صفحه 40 از 111: « پیشین 1 ... 39 40 41 ... 110 111 پسین »

همه چیز درباره بیماری ها

leaderlover

کاربر

ارسالها: 3981

#391 Posted: 14 Jul 2011 04:56

مروری برسوء هاضمه

سوء هاضمه به‌صورت دل‌درد، نفخ، اسپاسم، ترش کردن معده اسهال، پیوست و یا بد هضم شدن غذا در افراد ظاهر می‌شود. متأسفانه شمار افراد مبتلا به سوء‌هاظمه بسیار زیاد بوده و روز به روز به تعداد آنها اضافه می‌شود و در صورتی‌که این افراد بخواهند جهت درمان خود از دارو استفاده کنند عوارض مصرف داروهای شیمیائی باعث نگرانی آنها خواهد بود.
شرایط زندگی ماشینی در سال‌های اخیر باعث گسترش تعداد از بیماری‌ها از جمله سو‌ءهاضمه شده است. نوع تغذیه، نوع کار و فعالیت، کمی استراحت، کمی تحرک و مشکلات روحی و روانی از عوامل بسیار مؤثر در ایجاد سوء‌هاضمه هستند، سو‌ءهاضمه به‌صورت دل درد، نفخ، اسپاسم، ترش کردن معده اسهال، پیوست و یا بد هضم شدن غذا در افراد ظاهر می‌شود. متأسفانه شمار افراد مبتلا به سوء هاضمه بسیار زیاد بوده و روز به روز به تعداد آنها اضافه می‌شود و در صورتی‌که این افراد بخواهند جهت درمان خود از دارو استفاده کنند عوارض مصرف داروهای شیمیائی باعث نگرانی آنها خواهد بود. خوشبختانه برای اکثر مشکلات سوء‌هاضمه داروهائی گیاهی بسیار خوبی وجود دارند که ضمن اثرات مفید به‌علت عدم عوارض جانبی می‌توان آنها را سالیان دراز مصرف کرد. قبل از توضیح چند نمونه از گیاهان مورد مصرف در سوء‌هاضمه عواملی را که می‌توانند در جلوگیری از سوء‌هاضمه مؤثر باشند توضیح می‌دهیم.
●تغذیه
رعایت رژیم غذائی مناسب حاوی مواد متنوع پروتئینی، چربی، کربوهیدرات، میوه و سبزیجات تازه بسیار ضروری است. وجود الیاف گیاهی که بیشتر از طریق خوردن میوه و سبزیجات به بدن می‌رسد در هضم, جذب و دفع مواد غذائی بسیار مهم است. سبوس گندم در نان‌های سبوس نگرفته از مهم‌ترین منابع الیاف گیاهی است. عدم تنوع مواد غذائی به‌خصوص در طولانی مدت باعث به‌هم خوردن وضعیت هضم، جذب و دفع می‌شود و انواع عوارض سوء هاضمه را ایجاد می‌کند. نکته‌ٔ مهم در تغذیه وب ”تنوع“ و ”میزان مرف“ غذائی است که باید به‌طور مرتب مصرف شود. مرف فیبرهای گیاهی که از طریق میوه و سبزیجات به بدن می‌رسند نه تنها در جلوگیری از سوء‌هاضمه نقش دارند بلکه پس از ورود به بدن با جذب آب حجیم شده و باعث سهولت دفع مدفوع می‌شوند و از توقف طولانی مواد در روده‌ٔ بزرگ و در نتیجه از جذب بیش از اندازه‌ٔ چربی، کلسترول و… جلوگیری می‌کنند. همین‌طور در جذب و دفع مواد تعادل برقرار می‌سازند و در نتیجه بسیاری از مشکلات از جمله چاقی کاهش می‌یابد. همچنین فیبرهای گیاهی می‌توانند با این عمل از پیوست که خود عامل مشکلات متعددی است جلوگیری کنند.
● تحرک
تحرک و ورزش از عوامل بسیار مهم برای سلامتی انسان به‌خصوص در جلوگیری از سوء‌هاضمه است. تحرک و ورزش یابد به‌طور منظم انجام شود و پیوسته تداوم داشته باشد. نداشتن تحرک در ایجاد پویست دخالت دارد. جالب است که بدانید، امسال شعار سازمان جهانی بهداشت، ”تحرک رمز سلامتی“ است. تحرک و ورزش در کاهش قند خون، فشارخون، چربی و کلسترول افرادی که از این عوامل رنج می‌برند تأثیر خوبی دارد.
● عوامل روحی ـ روانی
با توجه به اینکه وظیفه همه اعضاء بدن، تحت تأثیر فرمان‌های اعصاب است، استرس، دلهره، تشویش، نوع کار و خلاصه عوامل اطراف زندگی شخص می‌توانند از طریق مختل کردن کار معده و روده، عمل هضم جذب و دفع را مختل کرده و مشکلات مربوط به سوء‌هاضمه را ایجاد کند لذا باید از عوامل استرس‌زا دوری کرد و کوشید تا آرامش حفظ شود. همچنین استراحت و خواب از عواملی هستند که به آرامش کمک کرده و در سلامت انسان دخالت مستقیم دارند. عوامل ذکر شده جهت سلامتی و به‌خصوص جلوگیری از سوء‌هاضمه در درجه‌ٔ اول اهمیت قرار دارند ولی در صورتی‌که با توجه به رایت آنها، باز هم عوارض سو‌ء‌هاضمه وجود داشته باشند می‌توان از داروهای گیاهی در بسیاری از موارد کمک گرفت.
● دارو درمانی
از گذشته‌های دور گیاهان اسانس‌دار جهت تهیه‌ٔ ادویه‌جات به‌عنوان افزودنی به غذاها، از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. مطالعات جدید نشان می‌دهد که ادویه‌جات (مخلوط گیاهان اسانس‌دار) مانند داروها، در سلامتی و تنظیم بسیاری از اعمال بدن مانند تحریک برای هضم، جذب و یا دفع، یا تقویت معده و اشتهاآوری تأثیر به‌سزائی دارند. امروزه بیش از بیست اثر فیزیولوژیک و فارماکولوژیک از اسانس‌ها به اثبات رسیده‌ است، مهم‌ترین این آثار عبارتند از: اثرات ضد نفخ، ضد درد، ضد اسپاسم، ضد میکروب، ضد قارچ، محرک، ضد انگل و موارد دیگر، همچنین اروماتراپی یا رایحه درمانی که برای تسکین و یا درمان بیماری‌ها از قدیم مورد استفاده بوده در سال‌های اخیر دوباره مورد توجه و کاربرد قرار گرفته است. یکی از کاربردهای رایحه درمانی، در دفع مشکلات سوءهاضمه است. گیاهانی از جمله نعنا، گشنیز، بادرنجیویه، زیره، رازیانه، شوید، جعفری و… از سبزی‌های خوراکی مشهوری هستند که سالیان دراز به‌عنوان گیاهان داروئی ضددرد، ضدنفخ، ضداسپاسم، اشتهاآور، مقوی معده و محرک مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در سال‌های اخیر و از زمان انقلاب صنعتی در اروپا، این گیاهان به‌صورت فرآورده‌های داروئی به بازار عرضه شده‌اند. در ادامه‌ٔ مبحث به سه نمونه از این گیاهان که بیش‌تر در فرآورده‌های داروئی مصرف می‌شوند اشاره می‌شوند.
● داروهای گیاهی برای درمان سوء‌هاضمه
▪ نعنا:
گیاهی است علف که به‌نام MENTHA در جهان مشهور است. از این گیاه بیش از ۳۰ گونه در چهان وجود دارد که اکثر آن‌ها به‌عنوان سبزی خوراکی مصرف دارند. با وجودی که همه نعنا را می‌شناسند ولی اطلاعات علمی افراد درباره‌ٔ آن بسیار کم است. باید دانست که از بین همه‌ٔ گونه‌های نعنا فقط چند گونه نعنا بیش‌تر از همه در صنعت داروسازی مورد مصرف است: MENTHA PIPERIITA اولی به‌نام PEPERMINT و دومی به نام SPERMINT مشهور است. گیاه نعنا از خانواده LABIATAE (نعنا) است. اسانس گونه‌های داروئی نعنا به‌علت داشتن ترکیباتی از جمله CARVONE و MENTHOL یکی از پرمصرف‌ترین اسانس‌ها است. همچنین در بین اسانس‌های مورد مصرف در محصولات بهداشتی به‌خصوص در خمیر دندان‌ها دارای مقام اول است. به‌طور کلی نعنا و اسانس آن دارای خواص ضددرد، ضد نفخ، ضد اسپاسم، محرک معده، اشتها‌آور، خوش بوکننده و ضد میکروب است. در سال‌های اخیر گذشته از داروهای خوراکی نعنا داروهای موضعی از آن تهیه شده است که جهت دردهای سطحی دست، پا، کمردردهای ماهیچه‌ای مصرفمی‌شود. محصولات دیگر اسانس نعنا به‌عنوان ضد احتقان‌ بینی در سرماخوردگی‌ها است که باعث باز شدن بینی و راحت نفس کشیدن می‌شود.
▪ گشنیز
گیاهی با نام علمی CCRIANDER SATIVUM و از خانواده‌ٔ جعفری است. قسمت مورد استفاده آن برگ و میوه‌های آن است. برگ گشنیز، بیشتر به حالت تازه، یکی از پرمصرف‌ترین سبزیجات است. میوه‌ٔ گشنیز یکی از مهم‌ترین منابع اسانس در صنایع داروسازی و آرایشی بهداشتی است. این میوه دارای اثر ضددرد، ضد نفخ، ضد اسپاسم، مقوی معده، اشتهاآور و ضد میکروب است. با توجه به اینکه در اسانس میوه‌ٔ گشنیز ترکیبات خوشبویی از جمله LINALOOL (لینالول) وجد دارند، از آن در صنایع آرایشی، در تهیه‌ٔ مواد معطر به وفور استفاده می‌شود.
▪ بادرنجیویه
گیاهی است بوته‌ای به‌نام علمی MELLISA OFFICINALIS که به نام ملیس (MELLIS) در جهان مشهور است. این گیاه که به‌طور تقریبی شباهتی به نعنا دارد از همان خانواده‌ٔ نعنا (LABIATAE) است. قسمت مورد استفاده‌ٔ آن برگ‌ها و شاخه‌های گلدار آن است، این گیاه ‌دارای اثرات خوب ضد درد، ضد نفخ و اسپاسم، آرام‌بخش و تا حدی خواب‌آور است. بادرنجیویه به علت دارا بودن اسانس دارای بوی مطبوعی است و یکی از پرمصرف‌ترین گیاهان داروئی است. با وجودی که می‌توان از هر کدام از گیاهان فوق به‌طور جداگانه استفاده کرد وی کار کارخانجات ترجیح می‌دهند که برای اثرات سریع‌تر و قوی‌تر از فرمولاسیون دو یا سه گیاه با هم استفاده کنند. یکی از داروهای که از فرمولاسیون مخلوط سه گیاه فوق تهیه شده است قطره کارمیت (CARMINT) است که از عصاره‌ٔ برگ نعنا و بادرنجیویه و میوه‌های گشنیز فرموله شده است. این قطره به علت دارا بودن سه عصاره و اسانس گیاهان مربوط به خود، دارای اثر ایده‌آل ضد درد، ضد نفخ و ضد اسپاسم است. با توجه به خوراکی بودن گیاهان به‌کار برده شده، این قطره می‌تواند برای تمام افراد از نوزادان گرفته تا افراد مسن مورد استفاده قرار گیرد. فقط میزان مصرف در هر مورد متفاوت بوده و طبق راهنمای دارو است. قطره کارمینتبا هیچ دارو و غذائی دارای تداخل نبوده و می‌توان آن را در هر شرایط سنی و جنسی‌ای مصرف کرد. با توجه به بی‌ضرری آن، در صورت احتیاج می‌توان در روز چند مرتبه از آن در موارد نفخ، درد و اسپاسم استفاده کرد. همچنین می‌توان در صورت سوء‌هاضمه دائمی آن را سالیان دراز مصرف کرد. برای راهنمائی بیش‌تر مصرف‌کنندگان، باید گفت، هستند افرادی که به‌طور مداوم با خوردن هر وعده غذا، معده‌ی آن‌ها ناراحت شده و احساس سنگینی، درد، نخ و یا اسپاسم می‌کنند که در این صورت باید قطره‌ٔ کارمینتن را با هر وعده‌ٔ غذا و با شروع غذا خوردن استفاده کنند. افراد دیگری هستند که نمی‌دانند چه موقع احساس ناراحتی خواهند کرد و گاهی دچار نفخ، درد و اسپاسم می‌شوند، در این مورد هرگاه احساس ناراحتی پیش آید می‌توان از قطره استفاده کرد که در این صورت پس از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه اثر دارو کامل شده و فرد احساس راحتی می‌کند. در حقیقت کارمینت دارای دو نوع اثر سریع و مدت‌دار است. اثر سریع آن پس از حداکثر بیست دقیقه ظاهر می‌شود و نفخ و دل‌درد را از بین می‌برد و اثر دوم آنکه غیر سریع است تا چند ساعت و یا یک روز دوام داشته و اثر ضد دردی را در کل بدن اعمال می‌کند. کارمنت همچنین دارای اثر ایده‌ای در مشکلات قبل و حین قاعدگی (دل درد و نفخ) بوده و به علت داشتن بادرنیویه در این گونه موارد دارای اثر آرام‌بخش است. یک تحقیق کلینیکی دانشگاهی نشان داده است که قطره‌ی کارمینت نفخ زنان تازه سرازین شده را در عوض بیست دقیقه مهار کرده و باعث آرامش آنها شده است. نکته‌ٔ بسیار با اهمیتی که مورد سؤال بسیاری از افراد است اینکه آیا می‌توان به جای نعنا و یا داروهای موجود، از عرق نعنا یا عرقیات طبی دیگر برای رفع سوء‌هاضمه از جمله نفخ و درد استفاده کرد. در جواب باید گفت در صورتی‌که عرق نعنا در شرایط استریل تهیه شده باشد و دارای آلودگی میکروبی و قارچی نبوده و غلظت اسانس موجود در آن کافی باشد مصرف آن بلامانع است. در مواردی عرقیات موجود در بازار پس از مدتی نگهداری آثار کفک و کدر شدن و رسوب در آنها دیده می‌شود که نشانه آلودگی آن‌ها است. به‌طور اساسی محصولات داروئی مایع مانند قطره و شربت‌ها از نظر آلودگی بسیار حساس هستند به همین دلیل فرآورده‌هائی که توسط کارخانجات داروسازی تهیه می‌شوند استریل بوده و دارای آلودگی یا قارچی نیستند. بنابراین برای اطمینان باید از داروهای ساخته شده توسط کارخانجات داروسازی استفاده کرد و این مسئله به‌خصوص برای کودکان بسیار اهمیت دارد مگر آنکه از استریل بودن عرقیات طبی مطمئن باشیم.
گیاهی از جمله نعنا، گسنیز، بادرنجیویه، زیره، رازبانه، شوید، جعفری و… از سبزی‌های خوراکی مشهوری هستند که سالیان دراز به‌عنوان به گیاهان دارویی ضد درد، ضد نفخ، ضد اسپاسم، اشتها‌آور، مقوی معده و محرک مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

رضا هوشنگی (مدیر اجرائی مؤسسه مطالعات و اطلاع‌رسانی ترویج گیاهان داروئی پونا)

فصلنامه عطارنامه

hi dr!

leaderlover

کاربر

ارسالها: 3981

#392 Posted: 14 Jul 2011 04:57

سوء‌ هاضمه چیست ؟

● تعریف :

سوء هاضمه به احساس ناراحتی مبهم در شکم یا قفسه سینه گفته می شود که هیچ علت ارگانیک مشخص برای آن یافت نشده است . این احساس ناراحتی هنگام غذاخوردن یا بعد از آن ایجاد می شود .
معده ، مری و روده کوچک در سوء هاضمه درگیر هستند . مراقبت مناسب چنین بیمارانی شامل مراقبت شخصی و بررسی توسط پزشک می باشد . در موارد شدید و طول کشیده بیماری ، مراجعه به پزشک جهت بررسی علل ارگانیک ( عضوی ) سلامت عمومی بدن ، داروهای مصرفی ضرورت دارد .
● علائم و نشانه ها
در نظر بعضی از بیماران سوء هاضمه به آروغ زدن ، اتساع شکم ، احساس گاز زیاد در شکم و سیری زود رس اطلاق می شود که به آن ترش کردن همراه با نفخ می گوییم . در بعضی بیماران درد واقعی شکم و علائم شبیه زخم معده عنوان می شود ، در صورتی که هیچ زخمی وجود ندارد به آن ترش کردن بدون زخم می گوییم . گاهی این اصطلاح را بیماران برای توصیف احساس مبهمی که ناشی از بدی هضم غذا یا بدی تحمل بعضی غذاهاست به کار می برند . به طور کلی بعضی از علائم سوء‌هاضمه عبارتند از : – احساس درد خورنده یا سوزش شکم – نفخ ( احساس پری در شکم )- احساس گاز زیاد در شکم – سوزش سر دل ( بازگشت محتویات معده به حلق )- دل به هم خوردگی ( تهوع )- استفراغ – آروغ زدن
● علل سوء‌هاضمه :
۱ – بلع هوا ، می تواند به علت اضطراب مزمن ، خوردن سریع غذا ، نوشیدن نوشابه های گازدار ، نوشیدن هر نوشابه ای با نی ، جویدن آدامس ، مکیدن آب نبات سفت ، سیگار کشیدن و نامتناسب بودن دندانهای مصنوعی باشد و همچنین خود آروغ زدن مکرر می تواند بلع هوا را تشدید کند .
۲ – افزایش گاز روده ای ، می تواند به دنبال خوردن بعضی از مواد غذایی مثل حبوبات ، پیاز ، کلم و شلغم خام و … ایجاد شود . بعضی از میوه ها ( انجیر ، خرما ، آلو ) آدامسها و آب نباتهای بدون قند ( که ماده شیرین کننده افزودنی دارند ) و عفونت ژیاردیا می توانند تولید گاز در روده ها را زیاد کنند . می توان با خیساندن حبوبات به مدت نیم ساعت قبل از پخت غذا و دور ریختن آب حاصل از خیساندن ، مانع سوء‌هاضمه شد .
۳ – عدم تحمل غذا ، مرکبات و غذاهای ادویه دار ، غذاهای چرب در ناراحتی دستگاه صفراوی و شیر و …
۴ – اشکال در تخلیه کافی معده :
گاهی سوء‌هاضمه نشانه ای از ابتلا به یک مشکل جدی تر می باشد که می تواند به علت بیماری انسداد راه خروجی معده ، فلج معده ، زخم دوازدهه ، نارسایی لوزالمعده و …
یا عموماً کاهش حرکت انتهای معده و تأخیر در تخلیه بدون علت و ناشناخته شده باشد . بدیهی است در مواردی که سوء هاضمه با کنار گذاشتن عادات بد غذایی و مصرف ضد اسیدها بهبودی نیابد ارجاع به پزشک ضرورت دارد ، بویژه در موارد زیر : بیمار بیش از ۵۰ سال سن داشته باشد .
اخیراً بدون دلیل دچار کاهش وزن شده باشد .
در بلع مشکل داشته باشد . استفراغهای شدید داشته باشد مدفوع سیاه و قیر مانندی دفع کند . ( این امر به معنی وجود خون در مدفوع است ) توده ای در محدوده معده خود لمس کند .
۵ – زیاده روی در مصرف الکل و نیز دخانیات در ایجاد سوء هاضمه نقش شناخته شده دارد . غذاهای چرب و یا غذاهای مانده با احتمال بیشتری باعث سوء هاضمه می شوند . توانایی آنزیمی افراد در هضم و جذب مواد غذایی متفاوت است . غذاهایی که خوب هضم و جذب شوند باعث تحریک گوارشی و علائم سوء هاضمه خواهند شد .
● ریسک فاکتورها ( عوامل خطر )
استرس ، سیگار ، مصرف الکل ، مصرف داروهایی که باعث تحریک و آسیب معده می شوند ( مانند آسپرین و مسکن های غیراستروئیدی ) و مصرف کافئین ازعوامل خطر ساز محسوب می شوند .
خستگی های جسمی و روحی از عوامل زمینه ساز و تشدید کننده سوء هاضمه محسوب می شوند .
● پیشگیری
▪ از مصرف غذاهایی که خوب هضم نمی کنید پرهیز کنید . از مصرف غذاهای چرب پرهیز کنید .
▪ هنگام غذاخوردن و یا آشامیدن آرامش داشته باشید . به آهستگی غذا بخورید .
▪ از مصرف الکل ، سیگار کشیدن ، کافئین خودداری کنید .
▪ از انجام فعالیت بدنی و ورزش بعد از غذا خوردن پرهیز کنید .
▪ از بلع هوا جلوگیری کنید . بلع هوا معمولاً هنگامیکه مشغول آدامس جویدن هستید یا با دهان باز غذا می خورید و یا هنگام غذا خوردن صحبت می کنید رخ می دهد .
▪ بلافاصله بعد از صرف غذا دراز نکشید و بعداز صرف شام ، ‌زیر سرتان را با چند بالش بالاتر ببرید .
از مصرف خودسرانه آسپیرین و مسکن های غیراستروئیدی ( مثل دیکلوفناک و … )‌جداً پرهیز کنید .
▪ در صورت تشدید علائم یا طولانی شدن آنها جهت بررسی سلامت سیستم گوارشی و علل ارگانیک مسبب سوء هاضمه مراجعه به پزشک سودمند است .
▪ در صورتیکه علائم بیماری شدید نیست مصرف شربت های آنتی اسید توصیه می شود .
▪ در موارد شدیدتر با نظر پزشک معالج استفاده از داروهای مثل رانیتیدین در برطرف کردن علائم کمک کننده خواهند بود .
▪ همانطور که اشاره شد سوء هاضمه می تواند بدلیل بیماریهای ارگانیک نیز بوجود آید . در زیر لیستی از بیماریهای که باعث سوء هاضمه می شوند ارائه می شود .
▪ التهاب معده ( حاد یا مزمن )
▪ التهاب مزمن کیسه صفرا
▪ التهاب مزمن لوزالمعده
▪ زخم اثنی عشر
▪ زخم معده
▪ بدخیمی های معده ، مری و دیگر قسمت های لوله گوارشی )
▪ سندرم های سوء جذب مثل کمبود آنزیم لاکتات دهید روژناز که در هضم شیر مؤثر است . یا بیماری سلیاک ،‌…

hi dr!

leaderlover

کاربر

ارسالها: 3981

#393 Posted: 14 Jul 2011 04:58

مروری بر سنگ کیسه صفرا

سنگ کیسه صفرا

● سنگ کیسه صفرا چیست؟
سنگهای کیسه صفرا وقتی تشکیل می شوند که مایع ذخیره شده در کیسه صفرا تبدیل به شکل قطعاتی از مواد جامد (شبیه سنگ سخت شده) می گردد. در حالت طبیعی این مایع که صفرا نامیده می شود و برای کمک به بدن جهت هضم چربیها استفاده می شود. صفرا در کبد ساخته می شودد و سپس در کیسه صفرا ذخیره می شود تا وقتی که بدن نیاز به هضم چربیها پیدا کند. در این زمان کیسه صفرا منقبض می گردد و صفرا را با فشار به درون لوله ای به نام مجرای مشترک صفراوی که صفرا را به روده کوچک حمل می کند، می فرستد.
صفرا حاوی آب، کلسترول، چربی ها، نمکهای صفراوی، پروتئین ها و بیلی روبین است. نمکهای صفراوی با چربی ترکیب می شوند و بیلی روبین به صفرا و مدفوع رنگ زردی می دهد. اگر مایع صفرا حاوی میزان زیادی کلسترول، نمکهای صفراوی یا بیلی روبین باشد در شرایط خاصی می تواند به شکل سنگ سخت گردد.
دو نوع سنگ صفراوجود دارد، سنگهای کلسترولی و سنگهای رنگدانه ای هستند. سنگهای کلسترولی معمولاً زرد-سبز هستند و به طور اولیه از کلسترول سخت شده ساخته می شوند. حدود ۸۰ درصد سنگهای صفراوی را شامل می گردند. سنگهای رنگدانه ای سنگهای کوچک و تیره ای هستند که از بیلی روبین ساخته می شوند. سنگهای صفراوی می توانند به اندازه دانه شن کوچک یا به اندازه یک توپ گلف بزرگ باشند. کیسه صفرا می تواند فقط یک عدد سنگ بزرگ و یا صد ها سنگ کوچک و یا به نسبه هر ترکیب دیگری را بسازد.
سنگهای صفراوی می توانند جریان طبیعی صفرا را (زمانی که در هر یک از مجراهای حمل کننده صفرا از کبد به روده قرار می گیرند) مسدود کنند. این مجاری شامل مجاری کبدی است که صفرا را از کبد خارج می کنند، مجرای کیسه ای که صفرا را به کیسه صفرا می برد و از آن خارج می کند (شبیه یک کوچه بن بست که ورود و خروج یک مسیر است ) و مجرای مشترک صفراوی که صفرا را از مجرای کیسه ای و مجاری کبدی به روده کوچک می برد ( شبیه یک سه راهی که در آن دو راه به یک راه بزرگتر ختم می شوند).
صفرایی که در این مجاری گیر بیفتد می تواند باعث التهاب در کیسه صفرا، مجاری یا ندرتاً در کبد شود. سایر مجاری که به مجرای صفراوی مشترک باز می شوند شامل مجرای لوزالمعده ای است که آنزیمهای هضم کننده را از لوزالمعده خارج می نماید. اگر سنگ کیسه صفرا ورودی این مجرا را مسدود نماید، آنزیمهای هضم کننده در لوزالمعده گیر می افتند و باعث التهاب فوق العاده دردناکی به نام پانکراتییت سنگ صفرایی می شوند.
اگر هر یک از این مجاری به مدت زمان قابل توجهی مسدود گردند، ممکن است آسیب شدید و احتمالاً کشنده یا عفونت درکیسه صفرا، کبد یا لوزالمعده اتفاق بیافتد. علائم هشدار دهنده مشکلات جدی شامل: تب، یرقان و درد مداوم است.
●● چه چیزی باعث سنگ کیسه صفرا می شود.
● سنگهای کلسترولی
دانشمندان معتقدند که سنکهای کلسترولی وقتی تشکیل می شوند که صفرا حاوی میزان زیادی کلسترول، میزان زیادی بیلی روبین یا نمکهای صفراوی ناکافی است یا وقتی که کیسه صفرا به دلایل دیگر آنگونه که باید تخلیه نمی شود.
● سنگهای رنگدانه ای
علت سنگهای رنگدانه ای روشن نیست. این سنگها بیشتر در افرادی که دچار سیروز، عفونت مجاری صفراوی و اختلالات خونی ارثی مانند کم خونی داسی شکل ( که در آن بیلی روبین زیادی تشکیل می گردد) هستند تشکیل می شود.
● سایر عوامل
اعتقاد بر این است که فقط حضور سنگهای صفراوی می تواند باعث تشکیل سنگهای صفراوی بیشتری گردد. به هر حال، سایر عواملی که همراه سنگهای صفراوی هستند به خصوص برای سنگهای کلسترولی مشخص گردیده اند.
▪ چاقی : چاقی یک عامل خطر عمده برای سنگ صفراوی بخصوص در خانمهاست. یک مطالعه بزرگ بالینی نشان داد که حتی اضافه وزن متوسط خطر تشکیل سنگهای صفراوی را افزایش می دهد. محتملترین علت این است که چاقی تمایل دارد میزان نمکهای صفراوی را در صفرا کاهش دهد و در نتیجه کلسترول بیشتری باقی بماند. چاقی تخلیه کیسه صفرا را نیز کاهش می دهد.
▪ هورمون استروژن: به نظر می رسد، استروژن اضافی در حاملگی، درمان جایگزین هورمونی یا داروهای جلوگیری از بارداری، سطح کلسترول را در صفرا افزایش و حرکت کیسه صفرا را کاهش می دهند که که این هر دو مورد می توانند منجر به سنگ صفراوی شوند.
▪ نژاد: بومیان آمریکا استعداد ژنتیکی برای ترشح میزان زیادی کلسترول در صفرا دارند. در حقیقت این افراد میزان بالاتری از سنگهای صفراوی در آمریکا را تشکیل می دهند.
▪ جنسیت: زنان ۲۰ تا ۶۰ ساله دو برابر مردان احتمال تشکیل سنگ صفراوی دارند.
▪ سن: افراد بالاتر از ۶۰ سال احتمال بیشتری برای تشکیل سنگ صفراوی نسبت به افراد جوانتر دارند.
▪ داروهای پایین آورنده سطح کلسترول: داروهایی که سطح کلسترول را در خون کاهش می دهند در حقیقت میزان کلسترول تشکیل شده در صفرا را افزایش می دهند. این تغییر می تواند خطر سنگ صفراوی را افزایش دهد.
▪ دیابت: افرادی که دچار دیابت هستند عموماً دارای سطوح بالا از اسیدهای چربی به نام تری گلیسرید هستند. این اسیدهای چرب خطر سنگ صفرا را افزایش می دهند.
▪ کاهش وزن سریع: از آنجا که بدن چربی را طی کاهش وزن سریع متابولیزه می کند، این مسئله باعث می شود که کبد کلسترول اضافی را به درون صفرا ترشح نماید که می تواند باعث ایجاد سنگ صفراوی شود.
▪ روزه داری: روزه داری حرکات کیسه صفرا را کاهش می دهد و باعث تغلیظ زیاده از حد صفرا و کلسترول می شود که می تواند منجر به تشکیل سنگ صفراوی گردد.
● چه کسانی در معرض خطر سنگهای صفراوی هستند؟
▪ زنان
▪ افراد بالای ۶۰ سال
▪ بومیان آمریکا
▪ آمریکاییان مکزیکی تبار
▪ مردان و زنان دارای اضافه وزن
▪ افرادی که به سرعت یا به میزان زیادی وزن کم می کنند.
▪ زنان حامله، زنانی که درمان جایگزین هورمونی دریافت می نمایند و زنانی که از قرصهای جلوگیری از بارداری استفاده می کنند.
● نشانه های سنگ صفراوی چیست؟
نشانه های سنگ صفراوی غالباً حمله سنگ صفراوی نامیده می شوند چرا که غالباً ناگهانی اتفاق می افتند. یک حمله معمول می تواند باعث موارد زیر شود:
▪ درد ثابت در ناحیه بالایی شکم که به سرعت افزایش می یابد و از ۳۰ دقیقه تا چند ساعت طول
می کشد.
▪ دردی مابین دو کتف.
▪ درد زیرکتف راست.
▪ تهوع و استفراغ
حمله سنگ صفراوی اغلب به دنبال یک غذای چرب اتفاق می افتد و می تواند در شب اتفاق بیفتد. دیگر نشانه های سنگ صفراوی می توانند شامل موارد زیر باشند:
▪ نفخ شکم
▪ عدم تحمل غذاهای چرب ( به صورت عود کننده)
▪ قولنج
▪ آروغ زدن
▪ گاز
▪ سوءهاضمه
افرادی که نشانه های بالا و نیز نشانه هایی که در زیر آورده می شوند را دارند باید فوراً یک پزشک را ببینند.
▪ لرز
▪ تب کم درجه
▪ زرد شدن رنگ پوست یا سفیدی چشم
▪ مدفوع سفالی رنگ
بسیاری افراد دارای سنگ صفراوی نشانه ای ندارند. به این بیماران بی علامت گفته می شود و این سنگها، سنگهای خاموش نامیده می شوند. این سنگها تداخلی با عملکرد کیسه صفرا، کبد یا لوزالمعده ندارند و نیازی به درمان ندارند.
● سنگهای صفراوی چگونه تشخیص داده می شوند؟
بسیاری از سنگهای صفراوی به خصوص سنگهای خاموش تصادفی در حین انجام آزمایش برای یک مشکل دیگر کشف می شوند. اما زمانی که ظن آن می رود که عامل ایجاد نشانه ها، سنگ صفراوی است پزشک احتمالاً سونو گرافی انجام می دهد. سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصویر اعضاء استفاده می کند. امواج صوتی از طریق یک وسیله دسته دار که تکنسین روی شکم می خزاند به کیسه صفرا می رسند. امواج صوتی از کیسه صفرا، کبد و سایر ارگانها مانند رحم باردارباز می گردند و پژواک آنها پیامهای الکتریکی ایجاد می کند که می توانند تصویر عضو را در یک نمایشگر ویدئویی ایجاد کنند. اگر سنگ وجود داشته باشد، امواج صوتی با آن نیز برخورد کرده و باز می گردند و محل آنان نشان داده می شود. سونوگرافی حساسترین و اختصاصی ترین آزمایش برای سنگهای صفراوی است.
●● سایر آزمایشات نیز می توانند استفاده شوند.
● CT اسکن می تواند سنگهای صفراوی یا عوارض آنها را نشان دهد.
● ام آر آی می تواند مجاری صفراوی مسدود را نشان دهد.
● کوله سنتی گرافی. برای تشخیص انقباض غیر طبیعی کیسه صفرا یا انسداد استفاده می شود. یک ماده رادیو اکتیو به بیمار تزریق می شودکه در کیسه صفرایی که بعداً تحریک به انقباض می شود جذب می گردد.
● ای آر سی پی ERCP. بیمار یک آندوسکوپ را (که لوله ای انعطاف پذیر، دراز و چراغ دار است و به یک کامپیوتر و نمایشگر تلویزیونی متصل است) فرو می دهد. پزشک آندوسکوپ را به معده و سپس به درون روده هدایت می کند. سپس ماده رنگی خاصی را تزریق می نماید که به طور موقت مجاری دستگاه صفراوی را رنگی می نماید. ای آر سی پی برای مشخص کردن محل و برداشتن سنگها از مجاری استفاده می شود.
● آزمایشات خونی. آزمایشات خونی می تونند برای مشاهده علائم عفونت، انسداد، پانکراتیت یا زردی استفاده شوند.
نشانه های سنگهای صفراوی شبیه حمله قلبی، آپاندیسیت، زخمها، سندرم روده تحریک پذیر، فتق نافی، پانکراتیت و هپاتیت هستند. بنابراین تشخیص صحیح بسیار اهمیت دارد.●● درمان چیست؟
● جراحی
بیشترین راه درمان سنگهای صفراوی علامت دار جراحی است. (سنگهای صفراوی بدون علامت معمولاً نیازی به درمان ندارند.) به این نوع جراحی کوله سیستکتومی گفته می شود.
بیشترین جراحی کوله سیستکتومی لاپاراسکوپی نامیده می شود. در این جراحی جراح چند برش کوچک بر روی شکم می دهد و وسیله جراحی را داخل می کند و یک دوربین ویدئویی بسیار کوچک درون شکم قرار داده می شود که یک نمای بسته از اندامها و بافتها را به جراح می دهد. جراح در حالیکه به نمایشگر نگاه می کند از این وسایل برای جدا کردن دقیق کیسه صفرا از کبد، مجاری و سایر ساختمانها استفاده می کند. سپس مجرای کیسه ای بریده می شوند و کیسه صفرا از طریق یکی از برشهای کوچک بیرون آورده می شود.
از آنجا که ماهیچه های شکمی در حین جراحی لاپاراسکوپی بریده نمی شوند، بیماران درد و عوارض کمتری نسبت به جراحی با استفاده از برش بزرگ از طریق شکم دارند. بهبودی معمولاً یک شبه در بیمارستان حاصل می شود و با چند روز محدودیت کار و فعالیت در خانه ادامه می یابد.
اگر جراح مانعی را در حین روش لاپاراسکوپی مانند عفونت محل یا جای زخم باقی مانده از سایر جراحیها را بیابد ، گروه جراحی ممکن است تصمیم به تغییر روش و تبدیل آن به جراحی باز بگیرند. در برخی موارد اینگونه موانع پیش از جراحی شناسایی شده اند و جراحی باز برنامه ریزی می شود. به این نوع جراحی، جراحی باز گفته می شود چرا که در آن جراح یک برش ۱۲ الی ۲۰ سانتی متری در شکم می زند تا کیسه صفرا را بردارد. این یک جراحی بزرگ محسوب می شود و ممکن است نیاز به ۲ الی ۷ روز بستری در بیمارستان و چند هفته استراحت در منزل برای بهبودی داشته باشد. در حدود ۵ درصد جراحی های کیسه صفرا نیاز به جراحی باز می باشد.
بیشترین عارضه جراحی کیسه صفرا آسیب به مجاری صفراوی است. یا مجرای صفراوی مشترک آسیب دیده ممکن است باعث نشت صفرا و عفونت بالقوه خطرناک و دردناکی بشود. آسیب بزرگ خطرناکتر است و نیاز به جراحی اضافی دارد.
اگر سنگهای صفراوی در مجاری صفراوی باشند، پزشک (معمولاً یک متخصص گوارش) ممکن است از ای آر سی پی ( ERCP)برای تعیین محل سنگها و برداشتن آنها پیش از جراحی یا در حین آن استفاده نماید. در ای آر سی پی، بیمار یک آندوسکوپ را (که لوله ای انعطاف پذیر، دراز و چراغ دار است و به یک کامپیوتر و نمایشگر تلویزیونی متصل است) فرو می دهد. پزشک آندوسکوپ را به معده و سپس به درون روده هدایت می کند. سپس ماده رنگی خاصی را تزریق می نماید که به طور موقت مجاری دستگاه صفراوی را رنگی می نماید. سپس مجرای صفراوی مبتلا تعیین محل می شود و ازوسیله ای روی اندوسکوپ برای قطع مجرا استفاده می شود. سنگ در یک سبد کوچک گیر انداخته شده و به وسیله اندوسکوپ بیرون آورده می شود.
گاهی، در فردی که جراحی برداشت کیسه صفرا شده است، چند روز، چند هفته چند ماه یا حتی سالها پس از جراحی سنگی در مجاری صفراوی تشخیص داده می شود. معمولاً ای آر سی پی دو مرحله ای برای برداشت این سنگ موفق عمل می کند.
● درمان غیر جراحی
درمان غیر جراحی در موقعیتهای خاصی (مثلا زمانی که بیمار مشکلی پزشکی خاصی که نیاز به پیشگیری از جراحی داشته باشد) استفاده می شود و فقط برای سنگهای کلسترولی به کار می رود. بعد از درمان غیر جراحی معمولاً سنگها عود می کنند.
درمان خوراکی از بین برنده سنگ- داروهایی از اسیدهای صفراوی ساخته شده اند که برای از بین بردن سنگها استفاده می شوند. داروی یورسودیول و چنودیول برای سنگهای کلسترولی کوچک بهتر عمل می کنند. ممکن است درمان ماهها تا سالها برای از بین بردن تمامی سنگها ضرورت پیدا کند. هر دو دارو باعث اسهال خفیف می شوند و چنودیول می تواند موقتاً سطح کلسترول خون و آنزیمهای کبدی را افزایش دهد.
درمان تماسی از بین برنده سنگ- این روش تجربی شامل تزریق مستقیم دارو به داخل کیسه صفرا برای از بین بردن سنگ است. داروی متیل تربوتیل اتر می تواند برخی سنگها را در عرض یک تا ۳ روز از بین ببرد اما این دارو باید بسیار به دقت استفاده شود چرا که یک داروی بی هوشی دهنده قابل اشتعال است و می تواند سمی باشد. این روش در بیماران دارای سنگهای کلسترولی علامت دار کلسیفیه نشده تجربه شده است.
● آیا آدمها به کیسه صفرای خود نیازی ندارند؟
خوشبختانه کیسه صفرا عضوی است که افراد می توانند بدون آن زندگی کنند. از دست دادن آن حتی نیازی به تغییر دادن رژیم غذایی ندارد. وقتی که کیسه صفرا برداشته می شود، صفرا از طریق مجاری کبدی به خارج از کبد و به درون مجرای صفراوی مشترک جریان می یابد و به جای ذخیره شدن در کیسه صفرا مستقیماً به داخل روده کوچک می رود. به هر حال از آنجا که صفرا در کیسه صفرا ذخیره نمی شود به دفعاات بیشتری به درون روده کوچک جریان می یابد و منجر به ایجاد اسهال در حدود ۱ درصد افراد می گردد.
● نکاتی برای به خاطر سپردن
▪ سنگ صفرا زمانی تشکیل می گردد که مواد درون صفرا سخت می شوند.
▪ سنگهای صفراوی در میان افراد مسن تر، زنان بومیان آمریکا، آمریکاییان مکزیکی تبار و افراد دچار اضافه وزن بیشتر دیده می شود.
▪ حمله سنگ صفرا معمولاً پس از غذا خوردن روی می دهد.
▪ علائم می تواند علائم دیگر بیماریها را مانند حمله قلبی تقلید کند بنابراین تشخیص بسیار اهمیت دارد.
▪ سنگهای صفراوی در صورتیکه در مجاری صفراوی گیر بیفتند می تواند مشکلات جدی ایجاد نماید.
▪ جراحی لاپاراسکوپی برای برداشت سنگ کیسه صفرا شایعترین روش است.

hi dr!

leaderlover

کاربر

ارسالها: 3981

#394 Posted: 14 Jul 2011 04:58

آشنایی با سنگ کیسه صفرا

سنگ کیسه صفرا

جهت فهم طبیعت سنگ های صفرا، در ابتدا توجه به آناتومی کیسه صفرا و مجاری صفراوی کمک کننده است. کیسه صفرا یک عضوگلابی شکل است که زیر کبد در سمت راست بالایی معده قرار دارد. کبد صفرا تولید می کند، یک مایع زرد رنگ که توسط روده جهت کمک به هضم چربی و روغن ها مورد نیاز است. مجاری یا لوله ها، صفرا را از کبد به کیسه صفرا و به روده حمل می کنند. صفرا در کیسه صفرا ذخیره می شود، که به صورت دوره ای جهت وادار کردن صفرا به داخل شدن به روده منقبض می شود.
● سنگ های صفراوی چگونه تشکیل می شوند؟
صفرا از انواعی از مواد شیمیایی شامل کلسترول، نمک ها و رنگدانه های خاص تشکیل می شود. کیسه صفرا آب را از صفرا جذب می کند و سبب ضخیم شدن آن می شود. این کریستالها به تدریج رشد می کنند تا زمانیکه یک یا حتی صدها سنگ صفرا تشکیل شود. حدود۸۰ درصد از سنگ های صفراوی از کلسترول تشکیل می شوند در حالیکه بقیه از رنگدانه ها، نمکها، و دیگر مواد شیمیایی تشکیل می شوند.
● چه کسی به سنگ صفرا مبتلا می شود؟
به خوبی مشخص شده است که در دنیای غرب زنان میانسال سفید پوست بیش از همه احتمال ابتلا به سنگ صفرا را دارند. هرچند، در ۶۰ سالگی، تقریباً ۳۰درصد از تمام مردان و زنان سنگ صفرا دارند. کاهش وزن خیلی سریع سنگ ها را در برخی از افراد تولید می کند.
مردم آسیایی و آفریقایی شیوع کمی از سنگ صفرا را دارند در حالیکه قبایل هندی آمریکایی خاص تقریباً ۱۰۰ درصد شیوع را در زنان در میانسالی دارند. بنابراین، ارث، سن، و رژیم غذایی احتمالاً تمام فاکتورهای مهم در توسعه سنگ های صفراوی هستند. به صورت عملی هر کسی در هر سنی و تحت شرایط خاصی می تواند به این سنگ ها مبتلا شود.
● علایم
بسیاری از بیماران با سنگ های صفراوی هرگز علایمی را تجریه نمی کنند. هرچند، تعداد نیمی از تمام بیماران مبتلا به سنگ صفرا در نهایت یکی از علایم زیر را تجربه می کنند:
● کولیک
درد کولیک معمولاً پس از غذا هنگامیکه کیسه صفرا منقبض می شود رخ می دهد. در طی این پروسه، سنگ های صفراوی می توانند در خروجی گردن کیسه صفرا یا حتی در مجرای اصلی صفرا به روده جای بگیرند. این حالت درد متناوب اغلب شدید ایجاد می کند که در طرف راست بالای میانی یا بالای معده یا حتی در شانه راست و گاهی اوقات زیر استخوان سینه تجربه می شود. حملات کولیک از چند دقیقه تا چندین ساعت طول می کشد.
● التهاب کیسه صفرا
گه گاه، سنگ ها کیسه صفرا را تحریک می کنند که التهاب فعال و حاد نتیجه می شود. این حالت درد مداوم، مبهم و معمولاً شدید در بالای راست معده تولید می کند. این حالت به عنوان Cholecystitis حاد شناخته می شود. این یک حالت شدید است.
● یرقان
هنگامیکه یک سنگ صفرا به صورت دایم در لوله اصلی صفرا جای می گیرند، جریان صفرا مسدود می شود و نمی تواند به روده برسد. بنابراین، صفرا به کبد بر می گردد و به خون ریخته می شود. پوست زرد می شود، ادرار تیره می شود و شاید مدفوع سفید شود، چرا که این صفرا است که مدفوع را قهوه ای می کند.
● علایم دیگر
سنگ های صفراوی غالباً برای ایجاد سوء هاضمه، تهوع، و عدم تحمل به غذاهای چرب مقصر شناخته می شوند. هرچند، مشخص شده است که افراد بدون سنگ های صفراوی این علایم را به اندازه افراد با سنگ ها تجربه می کنند. بنابراین، پزشک نمی تواند مطمئن باشد که سنگ های صفراوی این علائم را ایجاد می کنند.
پزشک، و حتی بیمار ممکن است به آسانی از سابقه پزشکی به حضور سنگ های صفراوی مشکوک شوند. یک آزمایش اولتراسوند یا سونوگرافی یک روش ساده سریع تشخیص را فراهم می کند. در این تست، امواج صوتی به کیسه صفرا برخورد می کنند این تست به آناتومی کیسه صفرا توجه دارد. راه دیگر تست ارزیابی عملکرد آن است. در این تست (یک اسکن کبدی صفراوی) مقدار کمی از ماده رادیو اکتیو توسط ورید(IV) تزریق می شود. سپس در کیسه صفرا تغلیظ می شود. عامل سپس توسط IV داده می شود و سبب انقباض و تخلیه کیسه صفرا می شود. یک کیسه صفرای بیمار این کار را بخوبی انجام نمی دهد و بنابراین این تست می تواند مشکل کیسه صفرا را نشان دهد.
● درمان
به دلیل اینکه بسیاری بیماران مبتلا به سنگ صفراوی هرگز علایمی را بروز نمی دهند، اغلب انتظار هوشیارانه تجویز می شود. در واقع، معمولاً توصیه می شود که بیماران بدون علایم هیچ درمانی دریافت نکنند. هنگامیکه درمان مورد نیاز است، معمولاً یکی از موارد زیر را در بر می گیرد:
● جراحی لاپاروسکوپی
این تکنیک به سرعت درمان انتخابی برای بسیاری از بیماران مبتلا به سنگ صفرا شده بود. یک بریدگی بسیار کوچک از طریق ناف ایجاد می شود. سپس یک لوله میکرو ویدئو از طریق آن وارد می شود. سه ابزار شبه سوزنی دیگر سپس از طریق بالای معده وارد می شوند. این ها جهت برداشتن و تشریح کیسه صفرا بکار می روند، که با یکدیگر با سنگ ها از بریدگی کوچک بدست می آیند. با این تکنیک بیماران می توانند معمولاً همان روز یا بعد به خانه روند.
● جراحی عمومی
در گذشته، جراحی عمومی درمان انتخابی برای سنگ های صفراوی علامتی بود. جراحی لاپاروسکوپی اکنون در بیشتر بیماران ممکن است. با جراحی عمومی یک بریدگی ۳تا۶ اینچی در بالای راست شکم و ۳تا۶ روز اقامت بیمارستانی وجود دارد. مواردی وجود دارند که در آنها این نوع جراحی هنوز ضروری است.
● حل کردن سنگ صفرا
داروهایی اکنون دردسترس هستند که سنگ های صفراوی کلسترولی را حل می کنند. حل کامل سنگ های صفراوی از شش ماه تا دو سال طول می کشد، با درمان نگهدارنده که اغلب پس از آن مورد نیاز است. این روش به بهترین نحو روی سنگ های کوچک عمل می کند.
به دلیل سرعت و سهولت جراحی لاپاروسکوپی ، این تکنیک به میزان قابل ملاحظه ای جراحی است که معمولاً بیش از همه بکار برده می شود. بدن می تواند کاملاً به خوبی بدون کیسه صفرا عمل کند، اگر چه اسهال می تواند گه گاه یک مشکل باشد، بخصوص در بیماران با سندرم روده تحریک پذیر.
● پیشگیری
اکنون در مورد سنگ های صفراوی به اندازه کافی شناخت وجود دارد که توصیه های خاصی می تواند در مورد چگونگی پیشگیری از آنها در وهله اول داده شود. مقداری از این دانش تا اندازه ای قطعی است در حالیکه بخشی در این زمان تنها در حد پیشنهاد است.
● شواهد محکم
به وزن ایده آل بدنی برسید و آنرا نگه دارید اما بیش از ۳ پوند(kg~ ۵/۱) در هفته وزن کم نکنید، بخصوص رژیم های پرهیز بسیار کم کالری مایع را بکار برید.
● شواهد ضعیف
افزایش فیبر در رژیم غذایی، ویتامین C(نه بیشتر از ۵۰۰ میلی گرم در روز) و قهوه کافئینه همگی ممکن است کمک کننده باشند. به علاوه، فعالیت تفریحی منظم و فیزیکی- راه رفتن شدید، باغبانی، ایروبیک- به نظر می رسند که ارزش محافظی داشته باشند.
● خلاصه
سنگ های صفراوی یک اختلال معمول هستند و اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. هرچند، این سنگ ها می توانند درد شدید و مشکلات جدی تولید کنند که هنگامیکه کشف می شوند، به یک برنامه فعالیتی به خوبی توسعه یافته نیاز دارند. هدف باید اجتناب از مشکلات اورژانسی و جراحی باشد. برای سنگ های علامتی، جراحی لاپاراسکوپی معمولاً بیشتر انجام می شود، اگر چه انواع دیگری از درمان دردسترس هستند. با مشورت با پزشک، انتخاب درمانی صحیح می تواند انجام شود.

مترجم دکتر نگار اصغربیک

hi dr!

leaderlover

کاربر

ارسالها: 3981

#395 Posted: 14 Jul 2011 04:59

سندرم روده تحریک پذیر ( IBS ) چیست ؟

● سندرم روده تحریک پذیر ( IBS ) چیست ؟
سندرم روده تحریک پذیر ، یک اختلال شایع گوارشی است که ویژگی اصلی آن تغییر در اجابت مزاج و درد شکمی است . نکته مهم ، آن است که در سندرم روده تحریک پذیر هیچ اختلال عضو شناخته شده ای با معاینه بالینی و بررسی تشخیصی معمول یافت نمی شود و هیچ شاخص قطعی برای سندرم روده تحریک پذیر وجود ندارد . بنابراین تعریف بیماری بر اساس معیارهای بالینی ، و به تشخیص پزشک خبره گذاشته می شود .
● تظاهرات بالینی
‌IBS بیماری جوانان است و اغلب مبتلایان ، در سنین کمتر از ۴۵ سالگی به سر می برند ولی ممکن است افراد مسن نیز درگیر شوند . زنان ، ۲ تا ۳ برابر مردان به این بیماری مبتلا می شوند . شایع ترین شکایت بیماران ، درد شکم همراه با تغییر اجابت مزاج به صورت یبوست ، اسهال یا هر دو است . درد در IBS می تواند در قسمت های مختلف شکم احساس شود . ممکن است در قسمت بالای شکم ، پایین شکم یا پهلوها حس شود . معمولاً درد ، دوره ای است و با دوره های تشدید یا تخفیف همراه است اما در بعضی بیماران ، درد دائمی می شود . شدت درد ممکن است خفیف و قابل تحمل باشد یا آن قدر شدید باشد که فرد به طور دوره ای توان رفتن به سرکار را نداشته باشد . به هر حال درد شکمی تقریباً در تمامی بیماران فقط در ساعات بیداری وجود دارد و غالباً با مصرف غذاهای خاص یا استرس عاطفی افزایش می یابد و به عکس با دفع گاز یا مدفوع کاهش پیدا می کند .
● تغییر اجابت مزاج
‌شایع ترین نشانه بالینی IBS است . مهم ترین حالت ، یبوست همراه با اسهال و به صورت متناوب ، و به صورت دوره ای است .
‌یبوست ممکن است دوره ای باشد اما در نهایت ، پایدار و مقاوم به مسهل ها می شود . همچنین اغلب بیماران احساس دفع ناکامل مدفوع دارند در نتیجه تند تند به دستشویی می روند و زور زدن های یپاپی آنان سبب ایجاد مشکلاتی در راست روده و مقعد می شود . اسهال در بیماران ممکن است نشانه اصلی باشد . اسهال به صورت حجم های کوچکی از مدفوع شل است . در اصل اغلب حجم مدفوع زیاد نشده اما بیمار به طور مکرر برای دفع آن باید به دستشویی برود . اسهال شبانه در این بیماران هرگز دیده نمی شود و اگر فردی اسهال شبانه داشت حتماً پزشک به مشکلات عضوی فکر می کند .
‌اسهال ممکن همراه با دفع مقادیر زیاد بلغم و ترشحات چسبناک ( شبیه خلط سینه ) همراه باشد و در پاره ای از موارد بلغم و نه اسهال ، شکایت اصلی بیماران را تشکیل می دهد . خونریزی همراه مدفوع هرگز در IBS دیده نمی شود مگر بیمار به دلیل اشکال دفعی ، همزمان بواسیر یا شقاق داشته باشد . به هر حال در صورت وجود خون در مدفوع ، همیشه بیمار و پزشک باید مراقب وجود بیماریهای عضوی باشند و بررسی بیشتری انجام گیرد .
‌اسهال در IBS همراه با سوء جذب مواد تغذیه ای نیست و باعث کاهش وزن نمی شود بنابراین در صورت همراهی کاهش وزن در بیمار مبتلا به اسهال باید به تشخیص IBS شک نمود .
‌اتساع شکم ، نفخ ، آروغ زدن یا دفع گاز زیاد از مقعد شکایت شایع بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر است . مطالعات نشان می دهد که در واقع در اغلب بیماران ، گازهای روده ای افزایش نیافته اند بلکه حساسیت بیش از حد بیمار به مقدار اندک گاز باعث احساس بیش از حد گاز در روده شده است .
● شکایات گوارشی فوقانی
‌بسیاری از بیماران از سوء هاضمه ، سوزش سردل ، تهوع و استفراغ شکایت دارند . گرچه خود IBS ممکن است دستگاه گوارش فوقانی را درگیر نماید اما این علائم ممکن است نشانه وجود همزمان زخم یا جریان بیش از حد اسید از معده به مری باشد و ممکن است در مواردی پزشک انجام بررسی دستگاه گوارشی فوقانی را لازم بداند .
● آیا کولیت عصبی همان سندرم روده تحریک پذیر است ؟
‌اصطلاح کولیت نشانگر وجود التهاب در کولون است ، در صورتی که در بیماری IBS هیچ اختلال عضوی مشخص ( از جمله التهاب کولون ) وجود ندارد بنابراین این کلمه یک غلط مصطلح است ، باید از عنوان آن خودداری کرد .
●‌ آیا بیماران دچار IBS مشکل روحی – روانی دارند ؟
بیماری مشخص روانی در بیماران IBS یافت نشده اما افراد مبتلا به IBS اغلب افرادی حساس و زودرنج هستند و بیش از سایر افراد ، به استرس های عاطفی – روانی حساسیت نشان می دهند . اضطراب و افسردگی در بیماران IBS شایع تر است و در پاره ای از موارد نیاز به مشاوره با روانپزشک وجود دارد . از طرفی سابقه آزارهای جسمی ، روحی و جنسی در افراد مبتلا به IBS بیشتر از سایر افراد دیده می شود .
● برای بیمار مبتلا به IBS چه باید کرد ؟
‌مهم ترین مسآله در تشخیص IBS افتراق دادن آن از بیماریهای عضوی با علائم مشابه است . بیماریهای عضوی مثل سوء جذب یا بیماری التهابی روده می توانند ایجاد اسهال خونی کنند و با توجه به درمان کاملاً متفاوت این بیماری ها با IBS ، باید بتوان به دقت آنها را از IBS تفکیک کرد . در بیماریهای عضوی کاهش وزن ، تب ، دفع خون یا اسهال شبانه ممکن است وجود داشته باشد که به هیچ وجه در IBS دیده نمی شود .

همچنین شروع بیماری در سنین بالاتر از۴۵ سال ، سیر پیشرونده بیماری یا عدم قطع اسهال با وجود ناشتا ماندن طولانی میتواند به نفع بیماری عضوی باشد و نیاز به پیگیری و بررسی دقیق دارد و باید بیمار برای معاینه دقیقه به پزشک متخصص گوارش مراجعه کند و در صورتی که پزشک در شرح حال و معاینه بالینی نکته ای به نفع اختلال عضوی پیدا نکرد ، برای اطمینان خاطر ، بعضی از آزمایش های اولیه شامل شمارش تعداد سلول های خونی ، سرعت رسوب گلبولی ، تست های کارکرد تیروئید آزمایش کامل مدفوع ممکن است ضرورت پیدا کند .

در اغلب بیماران ، انجام رکتوسیگموئیدوسکوپی ( مشاهده قسمت انتهایی دستگاه گوارش تحتانی با آندوسکوپ مخصوص ) به همراه نمونه برداری از این ناحیه الزامی است . بسته به نظر پزشک ممکن است روش های تشخیصی دیگر مثل رویت دستگاه گوارش فوقانی با آندوسکوپ ، رویت کل دستگاه گوارش با کولونوسکوپ یا عکسبرداری از کل روده باریک ضروری باشد و در بعضی موارد ، سونوگرافی شکم یا آزمایشات اختصاصی تر مدفوع یا خون توصیه می شود .
● درمان
‌مهم ترین مساله در درمان بیمار آن است که بیمار اطمینان حاصل کند که بیماری وی خطرناک نیست ، علامتی به نفع بدخیمی وجود ندارد و سیر بیماری ، پیشرونده نیست ، ارتباط صحیح پزشک با بیمار ، مهم ترین نکته در درمان مناسب بیمار است . در قدم بعدی باید به بیمار گوشزد کرد که از مصرف غذاهایی که علامت های وی را تشدید می کند خودداری کند ، قهوه ، کلم ، نخود ، لوبیا و بادمجان بعضی از این غذاها هستند . در بعضی از بیماران ، شیر و لبنیات باعث تشدید علائم بیماری می شوند که باید به بیمار گوشزد کرد که شیر بدون لاکتوز مصرف کند .
‌در بیمارانی که یبوست شکایت غالب است ، مصرف غذاهای پرفیبر با داروهای افزاینده حجم مدفوع مثل سبوس یا پسیلیوم می تواند مفید باشد اما در بعضی بیماران این داروها باعث افزایش نفخ و اتساع شکم می شوند .
‌در بیمارانی که اسهال ،‌ شکایت غالب است مصرف اندک داروهای ضداسهال مثل دیفنوکسیلات یا لوپرامید می تواند مفید باشد اما درمان با این داروها باید به عنوان یک درمان موقت تلقی شود و رژیم غذایی جایگزین آن شود .
‌داروهای آنتی کلی نرژیک می توانند نشانه هایی چون درد را به طور موقت برطرف کنند . بهترین اثر آنها زمانی ظاهر می شود که قبل از درد قابل پیش بینی ( مثلاً دردی که به دنبال غذاخوردن ایجاد می شود ) مصرف شوند . دی سیکلومین و هیوسین از این دسته هستند .
● داروهای ضد افسردگی
‌این داروها غیر از تأثیر بر اختلالات خلق می توانند در کاهش درد بیمار بسیار مؤثر باشند و ممکن است در کاهش علائم مربوط به نفخ ، اسهال یا یبوست هم نقش بسزایی داشته باشند ، البته انتخاب نوع دارو کاملاً به تجربه پزشک معالج و بر اساس علامت غالب بستگی دارد .

hi dr!

leaderlover

کاربر

ارسالها: 3981

#396 Posted: 14 Jul 2011 04:59

آشنایی با سنگ کلیه

سنگ کلیه به‌خصوص در کشور ما یکی از بیماری‌های شایع کلینیک ارولوژی محسوب می‌شود و موادی که از آن با عنوان سنگ کلیه یاد می‌شود واقعاَ سنگ هستند،درباره این مشکل بسیار شایع و بی‌نهایت دردناک پای صحبت‌های دکتر حسین کرمی نشستیم. وی جراح و متخصص بیماری‌های کلیوی و فوق تخصص اندویورولوژی(درمان اندوسکوپی بیماریهای کلیه) و دانشیار دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی است. بد‌نیست این را هم بدانید که دکتر کرمی یکی از قاریان مطرح کشور است و تاکنون چندین بار در مسابقات بین‌المللی قرائت قرآن به مقام نخست دست پیدا کرده است.
▪ آقای دکتر می‌گویند درد سنگ کلیه یکی از شاه‌دردهای علم پزشکی است؟
ـ بله. درد سنگ کلیه در کنار درد زایمان و دندان درد یکی از شاه دردهای علم پزشکی است. از مشخصات درد سنگ کلیه این است که ناگهانی بوده با تهوع و استفراغ همراه است و حالت موجی دارد یعنی درد اصطلاحا می‌گیرد و ول می‌کند. بیمار به‌شدت بی‌قرار می‌شود و به‌دنبال راهی برای کاهش درد می‌گردد.
▪ یعنی اگر کسی سنگ کلیه داشته باشد الزاما درد هم دارد؟
ـ نه، ممکن است سنگ در کلیه یا سایر بخش‌های سیستم ادراری بیمار گیر کرده باشد و کلیه را از کار انداخته یا به آن صدمه رسانده باشد و کوچکترین علامتی هم نداشته باشد. از طرفی امکان دارد سنگ‌ریزه کوچکی از جای خود حرکت کرده و شدیدترین دردها را در پهلوی بیمار ایجاد کند یا اینکه ممکن است فردی به‌طور اتفاقی آزمایش بدهد یا سونوگرافی انجام دهد و متوجه سنگ بزرگ شاخ گوزنی در کلیه خود بشود بدون اینکه کوچکترین علامتی داشته باشد.یکی از نمونه‌های سنگ، تشکیل سنگ در مثانه است که می‌تواند باعث احتباس و قطع ناگهانی ادرار شود. این حالت هم بدون علامت قبلی و به‌طور ناگهانی اتفاق می‌افتد.
▪ اصلاً به چه دلیلی سنگ کلیه ایجاد می‌شود؟
ـ دلایل مختلفی وجود دارد. در برخی موارد علت ایجاد سنگ نامعلوم است. اما یک علت ایجاد آن ارث است. در کسانی که پدر یا مادرشان کلیه سنگ‌ساز داشته‌اند احتمال بروز سنگ بالاتر است. در کلیه این افراد کلسیم بیشتری دفع می‌شود یا اینکه موادی به نام مهارکننده در ادرار این افراد وجود ندارد که می‌تواند باعث ایجاد سنگ شود. برخی بیماری‌های ارثی خاص هم می‌تواند باعث تسریع سنگ‌سازی‌ شود. بیماری‌های مادرزادی و انسداد در سیستم کلیوی و مجاری ادرار هم می‌تواند باعث تشکیل سنگ شود چون ادرار در ناحیه انسداد جمع وته نشین شده و دفع نمی‌شود. همین ته‌نشین‌شدن می‌تواند باعث تسریع سنگ‌سازی‌ شود. علت دیگر شغل است. در کشورهای صنعتی افرادی که پشت میزنشین هستند و شغلشان با تحرک کمی همراه است بیشتر در معرض سنگ کلیه هستند.
رژیم و عادات غذایی هم در ایجاد سنگ کلیه نقش دارد. برخی از افراد پروتئین زیادی مصرف می‌کنند. منظور مصرف زیاد از حد موادی مثل گوشت قرمز، لبنیات، خامه و کله‌پاچه است. در عین حال مصرف زیاد نمک هم مزید بر علت می‌شود. پروتئین و قند و نمک زیاد در کنار مصرف کم آب باعث تسریع سنگ‌سازی‌ می‌شود. یکی دیگر از علت‌های تشکیل سنگ وجود عفونت‌های ادراری مکرر است. وجود برخی از باکتری‌های عفونت‌زا می‌تواند باعث تشدید سنگ‌سازی‌ شود.
▪ آقای دکتر وضعیت آب و هوا در تشکیل سنگ کلیه نقش دارد؟
ـ بله، مناطق جغرافیایی هم در تشکیل سنگ نقش دارد. سنگ کلیه در ساکنین مناطق گرم و مرطوب بیشتر تشکیل می‌شود مثلاً در شمال ایران.
▪ با توجه به اینکه گفتید ممکن است سنگ کلیه اصلاً علامت نداشته باشد بیمار از کجا باید متوجه چنین مشکلی شود؟
ـ اگر بیمار دردی مشابه آنچه گفتیم داشته باشد احتمال اینکه سنگ کلیه داشته باشد زیاد است. اما جدا از این توصیه می‌کنیم هر فردی حتی اگر هیچ‌گونه علامت و مشکل کلیوی نداشته باشد باید دو بار در سال از نظر وضعیت کلیه و مجاری ادرار معاینه و آزمایش شود. انجام یک سونوگرافی و آزمایش ادرار ساده در بسیاری از مواقع باعث تشخیص سریع بیماری می‌شود.
▪ درباره انواع سنگ‌های کلیه و روش‌های درمانی آنها توضیح دهید.
ـ ببینید سنگ‌های با قطر کمتر از ۴ میلیمتر در ۹۰ درصد موارد اصلا نیازی به درمان ندارد و خودبه‌خود دفع می‌شود. با مصرف مایعات، تحرک و فعالیت بدنی و یکسری از داروها سنگ دفع می‌شود و چون کوچک هستند هنگام دفع، درد خاصی ایجاد نمی‌کند. سنگ‌های بین ۶-۴ میلیمتر تا ۷۰ درصد خودبه‌خود دفع می‌شود.
در نتیجه اگر سنگ تشخیص داده شود و اندازه‌اش کمتر از ۶ میلیمتر باشد ۴هفته زمان درنظر می‌گیریم تا دفع شود. در این مدت بیمار مایعات فراوان همراه با دارو مصرف کرده و فعالیت بدنی‌اش را افزایش می‌دهد تا سنگ دفع شود. اما اگر سنگ بالای ۶‌میلیمتر بود باید درمان دیگری را در نظر بگیریم. در درجه اول اگر علت زمینه‌ای مانند انسداد یا عفونت ادراری وجود داشته باشد سعی می‌کنیم آن را برطرف نماییم. سپس در مرحله درمان سنگ اگر اندازه سنگ کلیه بین ۶تا۱۵ میلی متر باشد با سنگ‌شکنی برون اندامی در عرض ۳جلسه خرد می‌شود. بیمار به‌صورت سرپایی و بدون گرفتن بی‌هوشی و بدون بستری شدن، زیر دستگاه سنگ شکن می‌خوابد و امواج اولتراسونیک که روی سنگ متمرکز شده آن‌را خرد می‌کند.
▪ آقای دکتر بسیاری از بیماران از روش‌های جراحی برای خارج کردن سنگ وحشت دارند. واقعاً چند درصد از بیماران مبتلا به سنگ کلیه باید تحت عمل جراحی قرار بگیرند؟
ـ امروزه خوشبختانه بیشتر از ۹۵ درصد از سنگ‌های سیستم ادراری نیاز به جراحی باز ندارد. درگذشته برای خارج کردن این سنگ‌ها از جراحی باز با برش‌های یک وجبی در شکم یا پهلوی بیمار استفاده می‌کردند. در نتیجه همین شکاف جراحی باعث زمینگیر شدن بیمار و درد بیشتر می‌شد و جای ۱۵-۱۰ بخیه روی شکم بیمار اصلاً وضعیت جالبی نداشت ولی خوشبختانه در حال حاضر ما روش‌هایی کاملاً محافظه‌کارانه برای درمان سنگ‌های کلیه در اختیار داریم که درد و ناراحتی بیمار در آنها بسیار بسیار اندک بوده و قابل مقایسه با روش‌های قدیمی جراحی باز نیست.
▪ این روش‌ها ی جدید دقیقا چیست؟
ببینید، اگر سنگی در کلیه باشد که بزرگ بوده یا پس از ۳جلسه به روش سنگ شکنی اولیه برون اندامی جواب ندهد با روش غیرتهاجمی سنگ‌شکنی درون اندامی و بدون شکاف جراحی، آن را درمان می‌کنیم. از طریق پوست سوزنی وارد کلیه می‌شود بدون اینکه شکافی روی پوست و عضلات بدهیم. سپس یک دوربین وارد کلیه شده و سنگ با دید مستقیم کاملاً خرد و از همان طریق خارج می‌شود و فقط یک بخیه روی پوست قرار می‌گیرد. در واقع به‌جای یک شکاف یک وجبی فقط یک سوراخ کوچک ایجاد می‌شود و بیمار به‌جای ۱۵ بخیه فقط یک بخیه می‌خورد. اگر سنگ‌های بزرگ به این روش هم جواب ندهند می‌توان با لاپاراسکوپی سنگ را خارج کرد که این روش هم بدون برش جراحی وسیع و فقط با یک برش بسیار کوچک انجام شده و حداقل درد و ناراحتی را برای بیمار به همراه دارد.
▪ فکر می‌کنم این روش‌های درمانی غیرتهاجمی در بیمارانی که کلیه سنگ‌ساز دارند اهمیت بیشتری داشته باشد؟
ـ دقیقاً. این درمان‌ها وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند که بدانیم. کلیه برخی از بیماران سنگ‌ساز است و شاید لازم باشد چندین بار تحت درمان قرار بگیرند. حالا تصور کنید اگر بخواهیم با روش‌های قدیمی پنج شش بار شکم بیمار را با برش‌های وسیع یک وجبی باز کنیم که دیگر تاب و توانی برای بیمار باقی نمی‌ماند و دائماً باید بستری باشد.
▪ آقای دکتر برای اینکه دچار سنگ کلیه نشویم شما چه مواردی را توصیه می‌کنید؟
ـ در وهله اول بررسی‌های منظم سیستم ادراری را توصیه می‌کنم. هر کسی حتی اگر کلیه‌هایش کاملاً سالم باشد باید هر ۶ ماه یک سونوگرافی و آزمایش ادرار انجام دهد. نکته دوم اینکه مصرف فراوان مایعات به‌خصوص برای بیماران سنگ‌ساز واجب است. بیماران سنگ‌ساز باید طی شبانه روز ۲ تا ۳ لیتر مایعات مصرف کنند یعنی هر ۵/۱ تا ۲ ساعت یک لیوان آب بخورند و رنگ ادرارشان باید همیشه نزدیک به رنگ آب باشد. نکته سوم کم مصرف کردن نمک است.
نمک‌زدن زیاد به غذا باعث رسوب املاح و تشدید سنگ‌سازی‌ می‌شود. توصیه بعدی تعدیل رژیم غذایی‌است. در گذشته به افرادی که کلیه سنگ‌ساز داشتند می‌گفتند گوشت نخور، نمک نخور، لبنیات نخور، شکلات نخور، تخم مرغ نخور، نوشابه نخور و… خوب بیمار می‌گفت پس چی بخورم؟! شما فرض کنید یک بیمار جوان که کلیه‌اش سنگ‌ساز است نمی‌تواند چنین رژیم غذایی وحشتناکی را اجرا کند. امروزه توصیه ما تعدیل رژیم غذایی‌است. ما نمی‌گوییم هیچ‌چیز نخور، بلکه می‌گوییم همه چیز بخور ولی در حد اعتدال. مثلاً گوشت و لبنیات یک وعده در روز مصرف شود. البته تمام اینها به شرطی است که بیمار مایعات فراوان مصرف کند. مصرف مایعات اصلی‌ترین کلید سلامت کلیه‌ها است.
▪ رای تامین سلامت کلیه‌ها، یک فرد عادی و سالم باید چقدر در طول روز آب بخورد؟
ـ افراد عادی که کلیه‌های سالمی دارند، در ۲۴ ساعت باید دست کم ۲ لیتر آب مصرف کنند. به عبارت ساده‌تر باید هر سه ساعت یک لیوان آب مصرف شود. این مقدار در ماه‌های گرم سال افزایش می‌یابد و باید حدود ۳ لیتر در روز باشد. افرادی که کلیه سنگ‌ساز دارند باید بیشتر از افراد عادی مایعات، مصرف کنند. بهترین مایعات آب آشامیدنی سالم و تصفیه شده است. در کنار آب، چای کمرنگ و ماء‌الشعیر هم مایعات مفیدی هستند ولی هرگز جای آب را نمی‌گیرند.
▪ در ماه‌های سرد سال بسیاری از مردم از نوشیدن آب به مقدار کافی غافل می‌شوند. چطور متوجه شویم که مقدار آبی که مصرف کرده‌ایم کافی بوده یا نه؟
ـ مهم‌ترین معیار، رنگ ادرار است. اگر مایعات به حد کافی مصرف شده باشد ادرار باید صاف، به رنگ زرد روشن و شفاف باشد. ادرار نباید غلیظ و پررنگ باشد. اگر ادرار غلیظ و رنگ آن تیره باشد بدین معناست که فرد مایعات کافی مصرف نکرده است. رنگ ادرار غلیظ و پررنگ به‌مدت طولانی می‌تواند به کلیه صدمه زده و زمینه را برای عفونت‌های ادراری یا تشکیل سنگ فراهم کند.

hi dr!

leaderlover

کاربر

ارسالها: 3981

#397 Posted: 14 Jul 2011 05:01

زخم معده و راههای مقابله با آن

اگر از ما بپرسند علت زخم معده و اثنی عشر چیست، ممکن است به عادت های غذایی مانند مصرف غذاهای ادویه دار، قهوه یا الکل اشاره کنیم. اما با وجود تعجب بسیار، باید گفت آنچه می خوریم و می نوشیم نقش اصلی را در ایجاد زخم ندارد. به عبارت دیگر باید نگرش جدیدی نسبت به زخم های گوارشی پیدا کنید.
زخم گوارشی یا به زبان علمی «اولسر پپتیک» قرن هاست که انسان را گرفتار کرده و علت دقیق آن نیز تا چند وقت پیش نامعلوم بود. در دهه ۱۹۴۰ دکتر «ای استون فریدبرگ» از دانشکده پزشکی هاروارد باکتری مارپیچ غیرمعمولی را در معده افراد مبتلا به «اولسر پپتیک» یافت. او این فرض را مطرح کرد که این باکتری ممکن است مسوول ایجاد زخم گوارشی باشد، اما از آنجایی که گروه تحقیقاتی او نتوانستند این باکتری را در آزمایشگاه کشت دهند، پژوهش در این زمینه را کنار گذاشت.پزشکان به درمان بیماران با تغییرات رژیم غذایی، آنتی اسید و عمل های جراحی برای چهل سال بعد ادامه دادند. اما در اوایل دهه ۱۹۸۰ دو پزشک استرالیایی به نام های دکتر «بری مارشال» و دکتر «جی رابین وارن» کشف کردند که چگونه این باکتری را در آزمایشگاه کشت دهند. سپس آنها سعی کردند حیوانات آزمایشگاهی را با این باکتری آلوده کنند.این کار یک شیوه متعارف در پژوهش های میکروب شناسی است، اما آنها در این کار ناموفق بودند زیرا این باکتری که اکنون «هلیکوباکتر پیلوری» نامیده می شود، تنها انسان ها را آلوده می کرد.دکتر «مارشال» پس از دو سال ناکامی علمی، گام نهایی را با نوشیدن ظرفی از مایع حاوی یک میلیارد باکتری برداشت. یک هفته بعد او دچار علائم ناراحتی معده شد و ۱۰ روز بعد آندوسکوپی معده او نشان داد که بافت معده او به واقع ملتهب است و «هلیکوباکتر پیلوری» در آن جایگزین شده است. خوشبختانه دکتر «مارشال» کاملاً بهبود پیدا کرد و به پژوهش هایش ادامه داد و هر دو محقق زنده و سرحال باقی ماندند تا در ۳ اکتبر سال ۲۰۰۵ به خاطر پژوهش راهگشایشان جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی را دریافت کردند.
● ملاقات با میکروب زخم آفرین
معده شما یکی از بهترین جاها برای رشد یک میکروب است. در واقع «هلیکوباکتر پیلوری» تنها باکتری است که می تواند در معده زنده بماند و رشد کند.
این باکتری بقای خود را مدیون خواص متعددی است که توضیح دهنده قدرت سازگاری منحصر به فرد آن است؛ اول اینکه این میکروب به مقدار کمی اکسیژن برای ادامه حیات نیاز دارد، یعنی حدود یک پنجم مقداری که انسان ها به آنها نیاز دارند، دوم اینکه شکل مارپیچی آن به این باکتری اجازه می دهد در میان لایه مخاطی پوشاننده پوشش معده خود را وارد کند، سوم اینکه این باکتری حداکثر هفت پروتئین شلاق مانند دارد که از انتهای باکتری بیرون زده اند و آن را درون لایه مخاطی حرکت می دهند و چهارم اینکه این باکتری دارای گیرنده های مخصوصی است که به آن امکان می دهد راه خود را در میان مخاط بگشاید و به سلول های پوشش معده بچسبد.
«هلیکوباکتر پیلوری» یک خاصیت دیگر هم دارد که از همه مهم تر است. این باکتری می تواند مولکول های «اوره» (ماده شیمیایی که در بافت ها و مایعات بدنی انسان وجود دارد) را تجزیه کند. این فرآیند باعث ایجاد آمونیاک و دی اکسید کربن می شود و که غلاف ابرمانندی در اطراف باکتری به وجود می آورد و اسید معده که باکتری های معمولی را می کشد، از آن حفاظت می کند. این توانایی برای شکستن اوره امتیاز بزرگی برای «هلیکوباکتر پیلوری» است. اما پزشکان این خاصیت را به امتیازی برای خودشان بدل کرده اند به این ترتیب که با «آزمون تنفسی اوره» وجود عفونت با این باکتری را تشخیص می دهند.
● چه کسی هلیکوباکتر می گیرد؟
بر اساس بهترین تخمین ها حدود نیمی از جمعیت جهان به «هلیکوباکتر پیلوری» آلوده هستند و این میزان شیوع، آن را شایع ترین عفونت باکتریایی در انسان ها می سازد. از آنجایی که این ارگانیسم تنها از طریق آب و غذایی که با مواد مدفوعی عفونی انسان آلوده شده باشند، منتقل می شود، عفونت با «هلیکوباکتر پیلوری» بیش از همه در مناطقی شایع است که ازدحام جمعیت، بهداشت نامناسب و عدم رعایت کافی نظافت وجود داشته باشد. در کشورهای رو به توسعه شیوع عفونت با این باکتری به ۸۰ درصد می رسد. میزان عفونت با این باکتری در یک کشور بر حسب سن و وضعیت اجتماعی- اقتصادی متفاوت است. در امریکا حداکثر ۵۰ درصد از افراد سالمند دارای این باکتری هستند که در دوران کودکی شان که زندگی سخت تر بود، این باکتری را کسب کرده اند. اما تنها ۲۰ درصد کودکان کم سن در حال حاضر این باکتری را دارند.
● هلیکوباکتر چگونه آسیب می رساند؟
«هلیکوباکتر پیلوری» بر خلاف باکتری های استرپتوکوک و استافیلوکوک که روی پوست یا در گلو قرار دارند (بدون اینکه التهابی ایجاد کنند) همیشه باعث التهاب می شود و در این مورد التهاب معده یا «گاستریت» به وجود می آید.این باکتری انواع مختلفی از سموم را ایجاد می کند که گلبول های سفید را تحریک می کند تا پروتئین های کوچکی (سایتوکاین ها) را تولید کنند. این مواد به نوبه خود چرخه التهاب را بیشتر تشدید می کنند. سویه هایی از هلیکوباکتر که حاوی یک ژن خاص به نام cagA است، بیشتر از همه آسیب رسان هستند. با این حال حتی این گونه ها نیز از پوشش معده به سایر نقاط بدن گسترش پیدا نمی کنند.گرچه هر کسی که «هلیکوباکتر پیلوری» داشته باشد، دست کم درجاتی از گاستریت را دارد، ولی اکثریت این افراد بدون علامت هستند و حالشان خوب باقی می ماند. اما حداکثر ۳ درصد افراد مبتلا به «هلیکوباکتر پیلوری» دچار زخم پپتیک در معده یا دوازدهه (بخشی از روده که درست پس از معده قرار دارد) و درصد بسیار کمتری از آنها دچار سرطان معده یا نوعی «سرطان لنفاوی (لنفوم) با درجه پایین» به نام MALT می شوند.سیگار کشیدن خطر زخم های گوارشی و سرطان های مربوط به «هلیکوباکتر پیلوری» را افزایش می دهد و همچنین درمان آنتی بیوتیکی این عفونت را مشکل تر می کند. رژیم غذایی حاوی مقدار زیاد نمک، غذاهای دودداده شده و غذاهای کنسرو شده خطر سرطان معده را می افزایند و بالعکس غذاهایی که حاوی ویتامین ها و سایر مواد آنتی اکسیدان هستند، ظاهراً این خطر را می کاهند. از آنجایی که «هلیکوباکتر پیلوری» شایع است، تعجب آور نیست که پزشکان آن را مسوول بسیاری از بیماری های دیگر هم بدانند.
عفونت با «هلیکوباکتر پیلوری» پس از سال ها ممکن است به «گاستریت آتروفیک» بینجامد؛ عارضه یی که در آن پوشش درونی معده نازک می شود و مقدار کافی اسید تولید نمی کند تا ویتامین B۱۲ را از غذا آزاد کند.
بحث برانگیزتر ارتباط احتمالی بین «هلیکوباکتر پیلوری» و سوء هاضمه بدون زخم یا non-ulcer dyspepsia است، نامی پر طول و تفصیل که برای بیماران علائمی شبیه زخم گوارشی تولید می کند (مثلاً درد در قسمت فوقانی شکم، پری زودرس، آروغ زدن و تهوع) بدون اینکه زخمی وجود داشته باشد. در حال حاضر بیشتر شواهد حاکی از آن است که درمان «هلیکوباکتر پیلوری» این علائم را در این گروه از بیماران تخفیف نمی دهد، در حالی که درمان در رفع علائم افراد دارای علائم مربوط به زخم واقعی بسیار موثر است. پزشکان توافق دارند که «هلیکوباکتر پیلوری» در ایجاد «بیماری ریفلاکس معدی-روده یی» (GERD) بازگشت محتویات اسیدی معده به داخل مری که باعث سوزش سر دل می شود، نقشی ندارد – برعکس، اختلاف نظر در اینجا در این باره است که آیا «هلیکوباکتر پیلوری» ممکن است در واقع با کاهش اسید معده در مقابل GERD محافظت ایجاد کند.برخی شواهد همچنین «هلیکوباکتر پیلوری» را به سایر بیماری ها از کم خونی و فقر آهن گرفته تا مشکلات پوستی و خونی، میزان پایین کلسترول خوب HDL خون و تصلب شرایین ارتباط داده اند. پژوهش های بیشتری مورد نیاز است تا تعیین کند آیا این ارتباط ها واقعاً وجود دارند یا نه.
● تشخیص
آسان ترین راه تشخیص «هلیکوباکتر پیلوری» انجام یک آزمایش خونی است که می تواند پادتن ها یا آنتی بادی هایی را شناسایی کند که در پاسخ به عفونت تشکیل می شوند.
به رغم آسانی انجام آزمایش خون، این شیوه دارای دو محدودیت است؛ اول اینکه نمی تواند میان یک عفونت فعال که باعث بیماری می شود و یک عفونت نهفته که علائمی ایجاد نمی کند، تفاوتی قائل شود و دوم اینکه آزمایش خون نمی تواند بگوید که آیا درمان باعث معالجه بیماری و ریشه کنی باکتری شده است یا نه، چرا که پادتن های ضدباکتری مدت ها پس از نابودی آن در خون باقی می مانند.با این وجود اگر میزان پادتن قبل از درمان بسیار بالا باشد، نشان دهنده عفونت فعال است، در حالی که کاهش شدید پس از درمان بیانگر موفقیت آن است.دو آزمایش غیرتهاجمی دیگر به پزشکان امکان می دهد که عفونت فعال با «هلیکوباکتر پیلوری» را تشخیص دهند و با دقت بسیار معالجه بیماری را ارزیابی کنند.آزمون جدیدتر میزان پروتئین های باکتری را در نمونه مدفوع شناسایی می کند. حدود ۹۴ درصد بیماران دارای عفونت فعال «هلیکوباکتر پیلوری» آزمایش مدفوع مثبت است و اگر درمان موفقیت آمیز باشد، نتیجه آزمایش تقریباً همه این افراد یک تا چهار هفته پس از درمان منفی می شود.آزمون قدیمی تر بر توانایی «هلیکوباکتر پیلوری» در تجزیه اوره متکی است. «آزمایش تنفسی اوره» یک شیوه سریع، دقیق و ایمن برای شناسایی «هلیکوباکتر پیلوری» است و از آنجایی که تنها باکتری های فعال را شناسایی می کند، می تواند برای آزمایش معالجه باکتری به کار رود.اغلب بیمارانی که گمان می رود «هلیکوباکتر پیلوری» داشته باشند، می توانند با یکی از این سه آزمایش غیرتهاجمی تشخیص داده شوند. اما قدیمی ترین آزمایش برای «هلیکوباکتر پیلوری» یک شیوه تهاجمی است که استاندارد طلایی باقی می ماند. در واقع آندوسکوپی برای مستند ساختن عفونت خودالقاشده دکتر «مارشال» در سال ۱۹۸۴ مورد استفاده قرار گرفت.همه بیمارانی که در معرض خطر سرطان معده هستند، باید تحت آندوسکوپی قرار گیرند؛ علائم هشداردهنده یی که نیاز به آندوسکوپی را مطرح می کنند در ادامه فهرست شده اند.پیش از آندوسکوپی به بیمار یک داروی مسکن داده می شود و یک ماده بی حسی به گلوی او اسپری می شود. سپس پزشکان لوله فیبر نوری آندوسکوپ را از طریق دهان به معده می فرستند. آنها پوشش معده را بررسی می کنند و بیوپسی یا تکه برداری انجام می دهند. برای تشخیص سریع می توان نمونه بافت معده را از لحاظ وجود آنزیم «هلیکوباکتر پیلوری» که اوره را تجزیه می کند، مورد آزمایش قرار داد.متخصصان آسیب شناسی با استفاده از میکروسکوپ و رنگ آمیزی های مخصوص می توانند خود باکتری را نیز در مخاط معده ببینند و آن را از لحاظ حساسیت به انواع پادتن ها مورد آزمایش قرار دهند.
● درمان
وقتی صحبت عفونت می شود، همه به یاد آنتی بیوتیک و علاج فوری می افتند. این شیوه برای بسیاری از باکتری ها موثر است، اما نه برای «هلیکوباکتر پیلوری» که توانایی غریبی برای مقاوم شدن به آنتی بیوتیک ها دارد. خوشبختانه پزشکان می توانند با استفاده از درمان ترکیبی آنتی بیوتیک بر این مشکل فائق آیند.بسیاری از برنامه های درمانی در دسترس هستند؛ در همه آنها ترکیبی از دست کم دو آنتی بیوتیک به علاوه یک یا چند داروی خنثی کننده اسید به کار می روند. برخی از داروهایی که معمولاً مورد استفاده هستند، اینها هستند؛
آموکسی سیلین؛ این داروی مشتق از پنی سیلین نسبت به داروهای مشابه موثرتر است زیرا به داخل شیره معده ترشح می شود. این دارو معمولاً با دوز ۱۰۰۰ میلی گرم و دو بار در روز تجویز می شود. عوارض جانبی عمده آن دانه های پوستی و اسهال هستند.
کلاریترومایسین؛ این عضو خانواده اریترومایسین یکی از موثرترین داروها برای «هلیکوباکتر پیلوری» است و معمولاً با دوز ۵۰۰ میلی گرم و دو بار در روز تجویز می شود. عوارض جانبی عمده این دارو مزه ناخوشایند در دهان، تهوع و اسهال است. این دارو گران هم است.
مترونیدازول؛ این دارو که زمانی همیشه بر «هلیکوباکتر پیلوری» موثر واقع می شد، اکنون با بروز مقاومت میکروبی روبه رو شده است و بنابراین پزشکان آن را تنها برای بیمارانی که نمی توانند آموکسی سیلین مصرف کنند، به کار می برند. دوز معمول این دارو برای هلیکوباکتر پیلوری ۵۰۰ میلی گرم و دو بار در روز است. عارضه جانبی عمده این دارو مزه غیرطبیعی در دهان، تهوع و بی اشتهایی، سردرد و در موارد نادری تحریک اعصاب است.
تتراسیکلین؛ معمولاً با دوز ۵۰۰ میلی گرم و چهار بار در روز تجویز می شود. تتراسیکلین بیش از همه در ترکیب با سایر داروها برای بیمارانی که درمان های خط اول در آنها موثر نبوده است به کار می رود. عوارض جانبی عمده این دارو شامل دانه های پوستی، حساسیت به نور خورشید و اسهال است.
اومپرازول؛ این دارو اولین دارو از رده داروهای «مهارکننده پمپ پروتون» بود و به میزان قابل توجهی از ترشح اسید معده می کاهد ولی اثر مستقیمی بر هلیکوباکتر ندارد، گرچه اثربخشی آنتی بیوتیک ها را می افزاید. دوز معمول این دارو برای «هلیکوباکتر پیلوری» ۲۰ میلی گرم در روز حین درمان آنتی بیوتیکی است. عارضه جانبی آن گاهگاهی سرگیجه است. بسیاری از داروهای مهارکننده پمپ پروتون در دسترس هستند و می توان آنها را جایگزین اومپرازول کرد.
بیسموت ساب سالیسیلات؛ گرچه بیسموت یک آنتی بیوتیک نیست، اما می تواند هلیکوباکتر پیلوری را در معده از بین ببرد. این دارو همیشه با دو آنتی بیوتیک همراه می شود و دوز معمول آن دو قرص و چهار بار در روز است. تنها عارضه جانبی رایج سیاه شدن مدفوع است.
رانیتیدین بیسموت سیترات؛ در این داروی جدید رانیتیدین را که سال ها برای کاهش ترشح اسید معده به کار می رفت با بیسموت که دارای خواص ضدباکتری است، ترکیب می کنند. این دارو به تنهایی نمی تواند هلیکوباکتر را ریشه کن کند. اغلب بیماران به دوز ۴۰۰ میلی گرم و دو بار در روز دارو به همراه سایر داروها به خوبی پاسخ می دهند.رژیم های درمانی بسیاری در دسترس هستند؛ این رژیم ها ایمن و موثر هستند، اما مشکل گرانی نسبی آنها و ناخوشایند بودن تحمل دوره درمان طولانی است. تا همین اواخر برنامه های ۱۰ تا ۱۴ روزه شیوه استاندارد بودند، اما اکنون بسیاری از پزشکان رژیم های درمانی ۷ روزه را ترجیح می دهند. رایج ترین رژیم درمانی تجویز آموکسی سیلین، کلاریترومایسین و اومپرازول برای ۷ تا ۱۴ روز است. در یک ترکیب رایج دیگر تنها مترونیدازول به جای آموکسی سیلین تجویز می شود. یک رویکرد دیگر تجویز تتراسیکلین، مترونیدازول، بیسموت و اومپرازول برای دو هفته است. البته رژیم های درمانی متعدد دیگری نیز به وسیله متخصصان پیشنهاد شده اند.شواهد نشان می دهند که «هلیکوباکتر پیلوری» برای هزاران سال همزیست انسان ها بوده است، اما پزشکان تازه به حضور آن پی برده اند

مترجم : حسین ایران نژاد

دانش ما

hi dr!

leaderlover

کاربر

ارسالها: 3981

#398 Posted: 14 Jul 2011 05:02

زخم معده و اثنی عشر

زخم معده و اثنی عشر

دستگاه گوارش انسان لوله طویلی است که از یک سو به دهان واز سوی دیگر به مخرج ارتباط دارد.این لوله به تناسب نوع کاری که انجام میدهد به بخش های گوناگون تقسیم میشود
مواد غذایی حین عبور از لوله گوارش از دهان .حلق.مری.معده.روده کوچک.روده بزرگ.و راست روده میگذرد.در دستگاه گوارش غدد متعددی یافت میشوند که در عمل گوارش نقش حیاتی دارند.غدد بزاقی.غدد مخاطی معده و روده.لوز المعده و کبد از مهمترین غدد موجود در این دستگاه میباشند.
به طور کلی دستگاه گوارش دو عمل اساسی یعنی گوارش و جذب غذا را انجام میدهد.گوارش در دهان.معده و روده کوچک و جذب اصلی در روده کوچک انجام میشود.
لایه ای از ماده ای چسبنده به نام موکوس جدار داخلی معده و اثنی عشر را می پوشاند و این قسمت ها را از اسید محافظت میکند.اگر این لایه آسیب ببیند آنگاه بافت حساس زیر آن در معرض اسید قرار میگیرد.آزردگی بافت معده و اثنی عشر توسط اسید موجب ایجاد زخم میشود .
● عوامل شیوع :
شایع ترین باکتری ایجاد کننده زخم هلیکو باکتر پیلوری میباشد.
۱) این باکتری توسط آب و غذا منتشر میشود.همچنین در بزاق دهان نیز دیده شده است و احتمال میرود که بتواند از راههایی مثل بوسیدن هم انتقال یابد .
۲) داروهای ضد التهاب استروئیدی مانند آسپیرین و ایبو بروفن که با اختلال در لایه پوشاننده جدار معده .در جریان خون رسانی به معده و بازسازی سلول های بدن تاثیر میگذارد.
۳) عوامل ژنتیکی
۴) سیگار کشیدن و نوشیدن نوشابه های الکلی
۵)استرس که باعث تشدید زخم ها میشود چون معده در این حالت اسید بیشتری تولید میکند
● علایم:
ـ درد ویا سوزش در قسمت بالای شکم یا زیر قفسه سینه در هنگام خالی بودن معده
ـ تهوع و استفراغ
ـ احساس نفخ و دل درد پس از خوردن
ـ کم اشتهایی و از دست دادن وزن
ـ برگشتن غذای بلعیده شده به دهان
ـ استفراغ خونی
ـ مدفوع سیاه
ـ دردهای ناگهانی و شدید در شکم
ـ خونریزی
● تشخیص بیماری:
ـ آزمایش خون :۱: اندازه گیری آنتی بادی ۲: گاستروسکوپی ۳:تست باریم ۴:عکسبرداری با اشعه ایکس ۵:آزمایش تنفس
▪ درمان پزشکی :
۱) بریدن عصب واگ که باعث کاهش تولید اسید میگردد
۲) آنترکتومی که قسمت پایین معده برداشته میشود
۳) پیلورو پلاستی که اثنی عشر و روده کوچک گشادتر میشوند تا مواد غذایی آزادتر عبور کنند
۴) گاستروسکوپی که زخم ها به وسیله جراحی سوزانده میشوند
● درمان گیاهی :
تخم کرفس- تخم گشنیز-تخم شوید-بادیان-صمغ عربی-زنیان-آویشن-بابونه-شاتره-مخلصه-پودینه-درمنه-سیاه دانه-شیرین بیان-زیره-مازو-نعناع-بومادران-کندر-بلوط-انجبار-
همه را نرم بکوبید و روزانه یک قاشق کوچک در یک لیوان شیر حل کنیدو قبل از غذا میل کنید

hi dr!

leaderlover

کاربر

ارسالها: 3981

#399 Posted: 14 Jul 2011 05:02

زخم معده

زخم معده

● ۱۵ درصد ایرانیان دچار زخم معده هستند
خوردن غذا در آخرین لحظه قبل از رفتن به رختخواب، سبب ایجاد بیماری زخم معده می‌شود.
اشخاص مبتلا به زخم معده ممکن است اسید معده بیشتری داشته باشند، این اسید لایه داخلی معده را خورده وسوراخ می‌کند.
زخم‌های معده هرگز سرطانی نمی‌شوند ولی خونریزی شدید و ناگهانی در زخم معده فوق‌العاده خطرناک است.
● عواملی که موجب تشدید زخم معده می‌شود :
▪ بی‌نظمی در خوردن غذا و غذا خوردن در آخرین لحظه‌ قبل از رفتن به رختخواب است.
▪ استرس و سیگار کشیدن عوامل ابتلا به این بیماری است.
▪ زنان زیر ۴۵ سال به ندرت دچار زخم معده می‌شوند ولی احتمال ابتلا به زخم معده برای آقایان در همه سنین یکسان است.
● شایعترین علائم این بیماری :
یکی ازشایعترین علائم این بیماری، احساس درد و گرسنگی است که ممکن است همراه بااین درد، حالت تهوع نیز در فرد ظاهر شود.
● پیشگیری :
▪ برای پیشگیری از این بیماری از نوشیدن قهوه، خوردن آسپرین، نوشیدن الکل و نوشیدنیهای گازدار خودداری کرده و معده خود را همیشه پرنگه دارید.
▪ مصرف زیاد آدامس موجب بروز زخم معده می‌شود ، افراد در هنگام غذاخوردن و آدامس جویدن هوای زیادی را می‌بلعند که این امر موجب نفخ معده، سیری زودرس و بی‌اشتهایی می‌شود.
تاکنون هیچ موضوعی مبنی بر اینکه خوردن یک غذای خاص و یا زمانی خاص از شبانه‌روز می‌تواند باعث بروز زخم معده یا اثنی‌عشر شود ثابت نشده است.
حتی در مورد کسانی که دچار زخم معده هستند هیچگاه نوع غذا باعث وسعت زخم یا گسترش بیماری در این افراد نمی‌شود اما بررسیها نشان داده است که مصرف برخی غذاهای تند می‌تواند باعث سوءهاضمه، ترش کردن و یا نفخ در افراد شود اما این عامل در بزرگی زخم معده بیمار نقشی ندارد.
برخلاف آنچه در گذشته معمول بود و افراد دچارزخم معده ناچار بودند در طول روز چند وعده غذا اما با حجم کم مصرف کنند امروزه ثابت شده است که خوردن سه وعده غذا در طول روز برای این افراد کفایت می‌کند و مصرف روزانه بیش از ۳ وعده غذا باعث آزادشدن میزان بیشتری هورمون گاسترین و افزایش اسید معده می‌شود.
● تعداد مبتلایان به زخم معده در کشور
به طور کلی در دنیا بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد در طول عمر خود دچار زخم معده می‌شوند و در حال حاضر ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد در کشور ما نیز به این نوع بیماری دچارند.
در کشورهایی که آلودگی به میکروب هلیکوباکتر پایلوری بیشتر است درصد ابتلا به زخم معده نیز افزایش بیشتری دارد.
امروزه در کشورهای غربی آمار زخم‌های گوارشی به تدریج در حال کاهش است چون عامل میکروبی این بیماری سیر نزولی پیدا کرده است.
آمار نشان می‌دهد که تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد افراد جامعه در کشورهای غربی آلودگی به این میکروب را دارا هستند.در حالی که در کشور ما بالای ۷۰ درصد افراد بالای ۵۰ سال دچار این آلودگی هستند.این آلودگی اغلب از دوران کودکی به دلیل عدم رعایت مسائل بهداشتی ایجاد می‌‌شود.
بنابراین میزان این آلودگی در جوامع در حال توسعه در مقایسه با جوامع پیشرفته بیشتر است.
● ورم معده یا نفخ معده
ورم معده یا نفخ معده زیرمجموعه‌ای از سوءهاضمه است که با درد و احساس ناراحتی در قسمت فوقانی شکم دیده می‌شود این بیماری می‌تواند با سیری زودرس و بی‌اشتهایی همراه باشد.
این بیماری بیشتر به سبب اختلافات معده، حساسیت به غذا مصرف غذاهای چرب و چای پررنگ، بروز می‌کند.
● نقش مصرف مواد خوراکی در این بیماران :
مصرف بعضی از سبزیجات و حبوبات مانند کلم، نخود، لوبیا و عدس موجب تشدید نفخ معده می‌شود و به طور کلی افرادی که با این بیماری درگیر هستند باید غذا را به آرامی خورده و خوب بجوند، مایعات را با نی ننوشند و از مصرف مایعات به همراه غذا خودداری کرده و پس از آن پیاده‌روی کنند.
● اطلاعات بیشتر :
▪ زخم‌ پپتیک‌ (زخم‌ دوازدهه‌، زخم‌ معده‌)
▪ زخم‌ سطحی‌ معده‌
▪ ورم معده (گاستریت)

نویسنده :دکتر ابراهیمی دریانی فوق‌تخصص گوارش کبد،

عضو هیئت مدیره انجمن متخصصان گوارش و کبد وعضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

hi dr!

leaderlover

کاربر

ارسالها: 3981

#400 Posted: 14 Jul 2011 05:03

چگونه از شر سکسکه خلاص شویم ؟

سکسکه فشرده شدن ناگهانی و غیرارادی دیافراگم است. دیافراگم عضله اصلی تنفس است که در زیر ریه‌ها قرار گرفته است. این عمل فشرده شدن، هوا را به سرعت به درون ریه‌ها می‌کشد و دریچه واقع شده در بالای حنجره (glottis) با صدا بسته می‌شود. این بسته شدن سبب ایجاد صدای سکسکه می‌شود.

سکسکه به طور ناگهانی آغاز شده و معمولاً تنها چند دقیقه طول می‌کشد. شما ممکن است هر جایی به سکسکه مبتلا شوید و بین ۴ تا ۶۰ بار در دقیقه سکسکه کنید. سکسکه معمولاً خود به خود برطرف می‌شود.

سکسکه یک اثر واکنشی است، به این معنا که شما هیچ کنترلی بر روی آن ندارید. به نظر نمیرسد که سکسکه هیچ تاثیر سودمندی داشته باشد و بروز آن در بعد از ظهرها شایعتر است.

مردان و زنان به طور مساوی به سکسکه مبتلا می‌شوند. البته سکسکه طولانی که بیش از ۴۸ ساعت طول می‌کشد در مردان شایعتر است. سکسکه مزمن می‌تواند بسیار خسته کننده و ناراحت کننده باشد. این نوع سکسکه خوردن و آشامیدن را مشکل می‌کند. هرچند این سکسکه‌ها نادر هستند و گاهی اوقات با یک مشکل زمینه ایجاد می‌شوند.

علل

سکسکه با فشرده شدن غیرارادی دیافراگم ایجاد می‌شود. علت محرک این حالت ممکن است شناخته نشود اما گاهی اوقات می‌توان علت را کشف کرد، به عنوان مثال:

* کشیده شدن بدن پس از غذا خوردن و نوشیدن سریع مایعات، یا بلع هوا یا نوشیدنی‌های گازدار

* سوء هاضمه معمولاً به واسطه خوردن غذاهای داغ و پر ادویه

* هیجانات احساسی، ناراحتی یا تعجب ناگهانی مانند خندیدن

* تغییر ناگهانی دمای هوا به عنوان مثال گرفتن دوش آب سرد

* خوردن غذاها یا آشامیدنی های خیلی داغ یا سرد

* نوشیدن الکل یا سیگار کشیدن مفرط

سکسکه در بیشتر افراد مدت زمان کوتاهی طول می‌کشد. سرفه‌های مزمن که بیش از ۴۸ ساعت طول می‌کشند ممکن است بدون هیچ علت مشخصی بروز کنند اما معمولاً همراه با سوزش سردل یا رفلاکس اسید رخ می‌دهند.

در مواقع بسیار نادری علت زمینه سکسکه می‌تواند ناشی از یک بیماری جدی باشد، مانند:

* تحریک دیافراگم در اثر عفونت، گسترش سرطان به اعضاء دیگر یا فتق هیاتوس (هنگامی که بخشی از شکم به طرف دیافراگم رانده می‌شود)

* تحریک عصب فرنیک (عصب کنترل کننده دیافراگم) در اثر سرطان یا جراحی سینه

* عفونت یا تومور مغزی

* نارسایی شدید کبدی

* فعالیت بیش از حد غده تیروئید

* پنومونی (التهاب ریه ها)

* عفونت های عمومی شدید مانند مالاریا

* بیماری های سیستم اعصاب مرکزی مانند مولتیپل اسکلروزیس (یا ام اس)

* سکسکه ناشی از مصرف بی هوش کننده‌ها به عنوان مثال در طی جراحی شکمی یا پس از آن

* مشکلات مربوط به متابولیسم بدن مانند هایپرگلایسمی (بالا بودن قند خون)

* عوارض جانبی برخی داروها به عنوان مثال بنزودیازپین‌ها که آرام بخش و خواب آور هستند.

تشخیص

در صورت ابتلا به سکسکه مزمن (بیش از ۴۸ ساعت) با پزشک مشورت کنید و به او بگویید که چه مدت است و هر چند وقت یک بار است که سکسکه می‌کنید. پزشک شما را معاینه خواهد کرد و به منظور مشخص کردن علت سکسکه مزمن ممکن است نمونه‌های خونی و ادراری بگیرد و درخواست انجام CT اسکن و MRI کند.

بسته به علایم شما، پزشک ممکن است الکتروکاردیوگرام یا انجام آزمونهای عملکرد کبدی را لازم بداند.

ممکن است از شما خواسته شود که فلوروسکوپی انجام دهید. این روش یک نوع اشعه X زنده است که تصویر متحرک از دیافراگم فراهم می‌کند در حالی که اشعه X معمول تصویر بی حرکت نشان می‌دهد.

درمان

به طور معمول سکسکه به هیچ درمان پزشکی نیاز ندارد و خود به خود برطرف می‌شود. البته ممکن است درمانهای خانگی زیر کمک کننده باشند:

* نوشیدن جرعه جرعه آب سرد یا جویدن یخ
* غرغره کردن دهان با آب یا محلول شستشوی دهان

* نفس کشیدن داخل یک کیسه کاغذی (هرگز کیسه را روی سر خود قرار ندهید)

* حبس کردن نفس برای یک مدت کوتاه نفس

* گاز زدن لیمو یا خوردن یک تکه زنجبیل تازه

* بالا کشیدن زانوها به درون سینه

* از کسی بخواهید که شما را غافل گیر کند تا از نظر ذهنی حواستان پرت شود.

برخی افراد از درمان های مکمل مانند هیپنوتیزم و طب سوزنی برای کمک به درمان سکسکه استفاده می‌کنند، اما در حال حاضر هیچ شواهد قطعی در حمایت از کاربرد آن‌ها وجود ندارد.

درمان پزشکی تنها برای سکسکه مزمن لازم است. در برخی موارد، علت زمینه تشخیص داده و درمان می‌شود تا از بازگشت سکسکه پیشگیری شود. در یک بررسی بر روی ۷۲ بیمار مبتلا به سکسکه مزمن مشخص شد که ۵۵ نفر از آنان مشکل روده فوقانی از قبیل رفلاکس اسید داشتند که پس از درمان آن سکسکه برطرف شد.

اگر هیچ علت زمینه ای شناسایی نشود، پزشک می‌تواند برایتان دارو تجویز کند. آرام بخش‌ها مانند کلرپرومازین و متوکلوپرامید با شل کردن عضله دیافراگم و اعصاب اطراف آن عمل می‌کنند. داروهای به اصطلاح ضد تشنج‌ها مانند فنی توئین و والی پروئیک اسید نیز می‌توانند به توقف فعالیت غیر ارادی دیافراگم کمک کنند.

hi dr!

صفحه 40 از 111: « پیشین 1 ... 39 40 41 ... 110 111 پسین »

خانه و خانواده /

همه چیز درباره بیماری ها

برای دسترسی به این قسمت میبایست عضو انجمن شوید. درصورتیکه هم اکنون عضو انجمن هستید با استفاده از نام کاربری و کلمه عبور وارد انجمن شوید. در صورتیکه عضو نیستید با استفاده از این قسمت عضو شوید.

↑ بالا