لکه‌های تیره پوست یکی از شایعترین مشکلات پوست، لکه‌های تیره‌رنگی است که ممکن است آقایان یا خانمها را در هر سنی گرفتار، نگران و حتی افسرده کند. دکتر محمد علی نیلفروش زاده، متخصص پوست‌و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این مقاله به ریشه‌یابی و بررسی علل و راههای درمان این معضل پرداخته‌است:اگرچه رنگ طبیعی پوست به سه عامل هموگلوبین، کاروتنوئید و پیگمان ملانین موجود در سلولهای پوست بستگی دارد، اما عامل سوم، عامل اصلی تعیین کننده رنگ پوست است و اختلافات نژادی و جغرافیایی در رنگ پوست مربوط به این رنگدانه است.تغییرات رنگ پوست در افراد هم به دو صورت است؛ یا تغییر رنگ ذاتی پوست است که ناشی از تغییر میزانی از پیگمانتاسیون ملانین است که به صورت ژنتیکی تعیین شده و در غیاب هرگونه تماس با نورخورشید یا تاثیرات دیگر وجود دارد؛ یا تغییر رنگ اکتسابی است که در نتیجه تماس با نور آفتاب ایجاد می‌شود.سلولهای حاوی رنگدانه‌های پوست در نقاط مختلف بدن تراکم متفاوتی دارند ولی بیشتر در صورت وبعضی نواحی دیگر دیده شده و تعداد آنها در نقاط در معرض نور ۲ برابر نقاط پوشیده است. عمل اصلی ملانین در انسان حفاظت از لایه‌های تحتانی پوست علیه نور خورشید و جذب سلولهای تخریب شده است. البته نظر عموم درباره پیگمانتاسیون پوست یکسان نیست؛ مثلا بیماری پیسی در بین مردم اسکاندیناوی چندان مورد توجه نیست در حالیکه این بیماری نزد هندی‌ها و سیاهپوستان نشانه ناخوشایندی است.اگر چه تشخیص نقصان رنگدانه در پوست کسانیکه پوست بدنشان روشن است تا حدودی مشکل است ولی عکس آن صادق نیست و تشخیص پیگمانتاسیون هر قدر هم پوست تیره باشد، باز قابل شناسایی است. بعلاوه رابطه‌ای مابین پیگمانتاسیون پوست و نزدیکی به خط استوا وجود دارد. پررنگی یا سیاه بودن پوست ممکن است در مواردی مفید نباشد. مثلا سیاهپوستان ۳۰ درصد بیشتر از سفیدپوستان از آفتاب گرما دریافت کرده و این گرما با تعریق بیشتر خنثی می‌شود در حالی که در آب و هوای سرد، پوست‌های روشن گرمای کمتری از طریق تابش از دست میدهند.عیب دیگر پیگمانتاسیون یا پر رنگی پوست ممانعت از ساخت ویتامین D است. به طوری که در نواحی فقیرنشین اطفال سیاه پوست بیشتر از سفیدها مستعد به ریکتز(راشیتیسم) یا کمبود ویتامین D هستند. البته با توجه به این واقعیت که در سیاه پوستان مقاومت بیشتری نسبت به مالاریا، بیماریهای انگلی و بیماریهای عفونی علی رغم اشعه آفتاب شدید و سوء تغذیه وجود دارد، به نظر میرسد تیرگی پوست یک پدیده ثانوی در ازدیاد ذاتی ایمنی طبیعی در آنها است.تغییرات رنگ پوست باعث ایجاد مشکلات روحی و اجتماعی در افراد شده و به خصوص در کسانی که به دلیل نوع شغل خود تماس چهره به چهره و مستمر دارند می‌تواند موجب افسردگی یا تاثیرگذاری بر فعالیت فرد شود. از این رو شناخت علل این اختلالات رنگدانه‌ای و درمان صحیح آنها بسیار مهم است و گاه درمانهای ناصحیح می‌تواند مشکل بیمار را زیادتر کند.پررنگ یا کم‌رنگ؟تغییرات رنگ پوست به دو صورت است: یکی پر رنگی یا لک تیره صورت و دوم کم رنگی یا سفید شدن صورت. در لکهای تیره پوست افزایش در پیگمان ملانین یا افزایش سلولهای رنگدانه‌ساز دیده می‌شود.عوامل مختلفی می‌توانند روی میزان و کیفیت رنگدانه‌ها و سلولهای رنگدانه‌ساز تاثیر گذاشته و باعث تغییر رنگ پوست و ایجاد لکهای تیره صورت شوند که عبارتند از: بیماریها و اختلالات ارثی و ژنتیکی، بیماریهای سوخت و ساز سلولی، بیماریهای هورمونی، بیماریهای التهابی، عفونت‌های موضعی پوست،عوامل شیمیایی، داروها، علل تغذیه‌ای شامل کمبود ویتامین‌ها، سوء تغذیه و بالاخره بدخیمی‌های پوستی. افزایش رنگ پوست همچنین ممکن است به علت هورمونال باشد همانند حاملگی و یا در بعضی بیماریها مثل ملاسما و آدیسون که در اثر هر دو عامل یعنی تداخل بین عوامل هورمونال و نور آفتاب بوجود می‌آید.در موقع تماس با نور آفتاب دو نوع تیرگی پوست در انسان اتفاق می‌افتد: تیرگی فوری پوست که بیشتر در افراد سبزه بوجود آمده و موقتی است و همانگونه که بسرعت ایجاد می‌شود به زودی هم ناپدید می‌شود؛ افزایش تیرگی پوست متعاقب قرمزی پوست که ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از در معرض نور آفتاب قرار گرفتن به وجود می‌آید.بد نیست بدانید بسته به واکنش پوست به نور آفتاب شش نوع پوست وجود دارد. پوست نوع یک و دو مربوط به نژاد اروپایی است که پوست بسیار روشن و چشم‌های آبی بوده و این افراد در مقابل آفتاب به هیچ وجه برنزه نمی‌شوند و پوست سوختگی سریع پیدا می‌کنند. پوست نوع سوم و چهارم، افراد سبزه و آسیایی هستند که در مقابل آفتاب برنزه شده و سوختگی کم یا متوسط است و پوست نوع پنجم و ششم به طور عمیق پیگمانته و معمولا در مقابل آفتاب مقاوم هستند.حاملگی؛ عامل ایجاد لک صورتملاسما یا لک ناشی از حاملگی، یکی از شایعترین علل ایجاد لک صورت است و اغلب در خانمهای مراجعه‌کننده برای درمان لک صورت دیده می‌شود. یک لک اکتسابی قهوه‌ای رنگ صورت است که به صورت آهسته و قرینه به وجود می‌آید. علت اصلی ملاسما مشخص نیست ولی در بیشتر موارد ارتباط واضحی با فعالیت هورمونی فرد دارد چون این لک بیشتر در بارداری و با مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری دیده می‌شود.اما باید بدانید که این لک در خانمهای مجرد و حتی به ندرت در مردان نیز می‌تواند دیده شود. سایر علل آن استفاده از داروهای حساس کننده به نور آفتاب و اختلال فعالیت تیروئید یا تخمدان است. این لک‌ها بیشتر درگونه‌ها، پیشانی و چانه دیده می‌شود و در سبزه‌ها مشخص‌تر است.تیرگی یا لک پوست معمولا پس از زایمان ناپدید می‌شود، اما ممکن است برای ماهها یا سالها باقی بماند. این نوع لک صورت ممکن است بدون علت مشخص یا به صورت فامیلیال مخصوصاً در افرادی که در تماس با نور آفتاب خفیف تیره می‌شوند، دیده شود. دو عامل مهم در ایجاد ملاسما، ژنتیک و تغییرات هورمونی در ترکیب با اشعه ماوراء بنفش هستند.درمان لکجهت سرعت بخشیدن به روند بهبودی، لایه برداری خفیف با کمک پیلینگهای شیمیایی سطحی انجام می‌شود. با این روش فعالیت رنگدانه‌سازی با کمک ترکیبات بی رنگ کننده کاهش یافته و ترمیم پوست سریعتر می‌شود، که این روش مطمئن تر و مؤثرتر است. از جمله ترکیبات بی‌رنگ‌کننده، هیدروکینون است که در ترکیب با کرمهای لایه برداری مثل ترتینوئین می‌تواند مؤثر باشد. درمان لیزر خصوصا در موارد ملاسمای نوع اپیدرمال استفاده شده ولی عود بلافاصله پس از قطع درمان معمولا اتفاق می‌افتد. نقش لیزر در درمان ملاسما تا کنون به اثبات نرسیده است. جلوگیری از تماس با نور آفتاب بهترین عامل در درمان ملاسماست و این مهم با استفاده از کرمهای ضد آفتاب امکان پذیر است.کک و مک بیخطراین مشکل که بیشتر در افراد با پوست روشن، موهای قرمز یا بلوند و چشمان آبی دیده می‌شود و از سن ۵ سالگی شروع می‌شود، بصورت لکهای کوچک قهوه‌ای روشن در مناطق باز بدن مثل صورت، شانه و پشت افراد دیده می‌شود. در تابستان، تعداد، اندازه و عمق کک و مک افزایش می‌یابد و در زمستان، کوچکتر، روشن‌تر و کم‌تعدادتر می‌شود.این نوع پیگمانتاسیون ممکن است از نظر زیبایی آزار دهنده باشد ولی خطری ندارد. در افراد مبتلا به این اختلال، شیوع خال‌های بدن افزایش می‌یابد و کک و مک‌هایی که در سنین پایین شروع شده و در زمستانها هم باقی می‌ماند و یا کک و مک‌هایی که در محلهای غیرمرتبط با اشعه آفتاب دیده می‌شود، بایستی حتما توسط پزشک بررسی گردد.کک و مک به ندرت نیاز به درمان دارد، ولی جهت درمان می‌توان از لیزر استفاده کرد. ترکیبات موضعی مثل رتینوئیک اسید هم می‌تواند در دراز مدت مؤثر باشد. در مواردی که درمان موضعی سودمند نباشد، لیزر کاربرد درمانی دارد.لکهای پیری یا لنتیگواین لک‌ها در اثر تماس حاد یا مزمن با نور آفتاب و افزایش سن بوجود می‌آید. لکهای قهوه ای رنگ مسطح به اندازه یک سانتی متر یا بیشتر که روی صورت و پشت دستها در سنین ۳۰-۴۰ سالگی شروع می‌شود و با افزایش سن، گسترده تر، پررنگ تر و با تعداد زیادتر نمایان می‌شوند.این ضایعات هر چند در نمونه‌برداری تغییرات بدخیمی ندارند ولی می‌توانند در سالهای بعد تبدیل به ضایعات بد خیم شوند لذا بایستی درمان شوند. کرایوسرجری درمان ساده‌ای برای لنتیگو‌های منفرد است که این عمل غالبا موفقیت آمیز است. بعلاوه لیزر هم در درمان انواع مختلف لنتیگومؤثر است.لکهای ناشی از سوء تغذیه و داروهااین لک‌ها در اثر کمبود ویتامین۱۲ B اتفاق افتاده در نژادهای با پوست تیره شایعتر است. این لک‌ها در کمبود ویتامین A هم دیده می‌شوند. همچنین در کمبود اسید فولیک، کمبود اسید اسکوربیک و در انواع کم خونی‌ها نیز لکهای مشابه دیده می‌شود.بعضی داروها سبب تغییر رنگ در پوست می‌شود که ممکن است بصورت افزایش رنگدانه ملانین باشد: مصرف قرصهای ضد بارداری ایجاد ملاسما می‌کند؛ داروهای ضد مالاریا باعث رنگدانه قهوه‌ای یا آبی تیره می‌شود که خصوصا در صورت و سقف کام می‌شود؛ کلرپرومازین باعث ایجاد رنگدانه قهوه‌ای یا آبی تیره در مناطق در معرض نور و همینطور باعث حساسیت به نور و رنگدانه‌هایی در قرینه یا لنز چشم شود؛داروهای شیمی درمانی تغییرات رنگدانه‌ای ایجاد می‌کند؛ سیکلوفسفاماید می‌تواند باعث تغییرات رنگ ناخن و دندان شود؛ متوتروکسات ایجاد رنگدانه در مو، داروی طلا ایجاد رنگدانه آبی- خاکستری در مناطق در معرض نور می‌شود؛ بعلاوه مصرف طولانی مدت مانیوسایکلین در درمان جوش و غرور جوانی در نواحی جوشهای ملتهب و قرمز نیز باعث تیرگی پوست می‌شود.لک های پس از التهاب پوست و بیماریهااین نوع لک پس از التهاب‌های پوستی در اثر بیماریهایی مثل لیکن پلان، لوپوس اریتماتو یا بعد از سوختگی پوست در اثر آفتاب سوختگی یا سوختگی خفیف با عوامل دیگر، جوش غرور جوانی دستکاری شده، سائیدن پوست برای برطرف کردن اسکار و فرو رفتگی پوست در همان محل ایجاد می شود.این لک‌ها که در نژادهای تیره و افراد سبزه شایعتر است ودر هر سنی قابل رؤیت است، بیشتر در نواحی باز بدن مثل صورت رخ میدهد. موارد دیگر مانند آسیب پوست یا ضربه به پوست، کشیدن کیسه و لیف زبر در حمام بطور شدید و یا مالش پوست رانها روی یکدیگر در افراد چاق هم می‌تواند باعث ایجاد لک در همان محل شود.درمان تیرگی پس از التهاب مشکل و طولانی است و برای حصول نتایج مورد قبول ۱۲-۶ ماه وقت لازم است. استفاده روزانه از ضد آفتابهای با طیف وسیع بخش مهم درمان است. انواع متفاوتی از کرمهای موضعی در درمان تیرگی پس از التهاب استفاده می‌شود. استفاده از پیلینگهای شیمیایی هم در بدست آوردن نتایج عالی مؤثر است. سایر درمانها شامل استفاده از تری کلرواستیک اسید و کرایوتراپی سطحی با نیتروژن مایع است که البته در افراد با پوست تیره به دلیل احتمال ایجاد اسکار بهتر است انجام نشود.نکته دیگر اینکه افزایش رنگدانه در طیف وسیعی از بیماریها دیده می‌شود و حتی می‌تواند با بدخیمی‌ها مرتبط باشد. البته برای ظهور آنها وجود استعداد ژنتیکی هم مهم است. تیرگی پوست در این موارد می‌تواند منتشر یا محدود باشد. لک در اثر بعضی از بیماریهای عفونی مزمن نیز دیده می شود، که می‌تواند ناشی از پاسخ بدن به عفونت و همچنین سوءتغذیه یا سایر فاکتورها طی بیماری باشد. لک در اثر بیماریهایی مثل آسم، نارسایی کبدی و کلیوی دیده می‌شود، که مثلا در زمان حملات آسماتیک تیرگی منتشر پوست برای سه تا چهار روز ممکن است وجود داشته باشد. همچنین در روماتیسم و نارسایی کلیه و سیروز کبدی و بعضی بیماریهای دیگر تیرگی گسترده پوست هم دیده می‌شود.ادکلن‌هایی که با عث لک میشونددکتر نیلفروش زاده ضمن تاکید به اینکه استفاده از عطرها و ادوکلن‌هایی که حاوی ۵- متوکسی پسورالن و برگاموت هستند، اگر پس از استعمال روی پوست در معرض نور آفتاب قرار گیرند، باعث لکهای تیره در پشت گوش، گردن و صورت می‌شوند و لکهای شغلی نیز در اثر تماس با ترکیبات حاوی تار مانند آسفالت و روغن‌های معدنی و تماس با نور آفتاب بوجود می‌آیند،می گوید: درمان لکهای تیره پوست حتما باید توسط پزشک انجام شود و از استعمال داروهای توصیه شده توسط افراد غیرپزشک جلوگیری شود.
اهمیت انتخاب رژیم غذایی صحیح در سلامت پوست و موتغذیه روی تمام قسمت های بدن تأثیرگذار است. رژیم های غذایی نامناسب مانع از رسیدن مواد غذایی مورد نیاز به بدن شده و مشکلاتی را برای پوست و مو ایجاد می کند.متخصصان یکی از مهمترین و شایع ترین علت شلی و چروک زودرس پوست و ریزش مو را رژیم های غذایی نامناسب می دانند. موی سالم برای رشد به انواع ویتامین ها و عناصر معدنی و املاح خونی احتیاج دارد.همچنین کمبود بعضی از ویتامین ها و املاح سلامتی پوست را به مخاطره می اندازند و باعث بیماری یا پیری زودرس پوست می شوند.داشتن پوست و موی سالم خواسته هر کسی است، بسیاری از افراد برای سلامتی پوست و موی خود هزینه های بسیاری را می پردازند و برای جلوگیری از ریزش و سفید شدن زودرس مو و همچنین جلوگیری از ایجاد چین و چروک و از بین رفتن افتادگی و خشکی پوست خود دست به هر اقدامی می زنند غافل از این که با کمترین هزینه و تنها با رعایت یک رژیم غذایی سالم، متنوع و متعادل می توانند به این خواسته دست یابند.● تغذیه نامناسبافرادی که به علت ناآگاهی، رژیم غذایی مناسب و علمی را مورد توجه قرار نداده و با استفاده از یک برنامه غذایی غلط به دنبال افزایش و یا کاهش وزن خود هستند، زیان های دیگری را به بدن خود بخصوص پوست و مو وارد می کنند. این در حالی است که متخصصان تغذیه معتقدند خوردن تنها برای لذت بردن و رفع گرسنگی نیست، بلکه تغذیه لازمه زیستن سالم است.دکتر ضیاءالدین مظهری فوق تخصص تغذیه و رژیم درمانی می گوید: «استفاده از برنامه های غلط غذایی ناشی از ناآگاهی مردم است. این افراد خیلی زود تحت تأثیر تبلیغات قرار می گیرند. در حالی که مسئله حفظ سلامتی پوست و مو و بطور کلی تمام بدن در گرو استفاده بهینه از یک تغذیه متناسب، متعادل و متنوع است چرا که هر فردی نیازهای خاص جسمانی دارد که از طریق آزمایش و مشخص شدن کمبودها در بدن وی می توان یک رژیم مناسب را برای او تجویز کرد.»به گفته محققان افرادی که بطور متناوب دچار افزایش یا کاهش وزن می شوند و یا بطور مکرر رژیم غذایی گرفته و سپس ترک رژیم می کنند، پوست بدن و صورت شان شل شده و به چروک زودرس مبتلا خواهند شد و ریزش شدید مو در این افراد دیده می شود. بنابراین پزشکان و متخصصان پوست و مو بر لزوم بهره گیری از یک رژیم کامل غذایی که در برگیرنده تمام ویتامین ها و املاح و مواد معدنی باشد، تأکید دارند.دکتر حسین صابری همدانی فوق تخصص پوست و مو با اشاره به این مطلب تأکید می کند: «رژیم های غذایی باید زیر نظر متخصصان تغذیه صورت گیرد و به نحوی تنظیم شود تا مواد لازم برای رشد مو و سلامت پوست در آنها گنجانده شده باشد زیرا رژیم های سنگین باعث ریزش مو، اختلال در رنگ دانه های پوست، تیرگی و بزرگ شدن روزنه های پوست می شود.»تغذیه کافی و مناسب باعث شفافیت و روشن شدن پوست و شادابی و سلامت موی سر می شود. یک رژیم غذایی متعادل یکی از الزامی ترین عوامل برای رشد خوب در موها و حفظ سلامت پوست است اما رژیم های غذایی فقیر می توانند باعث به خطر افتادن سلامتی پوست و مو به عنوان دو عنصر مهم در زیبایی شوند.دکتر علیرضا کریمی خرمی پزشک متخصص پوست، مو و زیبایی معتقد است: «رژیم های غذایی اگر کنترل نشده باشند و زیر نظر یک پزشک تغذیه تجویز نشوند، عوارضی همانند چروک های پوستی، افتادگی گونه ها و ریزش مو و شوره سر را به دنبال خواهند داشت. برای کاهش وزن همیشه باید ورزش را به عنوان بهترین راهکار در نظر گرفت چرا که رژیم غذایی به تنهایی نه تنها مشکل افراد چاق را رفع نمی کند، بلکه عوارضی بر سیستم داخلی بدن ایجاد می کند و علاوه بر آن عوارض مستقیمی بر مو و پوست بر جای خواهد گذاشت و پوست بدن و صورت در این افراد افتاده است.» ● رژیم متعادلبرای آن که همواره موها و پوستی درخشان و سالم داشته باشید باید از یک رژیم غذایی متعادل پیروی کنید. برخی از میوه ها و سبزیجات علاوه بر قندهای طبیعی، حاوی ویتامین ث و ماده ای به نام بیوفلاونوئید که ضدسرطان است که در نگهداری و پایداری ساختمان سلولی مؤثر بوده و مانع از شل شدن پوست می شوند. بطور کلی ویتامین ها و املاح برای عملکرد صحیح هر یک از اندام های بدن از جمله پوست و رشد مو لازم است.دکتر مظهری استاد دانشگاه در این باره توضیح می دهد: «در یک رژیم غذایی مناسب باید تمامی ۱۳ نوع ویتامین که شامل چهار نوع محلول در چربی و ۹ ویتامین محلول در آب، ۱۶ ماده معدنی و ۲۰ اسیدآمینه و تعداد زیادی ترکیبات شیمیایی ثانویه گیاهان و فیبرهای محلول و نامحلول وجود داشته باشد. در صورتی که در تأمین این نیازها تعادل برقرار نشود، آثار آن به صورت تغییراتی در جسم، فکر و اندیشه ظاهر می شود.»دکتر صابر همدانی با اشاره به ضرورت چنین رژیمی در حفظ سلامتی پوست و مو تأکید می کند: «برای جلوگیری از وارد شدن آسیب به پوست و مو باید مواد لازم مثل روی و آهن در رژیم های غذایی در نظر گرفته شود. رژیم غذایی غنی از سیلیس، کلسیم و آهن از ریزش مو جلوگیری می کند یا آن را کاهش می دهد. میوه ها نیز به دلیل دارا بودن املاح و مواد معدنی تأثیر بسزایی را در سلامت پوست و مو دارند. میوه ها سرشار از کلسیم، فسفر، سدیم، منیزیم و آهن بوده و برای تأمین رشد و استحکام پوست و مو بسیار مؤثر هستند.»● سلامت موبه گفته متخصصان پوست و مو، مصرف کم مواد غذایی مناسب و میوه ها از مهمترین علل ریزش مو محسوب می شود. بر این اساس افرادی که عمدتاً برای پیشگیری از چاقی و یا افزایش وزن از رژیم های غلط غذایی که پایه آنها براساس مصرف نکردن میوه و غذاهای سرشار از پروتئین، مواد قندی و نشاسته است، پیروی می کنند با عوارضی مثل ریزش مو روبه رو هستند.دکتر کریمی خرمی می گوید: «ویتامین های گروه ب و روی برای رشد مو نیاز است و در رژیم هایی که این گروه از ویتامین و املاح کم باشد، ریزش مو ایجاد خواهد شد. آهن نیز به عنوان مهمترین املاح در خون سازی برای رشد مو مورد نیاز است.»به گفته این پزشک متخصص فقر آهن شایع ترین علت ریزش مو در زنان است و از آنجا که در رژیم های غذایی سخت آهن خون نیز کاهش پیدا می کند گاهی کمبود آهن می تواند عامل ریزش موی شدید در افراد بخصوص زنان باشد. کمبود ویتامین های گروه ب و سوءتغذیه در ریزش مو نقش مهمی دارند. بنابراین مصرف میوه هایی که حاوی این ویتامین هستند، نقش چشمگیری در جلوگیری از ریزش مو دارند. مصرف سبوس گندم، جو، کاهو، گوجه فرنگی، شیر، کدو و انبه نیز از جمله منابع غذایی محسوب می شوند که تأثیر زیادی در رشد و استحکام موها ایفا می کند.»دکتر مظهری نیز می گوید: «با رژیم های غلط غذایی پروتئین مورد نیاز بدن تأمین نمی شود و کمبود پروتئین موجب می شود تا موی افراد به شکل پرچمی دیده شود و افرادی که قدرت بدنی خوبی دارند پس از استفاده از این رژیم های نامناسب دچار بی اشتهایی عصبی می شوند و ریزمغذی های مورد احتیاج بدن آنها نیز تأمین نمی شود و موهای آنها حالت کرکدار پیدا می کند.»به گفته این متخصص تغذیه با تغذیه مواد لازم برای زنده بودن ۷۰ تریلیون سلول در بدن تأمین می شود. طبیعتاً اگر هر کدام از مواد غذایی لازم به مدت کوتاهی به بدن نرسد، فرد دچار سوءتغذیه خواهد شد. سوءتغذیه ناشی از دریافت نکردن ریزمغذی ها و تهی شدن ذخایر بدن از آنها، اثرات خود را به صورت بیماری بر جسم و روان فرد گذاشته و منجر به از دست رفتن طراوت پوست و مو خواهد شد.بطور کلی رژیم مناسب برای حفظ سلامت پوست و مو، رژیمی است که برای سلامت کل اندام های بدن لازم است چرا که در چنین رژیمی، فرآیند پیری سلولی کمتر می شود و پوست را به عنوان یکی از اجزای بدن سالم نگه می دارد. پوست بزرگترین اندام بدن است که قادر به ترمیم خودش است. دکتر کریمی خرمی متخصص پوست و مو در این باره می گوید: «برای سلامت پوست به ویتامین های آ، ای و سی و املاحی مثل آهن و روی نیاز است. اگر رژیم سنگین باشد، فرد دچار سوءتغذیه می شود. از جمله این عوارض کاهش ویتامین ای است که باعث تیرگی پوست می شود چرا که ویتامین ای یک آنتی اکسیدان است، بر اثر تابش نور آفتاب بر پوست اکسیدان زیادی در پوست ایجاد می شود که این اکسیدان ها باعث تخریب سلولی و التهاب می شوند. ویتامین ث و ای به عنوان آنتی اکسیدان این مواد اکسیدانی را خنثی می کند و اگر این التهاب پوست ادامه پیدا کند تیرگی های بعد از التهاب در پوست ایجاد می شود و پوست را تیره می کند.» همچنین به گفته این فوق تخصص پوست و مو، ویتامین آ و دی برای کلاژن سازی لازم است و زمانی که کلاژن سازی بر اثر کمبود ویتامین ها و املاحی مثل روی مختل شود، پوست نازک و افتاده می شود.بنابراین به نظر می رسد استفاده از رژیم غذایی متعادل، مناسب ترین راه برای داشتن یک بدن سالم در تمامی ابعاد است.دکتر مظهری می گوید: «سیستم دفاعی افرادی که رژیم های غذایی نامناسب می گیرند دچار آشفتگی می شود و این امر باعث اختلال در سیستم بازسازی، رشد و ترمیم بدن می شود. در چنین شرایطی افرادی که در سن رشد قرار دارند، رشدشان متوقف می شود و بدن کسانی که دچار آسیب سلولی شده، قادر به بازسازی بافت آسیب دیده نیست. بنابراین لازم است افرادی که می خواهند رژیم غذایی برای کاهش یا افزایش وزن خود بگیرند باید به اصل تعادل، تنوع و تناسب توجه کنند، بخصوص برای کاهش وزن باید این عمل به آهستگی صورت بگیرد و در آن از تمام گروه های غذایی به مقدار لازم استفاده شود.
تا ثیر رژیمهای غذایی بر زیبایی پوست و مو قدیمی ها همیشه روی تغذیه سالم تاکید خاصی داشتند و هنوز هم پدربزرگ ها و مادربزرگ ها اعتقاد عجیبی به تاثیر غذاهای مختلف در درمان بسیاری از بیماری ها و حتی مشکلات پوست و مو دارند. بعضی از این حرف ها شاید بیشتر شبیه خرافات باشد ولی امروزه علم ثابت کرده که یک تغذیه سالم در زیبایی افراد، بسیار موثر است. متخصصین تغذیه می گویند در افرادی که دچار کمبود تغذیه ای هستند، به سرعت این کمبودها در اعضایی که در ظاهر و زیبایی نقش دارند، نمود پیدا می کنند، مثلا، ناخن هایشان به سرعت می شکند، موهایشان خشک و کدر می شود، پوستی خشک و چروکیده پیدا می کنند و....دکتر کالمن، متخصص تغذیه، از مرکز تحقیقات میامی با تاکید بر اینکه خوردن و یا نخوردن بعضی مواد غذایی، می تواند بر مو و پوست افراد تاثیر داشته باشد، می گوید: <تحقیقات ما روی افرادی که دچار ریزش مو شده اند، نشان داده است که فقر غذایی و عدم رعایت تعادل و تنوع در رژیم غذایی آنها، موجب شده است که چنین ظاهری پیدا کنند.> به گفته وی، اغلب افرادی که دچار بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی هستند، علاوه بر سایر علائم فیزیولوژیکی، دچار ریزش مو نیز می گردند. دکتر کارملی عضو انجمن متخصصین تغذیه آمریکا هم می گوید: <کمبود روی یکی از عواملی است که به شدت با سلامت مو در ارتباط است.این کمبود اغلب در افرادی دیده می شود که یا به دلیل چاقی و یا به دلیل ابتلا به بیماری های خاص (مثل دیابت، چربی خون، فشارخون و...) از رژیم های کم کالری استفاده می کنند. این کمبود در خانم های جوان بیشتر دیده می شود و موجب خشکی، کدورت و ریزش مو می گردد.> این ماده مغذی یعنی روی، در گوشت قرمز، تخم مرغ و انواع فرآورده های دریایی یافت می شود.شاید به همین دلیل قدیمی ها می گویند برای تقویت موهایتان، پس از شستشوی آنها در حمام، تخم مرغ روی سرتان بگذارید و بعد از یک ربع آنها را آبکشی کنید!به عقیده دکتر کالمن، افرادی که از رژیم کم چربی و یا بدون چربی استفاده می کنند، به شدت در معرض ریزش مو قرار دارند، زیرا موها نیاز جدی به اسیدهای چرب ضروری دارند. کمبود این نوع چربی ها در رژیم غذایی موجب خشکی موها و پوست می گردد، در حالی که دریافت منظم آنها از طریق غذا، سلامت فولیکول های مو را به دنبال دارد.در میان اسیدهای چرب ضروری، اسیدهای چرب امگا ۳ از اهمیت بسیاری برای پوست و مو برخوردارند.مصرف ۲ تا ۳ بار در هفته منابع غذایی این اسید چرب، بسیار حائز اهمیت است. اسیدهای چرب امگا ۳ اغلب در ماهی های چرب نظیر ماهی آزاد، روغن و گردو به وفور یافت می شود. علاوه بر چربی های ضروری، نقش پروتئین ها و ویتامین ها در سلامت پوست نیز نباید فراموش شود.دکتر کالمن می گوید: <افرادی که از منابع غذایی پر پروتئین کمتر استفاده می کنند و یا دچار کمبود ویتامین های گروه B به ویژه بیوتین هستند، بیشتر در معرض ریزش مو قرار دارند. این وضعیت در گیاه خوارانی که به هیچ عنوان حاضر به مصرف منابع غذایی حیوانی نیستند، بیشتر دیده می شود.> دکتر کالمن به این افراد توصیه می کند که تخم مرغ، جگر و سویا را حتما در رژیم غذایی خود قرار دهند. به گفته او، هنوز ثابت نشده که بیوتین موجود در شامپوها می تواند از ریشه و یا ساقه مو جذب شود و بنابراین واقعا معلوم نیست که شامپوهای حاوی این ویتامین، واقعا بتوانند به افرادی که دچار ریزش موی شدید و یا طاسی هستند، کمکی بکنند. دکتر کالمن توصیه می کند که مردم به شدت مراقب تغذیه خود باشند، چون رژیم غذایی مناسب، سلامت کل بدن و حتی پوست و مو را به همراه دارد
عوامل موثر برای حجم موهاسئوالی که معمولا” مطرح می‌گردد اینست که چرا برای برخی خانمها حجیم ماندن موهایشان حائز اهمیت می‌باشد و چرا برخی افراد موهای نرم و….- فاکتورهای موثر بر حجم موها :سئوالی که معمولا” مطرح می‌گردد اینست که چرا برای برخی خانمها حجیم ماندن موهایشان حائز اهمیت می‌باشد و چرا برخی افراد موهای نرم ، لخت ، غیر جذاب و چسبیده به سر دارند و در عوض برخی همیشه موهای پر ، با حالت ارتجاعی و زیبا دارند؟این مهم به موارد زیر بستگی دارد :• قطر و سایز موها : هر یک از تارهای مو چه قطر و سایزی دارند.• دانسیته موها : یعنی چه مقدار مو بر روی سر قرار دارد.• نرمی موها : یعنی تا چه حد مو قادر است از سطح سر فاصله بگیرد و این فاصله را حفظ کند .• مواج بودن موها : یعنی تا چه حد مو ، موج و فر طبیعی دارد.• اصطکاک موها : هریک از تارهای موی سر تا چه حد سر و لیز است .• چسبندگی موها : تا چه حد موهای سر به یکدیگر می‌چسبند .الف- قطر موها :قطر موی انسان از ۴۰ تا ۱۲۰ میکرون متفاوت است . ساختار و بافت مو معمولا در گروههای زیر تقسیم بندی می‌شوند :موی نازک : کمتر از ۶۰ میکرونموی متوسط : ۶۰ تا ۸۰ میکرونموی ضخیم : بزرگتر از ۸۰ میکرونمتاسفانه قابلیت بسیار کمی برای افزایش دائمی قطر مو وجود دارد . اما می‌توان با سالم نگاه داشتن ساقه مو تا حد امکان افزایش قطر مو را به بیشترین حد ممکن رساند . بعبارتی همواره بایستی از یک رژیم غذایی خوب و متوازن استفاده نمود زیرا هر گونه فقر مواد غذایی سبب کاهش قطر مو می‌شود .توصیه متخصصان اینست که :محصولات استایلینگ شبیه موس و یا ژل با تشکیل فیلم پلیمری در اطراف موها می‌توانند قطر موها را تا دو برابر افزایش دهند .ب- دانسیته :دانسیته مو یعنی تعداد موهای موجود در یک سانتی متر مربع از پوست سر . بطور متو سط اغلب افراد بالغ بین ۱۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰۰ مو بر روی سرشان دارند به عبارتی دیگر ۱۷۵ تا ۳۰۰ مو در هر سانتی متر مربع وجود دارد . این تعداد ، گستره وسیعی است که متغیر‌های زیادی از جمله سن و ژنتیک افراد در آنها نقش دارند به همین دلیل حتی برخی افراد تا دو برابر بیشتر از مقدار ذکر شده ، موی سر دارند .چرا دانسیته مو مهم است :۱- اگر شما دانسیته موی بزرگتری داشته باشید، شما موی بیشتری دارید و طبعا دم اسب ضخیم تری هم خواهید داشت.۲- زمانی که موها به یکدیگر نزدیکترند آنها به یکدیگر کمک می‌کنند تا راست و مستقیم بایستند .در واقع دانسیته موی سر عملا در دوران کودکی بیشترین مقدار را داراست و با گذشت زمان و پیر شدن افراد کاهش می‌یابد. بیشترین دانسیته مو در سنین ۱۶ سالگی است و سپس تا سن ۵۰ سالگی کاهش می‌یابد تا زمانیکه این کاهش شدیدتر خواهد داشت .ساده ترین کاری که می‌توان برای نگهداری دانسیته موها انجام داد، سالم نگه داشتن مو و پوست سر است .بایستی از کشیدن و شانه کردن شدید موها و بستن محکم آنها به شکل دم اسبی خودداری نمود .برای سالم ماندن پوست سر نیز در صورت نیاز از شامپوهای ضد شوره استفاده شود تا خارش و کشیدگی پوست سر کمتر حس گردد همچنین ریزش موی شدید که آلوپسیا نامیده می‌شود ممکن است توسط درماتولوژیست معالجه گردد.همچنین در هنگام انتخاب یک محصول برای موهای نازک بهتر است از موس استفاده شود زیرا آنها سبک وزن بوده و براحتی بر روی مو پخش شده و تا ریشه مو می‌رسند و حدالامکان از محصولات مومی و سنگین، مانند برخی کرمها و … خودداری شود زیرا ممکن است باعث چسبیدن موهای نازک شوند و ظاهرا” حجم موها کمتر بنظر برسند .ج- سختی و سفتی مو :معنای اصطلاح سفتی به بیان دیگر به قابلیت و توانایی صاف و سفت ایستادن مو بر روی سر بر می‌گردد . متاسفانه سفتی فاکتوری است که مستقیما” با ضخامت مو مرتبط است . هر چقدر مویی نازکتر باشد سفتی آن کمتر است .افزایش سفتی مو بوسیله محصولات استایلینگ، بواسطه پلیمرهای نگهدارنده آن است . این پلیمرها قادرند موقتا سفتی موها را با اتصالاتی که بطور جمعی با موها ایجاد می‌کنند افزایش دهند . زمانی که موها با همدیگرکار می‌کنند سفتی و بلند شدن آنها طبیعی تر است . همچنین یک برش صحیح و کامل توسط آرایشگر در به حداکثر رساندن سفتی موها بسیار مهم است ، بافت و لایه‌های مو این امکان را فراهم می‌سازند که موها با یکدیگر کار کنند و سفتی و بلند شدن بیشتری داشته باشند .برای بدست آوردن انسجام بیشتر، بایستی از مومهای استایلینگ استفاده شود .د- انحنا :این یکی از مثالهای زیبا است موهای مواج و یا انحنا دار نسبت به موهای مستقیم فضای بیشتری را بخود اختصاص میدهند .با استفاده از یک استایلر مانند موس و یا ژل می‌توان به موها انحنا داد . حرارت نیز ، پلیمرهای استایلینگ را ذوب کرده و آنها جریان می‌یابند، بنابراین تماس مو به مو افزایش یافته و یک نگهداری طولانی تر و بهتر ایجاد می‌شود . همچنین افزایش موج و انحنا طبیعی موها ، یک راه آسان برای ایجاد حجم طولانی مدت موها خواهد بود .علاوه بر آن با استفاده از یک برس گرد و ترجیحا هم شکل موها بطوریکه برس در انگشتان فرو رود به بلند شدن ریشه موها کمک می‌کند، از این جهت می‌توان از فلز گرد داغ مانند بابیلیس برای افزایش حجم انتهای موها استفاده کرد .ه- اصطکاک :اصطکاک و یا عدم یکنواختی تار مو ، بر حجم موها اثر خواهند گذاشت. معمولا افرادی که موهای نازک دارند تمایلی به استفاده از نرم کننده‌ها ندارند . ولیکن بایستی دانست که حتی موهای نازک نیز احتیاج به مقدار معینی نرم کننده حاوی سیلیکون ( البته سیلیکونهایی که به سرعت تبخیر شوند تا سنگینی برروی مو ایجاد نکنند) دارند . در واقع بهترین حالت استفاده از یک نرم کننده حجم دهنده است که مو را مرطوب و از سنگین شدن محافظت می‌کند .به همین دلیل اغلب خانمهایی که موهای نازک دارند بایستی مقدار کمتری از نرم کننده‌های موی سراستفاده کنند، چراکه مصرف بیش از اندازه نرم کننده‌های مو اصطکاک موها را از بین می‌برد و مو به حجم دلخواه نخواهد رسید . در واقع اصطکاک کم مناسب می‌باشد چرا که اصطکاک زیاد می‌تواند سبب آسیب و شکستگی شدید موها شود.در حقیقت ژلهای استایلینگ و موسها بطور موقتی اصطکاک را برای نگهداری استیل مو افزایش میدهند، آنها همانند یک فیلم نرم به داخل مو می‌روند و زمانی که نسبتا این فیلم خشک می‌شود آنها بطور موقت یک فاز چسبناک ایجاد می‌کنند ( در این حالت چسبناک شدن مناسب می‌باشد )این امر کمک می‌کند تا موها در یک شکل و استیل مناسب باقی بماند تا زمانی که موها خشک شود و زمانیکه فیلم کاملا خشک شد احساس چسبناک بودن متوقف شده و استیل مو تنظیم می‌شود .راه دیگر افزایش اصطکاک ، رنگ کردن موها است . آزمایشات مختلف نشان میدهند که بی رنگ کردن و‌های لایت موها اصطکاک میان موها را تا یک سوم افزایش میدهند .همینطور رنگ کردن باعث تغییر شیمی کوتیکول مو می‌شود و این تغییر در شیمی مو اصطکاک موها را افزایش داده در نتیجه موها پرپشت تر بنظر می‌رسند . البته بایستی با این نکته توجه نمود که بلیچ بیش از اندازه و یا تغییر رنگ زیاد از حد، موها را بیش از اندازه زبر و درنتیجه آماده برای تخریب می‌سازد.و – چسبندگی :میزان تمایل برای چسبیدن به خود را چسبندگی گویند . دو نوع چسبندگی می‌تواند به حجم مو ضربه بزند .۱٫ سنگینی ناشی از چرک و روغن موها ، می‌تواند موها را به یکدیگر و یا به پوست سر بچسباند . بنابراین برای حجیم ماندن طولانی مدت موها ، بایستی آنها را کاملا تمیز نمود.۲٫ بار الکتریکی ساکن می‌تواند باعث پرواز مو و یا برعکس چسبیدن آنها به یکدیگر شوند. مانند دامنی که در زنان به لباس زیر آنها می‌چسبد . اگر موها پس از برداشتن کلاه به گردن و یا صورت بچسبد این بدلیل بارهای الکتریکی ساکن است .ذرات باردار:مو براحتی می‌تواند بار الکتریکی تولید کند زیرا خاصیت تریبو الکتریک دارد و این بدان معنی است که اگر مالیده شود بار الکتریکی تولید می‌کند و زمانی که این بارها تجمع پیدا کنند ، سبب ایجاد بار الکتریکی ساکن می‌شوند . زمانی که بارهای مخالف یکجا جمع می‌شوند یکدیگر را خنثی کرده و جذب یکدیگر می‌گردند و اگر بارهای همنام در یک جا جمع شوند همدیگر را دفع خواهند کرد، این بدان دلیل است که رطوبت موجود در هوا به تخلیه بارهای الکتریکی از روی بدن کمک می‌کند . معمولا هوای خشک زمستان مانند یک پوشش عایق برای بارهای الکتریکی عمل کرده و آنها را تقویت می‌کند .در حقیقت استفاده از نرم کننده‌های حجم دهنده و محصولات استایلینگ ، مانند پلی کواترنیم و کواترنیم ۱۸ وغیره از تجمع بارهای الکتریکی بر روی موهای نازک جلوگیری می‌کنند . این اجزا خود باردار بوده و‌هادی جریان الکتریسیته هستند و این بدان معنی است که آنها به کاهش تجمع بار الکتریکی بر روی موها کمک می‌کنند، قبل از آنکه بار خودشان به اندازه کافی زیاد شده وحجم موها را کاهش دهند. در واقع با انتخاب صحیح محصولات استایلینگ می‌توان از تجمع چربی و بار الکتریکی بر روی موها جلوگیری نمود.همچنین بهتر است از یک شامپوی کلاریفائینگ ( شامپو‌هایی که حاوی کرم نیستند مثل شامپوهای گیاهی و یا شامپوهای بچه ) هفته ای یک مرتبه استفاده شود . استفاده مداوم و دوره ای از یک نرم کننده از تجمع بارهای الکتریکی جلوگیری می‌کند و می‌بایست مقدار مناسبی از نرم کننده را بر روی موها استفاده نمود.
برای درمان چربی موی سر میتوانید از ز راه های زیر استفاده کنیدراه های درمان موهای چرب و کف سر چرببرای درمان چربی موی سر از راه گیاهی میتوانید از یکی از راه های زیر استفاده کنید….برای درمان این موها بهتر است از شامپوهای مخصوص همین موها که متناسب با آنها ساخته می‌شوند، استفاده نمایید و همچنین برای درمان آن از راه گیاهی میتوانید از یکی از راه های زیر استفاده کنید:۱- آب نارنج را گرفته و سپس آنرا صاف نمایید. مالیدن این آب به موها، چربی های اضافی آنرا می‌گیرد و پوست سر را نیز ضدعفونی می‌کند و همچنین موها را براق می‌نماید. بعد از مالیدن این آب و بعد از گذشت ۴۰ دقیقه موها را خوب آبکشی کنید.۲- گرد زنبق برای موهای چرب و روشن به عنوان شامپوی خشک به کار می‌رود. برای این کار باید اندکی گرد را به سر خود بپاشید . ده دقیقه صبر کنید سپس با دقت و قدرت موها راشانه کنید.۳- برای چربی زدایی مو، هر دو روز یک بار، پوست سر را با جوشانده مخلوطی از گیاهان زیر مالش دهید. این جوشانده علاوه بر خاصیت چربی زدایی، موها را تقویت کرده و از ریزش آنها جلوگیری می‌کند: تخم گشنیز، بابونه، گزنه، گل ختمی، شاه تره از هر کدام ۲۰ گرم ، در نیم لیتر آب جوشانده، بعد از صاف کردن، پوست سر را با آن مالش دهید.۴- سر را با آب نمک و نعناع بشویید .۵- سفیده تخم مرغ را خوب هم زده تا سفت شود و کف کند، سپس آن را به کمک یک مویی به پوست سر بمالید و بگذارید تا خشک شود، سپس موها را شانه زده تا سفیده تخم مرغ های خشک شده بریزد.۶- ابتدا مقداری گل سرشوی را خمیر کرده و به سر بمالید و بعد آنرا بشویید و بعد مواد دارویی مثل مازو و چفت و یا مواد گیاهی گس که مواد مازویی دارند روی سر بمالید. بهترین کار این است که مازو را با حنا مخلوط نموده و به سر بمالید و اگر می‌خواهید حنا رنگ بدهد آن را با آب گرم مخلوط کنید.۷- برگ چغندر را له کرده و آب آنرا از برگهایش خارج نمایید، این آب برای گرفتن چربی سر بسیار مفید می‌باشد. پس از گذشت ۲ ساعت میتوانید موهایتان را آب کشی نمایید.۸- استفاده از لیمو و مالیدن آب تازه آن به سر باعث می‌شود که چربی سر گرفته شود و پوست نرم و شفاف شود.۹- پوست سر را یک روز در میان با یک قاشق چایخوری ، روغن عنصل به مدت یک ساعت مالش دهید و سپس با صابون معمولی مانند صابون مراغه یا با گل سرشوی اثر چربی را از بین ببرید.
زیبایی یکی از دغدغه‌های اصلی ایرانیان استگزارشها و اظهارنظرهای مسوولان اجرایی و قانونگذار در حوزه بهداشت و درمان، گویای آن است که در چند سال اخیر، زیبایی به یکی از دغدغه‌های اصلی ایرانیان تبدیل شده و افراد برای زیباتر جلوه دادن به روش‌های مختلف زیبایی متوسل می‌شوند، روش‌هایی که در برخی زمینه‌ها، ایران را در صدر جدول‌های جهانی قرار داده و از نقطه نظر مسوولان، تمام ابعاد زندگی شهروندان را تحت‌شعاع قرار میدهد.براساس تازه‌ترین اظهارات مسوولان بهداشت، سن استفاده از لوازم آرایش که پیش از این بالای ۲۵ سال بوده و محدود به زنان فاقد فعالیت‌های اجتماعی می‌شد، امروزه به زیر ۱۵ سال کاهش یافته؛ در حالی که جراحی‌های زیبایی نیز به عنوان یکی دیگر از این روش‌ها حالت اپیدمی به خود می‌گیرد، به گونه‌ای که یکی از سایت‌های انگلیسی‌زبان در گزارش اخیر خود این موضوع را مورد نقد و بررسی قرار داده و به نقل از آمار سازمان بهداشت جهانی، ایران را پایتخت عمل‌های زیبایی بینی در دنیا می‌نامد.گرچه تحلیلگران امور اجتماعی این موضوع را با عنوان سودای زیبایی مورد تحلیل قرار داده و معتقدند که بسته به نوع جوامع، شدت و ضعف دارد، اما بتازگی جراحان پلاستیک و متخصصان پوست از اتفاقی جدید در این ارتباط خبر میدهند که این سودا را در کشور به جنونی تبدیل کرده که جوانی را مثل زیبایی دوپینگ می‌کند؛ جنونی به نام تزریق بوتاکس.دکتر عبدالجلیل کلانتر هرمز، رئیس اسبق انجمن جراحان پلاستیک کشور که مدیریت بخش تزریق بوتاکس یکی از کلینیک‌ها را به عهده دارد، می‌گوید تنها در این مرکز، روزانه بین ۸ تا ۱۰ نفر متقاضی تزریق آمپول بوتاکس هستند، در حالی که بین ۳ تا ۴ نفر هم به دیگر مراکز زیبایی یا مطب‌های پزشکی در تهران مراجعه می‌کنند. در حال حاضر در ۲۰ کلینیک تخصصی زیبایی و بیش از ۱۰۰ مطب خصوصی، عمل تزریق بوتاکس صورت می‌گیرد و شواهد گویای آن است که این عمل نسبت به چند سال اخیر شیوع بیشتری پیدا کرده است، به گونه‌ای که در بین عمل‌های تزریقی، رتبه نخست را به خود اختصاص داده و جای بسیاری از جراحی‌های صورت را گرفته است.از دیدگاه این جراح پلاستیک و دیگر متخصصان در این حوزه، امروزه برای رفع چین و چروکهای صورت، افراد تنها در شرایط نادر به جراحی پلاستیک اقدام می‌کنند، چرا که تزریق آمپول بوتاکس نسبت به عمل‌های جراحی زیبایی کم هزینه‌تر است و محل تزریق آمپول در زمان کمتری بهبود می‌یابد.براساس اظهارات برخی کارشناسان بهداشت و متخصصان پوست، چین و چروکهای عضلانی صورت در ایرانی‌ها بیشتر از دیگر اقوام است و افراد تزریق آمپول بوتاکس را برای جوان ماندن و زیباتر جلوه دادن انتخاب می‌کنند.موضوعی که دکتر حسین طباطبایی، دبیر انجمن تحقیقات پوست و جذام نیز آن را تایید کرده و معتقد است جوان شدن در کنار زیبایی‌های ظاهری، یکی از مهمترین انگیزه‌های شهروندان ایرانی برای تزریق بوتاکس است که موجب رفع چین و چروک در هر گروه سنی می‌شود.براساس برخی آمار و ارقام انجمن جراحان پلاستیک، روزانه در تهران به طور متوسط بین ۲ تا ۳ هزار نفر برای تزریق بوتاکس به مطب‌ها و کلینیک‌های پوست و زیبایی مراجعه می‌کنند و تزریق آن بین ۳۵۰ تا ۴۵۰ هزار تومان هزینه دارد و گاه بسته به نوع آمپول و شهرت جراح یا متخصص، این میزان تا ۵۰۰ هزار تومان نیز افزایش می‌یابد، به گفته یکی از جراحان پلاستیک کلینیکی در شمال شهر که بوتاکس تزریق می‌کند، این میزان ۵۰۰ هزار تومان بوده و در پاره‌ای موارد به بالاتر از این رقم نیز میرسد.با این‌همه آمپول بوتاکس که از دیدگاه متقاضیان جوانی را یکشبه به آنها تقدیم می‌کند، تنها ۴ ماه دوام دارد و افراد پس از این دوره دوباره باید به تزریق آن اقدام کنند، موضوعی که اغلب جراحان پلاستیک و متخصصان پوست در مورد آن اتفاق‌نظر دارند و معتقدند که مشتریان آنها سالی ۲ تا ۳ بار به آنها مراجعه می‌کند و بعضی وقت‌ها، مشتری ثابت آنها می‌شوند و این موضوع در مطالعات اخیر پزشکان انگلیس نیز مورد بررسی قرار گرفته و پزشکان محقق این کشور به این نتیجه رسیده‌اند که ۴۰ درصد افرادی که از بوتاکس برای زیبایی استفاده می‌کنند، تمایل غیرقابل کنترلی برای تکرار آن نشان میدهند و کسانی که برای رفع چین و چروکهای صورت به تزریق بوتاکس روی می‌آورند ، برای حفظ این زیبایی مجبورند به طور مرتب این آمپول را تزریق کنند، چرا که از دیدگاه همین پزشکان، اثر سم بوتاکس که ماهیچه‌ها را فلج می‌کند در صورت تجدید نشدن در فواصل زمانی معین از میان می‌رود.علاوه بر این مساله که تعداد متقاضیان بوتاکس را سالانه تا ۳ برابر افزایش میدهد، بسیاری از جراحان پلاستیک و متخصصان پوست از جمله دکتر کلانتر هرمز پیش‌بینی می‌کنند با توجه به تبلیغات نشریات داخلی و رسانه‌های فارسی زبان که در سالهای اخیر حجم قابل توجهی از تبلیغات خود را به معرفی لوازم آرایشی و زیبایی صورت اختصاص داده‌اند و براساس نتایج تحقیقات محمد آزاد، کارشنای ارتباطات که از ۵۰ درصد مجموع تبلیغات برآورد شده است این میزان به ۶۵ درصد نیز افزایش یابد؛ چرا که به مرور سن متقاضیان پایین می‌آید و دختران جوان کم سن و سال و مردان نیز به تعداد متقاضیان افزوده می‌شوند.مردان هم بوتوکسین تزریق میکنندجراحان پلاستیک و متخصصان پوست بر این باورند که برخلاف سالهای نخست ورود بوتاکس به کشور که بیشتر مصرف‌کنندگان این آمپول زنان میانسال و ۳۵ سال به بالا بوده‌‌اند، امروزه دختران جوان بین ۲۰ تا ۲۲ سال و مردان نیز جزو متقاضیان این عمل تزریقی هستند و این روند در گرایش به تزریق آن بی‌سابقه بوده است.دکتر محسن نراقی، جراح پلاستیک و عضو آکادمی جراحان پلاستیک اروپا در این ارتباط به «جام‌جم» می‌گوید: سن افرادی که به من مراجعه می‌کنند، بین ۲۳ تا ۶۰ سال است و البته میان آنها دختران کم سن و سال هم دیده می‌شوند که گاه ۱۸ یا ۱۹ سال بیشتر ندارند و علی‌رغم توصیه‌های ما همچنان مصر به تزریق بوتاکس هستند و صرفا برای زیبایی اقدام به این کار می‌کنند او می‌افزاید: بیش از ۵۰ درصد افرادی که برای یک یا دو بار تزریق بوتاکس را تجربه کردهاند، برای حفظ زیبایی خود آن را تکرار می‌کنند و ما در کلینیک شاهد این موضوع هستیم و در برخی موارد، افرادی را می‌بینیم که به‌گونه‌ای به بوتاکس معتاد شدهاند.چون چنین عملی به مرور این تمایل را در افراد به‌وجود می‌آورد. از دیدگاه این عضو آکادمی جراحان پلاستیک اروپا بسیاری از متقاضیان آمپول بوتاکس به دید آرایشی به آن نگاه می‌کنند تا یک عمل تزریقی و وجود چنین دیدگاهی موجب شده است افراد آن را راحت‌ترین روش برای زیبایی تلقی کنند و نسبت به عوارض آن کمتر احساس ترس و تردید داشته باشند.موضوعی که محمد‌حسین صاحبی، متخصص پوست و مو نیز به آن اذعان دارد و معتقد است بوتاکس در میان اعمال تزریقی، شایعترین نوع عمل است و مانند جراحی بینی در حال اپیدمی شدن است و انجام این عمل از سوی مردان نیز گویای این مطلب است.او می‌گوید: در ماه تعدادی متقاضی مرد دارد که مانند متقاضیان زن به زیبایی و جوان ماندن اهمیت میدهند و این موضوع باعث شده است، تقاضا برای این عمل تزریقی به‌طور تصاعدی افزایش یابد؛ هر چند در ایران برخلاف دیگر کشورهای جهان از جمله انگلیس که براساس آمار و ارقام سال ۲۰۰۵ سالانه بیش از ۱۰۰ هزار تزریق بوتاکس در آن صورت می‌گیرد و این آمار همه ساله از سوی مقامات وزارت بهداشت آن کشور اعلام می‌شود، آمار دقیقی از تعداد متقاضیان بوتاکس وجود ندارد و مسوولان بهداشت کشور هرگز آماری در این خصوص ارائه نمی‌کنند؛ اما متخصصان پوست و جراحان پلاستیک معتقدند در ۲ سال اخیر تعداد متقاضیان آنها ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش یافته و این در حالی است که در ۵ سال نخست ورود بوتاکس به کشور، این تعداد به ۵ درصد هم نمی‌رسید و یکی از دلایل کمیاب شدن آمپول بوتاکس در داروخانه‌های کشور در سال ۸۴ همین افزایش تقاضا بوده است.متخصصان پوست و پلاستیک: بوتاکس عوارض عضلانی هم دارد از دیدگاه کارشناسان بهداشت و درمان، بوتاکس یک نوع پروتئین خالص است که از ترشحات نوعی باکتری حاصل می‌شود و مانع تاثیر امواج عصبی روی عضله شده و بی‌حرکتی موقت عضلانی ایجاد می‌کند. تزریق مقدار کمی از این ماده در عضلات صورت مانع انقباض آنها می‌شود و به این ترتیب خطوط ناشی از حرکت این عضلات از میان می‌روند و علی‌رغم اینکه سازمان غذا و داروی (FDA) با مجاز بودن استفاده از بوتاکس برای درمان بیماریهای مربوط به اختلالات عضلات اطراف چشم موافقت کرده است؛ اما یک گروه مدافع حقوق مصرف‌کنندگان از قانونگذاران این کشور خواسته‌اند تا هشدارهای سلامت را در زمینه بوتاکس افزایش دهند؛ چراکه از نظر این گروه سم بوتولینوم ۴۰ میلیون قوی‌تر از سیانید است که آنها معتقدند در فاصله زمانی میان نوامبر ۱۹۹۷ و دسامبر ۲۰۰۶ از ۶۵۸ مورد گزارش شده ابتلا به عوارض جانبی ناشی از تزریقات سم بوتولینوم ۱۶ نفر جان خود را از دست دادند که ۴ نفر آنها زیر ۱۸ سال بودند.یکی از علت‌های بروز عارضه در بوتاکس هم به تزریق آن از سوی افراد غیر متخصص مربوط می‌شود؛ موضوعی که طباطبایی، دبیر انجمن تحقیقات پوست و جذام بسیار بر آن تاکید می‌کند و معتقد است با توجه به حساسیت این آمپول، ترزیق آن تنها در حیطه تخصصی پزشکان متخصص پوست و جراحان پلاستیک است که دوره‌های آموزشی ویژه‌ای را به این منظور گذرانده‌اند و افراد غیرمتخصص در مراکز زیبایی مجاز به تزریق این آمپول نیستند؛ هر چند امروزه در ایران این مساله به قدری آسان و در دسترس شده که حتی برخی آن را در سالن‌های زیبایی با هزینه کمتری نسبت به کلینیک تزریق می‌کنند و این موضوع مهمترین عامل بروز عارضه پس از عمل بوتاکس است که به فلج شدن عضله‌ها منجر می‌شود.به گفته محسن نراقی، گرچه بوتاکس جای بسیاری از جراحی‌های بالای صورت را گرفته و از این لحاظ یک مزیت به حساب می‌آید، اما اگر در تزریق آن دقت نشود، ممکن است عوارضی به وجود بیاورد که حتی با عمل جراحی نیز قابل ترمیم نباشد. محمد میران، متخصص پوست و مو با اشاره به این عوارض به «جام‌جم» می‌گوید: از آنجا که محل تزریق بوتاکس اصولا نواحی اطراف چشم بوده و این مکان نقطه حساسی در میان عضلات صورت محسوب می‌شود، اگر تزریق به اشتباه و توسط فرد غیرمتخصص صورت بگیرد، ممکن است عضلات دیگر غیر از عضله‌های مورد نظر فلج شوند و اگر مقدار بوتاکس تزریقی نیز زیاد باشد، افتادگی پلک را به دنبال دارد.او می‌افزاید: تهوع، درد ناحیه صورت و قرمزی در محل تزریق، سردرد و عفونت‌های تنفسی از دیگر عوارض تزریق نادرست بوتاکس در صورت است. البته این موضوع در کشور به نوع ماده تزریقی نیز مربوط می‌شود. از دیدگاه این متخصص پوست و مو و دکتر نراقی، برخی پزشکان و افراد غیرمتخصص که اغلب در مطب‌های خصوصی اقدام به تزریق آمپول بوتاکس می‌کنند، برای کاهش هزینه‌های تهیه آمپول بوتاکس که براساس قیمت داروخانه هلال‌احمر ۳۳۰ هزار تومان است، از ژن‌هایی استفاده می‌کنند که استاندارد نیستند و سال‌هاست در کشورهای اروپایی و آمریکایی از رده خارج شدهاند و در ایران بیشتر از ژل پاژ که از اکراین وارد می‌شود به جای آمپول بوتاکس استفاده می‌شود.این ژل که قیمت پایینی نسبت به آمپول دارد و به مقدار زیاد وارد کشور می‌شود دارای عوارض جانبی بسیاری است که تنها با انجام عمل جراحی رفع می‌شود. با توجه به ترکیبات ژل پاژ که پلیمرهای مصنوعی هستند، این ژل پس از تزریق در پوست جابه‌جا شده و در اطراف چشم و دور پلک به صورت گلوله گلوله درمی‌آید و این مساله به قرمزی و عفونت پوست می‌انجامد که تنها راه درمان آن عمل جراحی است. با این همه برای رفع چین و چروک اطراف لب از ژل استفاده می‌کنند که در صورت استاندارد نبودن نوع آن، اتفاقی مشابه در آن روی میدهد.آسیبشناسان: عملی برای موجه نشان دادنجراحان پلاستیک و متخصصان پوست در این نکته اتفاق‌نظر دارند که در سالهای نخست ورود بوتاکس به کشور و در مجموع برخی عمل‌های تزریقی و جراحی زیبایی، تنها قشرهای مرفه اقتصادی بودندکه مبادرت به انجام این عمل‌ها می‌کردند؛ اما امروزه این عمل‌ها به قدری همه‌گیر شده که افراد با درآمدهای پایین اقتصادی نیز آن را انجام میدهند، به گونه‌ای که آسیبشناسان اجتماعی از این موضوع با عنوان چشم و همچشمی نام می‌برند و معتقدند جامعه را به ورطه ظاهرگرایی کشانده است، هرچند این مساله علت عمده افزایش عمل‌های زیبایی در قالب تزریق و جراحی نیست، دکتر فربد فدایی، آسیب‌شناس در این زمینه به <جام‌جم> می‌گوید: یکی از دلایل گرایش به عمل‌های زیبایی در جامعه در حال گذار ایران این است که قبلا زنان در محیط خانه بودند و کمتر به فعالیت‌های اجتماعی می‌پرداختند؛ اما امروزه با توسعه آموزش و بالا رفتن سطح اشتغال زنان در بیرون از خانه و درگیر شدن آنها با مسائل اجتماعی، تعامل اجتماعی زنان افزایش یافته و این مساله به ظاهرگرایی دامن زده است و دلیل دیگر این گرایش روزافزون، ارتقای سطح زندگی افراد است که به آنها اجازه میدهد از چارچوب نیازهای اولیه بیرون بیایند و به مسائل دیگر ازجمله ظاهر نیز بپردازند.او می‌افزاید: علت عمده در این ارتباط افزایش و توسعه امکانات بهداشتی و پزشکی است و جراحی‌های زیبایی و عمل‌های تزریقی نیز جزو معدود رشته‌هایی محسوب می‌شود که عملا درخصوص آنها تبلیغ صورت می‌گیرد و این تبلیغات نیازهای کاذب را در افراد به وجود می‌آورد که انجام این گونه عمل‌ها در واقع گویای پاسخ به این نیازهاست.از دیدگاه این آسیب‌شناس اجتماعی، موضوع مهمی که در این میان بیش از همه اهمیت دارد، این است که در جامعه امروزی آنچه در نگاه اول به چشم می‌آید توانمندی‌ها، مهارت‌ها و استعدادهای فرد نیست، بلکه بیشتر این ظاهر است که افراد در قضاوت‌های نخستشان به آن توجه می‌کنند و به این علت، مردم برای موجه نشان دادن به عمل‌های زیبایی روی می‌آورند و در پاره‌ای موارد این مساله به خواست خود افراد نیست و آنها برای یافتن شغل یا دیگر موقعیت‌های اجتماعی اقدام به زیبا کردن ظاهر خود کرده و سعی می‌کنند در جامعه زیبا به نظر برسند؛ موضوعی که از نظر جامعه‌شناسان یک تهدید جدی به حساب می‌آید و آنها نسبت به پیامدهای سوء آنها هشدار میدهند
بررسی عوارض مبارزه غیرعلمی با چروکهای صورتبشر برای زیباتر شدن به هر وسیله‌ای روی می‌آورد و مهم نیست که این وسیله قوی‌ترین سم میکروبی شناخته شده جهان باشد. بوتوکس، نامی است که روی سم باکتری کلستریدیوم بوتولینوم گذاشته شده است. حتما همه شما در مورد سم خطرناک کنسرو‌های مسموم شنیده‌اید. این سم موجب از کار افتادن سلولهای عصبی می‌شود و به این ترتیب باعث فلج عضلانی و مرگ فرد می‌شود.در پوست صورت انسان، ماهیچه‌‌های ظریف سطحی بسیاری وجود دارد که انقباض پی‌درپی و ممتد این عضلات باعث ایجاد چین و شکن و پیدایش چروک می‌شود.این ماهیچه‌ها با انقباضات خود باعث تغییر در حالات چهره فرد می‌شود (حالت اخم، شادی، هیجان، خنده و…) این عضلات برای کار زیاد ساخته نشده‌اند، یعنی هرچه کمتر کار کنند، چروکهای کمتری در پوست صورت ایجاد خواهد شد. سم بوتولیسم، باعث فلج موقتی این عضلات می‌شود.عضله‌ای که این سم به آن تزریق شده است، قادر به انقباض و ایجاد خطوط پوستی نخواهد بود. فلج شدن این عضلات و عدم انقباض آنها باعث جلوگیری از پیدایش چروک جدید و از بین رفتن چروک قبلی خواهد شد. این خاصیت موجب شده تا پزشکان از تزریق این سم برای زیباتر کردن فرد استفاده کنند.معمولا این تزریق جهت از بین بردن چروکهای اطراف چشم، پیشانی و خط اخم بین دو ابرو استفاده می‌شود و البته پاسخ در تمام مناطق بر خطوط ناراحت‌کننده به خاطر حرکات طبیعی و میمیک صورت پدید آمده‌اند، مطلوب است بوتوکس برای بهبود و برطرف کردن خط‌های اخم و خط‌های خنده و دیگر خطوط پوست انتخاب خوبی است؛ اما هیچ اثری در چروکهای پوستی ناشی از صدمات آفتاب ندارد.تزریق این سم بیشتر از چند دقیقه طول نمی‌کشد و به بی‌حسی نیازی ندارد. معمولا ۳ تا ۷ روز برای بروز اثرات کامل این ماده، زمان لازم است و اثر آن برای ۶ – ۴ ماه باقی می‌ماند و سپس بتدریج عملکرد طبیعی عضلات بازمی‌گردد و خطوط پوستی و چروک‌ها مجددا ظاهر می‌شود که البته به دلیل شل‌شدگی عضلات، شدت آنها از قبل کمتر است.● چروک نشویدتزریق این سم گرانقیمت نمی‌تواند اثرات بلندمدت داشته باشد و مجدد حالت قبل ظاهر می‌شود. پس بهتر است از حالا به فکر باشید پیشگیری از بروز چین و چروک صورت بهتر از درمان است. تصحیح الگوی تغذیه به صورت مصرف کم مواد قندی و چربی، عدم استعمال سیگار، پرهیز از پرخوری، عدم مصرف مواد غذایی کنسرو شده و سوسیس و کالباس، استفاده از ضدآفتاب بخصوص در ساعات ۱۱ تا ۱۵ و بخصوص ورزش کردن، از راههای پیشگیری از چین و چروک در صورت است.عادت خوابیدن روی شکم و صورت، چروک پوست را بیشتر می‌کند. وقتی که به صورت طاق‌باز می‌خوابید، اثرات کشیدگی جاذبه روی پوست شما به حداقل میرسد و مهمتر از همه قطع عادت به انقباض عضلات صورت مانند اخم کردن در پیشگیری از بروز چین و چروک موثر است. بدون اخم هم صورت شما دلپذیرتر است و هم چروک نمی‌شوید.● عوارض ناشی از بوتاکسشایعترین عارضه جانبی تزریق، کبودشدگی موقت است. اگر آسپرین یا ضدالتهاب‌‌های دیگری را مصرف می‌کنید، باید به مدت ۲ هفته قبل از تزریق آنها را قطع کنید. این کار به کاهش کبودی ایجاد شده کمک می‌کند.یک عارضه نادر تزریق بوتوکس، سردرد موقتی است که در عرض ۴۸ ۱۲ ساعت بهبود می‌یابد. ممکن است افتادگی پلک در درصد کمی از بیماران اتفاق بیفتد که این عارضه نیز طی ۳ هفته برطرف می‌شود. واکنش آلرژیک به این ماده بسیار نادر است. فلج عضلات مجاور ممکن است سبب آشفتگی بینایی موقت شود.برای جلوگیری از مهاجرت بوتوکس و ایجاد چنین عارضه‌ای بهتر است بعد از تزریق چند ساعت استراحت و همچنین از دست کشیدن و تماس با نقطه تزریق برای ۱۲ ساعت خودداری کنید. خانمهای باردار و شیرده یا افرادی که بیماری عصبی عضلانی دارند، نباید از بوتوکس استفاده کنند.البته این عوارض همگی در حالتی رخ میدهد که تزریق توسط فرد متخصص و در محل صحیح انجام شود. تزریق نادرست بوتوکس حتی می‌تواند منجر به مرگ شود.
باکتریها روی پوست ما رژه میروندمحققان می‌گویند ۱۸۲ گونه از انواع باکتریها روی پوست انسان زندگی میکنندباکتریها روی پوست ما رژه می‌روند!تا به حال به باغ‌وحشی رفته‌اید که ۱۸۲ نوع حیوان مختلف در آنجا در کنار هم زندگی کنند؟ تصورش را بکنید، چنین باغ‌وحشی با این همه حیوانات گوناگون دیدنش چه لذتی خواهد داشت! محققان می‌گویند همه ما همین الان چنین باغ وحشی را روی دست‌های خودمان داریم! یعنی اگر می‌توانستیم یک جفت عینک که قادرند کار میکروسکوپ را انجام بدهند به چشم‌مان بزنیم، ۱۸۲ نوع باکتری گوناگون را با شکل‌ها و رنگ‌های مختلف روی پوست‌مان می‌دیدیم که در یک باغ وحش تمام عیار در کنار هم زندگی می‌کنند. البته برخی از این باکتریها فقط گاهی روی پوست ما سر و کله‌شان پیدا می‌شود، ولی برخی دیگر همیشه مهمان پوست ما هستند…شاید حسابی از بابت وجود این همه مهمان ناخوانده نگران شده‌‌اید و به فکر این هستید که صابون‌ها و مایع دستشویی بهتری تهیه کنید، ولی اصلا جای نگرانی نیست. بلکه مارتین بلاسر – متخصص میکروب‌شناسی از دانشگاه پزشکی نیویورک – در این باره می‌گوید: «بسیاری از باکتری‌های روی سطح پوست، زندگی مسالمت‌آمیزی با ما دارند و حتی بعضی از آنها برای ما بسیار مفیدند.» پوست وسیع‌ترین عضو بدن است که تمامی سطح بدن را پوشانده است، بنابراین بعید به‌نظر نمی‌رسد که این سرزمین وسیع، ساکنان زیادی هم داشته باشد. دکتر بلاسر و همکارانش در مطالعه خود از پوست بازوی شش فرد جوان نمونه‌برداری کردند تا بتوانند ساکنان وسیع‌ترین عضو بدن را سرشماری کنند. نتایج مطالعه این گروه تحقیقاتی در جدیدترین شماره نشریه آکادمی علوم آمریکا به چاپ رسیده است. سرپرست این گروه تحقیقاتی می‌گوید: « ۱۸۲ گونه متفاوت از باکتریها روی پوست سالم زندگی می‌کنند که به نظر میرسد این تعداد به ۲۵۰ گونه نیز میرسد». متخصصان می‌گویند که باغ‌وحش خوب، معمولا فقط ۱۰۰ تا ۲۰۰ حیوان گوناگون دارد. ولی با این حساب فقط پوست بازوی انسان به تنهایی باغ‌وحشی تمام عیار از باکتری‌هاست. باکتری هم خوب و بد داردباکتریها موجوداتی تک سلولی هستند که گفته می‌شود قدیمی‌ترین ساکنان زمین به شمار می‌روند. خیلی‌ها خاطره خوشی از باکتریها ندارند و آنها را مسوول برخی بیماریهای پوستی مثل آکنه، باد سرخ و جذام می‌دانند. ولی باکتریهایی در بسیاری از مناطق پوست و مخاط زندگی می‌کنند که نقش مهمی در سلامت بدن شما برعهده دارند. به‌عنوان نمونه، باکتری‌های ساکن دستگاه گوارش، هر لحظه وظایف سخت و طاقت‌فرسایی را برعهده دارند. بدون این باکتری‌های مفید، بدن انسان نمی‌تواند سالم بماند. متخصصان می‌گویند تعداد باکتری‌های موجود در بدن انسان نسبت به سلولهای بدن یک به ۱۰ است یعنی فقط تعداد باکتری‌های موجود در بدن انسان یک دهم سلولهای بدن است. سرپرست این گروه تحقیقاتی می‌گوید: «بسیاری از باکتری‌های ساکن سطح پوست برای سلامت آن مفیدند. بنابراین اگر شما با شست و شوی مکرر، این باکتریها را از سطح پوست خود پاک کنید، سلامت پوستتان را به خطر خواهید انداخت.» DNA انگشت میزندپیش از این نیز مشخص شده بود که تعداد زیادی باکتری در روی پوست بدن زندگی می‌کنند، ولی روشی که این گروه تحقیقاتی برای ردیابی این باکتریها استفاده کردهاند، منحصر به فرد بوده است. آنها از تکنیکی براساس شناسایی DNA باکتریها استفاده کردند که به دانشمندان این امکان را داد که بتوانند سرشماری دقیقی از جمعیت باکتری‌های سطح پوست به عمل آورند. با استفاده از این روش جدید، دانشمندان موفق به شناسایی ۸ درصد باکتری‌های سطح پوست شدند که تاکنون کشف نشده بودند. از میان تمام باکتری‌های سطح پوست، چهار خانواده از ساکنان اصیل پوست شما به شمار می‌روند و همیشه روی پوستتان زندگی می‌کنند. استافیلوکوک، استرپتوکوک، پروپینی باکتریا و کورنیا باکتریا که خانواده‌های قدیمی پوست شما هستند. این جمعیت چهار خانواده از باکتریها، چیزی در حدود نیمی از باکتری‌های سطح پوست را شامل می‌شوند. تجمع گونه‌های باکتریها، گاهی به سطح پوست می‌آیند و گاهی می‌روند. جالب است بدانید روی سطح پوست هریک از شما هر از چند گاهی، جمعیت باکتریها تغییر می کند ولی یک گروه از باکتریها به هر حال همیشه در همان جا باقی می‌مانند. این گروه تحقیقاتی در مطالعه خود از سه زن و سه مرد دعوت به همکاری کردند و از باکتری‌های سطح پوست هر دو جنس نمونه‌برداری کردند. به نظر میرسد تفاوت‌هایی در جمعیت باکتری‌های سطح پوست زنان و مردان وجود دارد. ژلهای ضدعفونیکنندهبه تازگی محصولاتی به بازار آمده است که به‌عنوان ژلهای ضدعفونی‌کننده دست معرفی شدهاند. شاید شما این محصولات جدید را در داروخانه‌ها دیده باشید. با استفاده از این ژلهای جدید می‌توان باکتریها را از سطح پوست کاهش داد؛ کاری که آب و صابون نیز انجام میدهند. این محصولات، ترکیب شیمیایی الکلی دارند. شما هنگامی که به آب و صابون دسترسی ندارید میتوانید برای ضدعفونی کردن پوست دستتان از این ژل‌ها استفاده کنید. تولیدکنندگان این محصولات می‌گویند که این ژل‌ها بسیار سریع عمل می‌کنند و اثری روی پوست شما باقی نمی‌گذارند. پس از استفاده از این محصولات، شما احساس نخواهید کرد که پوستتان چسبناک شده است. در برخی از این محصولات، فرآورده‌های نرم‌کننده پوست مثل آلوئه‌ورا افزوده شده است. برخی از این نوع ژل‌ها می‌توانند علاوه بر باکتریها، قارچ‌ها و ویروس‌های موجود در سطح پوست را در عرض چند ثانیه از بین ببرند. به این ترتیب این ژل‌ها به حفظ بهداشت پوست کمک شایانی کرده و از بسیاری از عفونت‌ها پیشگیری می‌کنند. یکی از مشکلات استفاده از این ژل‌ها به‌صورت طولانی‌مدت، خشکی پوست است به همین دلیل، ترکیبات مرطوب‌کننده و نرم‌کننده به این محصولات افزوده می‌شود. چرخ خرید در دست شماحتما برای شما نیز پیش آمده است که به فروشگاه‌هایی بزرگ مثل شهروند و رفاه سر زده باشید. در این فروشگاه‌ها معمولا چرخ‌هایی وجود دارد که شما میتوانید خریدهای خود را درون آن قرار داده و با در دست گرفتن دسته چرخ، آن را هل دهید ولی آیا تا به حال فکر کرده‌اید که پوست دست چند نفر در طول روز با این دسته‌ها در تماس است و بدون شک باکتری‌های زیادتری پس از دست‌زدن به این دسته‌ها، سر و کله‌شان روی پوست شما پیدا می‌شود. باکتریهایی که می‌توانند بیماری‌زا نیز باشند. در برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ در دنیا، مدیران این فروشگاه‌ها دست به ابتکار جالبی زده‌اند. به این ترتیب که در کنار صف چرخ‌های خرید، دستمال حاوی مواد ضدعفونی‌کننده قرار داده‌اند که هر مشتری می‌تواند پیش از هل‌دادن چرخ خرید با دستمال حاوی ضدعفونی‌کننده، دسته چرخ را پاک کند و باکتریها و میکروب‌ها‌ی سطح آن را کاهش دهد. به این ترتیب، حتی اگر زخم و بریدگی در سطح پوست دست وجود داشته باشد، این میکروب‌ها پیش از آنکه روی پوست دست و زخم روی آن راه یابند، از بین می‌روند. زخم‌های پوستتان را جدی بگیریدبا وجود این همه باکتری روی پوستتان، شما باید زخم‌های سطح پوستتان را ساده نگیرید. خیلی اوقات بدون اینکه خودتان متوجه شوید خراش‌های ریزی روی پوستتان ایجاد می‌شوند که میکروب‌ها می‌توانند از این محل وارد بدن شوند. باکتریها می‌توانند به سرعت به لایه‌های عمقی‌تر گسترش یافته و وارد گره‌های لنفاوی شوند و از این مسیر تا سراسر بدن گسترش پیدا کنند. علاوه بر این، روزانه زخمتان را با آب و صابون بشویید. از یک کرم یا پماد آنتی‌بیوتیک روی زخمتان استفاده کنید. بانداژی که روی زخمتان می‌گذارید باید کاملا تمیز باشد چرا که به از بین رفتن باکتریها کمک شایانی می‌کند. این بانداژ را مرتب عوض کنید. تورم، قرمزی، درد و ترشحات چرکی همگی نشان‌دهنده عفونت پوست شماست. در این شرایط هرچه سریعتر با پزشک مشورت کنید.
کلر موجود در آب استخر باعث شکنندگی و خشکی موها میشودیک متخصص پوست و مو اظهار کرد: کلر موجود در آب استخر اگر بیش از حد معمول باشد باعث شکنندگی، خشکی و در بعضی موارد ریزش مو می‌شود.دکتر سپیده رحمتی در گفت وگو با ایسنا گفت: کلر موجود در آب استخر باعث ایجاد خارش، خشکی و قرمزی پوست شده، از این رو توصیه می‌شود پیش از ورود به استخر استحمام کرده و از حوضچه‌های حاوی مواد ضدعفونی کننده عبور و از وسایل شخصی مربوط به شنا استفاده شود.وی خاطرنشان کرد: همچنین افراد با زخم‌های باز در بدنشان نباید تا زمان بهبود کامل زخم‌ها وارد استخر شوند، چون احتمال انتقال بیماریهای قارچی در آب استخر وجود دارد.این متخصص پوست در پایان تاکید کرد: افراد با بیماریهای پوستی مسری باید پیش از رفتن به استخر با پزشک معالج خود مشورت داشته باشند.=====================================آشنایی با علل ریزش موریزش موها می تواند دلایل بسیاری داشته باشد ولی از مهمترین دلایل این امر،کم خونی،استرس و مصرف داروهای خاص است. از جمله دلایل ممکن ریزش مو که می توان به آن اشاره کرد عبارتند از:۱- کم خونی: کمبود آهن و به طبع آن کمبود سلولهای قرمز خون منجر به ریزش مو خواهد شد. زیرا این ارگان برای حفظ سلامت فولیکول مو لازم و ضروری است. مکمل های آهن به همراه ویتامین c که به جذب آهن کمک می کند برای رفع این کمبود موثر است.۲- داروهای خاص: داروهای ضد افسردگی، داروهای ادرار آور و سایر داروهای درمانی می تواند باعث ریزش مو شود. برای رفع این مشکل می توانید مقدار مصرف دارو را تغییر داده و یا با مشورت پزشک از داروهای جایگزین استفاده کنید.۳- کم کاری یا پر کاری غده تیروئید: عدم تعادل هورمونی باعث افزایش سطح ماده شیمیایی DHT شده که این ماده فولیکول های مو را تحت تاثیر سوء قرار میدهد. مراجعه به پزشک و تجویز داروی مناسب باعث بازگشت مقدار این هورمون به سطح ایده آل می شود.۴- رژیم غذایی کم کالری: پیروی از برنامه های رژیمی سنگین و سخت باعث ریزش مو، بروز خستگی، کم آبی و درد می شود. برای رفع این مشکل لازم است که روزانه پروتئین کافی دریافت کنید.۵- استرس: استرس فوق العاده زیاد و متمادی باعث غیر فعال شدن فولیکول های مو می شود و یا توسط سلولهای سفید خونی مورد حمله قرار می گیرد و بعد از مدتی ریزش مو اتفاق می افتد. برای مقابله با این وضعیت لازم است که وسایل آرامش خود را فراهم کنید .انواع تکنیک های مختلف برای کسب آرامش وجود دارد از قبیل یوگا، مدیتیشن و.. با این کار به مروز زمان مو رشد طبیعی خود را به دست می آورد.
صابون بهترین ضدعفونی کننده استاین روزها با شیوع آنفلوآنزای نوع A (آنفلوآنزای خوکی)، توجه مردم نسبت به پاکیزگی و ضدعفونی کردن محیطی که در آن زندگی یا کار می‌کنند، بیشتر شده است. اگر شما هم دنبال این موضوع هستید که بدانید چگونه و هر چند وقت یک بار باید محیط خانه، حمام، دستشویی، آشپزخانه یا لوازم منزل را ضدعفونی کرد؛ گفتگوی ما را با دکتر هوشنگ ساغری، متخصص بیماریهای عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، بخوانید…سلامت : ضدعفونی کردن اسباب و اثاثیه منزل تا چه حد می‌تواند در پیشگیری از بیماریهای عفونی و عدم انتقال میکروب‌ها نقش داشته باشد؟این موضوع بسیار مهم و موثر است. البته کار حساسی است که باید با دقت و توجه انجام شود. برای ضدعفونی کردن، بهترین کار استفاده از سفیدکننده و ضدعفونی‌کننده‌هایی مثل سفیدکننده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌های کلره است. البته باید این محلول‌ها را کمی رقیق کرد تا گاز کلر آن آزاردهنده و مسموم‌کننده نباشد. بعد از ضدعفونی کردن هم لازم است محیطی که در آن از این محلول‌ها استفاده کرده‌ایم را به خوبی با آب بشوییم تا اثر ماده شوینده پاک شود. سلامت : حمام و دستشویی و آشپزخانه را چطور باید ضدعفونی کنیم؟برای حمام و دستشویی توصیه می‌کنم از پودرهای شستشو دهنده و جرم‌گیر استفاده کنید. در آشپزخانه اگر ماشین ظرف‌شویی دارید، بهتر است از دمای آب بالا استفاده کنید تا در دمای بالا ظروف ضدعفونی شوند. در غیر این صورت میتوانید قاشق‌ها و برخی لوازم را در آب‌جوش برای چند دقیقه بجوشانید. در داروخانه محلول‌های ضدعفونی‌کننده در غلظت‌های مختلف برای ضدعفونی کردن به فروش میرسد. در دندانپزشکی‌ها و اتاق‌های عمل از این محلول‌ها برای ضدعفونی کردن استفاده می‌شود. شما نیز میتوانید برای ضدعفونی کردن سطوح خانه، میز و قفسه و… از آن استفاده کنید. برای اجاق گاز و سینک هم مایع پرکلریک یا همان سفیدکننده و ضدعفونی‌کننده‌ها را توصیه می‌کنم.از الکل نیز می‌توان برای ضدعفونی کردن ظروف استفاده کرد اما پس از آن لازم است حتما با آب، خوب ظروف را شستشو داد. سلامت : آیا استفاده از بخارشوها را برای ضدعفونی کردن محیط دستشویی و حمام توصیه می‌کنید؟بخارآب به تنهایی کافی و کارآمد نیست. استفاده از سفیدکننده و ضدعفونی‌کننده‌های رقیق شده مثل ضدعفونی‌کننده‌های کلره مناسب‌تر است. سلامت : هر چند وقت یک‌بار باید محیط خانه را ضدعفونی کنیم؟این موضوع بستگی به اتاق یا وسایل موردنظر و تعداد استفاده‌کنندگان از آن دارد. حمام را بعد از هر بار استحمام باید کاملا شست و در را باز گذاشت تا محیط داخل خشک شود. دستشویی باید مرتبا تمیز شود، به ویژه اگر تعداد استفاده‌کنندگان از آن زیاد است. هر روز، یک روز در میان، دو بار در هفته یا حداکثر یک بار در هفته، این کار ضروری است. در آشپزخانه اگر یک نفر آشپزی می‌کند، هفته‌ای یک بار باید محیط آن را کاملا تمیز کرد. دست افراد آ‌لوده است، به همین دلیل توصیه می‌شود ظروف آشپزخانه را هر روز ضدعفونی کرد. خوب با آب شست و بعد در آبکش گذاشت تا خشک شود یا می‌توان با حوله‌ای تمیز خشک کرده و در قفسه جاسازی کرد. در مورد دیگر اتاق‌ها، میز کار، کامپیوتر و … باید به میزان کار با آنها یا اینکه در کجا قرار گرفته‌اند، توجه کرد. اگر در محیط پر رفت و آمد یا پر گرد و غباری قرار دارند، باید روزانه تمیز شود، در غیر این صورت دو بار در هفته تمیز کردن آنها لازم است. سلامت : اخیرا ژلهای ضدباکتری برای تمیز کردن دستها و ضدعفونی کردن آنها در بازار وارد شده است. آیا استفاده از آنها را توصیه می‌کنید؟صابون بهترین ضدعفونی‌کننده است. به ویژه در حال حاضر که آنفلوآنزا رایج شده و شیوع یافته بهتر است از صابون استفاده کنید. در مورد ژلهای ضدباکتری باید به نشان تجاری، برچسب وزارت بهداشت و نشان استاندارد اشاره کرد. اینکه این ژل‌ها پروانه ساخت داشته و تولید شرکت معتبری باشند، بسیار مهم است.
صفحه 52 از 64
