در دست نوشته هاتی یونانی عهد جدید درج شدند. رابرت اشتاین ( رابرت استفانوس ) اولین کسی بود که شمارههای آیات را در هر فصل قرار داد؛ این شمارهها در سالهای ۱۵۶۵ ( عهد جدید ) و ۱۵۷۱ (کتاب مقدس عبری ) وارد نسخه چاپی شدند. [۲] [۳]
دفاع از کتاب مقدس مدافعان مسیحی از تمامیت کتاب مقدس و بعضا از نظریه بی خطایی کتاب مقدس دفاع میکنند. برنارد رم متفکر مسیحی اغلب به خاطر نوشتن عبارت زیر درکتاب خود به نام «مدارک مسیحی پروتستان » مسیحیان محافظه کار نامیده میشود:
« "یهودیان چنان ازآن نگهداری کردند که هیچ دست نوشته دیگری تاکنون این گونه محافظت نشده بود. آنها با مسوره خود نشانههای هر حرف، هجا، کلمه و پاراگراف را حفظ کردند.آنان مردان خاصی داشتند که تنها وظیفه آنهاحفظ این اسناد با امانتداری کامل بود - کتاب، وکلا، مسورهها. «
« در مورد عهد جدید تقریبا ۱۳۰۰۰ دست نوشته کامل و ناقص به زبان یونانی /یونانی و زبانهای دیگر وجود دارد که از دوران باستان کلاسیک /باستان به جا ماندهاند. «
« بیش هزار بار ناقوس مرگ کتاب مقدس به صدا در آمدهاست صفوف تشییع جنازه آن شکل گرفتهاند، سنگ نوشته سنگ قبر آن حکاکی شدهاست و وداع کردهاست.
حتی اگر نباشی، می آفرینمت!
چونان که التهاب بیابان،
سراب را...
ارسالها: 1131
#46
Posted: 2 May 2013 14:04
اما جسد همیشه زیر خاک نمیماند. هیچ کتاب دیگری مانند کتاب مقدس تاکنون این گونه مورد تاخت و تاز قرار نگرفته است به کدام کتاب فلسفی یا مذهبی یا روانشناختی زمانهای کلاسیک یا امروزی چنین حمله شدهاست ؟ با چنین ستیز و شبهههایی ؟ با چنین کمال و دانشی ؟ در مورد هر فصل خط و عقیده ای ؟ «
« هنوز میلیونها نفر کتاب مقدس را دوست دارند، میخوانند و مطالعه مینمایند.[۵] «
انتقاد به انجیل
دین شناسان و روحانیون ( به ویژه ابراهیم ابن عزیز و الکساندر گیبسون ) به تناقضهای آشکار متن کتاب مقدس پرداختهاند. اسپینوزا از مطالعه این ناسازهها نتیجهگیری میکند که تورات نمیتواند یک نویسنده داشته باشد و در نتیجه خدا و موسی تورات را ننوشتهاند. در سده ۱۹ منتقدانی مانند هرمان گونکل و جولیوس ولهاوسن اظهار کردند که کتابهای مقدس مختلف توسط نویسندگان مفروض نوشته نشده است بلکه توسط مجموعهای نامتجانس از نویسندگان در یک دوره طولانی نوشته شدهاست. گرچه باستانشناسی کتاب مقدس وجود برخی از افراد، مکانها و رویدادهای ذکر شده درکتاب مقدس را تایید میکند بسیاری از اندیشوران منتقد عقیده دارند که کتاب مقدس نباید به صورت یک سند تاریخی دقیق خوانده شود بلکه در عوض باید به صورت یک اثر ادبی و دینی که اغلب به رویدادهای تاریخی مربوط است؛ و اغلب به اسطورهشناسی غیر عبری قرابت دارد؛ مورد مطالعه قرار گیرد. این منتقدان معتقدند که کتاب مقدس بیشتر نشان دهنده مسایل مربوط به زندگی و عصر باورمندان است. تصمیم درباره ارتباط یا عدم ارتباط عقایداین نویسندگان به جامعه معاصر به روحانیون و طرفداران مذاهب امروزی واگذار میشود.
حتی اگر نباشی، می آفرینمت!
چونان که التهاب بیابان،
سراب را...
ارسالها: 1131
#47
Posted: 2 May 2013 14:19
مسیحیت از نگاه تاریخی
تصویر رایج از مسیحیت اولیه این است كه با یكپارچگی كامل آغاز شد و در ادامه به گروه هایی تقسیم شد اما بخلاف این تصویر رایج تصویر محققانه این است كه مسیحیت از همان آغاز با تكثر آغاز كرد. چراكه از همان ابتدا بعضی موضوعات پیچیده موجب نزاعهایی میانمؤمنان به مسیح ـ علیه السلام ـ شد.
بهمین خاطر می توان سده ی اول مسیحیت را به سه بخش تقسیم كرد:
الف. عصر حیات زمینی مؤسس دین یعنی حضرت مسیح ـ علیه السلام ـ (1 تا 30 میلادی)
ب. عصر گسترش مسیحیت. (30 تا 64میلادی)
ج. عصر نزاعهای عقیدتی. (64 تا حدود 100 میلادی)
در مورد عصر گسترش مسیحیت این توضیح لازم است كه در این دوره دو شخصیت عمده ی مسیحیت پس از حضرت عیسی ـ علیه السلام ـ نقش آفرینی كرده اند. یكی پطرس و دیگری پولس.فلذا می توان به صراحت ادعا كرد كه از همان آغاز عصر گسترش مسیحیت، بین مسیحیان انشعاب ایجادشده و آنها به دو گروه طرفداران پطرس و طرفداران پولس تقسیم شده بودند.
اما در عصر نزاعهای عقیدتی كه پس ازكشته شدن پطرس و پولس آغاز می شود غلبه ی اندیشه های پولسی بر پطرسی تا حدی نمایانگر است. فلذا شاید بتوان گفت كه در اواخر قرن اول میلادی مسیحیان بعد از شكافی كه بینشان ایجاد شده بود تقریباً به یكدسته یعنی طرفداران پولس تبدیل شدند.
از این به بعد دیگر شكاف عمده ای بین مسیحیان ایجاد نشد تا حدود قرن چهارم میلادی كه اولین شكاف عمده در دنیای مسیحیت بین آنچه اكنون كلیسای كاتولیك رم و كلیسای ارتدكس شرقی نامیده می شود رخ داد. علت این انشعاب تقسیم شدن امپراطوری روم به دو امپراطوری روم غربی كه پایتخت آن روم بود و امپراطوری روم شرقی كه پایتخت آن قسطنطنیه (استانبول) بود.
وضع به همین منوال گذشت تا اینكه بخاطر سخت گیریهای بیش از اندازه ی كلیسای روم غربی (كاتولیك) مردم از كلیسا زده شدند و در نتیجه عده ای از مؤمنین به انجیل علیه كلیسا شورش كردند و خواستار آزادی شدند.
حتی اگر نباشی، می آفرینمت!
چونان که التهاب بیابان،
سراب را...
ارسالها: 1131
#48
Posted: 2 May 2013 14:22
و این آغاز دومین شكاف عمده در میان دنیای مسیحیت بودكه از آن به دوره ی نهضت اصلاح دینی نیز تعبیر می كنند. این تلاشهای اصلاحی در داخل و خارج كلیسا منجر به چندین شكل جدید از مسیحیت شد كه در حكومت، اعتقاد و عمل از یكدیگر متمایز بودند.
پس می توان مذاهب مسیحیت را چنین تقسیم بندی كرد:
1. طرفداران پطرس: كه در همان قرن اول میلادی مغلوب عقاید پولسی شدند.
2. طرفداران پولس: این دسته خود نیز با صرف نظر از انشعابات كوچكی در طی قرون 1 تا 4 داشتند در قرن
چهارم به دو گروه عمده تقسیم شدند كه آنها عبارتند از:
الف. ارتدكسها.
ب. كاتولیكها.
و اما ارتدكسها:
برای این دسته هم قبل از نهضت اصلاح دینی و هم بعد از، انشعابات و شاخه های فرعی ای وجود دارد كه می توان آنها را چنین دسته بندی كرد:
1. مذاهب ایجاد شده در محدوده ی زمانی قرون 4 تا 16 میلادی كه عبارتند از:
1. نساطره. 2. ارمنیه. 3. سریانیه.
2. قبطیه. 5. كلدانیه. 6. مارونیه.
سریانه: آنها پیروان كلیسای سریانیه بودند و در سال 451 میلادی ایجاد شدند علت پیدایش آنها اختلاف عقیده در مورد طبیعت مسیح بوده است. این دسته بعدها به اسم كلیساهای خلقیدونیه شناخته می شده اند.
2. مذاهب ایجاد شده در محدوده ی زمانی قرون 16 تا 20
در این دوره مسیحیان ارتدكس در هر منطقه ای كلیسای مستقلی رابا بطریق (اسقف) مستقلی ایجادكردند كه تقریباً تعداد آنها به 15 رسیده است.»
و اما كاتولیكها:
بیشترین انشعابات در دنیای مسیحیت در میان كاتولیكها صورت گرفته است فلذا برای سهولت كارآنها را در سه
بخش جداگانه معرفی می كنیم:
1. مذاهب كاتولیكی ایجادشده در محدوده ی زمانی قرون 2 تا6 میلادی كه عبارتند از:
1. یعقوبیه 2. الیانیه 3. الیلیارسیه. 4. مقدانوسیه 5. سبالیوسیه
6. نوئتوسیه 7. بولسیه 8. موارنه 9. ملكانیه 10.مونوفیزیه
یعقوبیه: اسم دیگر این گروه یعاقبه استآنها گروهی از مسیحیان هستند كه منادی طبیعت واحد برای حضرت عیسی ـ علیه السلام ـ می باشند.
عده ای از این گروه در قرن 18 به كلیسای روم پیوستند كه امروزه به آنها بطریركیه السریان الكاتولیك گویند.
حتی اگر نباشی، می آفرینمت!
چونان که التهاب بیابان،
سراب را...
ویرایش شده توسط: ellipseses
ارسالها: 1131
#49
Posted: 2 May 2013 14:30
موارنه ی: این گروه را به شخصی به نام قدیس مارون نسبت می دهند كه در قرن چهارم در سوریه ی شمالی زندگی می كرده است.
ملكانیه: این گروه یكی از گروه های قدیمی مسیحیت می باشد و آنها پیروان شخصی به نام ملكا بودند. ملكادر روم زندگی می كرد و بیشتر روم ملكانی مذهب هستند.
این گروه جزء اولین كسانی هستند كه قائل به تثلیث و اقانیم ثلاثه شدند.
مونوفیزیه: این گروه نیز مانند یعقوبیه قائل به طبیعت واحد برای حضرت مسیح ـ علیه السلام ـ هستند بدین معنا كه انسانیت مسیح ذوب در الوهیت او شده است. این فرقه در قرن 5 توسط شخصی به نام ایوتخوس نشر داده شد و در مصر و حبشه و سوریه و عراق نیز طرفدار دارد.
2. مذاهب كاتولیكی ایجاد شده در محدوده زمانی قرون 6 تا 16 میلادی كه عبارتنداز:
1. مونوتولیة 2. یسوعیون. 3. الكاتاد.
مونوتولیه: این گروه توسط سرحیون اول در قرن 7 م ایجاد شد و هدفش بین دو گروه مونوفیزیه و خلقیدونی بوده است. این گروه قائل به ارادة واحد بودند.
یسوعیون: این فرقه توسط اغناطیوس دولویولا در سال 1534 میلادی تأسیس شده است. به این گروه در سال 1540 میلادی با بابولس ثالث نیز گویند.
الكاتاد: نام دیگر این گروه انقیاء است كه در قرون 12 و 13 میلادی بوده اند. این دسته اعتقاد به این داشته اند كه خداوند اله خیر است و شيطان اله شر و انسان از ایندو جمع شده است.
3. مذاهب كاتولیكی ایجاد شده در محدوده ی زمانی قرون 16 تا 20 میلادی:
در این دوران به خاطر بروز نهضت اصلاح دینی كاتولیكها خود به دو دسته ی بزرگ تقسیم شدند.
1. كاتولیكها 2. پروتستانها
اما كار به همین جا ختم نشد و درمیان هر كدام از این دو گروه (كاتولیك و پروتستان هم انشعاباتی به وجود آمد كه به طور اختصار به معرفی آنها می پردازیم:
حتی اگر نباشی، می آفرینمت!
چونان که التهاب بیابان،
سراب را...
ارسالها: 1131
#50
Posted: 2 May 2013 14:36
کاتولیکها
در این دوره در اثر نهضت اصلاح دینی از كاتولیكها شاخه ی دیگری جدا می شود به نام مورمونها.
مورمونها: مؤسس اول این فرقه شخصی به نام جوزف اسمیت (1805-1844 م) بوده است. این گروه مردم را دعوت می كردند كه به اصل یعنی كتاب یهود برگردند و بدین وسیله تطهیر شوند.
از عقاید آنها می توان به این موارد اشاره كرد:
«ـ خداوند شكل انسان است و دارای گوشت و استخوان است.
ـ مسیح ابتدا مورد ضرب و شتم واقع شد سپس به دار آویخته شد، جسد او سه روز در قبر بود تا اینكه دوباره زنده شد و به آسمان صعود كرد.»
پروتستانها
این فرقه نه تنها از اطاعت رؤسا و پاپ ها در آمدند، بلكه در تعلیم انجیلی بكلی از اطاعت كلیسای روم سرباز زده، اعتنائی به دستورات صادره از آنان نكردند.
با این همه خود این گروه نیز از اختلاف و چند دستگی مصون نماندند و به دسته جات مختلفی تقسیم شدند كه برخی از آنها چنین نام دارند.
1. لوتریه 2. جیش الخلاص. 3. میتودیه
4. عنصریه 5. شهود یهوه
لوتریه: این گروه توسط مارتین لوتر (1483-1546 م) پایه ریزی شد و از مهمترین گروه های پروتستانی به شمار می آید.
جیش الخلاص: این فرقه توسط ویلیام بوث در لندن 1875 میلادی تأسیس شد.
میتودیه: این فرقه در سال 1876 میلادیدر آمریكا تأسیس شد.
عنصریه: این شاخه نیز در آمریكا در سال 1901 میلادی ایجاد شد. البته این فرقه را با نام دین فقراء می شناسند.
شهودیهوه: این فرقه در سال 1874 میلادی در آمریكا توسط شالرز تاز تأسیس شد و به اسم شاگردان كتاب مقدس معروف هستند. و اسم شهودیهوه رادر سال 1931 میلادی برای خود برگرفتند.
از اعتقادات آنها می توان به موارد زیر اشاره كرد:
« ـ دوران امتها به پایان رسیده و به زودی عهد ملكوت خدا آغاز می شود.
ـ قائل به اب و ابن هستند و روح القدس را قدرت فعاله ی اب می دانند نه اقنوم سوم.
ـ برگشت مسیح را با جسد و روح منكر و فقط قائل به رجعت روحانی او هستند.
ـ آنها انتقال خون را حرام می دانند.»
حتی اگر نباشی، می آفرینمت!
چونان که التهاب بیابان،
سراب را...
ویرایش شده توسط: ellipseses