ماهى بخوريد تا سالم بمانيد ایران-ماهى يك منبع غنى از انواع ويتامينها، مواد معدنى و مواد مغذى است كه براى سلامت بدن مورد نياز است. ماهى و روغن ماهى باعث تقويت سيستم دفاعى و ايمنى بدن مى شود و اسيدهاى چرب امگا ۳ آن براى سلامت استخوان و پوست لازم و ضرورى هستند، علاوه بر اين، اسيدهاى چرب باعث توليد مجدد سلولها مى شوند. ماهيهاى غنى از اسيدهاى چرب امگا ۳ عبارتند از: ماهى آزاد، تن، ماهى قزل آلا و ماهى نرم باله.خوردن ماهى باعث كاهش خطر ابتلا به بيماريهاى قلبى در خانمها و آقايان، بخصوص در افراد مبتلا به ديابت مى شود. ماهى غذايى است كه به تميزى و پاكيزه شدن خون كمك مى كند، بنابراين خون براحتى مى تواند به قلب منتقل و از آن خارج شود.نحوه پخت ماهى در نگهدارى خواص آن مؤثر است، به طور مثال چنانچه ماهى زياد پخته نشود، تمام خواص و موارد مغذى خود را حفظ مى كند و آماده كردن ماهى و پختن آن بدون استفاده از سديم به حفظ اسيد چرب امگا ۳ آن كمك مى كند. علاوه بر تمام اينها، ماهى داراى اسيدى به نام (DHA) است كه در چشم نزديك سلولهاى عصب مربوط به روشنايى و ديد توليد مى شود، بنابراين مصرف ماهى ميزان بيشترى DHA براى بدن فراهم مى كند و افرادى كه ميزان اين اسيد در بدنشان بيشتر باشد كمتر از بقيه افراد با افزايش ضعف بينايى مواجه مى شوند.==========================با خوردن روغن كتان فشار خون را كاهش دهيدایران-دانشمندان دريافتند روغن بذر كتان باعث كاهش ميزان فشار خون و سطح كلسترول «بد» مى شود و حتى گاهى باعث جلوگيرى از ابتلا به انواع سرطانها مى شود.روغن بذر كتان از بدن در مقابل ابتلا به سرطان سينه و پروستات محافظت مى كند.علاوه بر اينها، از آسيب ديدگى كليه ها نيز جلوگيرى مى كند. بنابراين سعى كنيد در رژيم غذايى خود استفاده از روغن بذر كتان را نيز بگنجانيد.
بايد و نبايد براى تغذيه كودكان ایران-با بايدها و نبايدهاى زير، الگوهاى تغذيه كودكان خود را در مسير درست هدايت كنيد و سالم غذا خوردن را به آنها آموزش دهيد. ۱) شما نمونه خوبى براى كودك خود هستيد و كودك از شما تقليد مى كند، بنابراين بايد با كودك خود در يك وعده غذا بخوريد و از غذاهاى سالم استفاده كنيد تا او نيز از شما الگوبردارى كند.۲) او را به نخوردن اسنكهايى مثل شيرينى جات و غذاهاى پرچربى تشويق كنيد و مقدار فراوانى غذاهاى خوب مثل ميوه، سبزيجات خام، ماست و لبنيات كم چرب را در دسترس او قرار دهيد تا به عنوان اسنك از آن استفاده كند.۳) به كودك خود اجازه دهيد تا به نسبت اشتها و رغبت خود غذا بخورد، حال هر اندازه كه مى خواهد باشد.۴) با دادن انواع مختلفى ميوه و سبزيجات از سنين كودكى، آنها را به خوردن اين مواد ترغيب كنيد. ۵) هرگز به كودك زير ۵ سال خود شير بدون چربى يا كم چربى ندهيد، مگر اينكه پزشك دستور داده باشد، زيرا تا ۵ سالگى كودك به كالرى اضافى به دست آمده از شير نياز دارد.۶) هرگز از كودكان نخواهيد غذا را آماده كنند، زيرا هرگز ياد نمى گيرند كه از غذا پختن لذت ببرند، البته اگر مشاهده كنند كه شما تمايلى به پختن غذا نداريد. ۷) شكر اضافى به غذاها و نوشيدنيها اضافه نكنيد. ۸) با افزودن نمك اضافى به غذا يا قرار دادن نمكدان روى ميز، كودك خود را به خوردن نمك اضافى عادت ندهيد.۹) به كودكان زير ۵ سال خود مقدار زيادى آجيل ندهيد، زيرا ممكن است باعث خفگى آنها شود. كره بادام زمينى در صورت عدم آلرژى، غذاى مفيدى براى كودك است.۱۰) هرگز كودك خود را به خوردن غذاى زياد (بيشتر از تمايلش) مجبور نكنيد.۱۱) هرگز از غذا به عنوان رشوه استفاده نكنيد.۱۲) هرگز كودك خود را به خاطر خوردن غذاهاى مختلف سرزنش نكنيد. كودكان خود را به خوردن غذاهايى مثل كيك برنج، ميوه خشك و تازه، ذرت، آب ميوه، شير، آب، سبزيجات خام، هويج و كرفس تشويق كنيد و به عنوان اسنك به آنها نانى كه با كره بادام زمينى، سبزيجات كم چربى، ماهى تن يا ساردين آغشته شده است، بدهيد.
مسكو ميزبان كنفرانس ايدز مي شودهمشهری-بي بي سي- صدها فعال، مقام رسمي و مددكار بهداشتي در اولين كنفرانس اروپايي و آسياي مركزي ايدز در مسكو شركت مي كنند.اين كنفرانس در واكنش به يكي از سريع الرشد ترين نرخ هاي گسترش ويروس ايدز در جهان تشكيل شده است.بر اساس گزارش سازمان ملل متحد در پايان سال گذشته تعداد افراد مبتلا به ويروس ايدز در اروپاي شرقي و آسياي مركزي به يك ميليون و ششصد هزار تن رسيد.سازمان ملل متحد گفته است كه وضعيت اين دو كشور يكي از چالش هاي اصلي براي پيشگيري، درمان و مراقبت از بيماري ايدز بشمار مي رود.پيتر پيوت، سرپرست برنامه ايدز سازمان ملل متحد به بي بي سي گفت كه گسترش سريع ويروس ايدز در ابتدا از طريق وسايل تزريق مواد مخدر رخ داد.وي افزود: اين ويروس عمدتا از طريق استفاده از وسايل تزريق مواد مخدر منتقل مي شود اما اكنون تماس با جنس مخالف نيز به طور فزاينده اي به يكي از علل اصلي آن تبديل مي شود.==============================برگزارى سومين جشنواره آسيايى «بهداشت خانواده» ایران-گروه اجتماعى - جشنواره آسيايى «بهداشت خانواده» از سوى جهاد دانشگاهى واحد علوم پزشكى ايران، دى ماه سال جارى در تهران برگزار مى شود. به گزارش روابط عمومى جهاد دانشگاهى، دكتر على منتظرى رئيس جهاد دانشگاهى و رئيس سومين جشنواره آسيايى «بهداشت خانواده» با اعلام اين خبر گفت: در راستاى تحقق برنامه هاى پژوهشى مندرج در برنامه توسعه فرهنگى، اقتصادى و اجتماعى جمهورى اسلامى ايران مبنى بر مشاركت بخش خصوصى و با عنايت به استقبال كم نظير پژوهشگران ايرانى از دومين جشنواره آسيايى «بهداشت خانواده»، اين جشنواره در سومين سال نيز به صورت آسيايى برگزار مى شود. دكتر منتظرى اهداف اين جشنواره را ترغيب و تشويق محققان و پژوهشگران حوزه سلامت به گسترش پژوهش هاى كاربردى، برقرارى ارتباط بين پژوهشگران داخلى و خارجى در حوزه سلامت، ارتقاى سطح آگاهى هاى عمومى در حوزه سلامت، ايجاد زمينه برقرارى ارتباط علمى بين پژوهشگران ايرانى و خارجى، ايجاد زمينه استفاده از تجربيات علمى، پژوهشى كشورهاى آسيايى در حوزه سلامت، ارائه الگوى نوين تبليغات مبتنى بر پايه هاى علمى و ايجاد زمينه بهبود كيفيت توليد محصولات بهداشتى بويژه صنايع شوينده برشمرد. دكتر منتظرى در مورد جوايز اين جشنواره آسيايى گفت: به نفرات نخست تا پنجم بخش آسيايى به ترتيب جوايزى معادل، ،۴۰۰۰ ۳۵۰۰ ، ۳۰۰۰ ، ۲۵۰۰ و ۲۰۰۰ دلار به همراه تنديس جشنواره اعطا و در بخش ملى نيز سه نفر برگزيده و معرفى مى شوند كه به هر يك پنج سكه بهار آزادى، به همراه لوح يادبود اعطا مى شود.
ورزش از ابتلا به سرطان پوست جلوگيرى مى كند ایران-دانشمندان دريافتند ورزش از ابتلا به سرطان پوست جلوگيرى و سرعت مرگ سلولهاى سرطانى را افزايش مى دهد. ورزش برنامه ريزى مرگ سلولى را كه «اپاپتوسيس» ناميده مى شود، تقويت كرده و بالا مى برد. «اپاپتوسيس» پروسه اى است كه طى آن سلولهاى آسيب ديده در برابر نور آفتاب چه در پوست و چه در تومورها از بدن خارج مى شوند. پزشكان معتقدند با وجود اينكه اشعه فرابنفش باعث رشد تومورها مى شود، اما وقتى ورزش مى كنيد، ورزش با دخالت و تحريك، باعث مرگ سلولهاى سرطانى مى شود. همچنين آنها معتقدند در افرادى كه چربى كمترى دارند، رشد تومورها كمتر است، بنابراين داشتن يك رژيم غذايى سالم و انجام ورزش منظم مى تواند خطر ابتلا به انواع سرطانها را كاهش دهد.============================هلال احمر وام قرض الحسنه دارو مي دهد همشهری-گروه اجتماعي: رئيس سازمان داوطلبان هلال احمر از ارائه وام قرض الحسنه ۵۰۰ هزار توماني دارو به اقشار كم درآمد كشور خبر داد. حسين زاجكاني ها در گفت و گو با فارس گفت: طي تفاهم نامه اي كه با بانك ملت به امضا رسيده است، مقرر شده است كه از ابتداي خردادماه، افرادي كه داراي شرايط برخورداري از وام قرض الحسنه دارو هستند با مراجعه به سازمان داوطلبان هلال احمر معرفي نامه جهت اخذ وام دريافت كنند. وي در ادامه افزود: افرادي كه از نظر تامين هزينه هاي دارويي با مشكل مواجه هستند با همراه داشتن نسخه پزشك مي توانند به سازمان داوطلبان هلال احمر مراجعه كنند كه پس از آن،سازمان، با انجام بررسي هاي مختصر با در نظرگرفتن حفظ حرمت افراد، به كساني كه واجد شرايط باشند، وام ۵۰۰ هزار توماني با بازپرداخت دو ساله ارائه مي شود.
ساختن صابون از گليسيرين ایران-اگر از كارآييهاى گليسيرين اطلاع داشته باشيد، بسرعت به داروخانه رفته و يك شيشه گليسيرين مى خريد. تنها آگاهى ما از گليسيرين برطرف كردن خشكى دست است، اما بايد بدانيد گليسيرين كارآييهاى بيشترى دارد، مثل: ۱) ساختن صابون: ساخت صابون خانگى يكى از بهترين مزاياى گليسيرين است. بايد ابتدا گليسيرين را به صورت جامد و مكعبى خريدارى كنيد، سپس آن را به مكعبهاى ۵ سانتيمترى تقسيم كنيد. ماكروفر را روى درجه حرارت متوسط قرار دهيد و مكعبهاى گليسيرين را درون يك ليوان ريخته و بمدت ۳۰ ثانيه داخل ماكروفر قرار دهيد. گليسيرين را داخل ليوان كاملاً به هم بزنيد تا اينكه كاملاً ذوب شود. در صورت تمايل چند قطره اسانس يا رنگ به آن اضافه كنيد، سپس مخلوط را در قالب شكلات يا صابون بريزيد و ۳۰ دقيقه صبر كنيد تا سفت شود و خودش را بگيرد. ۲) تميز كردن فريزر: گاهى اوقات برخى غذاها داخل فريزر ريخته شده و به فريزر مى چسبد. براى پاك كردن اين غذاها مى توانيد از گليسيرين استفاده كرده و به كمك گليسيرين، فريزر خود را پاكيزه و تميز كنيد. ۳) پاك كردن لك قير و خردل: گاهى اوقات تصور مى كنيم لكه قير را نمى توان پاك كرد، اما با كمك گليسيرين اين مشكل نيز حل مى شود. براى پاك كردن قير و خردل، كمى گليسيرين روى لكه بماليد و بمدت يك ساعت آن را رها كنيد، سپس با يك حوله كم كم لكه را پاك كنيد، ممكن است مجبور شويد چند مرتبه اين كار را انجام دهيد، اما بالاخره لكه پاك مى شود. ۴) ساختن صابون مايع: مقدارى گليسيرين را در ظرفى بريزيد و با آب داغ مخلوط كنيد. پس از اينكه خوب مخلوط را به هم زديد، در يك ظرف پمپى بريزيد و از صابون مايع به دست آمده استفاده كنيد. آيا تصور مى كرديد كه با گليسيرين بتوان كارهاى زيادى را انجام داد و از آن صابون خانگى تهيه كرد. پاسخ با نقل قول پاسخ با نقل قول
معتادان خطرناك جمع آوري شده از ۲ هفته آينده ترخيص مي شوند فارس: مدير كل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام كرد: كار ترخيص معتادان خطرناك جمع آوري شده از سطح تهران كه اكنون در مركز نگهداري شفق هستند از دو هفته آينده آغاز مي شود. سعيد صفاتيان افزود: در زمان حاضر ۵۰۲ معتاد تزريقي جمع آوري شده از سطح شهر تهران در مركز شفق مستقر هستند و بر اساس توافق انجام شده مسئوليت نگهداري آنان با سازمان بهزيستي است و نيروي انتظامي فقط مسئوليت برقراري امنيت اين مكان را بر عهده دارد. وي افزود: اكنون ظرفيت مركز شفق تكميل است و كميته اي براي ترخيص معتادان از اين مركز راه اندازي شده كه معتادان پس از تاييد روانپزشك مركز، به اين كميته معرفي مي شوند و در صورتي كه واقعا آمادگي ترخيص را داشته باشند مرخص مي شوند. صفاتيان اضافه كرد: همزمان با اين كار قرار شده با همكاري وزارت بهداشت و سازمان بهزيستي مراكز درمان گذري اعتياد (DIC) در تهران افزايش يابند تا كار درمان اين بيماران با دادن متادون و آموزش آنان متوقف نشود. وي گفت: معتادان مستقر در مركز شفق همگي مرد هستند و سن آنها از ۱۸ سال تا ۵۰ سال متغير است و بر اساس بررسي هاي انجام شده حدود ۲۵درصد آنها مبتلا به ويروس ايدز هستند كه البته راههاي انتقال ويروس اين بيماري با ساير معتادان در اين مركز كنترل مي شود. صفاتيان افزود: بر آورد ما اين است كه تعداد كل معتادان تزريقي خطرناك در تهران حدود سه هزار نفر باشد كه به مرور جمع آوري و به اين مركز منتقل مي شوند اما اثر مثبتي كه اجراي طرح جمع آوري معتادان داشت اين بود كه تعدادي از معتادان تزريقي از ترس اينكه به اين مركز نگهداري بسته فرستاده نشوند خودشان به مراكز ترك اعتياد مراجعه كرده اند و تحت درمان قرار گرفته اند كه البته هنوز آمار دقيقي از آنان در دست نيست
كوله پشتي هاي سنگين، آسيب بر ستون فقرات همشهری-استفاده از كوله پشتي و كيف هاي سنگين كه داراي وزني بيش از 15 درصد وزن بدن باشد، در نوجوانان و جوانان باعث آسيب هاي جدي به ستون فقرات و ايجاد دردهاي ناحيه كمر وگردن مي شوند.دكتر علي قنبري در جريان برگزاري هفدهمين كنگره فيزيوتراپي ايران ضمن هشدار به نوجوانان و جوانان در اين مورد تأكيد كرد: علاوه بر تأثير مخرب كوله پشتي هاي سنگين بر ستون فقرات، استفاده غلط از آن نيز مي تواند آسيب هاي جدي در پي داشته باشد. به گفته وي بهترين شكل استفاده از كوله پشتي، از انواع داراي دو بند و به صورت دو طرفه (روي هر دو شانه) است كه متأسفانه امروزه اكثر دانش آموزان و دانشجويان به دليل پيروي از مدهاي روز به صورت يك طرفه و روي يك شانه از اين نوع كيف ها استفاده مي كنند و اين امر باعث انحرافات ستون فقرات و زمينه ساز دردهاي ناحيه كمر و گردن در دوران بزرگسالي مي شود.دكتر قنبري رعايت نكات ديگري چون قرار نگرفتن طولاني مدت پشت ميز كامپيوتر و در برابر تلويزيون و داشتن تحرك كافي در زندگي را راهي براي تندرستي و پيشگيري از چاق شدن بي رويه در نوجوانان و جوانان عنوان كرد.=====================================شيوه جديدي براي درمان سكته مغزي همشهری-دانشمندان به شيوه اي موثر براي درمان سكته مغزي دست يافتند.به گزارش پايگاه اينترنتي دويچه وله، اين روش درماني جديد سونو ترومبوليز نام دارد كه در آن به كمك امواج ماوراي صوت، لخته هاي خوني تشكيل شده در بافت مغز تجزيه مي شوند. اساس اين روش همانند روشي است كه از آن در درمان سنگ كليه استفاده مي شود و طي آن با استفاده از طول موج مشخصي از امواج ماوراي صوت، سنگ هاي تشكيل شده در بافت كليه خرد و تجزيه مي شوند و در مورد بيماران سكته مغزي نيز هدف امواج، لخته هاي خوني هستند. در آينده اي نه چندان دور، اين روش جايگزين روش متداول كنوني خواهد شد. اين روش جديد، تجزيه لخته خوني به كمك امواج ماوراي صوت است و فركانس مشخصي از اين امواج با هدف قراردادن فيبرهاي شبكه لخته، سبب بازشدگي و تجزيه لخته مي شود. نكته اي كه در اين روش روي آن تاكيد مي شود، درمان به موقع و موثرترين زمان درمان تا سه ساعت اوليه پس از بروز سكته است.
هشداري براي 12تا۲۵ ساله ها! به طور كلي گروههاي در معرض خطر، گروههايي هستند كه بيشتر از همه با خون سر و كار دارند. از همه مهمتر پرسنل بيمارستاني هستند، دندانپزشكان ، پزشك ها و پرستاران و اينها به اصطلاح همه واكسينه شده اند به طور كامل و افرادي كه همودياليز مي شوند آنها هم واكسينه شده اند، افرادي كه مبتلا به تالاسمي هستند، بستگان درجه اول آنهايي كه ناقل هستند. طبق يك بررسي كه از سال 1370 تصميم گيري شد، تمام گروههاي پرخطر به صورت رايگان واكسينه شدند، مگر اينكه خودشان نيامدند يا نخواستند بنابراين توصيه بر اين است كه تمام كساني كه مبتلا نشده اند، واكسينه شوند و بعد از واكسيناسيون هم بايد خودشان را چك كنند و مطمئن باشند كه به اندازه كافي، آنتي بادي (پادتن) پيدا كرده اند و مصونيت را به دست آورده اند. يكي از گروههاي پرخطر براي هپاتيت C، معتادان تزريقي هستند و يكي از دلايلي كه هپاتيت C در سالهاي اخير در جامعه ما توسعه پيدا كرده است، در گذشته اعتياد در جامعه ما بيشتر به صورت كشيدن يا خوردن بود كه در عرض 30 سال گذشته ، به تدريج اعتياد تزريقي در جامعه ما بالا رفته و نزديك به 10 درصد معتادان را تشكيل مي دهد. وقتي كه اعتياد به شكل تزريقي درمي آيد، علاوه بر خود اعتياد، بيماري هاي منتقله از خون مثل هپاتيت C،B و ايدز هم به اين شكل اضافه مي شود و اتفاق ديگري كه در كشور ما افتاد كه خيلي تأثير منفي داشت اين بود كه در يك فاصله زماني، همين معتادين را در جايي كنار هم نگهداري مي كردند و بعد اين افراد در آنجا به شكل گروهي از مواد مخدر و سرنگ هاي مشترك استفاده مي كردند و تعداد زيادي از افراد كه در زندان ها بودند، معتاد مي شوند و زندان ها پر مي شد و تعدادي از آنها را آزاد مي كردند، اين افراد در جامعه رفت و آمد مي كردند، به آرايشگاه مي رفتند، يا در خانواده هايشان و اين را به جامعه منتقل مي كردند. ما در چند سال گذشته، بعد از اينكه اين پديده را مشاهده كرديم تماس هاي زيادي با مسئولين زندان ها و مسئولين كشور برقرار كرديم كه واقعاً به اين موضوع توجه كنند. برگه آزمايش، علامت مثبت، دنياي رنگ باخته... مردي كه بي تفاوت به چراغ قرمز، بوق ماشين ها و هشدار عابران به سمت افق پيش مي رود. سلام هاي بي جواب فردا، دست هايي كه از ترس در جيب ها باقي مي مانند، نگاه هايي كه هرگز به معني شدن نمي رسند و... ذهنش را چكش كاري مي كنند.پس از سرطان معده كه مهمترين عامل مرگ و مير ناشي از بيماري هاي گوارشي در ايران است، هپاتيت هاي ويروسي نيز علت عمده اي براي مرگ و مير نوع بشر در شرايط كنوني محسوب مي شوند و از اين لحاظ كه بخشي از آن به وسيله واكسيناسيون و بخش ديگر آن با رعايت دستورالعمل ها و برنامه هاي بهداشتي قابل پيشگيري است، يكي از اولويت هاي بهداشتي كشور محسوب مي شود.با توجه به اهميت پيشگيري از هپاتيت و عواقب بيماري در صورت درگيركردن افراد، گفت وگويي را با دكتر رضا ملك زاده- فوق تخصص بيماري هاي گوارش و رئيس مركز تحقيقات گوارش ايران- ترتيب داده ايم كه از نظرتان مي گذرد: * بهتر است از نوع A شروع كنيم! هپاتيت A هم به اندازه ساير انواع آن خطرناك است؟ - خير! در حقيقت تقريباً تمام ايراني ها تا به سن 30 سالگي برسند هپاتيت A را تجربه مي كنند و عملاً 99درصد از جمعيت را دربرمي گيرد. خوشبختانه اين بيماري از هر هزار فرد مبتلا، تنها ممكن است يك نفر را دچار مشكل كند.اين نوع از هپاتيت از طريق دهاني- مدفوعي (انتقال ويروس از راه خوراكي است) منتقل مي شود و در بسياري از افراد، بي علامت يا با علائم خفيف است و با بهبودي فرد، ايمني دائمي نسبت به آن به وجود مي آيد و در اين رابطه بايد ذكر كنم كه در ايران همه مي گويند: ما وقتي بچه بوديم يرقان گرفتيم. كه در واقع همين هپاتيت A است و معمولاً وقتي فرد يك بار بگيرد تا آخر عمر نسبت به آن ايمني پيدا مي كند و در حال حاضر به دليل پيشرفت هايي در زمينه سالم سازي آب آشاميدني، نرخ ابتلا به آن بسيار كاهش يافته است. * يعني مزمن نمي شود؟ - مزمن كه به هيچ وجه. در حالت حاد هم اگر مثلاً در هپاتيت B امكان فوت، 10درصد باشد، در هپاتيت A يك درصد است و به همين دليل هم هست كه اولويت محسوب نمي شود. * واكسن آن به تازگي توليد شده، آيا در ايران موجود است؟ - امروزه شاهد آن هستيم كه واكسن هپاتيت A توليد شده. واكسن ديگري هم فراهم شده كه ايمني عليه A و B را با هم دارد، اما به دليل اينكه در اولويت دوم نسبت به ساير هپاتيت ها قرار دارد، فعلاً سرمايه گذاري خاصي انجام نشده است. * چرا؟! با توجه به شيوع بالايي كه دارد؟ - چون فوق العاده گران است و اگر بخواهيم دست به انتخاب بزنيم، با توجه به بودجه اي كه داريم، بهتر است اولويت را به هپاتيت B بدهيم، بنابراين واكسن هپاتيت A اولويت بعدي است. * راجع به دسته دوم هپاتيت ها، بحث كنيم يعني نوع Bو C: - دسته دوم هپاتيت ها، آنهايي هستند كه توسط خون و مشتقات آن منتقل مي شوند، يعني در حقيقت اين دو دسته ويروس، فقط بر اساس روش انتقال شان تقسيم بندي مي شوند؛ يعني هپاتيت A و E ، دسته اول يعني هپاتيت A و E از طريق خوردني ها و آشاميدني هاست و به اصطلاح مدفوعي- دهاني است، در حالي كه هپاتيت B و C فقط از طريق خون است.در حقيقت ويروس هپاتيت B ،C وD در طبيعت فقط در بدن انسان زندگي مي كند، در حالي كه هپاتيت A و E در جاهاي ديگر طبيعت هم داراي حيات هستند يا به طور كلي بايد گفت مخزن اين نوع از هپاتيت ها (B و C) خود انسان ها هستند.در ايران به دليل نبود آمار دقيق، آمار ناقلان را چيزي حدود 2ميليون نفر برآورد مي كنند و اينها هستند كه قادرند بيماري را به افراد ديگر جامعه منتقل كنند. * اين بيماري دوره كمون (دوره نهفتگي) دارد؟ مدت زماني كه بيماري شناخته نشود، ولي قابل انتقال باشد، وجود دارد؟ - بله، دقيقاً! دوره كمون خيلي طولاني دارد... . * هپاتيت C چطور؟ - در رابطه با هپاتيت C، برآورد ما اين است كه شايد رقمي نزديك به سيصد هزار نفر ناقل داشته باشيم كه در واقع آنها مخزن بيماري و عاملان انتقال بيماري به جامعه هستند. هپاتيت D هم داريم كه اهميت كمتري دارد، چون اين نوع هپاتيت فقط در كساني اتفاق مي افتد كه هپاتيت B داشته باشند و اگر داشتند، اين بر آن سوار مي شود. * با توجه به اهميت پيشگيري از هپاتيت B، چه اقداماتي در اين زمينه انجام شده است؟ - خوشبختانه ما در رابطه با هپاتيت B، اقدام اساسي انجام داده ايم. زماني كه من در وزارتخانه بودم، اين موضوع را بسيار پيگيري مي كردم و در همان زمان (در سال 1370) براي اولين بار واكسيناسيون همگاني عليه هپاتيت B را شروع كرديم و خوشبختانه تمام بچه هايي كه در ايران به دنيا آمدند و سنشان به حدود 12 سال مي رسد، نسبت به هپاتيت مصونيت دارند، ولي آنهايي كه از 12 سال به بالا تا 30-25 سال هستند، هنوز در معرض خطرند چون با بالا رفتن سن، خطر هپاتيت كم مي شود. * واكسيناسيون جمعيت 12 تا 25 سال كه در معرض خطرترين افراد هستند، انجام شده است؟ - در عرض اين چند سال، بحث طولاني اي با وزارت بهداشت داشتيم كه بعضي وقت ها، مطبوعات هم كمك نكردند و محور آن اين بود كه اگر بودجه اي هم براي اين كار نداريم به شكل آزاد وارد كنند و به دليل اهميت آن، مردم مسلماً با رضايت اقدام به واكسيناسيون خواهند كرد چون هر جور كه در نظر بگيرند به نفع آنهاست و هزينه اي به اندازه پول ميوه در بر دارد! و چون هر ساله جمعيت زيادي از اين 25-12 ساله ها مبتلا مي شوند و پس از ابتلا درگير مشكلات بي شماري خواهند شد، بايد در اولويت قرار بگيرد. * اين كار در حال حاضر انجام مي شود؟ - قرار است كه اتفاق بيفتد، منتها بحث بر سر اين است كه بگذاريد واكسن را در ايران توليد كنيم، بعد انجام دهيم!! اما من معتقدم اين واكسن هر چقدر هم قيمت داشته باشد، بايد خريداري شود و حتي اگر دولت نتواند، مردم هزينه اش را بپردازند. اين كار منطقي است، با وجود اينكه وظيفه دولت است كه اين كار را بكند. * مدتي پزشكان در مطب هاي خصوصي، اقدام به واكسيناسيون مي كردند. سلامت اين واكسن ها تا چه اندازه قابل تاييد است؟ - از آنجا كه پزشكان، افراد مسئولي هستند تصور من اين است كه واكسن ها توسط پزشكان از نظر تاريخ انقضا چك مي شوند، اما اين واقعاً پيشنهاد خود ما بود كه پزشكان هم در مطب هايشان اين كار را انجام دهند، چون زماني كه فردي به هپاتيت مبتلا مي شود، كار زيادي براي او نمي توان انجام داد و اگر پزشكي در زمينه واكسيناسيون اقدامي انجام بدهد، كار مفيدي انجام داده است، به خصوص افراد خانواده فردي كه مبتلا به هپاتيت است. * همچنان هم اين كار انجام مي شود؟ - بله! هم در مطب پزشكان و هم در بعضي از بيمارستان ها، اقدام به واكسيناسيون مي كنند و من هنوز هم توصيه مي كنم تمام كساني كه سنشان از 12 تا 30 سال است و واكسن هپاتيت را نزده اند، همين امروز اين كار را انجام دهند (قضيه را جدي بگيرند!) و از يك بيماري شايع در ايران كه مي تواند منجر به سرطان شود، پيشگيري كنند.البته ما در كشورمان كار اساسي كه واكسيناسيون نوزادان بوده است را از سال 1370 شروع كرده ايم و تمام كودكاني كه تا 12 سال سن دارند در ايمني به سر مي برند و قرار بر اين است كه از امسال واكسيناسيون به شكل رايگان براي تمام 12 تا 25 ساله ها در برنامه دولت قرار گيرد و تا آن زمان باز توصيه به واكسيناسيون وجود دارد، زيرا بهترين كار براي پيشگيري از هپاتيت نوع B همين است. كسي كه به اين نوع هپاتيت مبتلا شود، ويروس در خون او باقي مي ماند و درمان ها بسيار سخت و گران است. * گران؟ - به طور متوسط درمان موثري كه براي هپاتيت B وجود دارد قيمتي حدود 7-6ميليون را دربردارد و تا درمان فرد مبتلا به هپاتيت B – اگر جواب دهد به درمان، چون اكثر افراد به درمان اوليه جواب نمي دهند- داروهاي ديگري هم بايد مصرف شود كه هزينه درمان را تا 10ميليون تومان هم مي رساند. اين درحالي است كه پيوند كبد لازم نباشد! * درمان قطعي وجود دارد؟ - درمان به هر حال مسئله اي است نسبي و ما براي هپاتيت B درمان هاي متعددي داريم. الان سه تا چهار نوع دارو وجود دارد كه گران هستند و عوارض دارند و علاوه بر آن نتيجه 50-50 است، يعني افرادي كه دوا- درمان را دريافت مي كنند، ممكن است 50درصد اصلاً جواب ندهند به درمان! * در بين بيماران، افرادي كه صددرصد بهبودي پيدا كنند، وجود دارند؟ - بله، ما موارد متعددي داريم. حداقل 40 درصد از افرادي كه درمان ها را دريافت كرده اند به بهبودي كامل مي رسند و برخي نسبت به داروها مقاومت نشان مي دهند. * هپاتيت C چطور؟ - هپاتيت C پاسخش به درمان خيلي بهتر از B است.تقريباً به جرأت مي توان گفت (البته به نوع آن هم بستگي دارد) حدود 70درصد كساني كه هپاتيت C دارند، وقتي معالجه مي شوند، براي هميشه بهبودي حاصل مي شود. * مردم چه اقداماتي بايد انجام دهند؟ - روش هاي انتقال هپاتيت B و C عين روش هاي انتقال ايدز است، چون همه ويروس هايي هستند كه فقط در خون انسان هستند و انتقال آنها زماني است كه خون و مشتقات خون به بدن فرد ديگري انتقال پيدا كند، البته انتقال تنها از طريق رفتارهاي پر خطرجنسي، از مادر آلوده به جنين ، دريافت خون و فرآورده هاي خوني آلوده ، استفاده از سرنگ آلوده در معتادان تزريقي، ورود اجسام تيز آلوده به پوست و يا تماس ويروس با پوست در محل هايي كه زخم باز وجود دارد انجام مي شود و حتي اگر روي پوست سالم بريزد ممكن است منتقل نشود. به همين علت روش انتقال هپاتيت B در ايران در گذشته از مادر بوده و بعد وسايل دندانپزشكي آلوده ، حجامت ،سوراخ كردن گوش و... تغيير يافت كه خوشبختانه با واكسينه كردن همه بچه ها، راه انتقال مادر به فرزند قطع شد، اما همچنان معضل معتادان تزريقي وجود دارد.نكته ديگر اينكه افراد مبتلا بايد بسيار احتياط كنند و در پيشگيري از انتقال ويروس به ديگران اصول كلي بهداشتي را رعايت كرده و وسايل شخصي خودشان مثل ناخن گير، حوله و تيغ صورت تراشي، ماشين هاي ريش تراشي و... را استفاده كنند و هرگز از وسايل خود به شكل مشترك با ساير افراد استفاده نكنند. * مواردي مثل خالكوبي ها كه امروزه بسيار رايج شده، خطري دربردارد؟ - بعضي از اعمالي كه امروزه بسيار هم متداول شده مثل حجامت و انواع و اقسام خالكوبي هايي كه انجام مي شود يا بايد انجام نشود يا با استفاده از وسايل يكبار مصرف استفاده شود. در دندانپزشكي بايد توجه لازم صورت گيرد تا از انتقال آلودگي جلوگيري شود. * ترشحاتي مثل اشك يا بزاق، قادر به انتقال دادن ويروس هستند؟ - مي توانند! ولي احتمال بسياربسيار كمي دارد، چون غلظت ويروس در آنها بسيار كم است، به همين علت ما به افرادي كه ناقل ويروس هستند، توصيه مي كنيم از بوسيدن (خصوصا بچه ها) تا جايي كه مي توانند خودداري كنند و كمي بيشتر رعايت اصول بهداشت فردي را انجام دهند. * فصل گرما و استخر رفتن است، ممكن است هپاتيت B يا C از اين طريق منتقل شود؟ - خيلي بعيد است. البته هيچ چيزي غير ممكن نيست، اما بسيار بسيار بعيد است ريسك آن بيشتر براي هپاتيت A و E است كه از طريق خوراكي منتقل مي شود. در اينجا باز تاكيد مي كنم كه تمام افراد عليه هپاتيت B واكسينه شوند، براي هپاتيت C هنوز هيچ واكسني وجود ندارد. * ناقلين سالم چه كساني هستند؟ - ناقلين سالم يعني افرادي كه به سازمان انتقال خون رفته اند و بعد به آنها گفته اند شما هپاتيت داريد ولي فعلا خطري شما را تهديد نمي كند، برو زندگيت را بكن! به اينها ناقلين سالم مي گويند كه بيشتر ناقل هپاتيت B هستند. اين افراد بايد تحت نظر پزشك قرار گيرند و هر 6 ماه يكبار براي انجام معاينات لازم به پزشك مراجعه كنند، زيرا بيماري آنها ممكن است فعال شود كه به محض فعاليت بايد معالجه شود.لازم به ذكر است كه گاهي اوقات اين بيماري به اين دليل معالجه نمي شود كه افراد دير مراجعه مي كنند. بنابراين مراجعه زودهنگام و تحت درمان قرار گرفتن به موقع از اولويت هاست. اگر فرد مبتلا به هپاتيت C باشد، پاسخ به درمان خيلي بهتر است و اگر B هم باشد، باز همان 40 درصد، خيلي خوب است. * علايم بيماري چيست؟ - متأسفانه اكثر افراد هيچ علامتي ندارند و زماني خبردار مي شوند كه خيلي دير شده است، بنابراين شايد بد نباشد در بررسي ها و چكاپ هايي كه انجام مي دهيم هپاتيت هم مورد بررسي قرار گيرد و فرد زماني متوجه شود كه امكان معالجه و پيگيري براي درمان وجود داشته باشد. * آيا هپاتيت ترسناك است؟ - نكته خيلي مهم اين است كه ما نبايد از هپاتيت بترسيم و بايد واقع بين باشيم و بدانيم كه هپاتيت يك بيماري مثل خيلي از بيماري هاي ديگر است و با رعايت دستورات و اصول بهداشتي و واكسيناسيون قابل پيشگيري است و اگر هم اتفاق بيفتد و زود تشخيص داده شود، تا حدود زيادي معالجه پذير است. بنابراين بيشتر از اينكه وحشت داشته باشيم و از ترس آزمايش واهمه كنيم بايد واقع بين باشيم. * شما در صحبت هايتان به اين نكته اشاره كرديد كه داروها، عوارض دارد، عوارض اين داروها با توجه به گراني آنها چيست؟ آيا بيمه بخشي از هزينه را تقبل مي كند؟ - عوارض تقريباً قابل تحمل است، يك سري از داروها به شكل قرص هستند كه هيچ عارضه اي ندارند، مثل قرص هايي كه براي هپاتيت B آمده است ولي آمپول ها (داروهاي اينترفرون) يك سري عوارض دارد مثلاً ممكن است باعث خستگي ، بي حالي ، علائمي شبيه سرماخوردگي ودر بعضي مواقع ريزش مو بشود، ولي خوشبختانه 95 درصد بيماران، عوارض را تحمل مي كنند، دارو را مي خورند و وقتي بهبود پيدا كنند، عوارض برمي گردد يعني در درمان، درمان عملي است، يك سري مشقت دارد ولي اكثر بيماران تحمل مي كنند و مشكلي پيش نمي آيد، يك نكته خيلي مهم اين است كه داروها فوق العاده گران است ولي متاسفانه بخش عمده اي از آنها هنوز بيمه نيستند البته بيمه بخشي از آنها شامل داروهاي نسل اول را بيمه قبول كرده و داروهاي نسل دومي آمده اند كه براي افرادي استفاده مي شود كه به نسل اول مقاوم باشند. شما فرد مبتلا به هپاتيت B يا C را كه بخواهي معالجه كني چيزي حدود 10 ميليون هزينه دارد يا قرص هايي روزانه هست كه حدود 30 ، 25 هزار تومان است (اديفووير adefovir) قرصي است كه در ايران نيست و بايد از خارج بخرند و يا به شكل تك نسخه اي وارد مي كنند. * وقتي فرد به دارو جواب ندهد، چاره چيست؟ - وقتي به انتها برسند، تنها معالجه براي افراد آن است كه پيوند كبد انجام دهند، در بهترين شرايط كه همين امسال بوده است ما فقط 100 نفر را توانسته ايم تحت پيوند كبد قرار دهيم. * شرايط پيوند كبد چيست؟ - پيوند كبد به هر حال يك درمان مؤثر است براي همه بيماراني كه به آخر مي رسند (اعم از هپاتيت يا چيزهاي ديگر) ولي اگر ما بخواهيم واقعا صبر كنيم تا كساني كه هپاتيت دارند به آنجا برسند و پيوند بزنيم هم هزينه بالايي دارد هم امكان پذير نيست بنابراين يكي از اولويتها در برنامه ريزي هاي وزارت بهداشت و يا در مركز تحقيقات گوارش و كبد، پيشگيري از هپاتيت است. * در پايان اگر ذكر مطلبي را لازم مي دانيد بفرماييد: - در هر صورت به نظر من سرمايه گذاري كه وزارت بهداشت در هپاتيت كرده، قابل توجه بوده ولي اشكال بزرگ اين است كه وزارت بهداشت براي بيماران كليوي، بودجه و سرمايه گذاري هنگفتي كرده ولي براي بيماران كبدي، هيچ كاري نمي كند. در صورتي كه هر دو بيماران ايراني هستند و نياز به كمك دارند.پيوند كبد نتيجه خيلي بهتري از پيوند كليه دارد و معمولا پس نمي زند ولي سرمايه گذاري خيلي كمي برايش شده يا داروهايي كه براي هپاتيت خوب است معمولا دولت و بيمه پوشش نمي دهد، مخصوصا نسل دومش را و فكر مي كنم عدالت اين است كه داروي بيماران ديگر را كم نكنيم ولي داروي اين بيماران هم برسانيم.
يك دارو و نارسايي كبديايرنا- براساس يك يادداشت داخلي اداره نظارت بر مواد غذايي و دارويي آمريكا، يك پادزيست (آنتي بيوتيك) كه با شمار روزافزون نارسايي كبدي از جمله چهار مورد مرگ مرتبط شناخته شده است بايد حاوي هشدارهاي جدي تري در مورد تأثير آن بر كبد باشد.به گزارش پايگاه اينترنتي آسوشيتدپرس، اين اداره گزارش هايي در مورد ??مورد نارسايي حاد كبدي از جمله چهار مورد مرگ در بيماراني دريافت كرده است كه با داروي Ketek با نام telthiromycin تحت درمان بوده اند. همچنين ??مورد ديگر آسيب هاي جدي كبدي بعد از مصرف اين پادزيست مشاهده شده است. نسبت شمار اين گزارشها با شمار تجويزهاي اين دارو در مقايسه با پادزيست هاي مشابه بيشتر است. دو كارشناس اداره نظارت بر مواد غذايي و دارويي آمريكا محدوديت مصرف اين دارو يا حتي جمع آوري آن را توصيه كردند. يك پادزيست ديگر به نام trovanنيز منجر به افزايش موارد نارسايي كبدي شد كه در سال ????مصرف آن محدود شد.براين اساس روند روبه رشد موارد گزارش شده نارسايي كبدي با مصرف اين پادزيست نگران كننده اعلام شده است. شركت سانوفي آونتيس با اعلام اينكه اين دارو درصورت رعايت دستور مصرف، بي خطر و مؤثر است افزود: مذاكره با اف دي آ در مورد اين گزارش ها ادامه دارد.====================================شارژ مطب حق پزشك به ضرر بيمار همشهری-بحث شارژ مطب يا زيرميزي همچنان در محافل پزشكي به عنوان بحث روز مطرح است.بسياري آن را يك قيمت غيرقانوني براي خدمات پزشكي مي دانند و برخي آن را حق مسلم پزشك فرض مي كنند.اما نكته اي كه نبايد فراموش كرد آن است كه در درگيري بين نظام پزشكي، بيمه ها و وزارت بهداشت و درمان، مردم، متضرر واقعي قضيه هستند. در جديدترين اظهارنظر در مورد شارژ مطب، محمود باقي نيا مديركل خدمات درماني استان مركزي شارژ مطب را حق قانوني و شرعي پزشكان در برابر زحماتي مي داند كه متحمل مي شوند. اين در حالي است كه چندي پيش دكتر مسعود ياوري رئيس دانشگاه علوم پزشكي اراك اخذ شارژ مطب را امري خلاف قانون دانسته و اعلام كرده بود با متخلفان برخورد مي شود.اما مدير كل خدمات درماني استان مركزي اعتقاد دارد: وقتي از پزشكان راجع به دريافت شارژ مطب سئوال مي شود مي گويند: وقتي با تعرفه هاي فعلي تنها يك سوم حق الزحمه پزشكان پرداخت مي شود اين قشر مجبور است در توافق با بيمار مابه التفاوت اين تعرفه را دريافت كند. باغي نيا افزود: از آنجا كه درمان براي بيماران يا بستگانشان امري مهم است، مجبور به پرداخت هزينه به پزشك مي شوند. وي با اظهار تأسف از عدم قيمت گذاري درست بر خدمات پزشكي گفت: دستگاه هاي دخيلي چون سازمان نظام پزشكي بيمه ها و وزارت بهداشت و درمان بايد با برنامه ريزي جامع و كامل در راستاي واقعي كردن تعرفه ها اقدام كنند. باغي نيا با تأكيد بر ضرورت جلب رضايت پزشكان و بيماران در واقعي كردن تعرفه ها گفت: در صورت عدم انجام اين كار هيچ كس نخواهد توانست از شارژ مطب توسط پزشكان جلوگيري كند.
وقتي براي درد، علت جسمي يافت نمي شود همشهری-علي ملائكه- برخي از افراد بدون اينكه علتي ظاهري يافت شود از دردهاي مزمن شكايت مي كنند. به رغم اينكه پزشك معاينات جسمي و آزمون هاي مكرري انجام مي دهد، هيچ علت يا عارضه جسمي قابل تشخيص براي درد بيمار نمي يابد. اين وضع به آن معنا نيست كه درد وجود ندارد. درد ماهيتاً يك احساس ذهني است. درد يك حس عيني يا ملموس نيست. هيچ تست آزمايشگاهي يا عكس راديوگرافي نمي تواند درد را نشان دهد. درد يك فرد ممكن است مربوط به عواملي باشد كه تشخيص آنها به آساني ممكن نباشد. همچنين ممكن است شيوه معمول پردازش پيام هاي درد در مغز يا نخاع در يك فرد دچار اختلال شده باشد، مانند دردي كه فردي كه دست يا پايش قطع شده در محل عضوي كه ديگر وجود ندارد حس مي كند. حتي آسيب هاي نامحسوس به اعصاب ممكن است درد شديدي به وجود آورد. سندروم هاي بحث برانگيز دانشمندان پس از سالها پژوهش هنوز نتوانسته اند علت جسمي دقيق گروهي از بيماري هاي دردآور را تعيين كنند، از جمله اين سندروم هاي دردمزمن مي توان به اينها اشاره كرد: *فيبروميالژي(دردهاي مبهم در تمام بدن، كه در نقاط حساس خاصي شدت بيشتري دارد) *سندروم خستگي مزمن(خستگي و دردهاي مبهم در همه بدن) *سندروم روده تحريك پذير(درد شكمي، يبوست يا اسهال) *سيستيت انترستيل(درد مثانه) *وولودينيا(درد در دستگاه تناسلي خارجي زنان) در برخي از افراد ممكن است دو يا چند مورد از سندروم هاي فوق همراه هم ديده شود. براي همين است كه پژوهشگران معتقدند ممكن است علت مشتركي براي برخي از اين اختلالات وجود داشته باشد؛ اختلالاتي كه عمدتاً در زنان رخ مي دهند. نظريه ها در مورد علل احتمالي سندروم خستگي مزمن و درد مثانه(سيستيت انترستيل) ممكن است مربوط به اختلالات دستگاه ايمني يا آلرژي ها باشند. يك احتمال ديگر وجود عفونت يا نوعي ضربه است كه آغاز كننده اين بيماري ها بوده است.بسياري از افرادي كه از درد مزمن رنج مي برند حساسيت بيش از حدي به درد دارند. پژوهشگران هنوز در حال تلاش براي تعيين علت اين حساسيت هستند، اما عاملي كه در بيماران مبتلا به فيبروميالژي ديده مي شود وجود سابقه حوادث تنش زا در دوران كودكي است، ممكن است اين حوادث باعث حساس شدن سازوكارهاي پردازش كننده درد در مغز شده باشند. برخي اوقات، درد يك شخص قابل انتساب به رفتارهايي است كه او در دوران كودكي آموخته است. شايد والدين فرد تنها هنگامي كه او مريض بوده به او توجه نشان مي داده اند. حتي امروزه نيز دوستان و بستگان فردي كه دچار بيماري يا درد باشد توجه بيشتري به او نشان مي دهند. بسياري افراد ممكن است حتي بدون اينكه آگاه باشند براي جلب توجه در بيان درد خود اغراق كنند. تأثير ذهن بر بدن ذهن و بدن شما بر هم تأثير مي گذارند. بسياري از ما هنگامي كه با اضطراب در اتاق انتظار دندانپزشكي نشسته ايم احساس دل آشوبه را تجربه كرده ايم يا اينكه پس از ترك محيط پراسترس كاري سردرد شما به طور معجزه آسايي ناپديد مي شود. برطرف شدن سردرد شما به اين ترتيب به معناي آن نيست كه سردرد شما خيالي بوده است. بسياري از افراد مبتلا به درد مزمن به خصوص هنگامي كه علت جسمي يافت نمي شود دچار اين نگراني مي شوند كه ديگران فكر كنند درد آنها ناشي از اختلال رواني است.دكتر ديويد مارتين متخصص بيهوشي و پزشكي درد در كلينيك مايو در روچستر مي گويد: به يك معنا درد هميشه احساس ذهني و مربوط به تجربه شخصي است.وجود آن را نمي توان تشريح يا ثابت كرد.درد شامل پاسخي حسي و نيز عاطفي است كه منحصر به فرد است. داروهاي مفيد پزشك شما ممكن است براي برطرف شدن دردهاي مزمني كه در بالا ذكر شد، براي شما داروي ضدافسردگي تجويز كند، اما علت تجويز اين داروها آن نيست كه شما افسرده ايد. داروهاي ضدافسردگي سه حلقه اي مانند آمي تريپ تيلين، نورتريپ تيلين و... فرآيندهاي شيميايي را در مغز و نخاع شما تشديد مي كنند كه به طور معمول باعث مهار درد مي شوند. همچنين اين داروها الگوي خواب فرد را بهبود مي بخشند كه به خصوص به افراد مبتلا به سندروم خستگي مزمن يا فيبروميالژي كمك مي كند. در برخي موارد درد ناشي از آسيبي است كه به اعصاب وارد آمده است. داروي گابانيتين(ياNeurontin)، يك داروي ضد تشنج، اغلب در تسكين دادن درد ناشي از اعصاب صدمه ديده در جريان ديابت يا زونا به خوبي مؤثر است. كاهش استرس براي كاهش درد استرس مي تواند درد مزمن را تشديد كند. برنامه هاي توانبخشي درد، معمولاً كه در برخي بيمارستان ها وجود دارد، به شما كمك مي كند استرس را در زندگيتان كاهش دهيد و در واكنش به استرس غيرقابل اجتناب آرامشتان را حفظ كنيد. اگر درد مزمن شما به درمان هاي متعارف پاسخ ندهد، كاستن از واكنش استرس و افزايش دادن فعاليت ها ممكن است بهترين چيزي باشد كه شما مي توانيد براي كنترل كردن موقعيت و بازيابي زندگيتان انجام دهيد. منبع:وب سايت مايوكلينيك