ارسالها: 436
#91
Posted: 26 Jul 2011 16:28
معرفی شهر تاکستان
تاکِستان (به تاتی: سیادون) مرکز شهرستان تاکستان در استان قزوینِ در شمال غربی ایران است. ارتفاع متوسط این شهر از سطح دریا ۱٬۲۶۵ متر میباشد. شهر تاکستان در ۳۵ کیلومتری جنوب غرب قزوین و ۱۸۵ کیلومتری غرب تهران واقع شده است.
جمعیتهایِ زبانی
در بخشِ مرکزی فقط ساکنانِ اصلیِ شهر به زبان تاتی و فارسی سخن میگویند تعدادی از توابع این شهر و همچنین مهاجران ساکن در این شهر به زبان ترکی آذربایجانی
تکلم میکنند. دو طایفهیِ بزرگِ رحمانی و طاهرخانی عمدهیِ جمعیتِ تاکستان را شکل میدهند و بدینوسیله از غیرِبومیان متمایز میگردند. در حالِ حاضر شهرِ تاکستان پذیرایِ مهاجرانِ زیادی از نقطههایِ مختلف میباشد. عمدهیِ این مهاجران ترکیزباناند که از استانهایِ ترکنشینِ شمالِ غربِ کشور و روستاها و بخشهایِ ترکیزبانِ خودِ شهرستان آمده و در این شهر ماندگار شدهاند.
شمار اندکی نیز از ملّیتهایِ دیگر هستند، برایِ نمونه مهاجرانِ عراقی و کارشناسان و فنّیکارانِ غربی و یا شرقیای که در کارخانههایِ این شهر سرگرمِ کاراند. زبانِ میانجی در میانِ نسلِ جوان و بیشترِ میانسالان فارسیست؛ ولی برخی ازمیانسالان و بسیاری از سالخوردگانِ تاکستانیزبان با ترکها بهراحتی ترکی حرف میزنند، یعنی در میانِ این گروههایِ سِنّی، رابطههایِ ترک-تات به زبانِ ترکی بوده و هنوز هست. از این میان ترکها، کردها و گیلکهایی که در این شهر ساکناند، همگی، این زبان را میفهمند ولی
رابطهها به فارسیست. ترکها، کُردها و فارسهایی نیز هستند که این زبان را بهخوبی حرف میزنند. بهسببِ ویژگیهایِ آوایی و دستوریِ تاکستانی، فراگیرانِ بیرون از زبان بهندرت میتوانند به لهجهیِ خودِ این مردم حرف بزنند.
برخی از پدر و مادرها نیز بهخاطرِمزیتهاِ بعدیِ فارسی برایِ فرزندانشان، زبانِ فارسی را بهعنوانِ زبانِ خانه برمیگزینند؛ امّا با
اینحال هنوز بیشترِ مردم با فرزندانشان تاکستانی حرف میزنند. وجودِ شهرکهایِ صنعتی و دانشگاهِ آزاد و پیامِ نور موجب رویاروییِ فرهنگی بینِ بومیان و غیرِبومیان شده، که همین امر مردمِ بومی را بیشتر به فارسیگویی وامیدارد. افزون بر همهیِ اینها، همچون نقطههایِ دیگرِ جهان در اینجا نیز بر اثرِ روندِ اطّلاعرسانیِ رسانهای و همگونسازیهایِ پیروِ آن، زبانِ تاکستانی دستخوشِ دگرگونیهایِ فزایندهایست.
روشن است که فارسی بیشترین اثر را بر گویشهایِ اینچنینی دارد. افزون بر اثرپذیریهایِ واژگانی و دستوریِ رایج میانِ زبانهاِ قوی و ضعیف، همانندیهایِ ریشهشناختیِ فارسی و تاکستانی نیز این روند را شتاب میبخشد؛ برایِ نمونه واژهیِ zonev در تاکستانی برابر با زانویِ فارسیست، و امروزه بسیاری از مردم بهراحتی بهجایِ zonev از zânu استفاده میکنند، و
(آنگونه که نگارنده از گویشورانِ این زبان جویا شده) این بدان سبب است که آنها این دو را یکی و گاه بدتر، واژهیِ تاکستانی را دگرگون شدهیِ همان برابرِ فارسی میدانند.
یادآور میشود نامهایِ اندامهایِ بدن از آن دست واژهها هستند که با وجودِ سدهها جدااُفتادگی، میتوانند در زبانهایِ همخانواده با کمترین دگرگونی برجای بمانند. برایِ نمونه همین زانو در فرانسه genou، در انگلیسی knee، در آلمانی knie، در روسی koleno و در هندی ghutna گفته میشود . همگیِ زبانهایِ نامبرده همخانواده و از خانوادهیِ زبانهایِ هندواروپایی هستند.
نام و زبانِ تاکستان
مردم در تاکستان به زبانِ خود تاتی یا سیادونیجی (siyâdiniji) میگویند و به شهرِ خود سیادون (siyâden). نامِ تاکستان را فرهنگستان اوّل ایران برایِ این شهر در نظر گرفت و پیش از آن گویا در نوشتههایِ رسمی نامِ این شهر به شکلِ سیاهدهن (siyâdehen) میآمده ). امّا ij- پسوندِ نسبت است که در تاکستانی تنها برایِ نسبتِ محلِّ اقامت کاربرد دارد. به این ترتیب siyâdinij به معنایِ کسیست که اهلِ siyâden باشد (و در آن eیِ siyâden زیرِ اثرِ iیِ پسوندِ ij- دستخوشِ همگونیِ پسرو (افراشتهتر) شدهاست). اکنون با افزودنِ پسوندِ نسبتِ i- به این واژه، واژهیِ تازهیِ siyâdiniji به دست میآید که به زبانِ یک siyâdinij گفته میشود. در دیگر شهرها و آبادیهای مادیزبان رامند نیز مردمِ هر نقطه نامِ زبان خود را از نامِ شهر و آبادیِ خود میگیرند.
نامِ پیشینِ شهرِ تاکستان، سیادِهِن یا سیادُهُن هم ثبت شدهاست. برخی بخشِ «-دِهِن» را در نام سیادهن با موردِ مشابهِ آن در نامهایِ رودهن و بومهن یکی میدانند. تغییر نام این شهر از سیادِهِن به تاکستان به سببِ محصولِ انگور این شهرستان بوده و توسّطِ فرهنگستانِ زبان و ادبِ فارسی در دورهیِ رضاشاه پهلوی انجام گردیدهاست. تاکستان به معنای باغ انگور است.
نام خانوادگی بیشتر مردم تاکستان که تبار تاکستانی دارند رَحمانی (رَحـمَنی)، طاهِرخانی، صَمَدی، شَقاقی و طاهِری است.
پیشهیِ مردمِ شهر
پیشهیِ اصلیِ مردم کشاورزی و باغداری است و محصولهایی چون (بیش از ۳۳ گونه) انگور، هلو-انجیری (بشقابی)، شلیل، یونجه، گندم، آفتابگردان، خیار و... در این شهر بطورِ انبوه پرورش مییابد. تاکستان از تولیدکنندگان برجستهٔ مرغ در کشور است.
تاریخ
تاکستان در مسیر جاده ابریشم بوده و یکی از اثرهایِ تاریخیِ آن آرامگاهِ پیرِ قِز قَلعه یا بُقعهیِ پیر است.
دانشگاهها
•دانشگاه آزاد تاکستان
•دانشگاه پیام نور
خدا حافظ برای همیشه
این كاربر به درخواست خودش بن شد
مدیریت انجمن پرنس و پرنسس
ارسالها: 436
#92
Posted: 26 Jul 2011 16:29
معرفی بوئین زهرا
شهرستان بویینزهرا در جنوب دشت قزوین و در فاصله ۵۰ کیلومتری از شهر قزوین قرار دارد. مرکز آن شهر بویینزهرا و دارای شش بخش به نامهای مرکزی، آبگرم، آوج، دشتابی، رامند و شال و ۱۴ دهستان و حدود ۳۲۰ آبادی است.
این شهرستان با وسعتی حدود ۶ هزار کیلومتر مربع و جمعیتی نزدیک به ۱۴۸هزار نفر از شمال به شهرستان قزوین و البرز، از جنوب به استانهای مرکزی و همدان، از شرق به استان تهران و از غرب به شهرستان تاکستان محدود میشود.
سابقه سکونت در شهرستان بویینزهرا بر اساس آثار به دست آمده، به قبل از میلاد مسیح باز میگردد. دشت قزوین دارای تمدنی کهن است که در لابهلای صدها تپه باستانی این منطقه، میتوان تمدن دیرینهای با بیش از ۹ سال را مشاهده کرد.
آثار کشف شده از جنس طلا، برنز و سفال با نقوش شطرنجی و نقاشی حیوانات از حیث تنوع و تناسب در شکل و رنگ آمیزی، جزو نمونههای ارزنده سفال پیش از تاریخ در این منطقه است.
زلزلههایی که در این منطقه رخ داده در تاریخ و سکونت مردمان آن تاثیر بسیاری داشته است.
از جمله مراکز دیدنی این شهرستان، می توان به برجهای دوگانه خرقان، کاروانسرای محمدآباد، کاروانسرای آوج، کاروانسرای هجیب، سایت تاریخی سگزآباد، تپه زاغه و تپه قبرستان اشاره کرد.
وجود کاروانسراها و تپههای تاریخی، اهمیت این منطقه را در تجارت و قرار داشتن در منطقهای پر رفت و آمد و گذرگاه ارتباطی شهرهای مختلف به اثبات میرساند، به طوریکه گذر راه تاریخی ابریشم از این شهرستان محرز است.
از جمله هنرها و صنایعدستی شهرستان بویینزهرا به طور عمده میتوان بهقالیبافی و گلیمبافی اشاره کرد. بافت قالی و گلیم از دیرباز در این منطقه رواج داشته و تا حدودی رونق خود را تا به امروز حفظ کرده است. نزدیکی این منطقه با مناطق مرکزی ایران، تاثیرپذیری نقوش و دستبافتهها را بیشتر نشان میدهد.
گلیمبافی
منطقه دشتابی دارای گلیمهای منحصر به فردی است که به نام بزرگترین روستای آن، ارداق گلی یا گل ارداق نامیده میشود. این نقش بسیار شبیه نقوش گلیمهای بیجار، خمسه و شاهسون است. تقریباً در تمامی خانههای منطقه دشتابی و به ویژه ارداق، گلیم وجود دارد.
گلیم در این منطقه، «کیلیم» خوانده میشود و تکنیکی که در بافت آن مورد استفاده قرار میگیرد، بافت دورو، چاکدار و منحنی است. اکثر دارها در این منطقه به صورت افقی و از جنس فلز است. از مشخصات این گلیمها میتوان به به کاربردن رنگهای زنده، تند و مکمل در کنار هم اشاره کرد. نقوش برگرفته از طبیعت و محیط زندگی، پیکرههای انسانی و طرحهای پرندگان و گیاهان است.
در گلیم ارداق کمتر به نقوش هندسی بر میخوریم. پراکندهبافی، بافت نقوش متعدد و درهم ریختگی نقش مایهها و آرایش نامتقارن در گلیمبافی آنها رایج است. نقوش منحنی و تعدد حاشیه در این گلیمها مشاهده میشود و از اسامی معروف نقوش گلیم ارداق میتوان به عروسک (غلچاق)، سرمهدان (ترساگل)، آلماگل، ستاره، سهحوض، امین آغان و … اشاره کرد.
ژنده گلیم
در این منطقه همچنین نوع خاصی از گلیم به نام ژنده گلیم رواج دارد. در بافت این نوع گلیم از تکه پارچههای نخی کهنه که به صورت نوارهای یک سانتیمتری بریده شده استفاده میشود.
این گلیم از استحکام بسیار بالایی برخوردار است و معمولاً به عنوان پادری روی ایوان خانههای روستایی استفاده میشود. از نظر بافندگان، این نوع گلیم ارزش چندانی ندارد و معمولاً به صورت راه راههای رنگی بافته میشود، اما ذوق بافندگان، این گلیم را بینصیب نگذاشته، به طوریکه گاهی گلیمهای ژنده منقوش نیز مشاهده شده است.
هرچند این گلیم ارزش مادی زیادی ندارد، اما بافت آن به ذوق و تفکر صرفهجوی هنرمندان این منطقه اشاره دارد که از کوچکترین و کمترین مواد استفاده کرده و به اقتصاد خانواده خود کمک کردهاند.
قالیبافی
بافت قالی در اکثر روستاهای بویین زهرا رایج بوده و در حال حاضر نیز از رونق خوبی برخوردار است. در گذشته بافت قالیهای روستایی و ذهنی بافت رواج بسیاری داشته، ولی در چند سال اخیر بافندگان قالی زیر نظر کلرفرما به بافت قالیهایی با نقوش قم و تبریز روی آوردهاند.
قالیهای ذهنی بافته شده در این منطقه به لحاظ طرح و رنگ بسیار متنوعاند و در برخی نقوش با نقوش گلیمهای این منطقه تشابه دارند. در عمده قالیها رنگ سیاه و قرمز به کار رفته است و نقش حوض و انواع نقوش گیاهی و پرندگان در متن قالی دیده میشود.
بافندگان این منطقه بر این باورند که روز جمعه برای شروع بافت روز مناسبی نیست و یا به عبارتی شگون ندارد. در جهیزیه عروس گلیم دست بافت جزئی جدایی ناپذیر بوده که هنوز هم این رسم پابرجاست.
سایر صنایعدستی
بافت جاجیم به صورت راه راه در گذشته در اکثر مناطق این شهرستان رواج داشته که متاسفانه بافت آن رو به فراموشی است. از سایر صنایعدستی شناسایی شده در این منطقه میتوان به حصیربافی، بافتنیهای سنتی، آهنگری سنتی، ساخت ادوات چوبی، زیورآلات سنتی، رودوزیهای سنتی، قلاببافی، گیوهبافی، گچبری و … اشاره کرد.
به طور کلی شهرستان بویین زهرا از غنیترین مناطق در حوزه صنایعدستی استان قزوین شناخته میشود، هرچند وقوع چندین زلزله در این منطقه به ویژه زلزله سال ۱۳۴۱ و زلزله اخیر در آوج باعث آسیبهای جدی و مهاجرت بسیاری از افراد به شهرهای مجاور شده است، اما وجود روح هنرمندانه در این مناطق باعث شده که هنرهای بومی به دست فراموشی سپرده نشوند و امید است بتوان با برنامههای ترویجی، در حفظ هنرهای این منطقه گام موثری برداشت.
خدا حافظ برای همیشه
این كاربر به درخواست خودش بن شد
مدیریت انجمن پرنس و پرنسس
ارسالها: 436
#93
Posted: 26 Jul 2011 16:32
خوب دوستان اینم از استان زیبا و قدیمی قزوین، امیدوارم كه لذت برده باشید، لطفا" نظر فراموش نشه.
خدا حافظ برای همیشه
این كاربر به درخواست خودش بن شد
مدیریت انجمن پرنس و پرنسس
ارسالها: 436
#94
Posted: 28 Jul 2011 11:38
دوستان سلام. امروز میخوام براتون از استان تاریخی و پایتخت شعر و ادب ایران یعنی فارس مطلب بزارم. امیدوارم که خوشتون بیاد.
خدا حافظ برای همیشه
این كاربر به درخواست خودش بن شد
مدیریت انجمن پرنس و پرنسس
ارسالها: 436
#95
Posted: 28 Jul 2011 11:40
استان فارس
استان فارس یکی از استانهای جنوبی کشور میباشد. این استان از شمال به استان اصفهان, از شرق به استانهای یزد , از جنوب به استان هرمزگان و از غرب به استانهای کهگیلویه و بوشهر محدود می شود. وسعت استان فارس حدود 133 هزار کیلومتر مربع است و تقریبا” 8/1 درصد مساحت کشور را تشکیل می دهد.
مرکز این استان شهر شیراز است.
آب و هوای فارس در شمال سردسیر, در نواحی مرکزی زمستانها معتدل و بارانی و تابستانهای گرم و خشک, و در جنوب و جنوب شرقی زمستانها معتدل و بارانی و تابستانها بسیار گرم میباشد. زبان اکثریت مردم فارسی است اما عشایر ترک زبان (ایل قشقایی) به ترکی و عشایر عرب زبان (ایل عرب) به عربی صحبت میکنند .
یکی از مناطق مهم عشایری ایران , استان فارس می باشد و بزرکترین ایل ایران (ایل قشقایی) با شش طایفه در فارس به کوچ روی ادامه می دهند. علاوه بر ایل قشقایی ایل خمسه و ایل محسنی و همچنین طوایف کوچکتری به زندگی عشایری خود در فارس ادامه می دهند .
براساس آخرین تقسیمات کشوری استان فارس به 16 شهرستان 48 شهر 60 بخش و 185 دهستان تقسیم شده است منطقه فارس یکی از قدیمیترین مراکز تمدن ایران است . فارس در کتیبه های هخامنشی به صورت پارسه و در نوشته های یونانی پرمیس آمده و معرب آن فارس است.
صنایع دستی
هم اکنون تولید انواعی از صنایع دستی در مناطق عشایری و روستایی و نیز در شهرهای استان فارس رواج دارد. بیشترین تعداد صنعتگران دستی در گروه بافته های داری – قالی, گلیم و گبه – قرار دارد. پس از آن باید از خاتم – خاتم سازی و خاتم کاری – یاد کرد. پس از آن معرق چوب, منبت کاری چوب, ریزه کاری, نقاشی روی چوب سفال و سرامیک سازی, کاشی معرق کاشی هفت رنگ و نقاشی روی سفال. از رشته های رایج در استان فارس طراحی و نگارگری (نگارگری، گل و مرغ سازی، تذهیب و تشعیر) است.
رنگرزی گیاهی و استفاده از مواد ملونه طبیعی در رنگرزی خامه و ابریشم نیز کاری پررونق در استان فارس است. در زمینه فلز کاری و هنرهای مرتبط با فلز نیز استان فارس از سابقه طولانی برخوردار و آثار نقره کاری و قلمزنی روی نقره آن شاخص است. سایر رشته های صنایع دستی رایج در این استان عبارتند از: دوخت لباسهای محلی عروسک سازی، در پیکر تراشی، نمدمالی، سراجی، رودوزی های سنتی، بافتنی ها، نقشه کشی فرش، گچ بری، سنگتراشی، ساخت گلهای مصنوعی، آینه کاری، چاقو سازی وساخت زیورآلات .
گلیم:
در استان فارس بخش عمده ای از تولید گلیم توسط زنان و دختران عشایر ساکن و کوچ رو قشقایی انجام می شود. برای بافت گلیم معمولاً از نقشه استفاده نمی کنند. نقشه ها ذهنی هستند و معمولاً از طرح هایی استفاده می شود که از نسل های گذشته به حال انتقال یافته و تغییرات جزیی در همان چهارچوب آداب و رسوم موجود در منطقه است. البته در سالهای اخیر با راه یافتن گلیم بافی به مناطق شهری و روستایی استفاده از نقشه تا حدودی درگلیم بافی رایج شده است.
برای رنگرزی نخ های پشمی مورد مصرف در پود گلیم از رنگهای گیاهی یا رنگهای شیمیایی استفاده می شود. مهمترین مراکز تولید گلیم در استان فارس منطقه فیروزآباد، ممسنی و داراب است. گلیم های قشقایی نه تنها در ایران که در سطح جهان نیر به واسطه اصالت نقش ها و رنگ های زیبا و کیفیت ممتاز بافت مشهور و مورد تقاضا است.
قالی:
هنر و صنعت بافندگی فارس در وهله نخست, هنری عشایری و در وهله دوم هنری روستایی است که وابستگی به عشایر دارد. عشایر فارس بویژه قشقائیها و ایل خمسه بیش از دیگر عشایر به این هنر اشتغال دارند و روستائیان که در مسیر این ایل ها زندگی می کنند نیز به کار تولید قالی و سایر دستبافت ها مبادرت می کنند. فرش بافان این استان معمولاً دست بافت های خود را نه به عنوان یک کالای تجارتی بلکه برای خود تولید می کنند و چون دنباله رو نوسانات بازار فرش نیستند, طرح های آنها دارای رنگ آمیزی و طراوت خاصی است. البته در سالهای اخیر بافندگان عشایری به بافتن فرش برای فروش و به سلیقه مصرف کنندگان روی آورده اند. لیکن غالباً همان ذهنی بافی و رنگهای مرسوم پیشینیان خود را ادامه می دهند.
این «هنر- صنعت» به طور عمده به دست زنان انجام می شود. به طور کلی تولید دستبافته ها از مرحله ابتدایی تا آخرین مرحله به دست زنان صورت می گیرد. دار قالی ایل قشقایی مانند سایر عشایر افقی است و بافنده برای بافتن بر روی زمین می نشیند. بیشتر دارهای روستایی نیز افقی و گاه عمودی است. علت استفاده عشایر از دار افقی به این دلیل است که با زندگی کوچ نشینی آنها هماهنگی داشته و حمل آن بر پشت چارپایان به سهولت انجام می گیرد.
اکثر قالیچه های ایلات خمسه کار تیره عرب و باصری است. قالیچه های این دو تیره دارای طرح های متنوع و فارسی باف است و سراسر از پشم تهیه می شود. روستائیان فارس نیز هر سال تعداد زیادی قالیچه می بافند. این روستائیان که پیشینه ایلی و چوپانی دارند همانند عشایر از دارهای افقی استفاده می کنند ولی قالیچه های آنها از نظر جنس, مرغوبیت قالیچه های ایلات را ندارد.
فرش های قشقایی معمولاً به طریق «ذهنی بافی» بافته می شود. این نقشه های ذهنی نوعی بازآفرینی سنتی است که از نسل های پیشین به امروزیان رسیده است. بافندگان ایلی همان نقوش را تکرار می کنند بدون آنکه از نقشه استفاده کنند. از این رو معمولاً هیچ دو فرشی کاملاً و عیناً شبیه یکدیگر نیست. بافندگان تازه کار از سرمشق هایی کمک می گیرند که «حور» نامیده می شود. بافندگان قشقایی این سرمشق ها را که یک یک نقشمایه ها و نگاره های اصلی بر آن بافته شده است. «دستور» می گویند. رنگ قالی های قشقایی کاملاً به سلیقه و خواست بافنده ارتباط دارد.
قالی های فارس اکثراً نرم و تا اندازه ای ظریف و نازک هستند و وجه تمایز آنها با سایر فرش ها نیز همین صفات است. گره در قالی های فارس هم به صورت متقارن (ترکی) و هم به صورت نامتقارن (فارسی) استفاده می شود. بافت قالی در اکثر مناطق عشایری و روستایی استان فارس رواج دارد و افزون بر مناطقی که ایل قشقایی در آن اسکان دارند. قالی بافی در دیگر شهرها و روستاهای استان منجمله در آباده و شیراز و فسا نیز مرسوم و متداول است.
گبه:
گبه نوعی قالی گره بافته است با پرزهایی بلند که حداقل یک سانتی متر و پودهای متعدد (بین 3 تا 8 پود در هر ردیف) و معمولاً درشت بافت است. این بافته معمولاً در ایلات و عشایر جنبه خودمصرفی دارد. در گبه های قشقایی برخلاف گبه های سایر نواحی ایران که خودرنگ است،بافنده از رنگ ها و نقش های متفاوتی استفاده می کند. البته گبه هایی با نقش ساده با زمینه ای یکرنگ یا رنگهای محدود نیز بافته می شود. از نقش های مورد علاقه لبه بافان ایل قشقایی نقش شیر است که علاوه بر اهمیت باستانی این نقش مظهر جوانمردی است و بی ارتباط با وجود شیر در منطقه کامفیروز و دشت ارژن فارس نیست. نقش های لچک ترنج, ستاره, نقش خشتی, نقش حیوانات مختلف و ... نیز در گبه بافی کاربرد دارد. گبه های قشقایی تمام پشم هستند و تار آنها نیز پشمی است. اندازه گبه متفاوت است. معمولاً اندازه 100×200 یا 200×115 سانتی متر متداول تر است.
جاجیم:
از بافته های عشایر قشقایی جاجیم است که برای پوشاندن رختخواب و اثاثیه درون چادر استفاده می شود از این رو به آن «پوشن» نیز می گویند. جاجیم های کوچک به عنوان روانداز نیز کاربرد دارد. جاجیم به رنگهای مختلف بافته می شود و رنگ های روشن در بافت آن بیشتر به کارمی رود. معمولاً تار و پود آن هم رنگ است. نقوش جاجیم که برای تزیین آن به کار می رود عبارتند از:
نقش شطرنجی، نقش آینه کگل، نقش کنگره، نقش موازی، نقش حوض، نقش مدخل، نقش لوزی و... .
جاجیم گل برجسته(گلیم گل برجسته):
گلیم گل برجسته یا گلیم سوزنی از بافته های خاص منطقه فارس و ایل قشقایی بویژه طایفه کشکولی است. این بافته شباهت به گلیم دارد با این تفاوت که قسمت هایی از آن به صورت پود پیچی بافته می شود و به شکل برجسته در روی کار نمایان است.
جاجیم های گل برجسته معمولاً زمینه ای روشن دارند و نقوش آنها دارای رنگهای متنوع و ترکیبی از نقوش گلیم و قالی است. بافت آن از تار و پود پشمی یکرنگ است. ابعادش معمولاً همان ابعاد گلیم و ابزار کار و حتی نحوه چله کشی این بافته دقیقاً همانند گلیم است.
رنگرزی سنتی:
در شیراز و برخی دیگر از شهرهای استان فارس، کارگاههای متعدد رنگرزی با مواد ملونه طبیعی (گیاهی) وجود دارد که در این کارگاهها با بهره گیری از مواد رنگزایی همچون نیل، اسپرک، خوشک، روناس و ... و استفاده از دندانه هایی نظیر زاج سفید، زاج سیاه و زاج سبز، اقدام به رنگرزی خامه و ابریشم می کنند.
رنگهای طبیعی به واسطه دوام زیاد، متناسب بودن با مواد اولیه مورد استفاده در بافت زیراندازها و حالت زیبا، مخملی و دل نوازی که به بافته ها می بخشد درمقایسه با رنگهای شیمیایی (حتی رنگهای کاملاً ثابت شیمیایی) از رجحان و برتری برخوردار است.
رند:
رند, نوعی گلیم بسیار ریزبافت و ظریف منطقه فارس است که به آن سوزنی هم می گویند. این بافته فرش مانند از کارهای زیبای عشایر قشقایی است. شیوه بافت آن مانند ورنی و شیرکی پیچ به طریق پودپیچی است.
این بافته که مانند سایر بافته های ایلی بر روی دار افقی بافته می شود جنبه خودمصرفی دارد و به علت وقت گیر بودن در مناطق قشلاقی ایل بافته می شود. در این نوع بافته به علت پودپیچی به دور تارها و استفاده از پود نازک و قطع نکردن پودهای اضافی, بافته ای که به دست می آید یک رو بوده و درشت کارکه می توان پودهای اضافی را دید. رنگ این نوع بافته معمولاً تیره و روشن و نقوش آن همان نقوشی است که در قالی و گلیم به کار می رود..
خوابگاه (مفرش):
عشایر قشقایی از مفرش برای جای دادن رختخواب و البسه استفاده می کنند. این محصول به شکل مکعب مستطیل بوده و اندازه آن تقریباً 80×80×50 سانتیمتر است که به وسیله بندهای چرمی و قلاب های نر و ماده بسته می شود. در دو طرف مفرش دو دستگیره چرمی دارد. مفرش از وسایل اصلی هر سیاه چادر و هر خانواده ایلی است.
تار مفرش از نخ و پود آن پشمی است و رنگ های به کار رفته در آن بیشتر قرمز, سرمه ای و آبی است. نقش های مفرش محدود است و این به علت شیوه بافت آن است, در حقیقت رنگ به وجود آورنده نقش در مفرش است و نوع بافت در همه نقوش یکسان است.
خاتم سازی:
نام شیراز با خاتم توام بوده و نام خاتم, شیراز را به ذهن و خاطر می آورد. چرا که از دوره صفویه به این سو, شهر شیراز به عنوان خواستگاه هنر خاتم سازی, مهمترین مرکز خاتم سازی ایران بوده و هست و شاخص ترین خاتم سازان شیرازی چون صنیع خاتم, گلریز خاتمی, حکیم الهی و ... همواره سهم شایسته ای هم در تولید و عرضه آثار ممتاز خاتم و هم در تربیت نیروی انسانی و خاتم سازان جدید داشته اند. خاتم شیراز به واسطه کیفیت مناسب و طرحهای اصیل و مواد اولیه مرغوب, از جایگاه مناسبی در خاتم سازی ایران برخوردار است.
منبت کاری:
در استان فارس و بویژه در شهر آباده, منبت کاری شهرتی دیرینه دارد و در این شهر زیباترین آثار منبت چوب به صورت جعبه ها, صفحات شطرنج, مبلمان, میز و ... عرضه می شود. ضمن آنکه منبت کاری در شهر شیراز هم از رونق خوبی برخوردار است.
ساخت و قلمزنی نقره:
شهر شیراز به واسطه آثار تهیه شده از نقره و نیز قلمزنی های شاخص انجام شده بر روی نقره که با طرح های زیبایی از تخت جمشید مشخص می شود و به صورت گیره های استکان و لیوان, سینی و ظروف دیگر عرضه شده است. از قدیم الایام دارای شهرت و اعتبار بوده است و در حال حاضر این «هنر- صنعت» اگر چه همچون گذشته های نه چندان دور رونق ندارد اما همچنان به حیات خود ادامه می دهد و آثار تولیدی از کیفیت مطلوبی برخوردار است.
سایر صنایع دستی
در استان فارس, گیوه بافی و گیوه دوزی, نمدمالی و کلاه مالی, رودوزی های سنتی, سفال و سرامیک و کاشی و برخی دیگر از انوع صنایع دستی همچون آئینه کاری, گل سازی, ساخت زیورآلات و ... نیز مرسوم و متداول است.
شهرستانها
آباده،بوانات،داراب،اقلید،استهبان،فسا،فیروزآباد،جهرم،کازرون،لامرد،لار،ممسنی، مرودشت،نیریز،سپیدان،شیراز
بناهای یادبود تاریخی:
1-عمارت عفیف آباد ، شیراز
2-پل بندامیر ، مرودشت
3-بیشاپور ، کازرون
4-آتشکده فیروزآباد،فیروزآباد
5-معبد حفیط، شیراز
6-ارگ کریم خانی ، شیراز
7-مدرسه خان ، شیراز
8-مقبره کوروش ، مرودشت
9-طاق مشیر، شیراز
10-کتیبه نقش رجب ، مرودشت
11-کتیبه نقش رستم ، مرودشت
12-کتیبه نقش شاپور ،کازرون
13-موزه و عمارت نارنجستان قوام ، شیراز
14-پاسارگاد ،مرودشت
15-پرسپولیس ، مرودشت
16-آرامگاه سعدی ،شیراز
17-کاخ ساسانیان ،سروستان
18-آرامگاه شاه شجاع ، شیراز
19-غار تنگ چوگان ( تندیس شاپور ) ، کازرون
20-حمام وکیل ، شیراز
21-بازار وکیل ، شیراز
بناهای یادبود مذهبی:
1-مسجد جامع عتیق ( خدای خانه )، شیراز
2-مسجد نصیرالملک ، شیراز
3-آرامگاه شاه چراغ، شیراز
4-مسجد وکیل ،شیراز
جاذبه های طبیعی :
1-باغ ارم ، شیراز
2-باغ گلستان ، شیراز
3-دریاچه مهارلو ، شیراز
4-دریاچه پریشان ، کازرون
فرهنگ و هنر :
1-موزه نظامی غفیف آباد ، شیراز
2-صنایع دستی
3-موزه نارنجستان ، شیراز
4-موزه پارس، شیراز
5-موزه پرسپولیس ، مرودشت
6-عشیره قشقائی
خدا حافظ برای همیشه
این كاربر به درخواست خودش بن شد
مدیریت انجمن پرنس و پرنسس
ارسالها: 436
#96
Posted: 28 Jul 2011 11:41
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی فارس
فارس در كتیبه های هخامنشی به صورت پارسه و در نوشته های یونانی به شكل پرسیس آمده و معرب آن فارس است. یونانیان نام ایالت پرسیس را به اشتباه بر تمام ایران اطلاق می كردند. درجنوب ایران تا كرانه های خلیج فارس، سرزمینی گسترده است كه از روزگاران باستان، پارس (فارس) نام داشته و از آغاز دوره اسلامی مركز آن شیراز بوده است. این سرزمین، از چند هزار سال پیش زیست گاه پر رونق اقوام بومی ایران، و به ویژه، عیلامیان بوده و از این قوم، آثار بسیاری در گوشه و كنار فارس، هم چون كورنگون ممسنی، نقش رستم، تخت جمشید، ( مرودشت) به جای مانده است.
سه هزار سال پیش از این، قومی كه خود را آریایی می خواندند، ازجنوب روسیه امروزی به فلات ایران سرازیر شدند و پس از زد و خوردهای فراوان با بومیان آن سامان، به پیروزی رسیدند و برای خود سكونت گاه هایی بر پا داشتند. بیش تر این آریاییان، چوپان و گله دار و كوچ نشین بوده زندگی قبیله ای داشتند. دین آنان، گونه ای بینش توحیدی بود. آنان به خدای یگانه و بزرگی به نام اهورامزدا ایمان داشتند و نیروهای طبیعی، مانند : آب، آتش، باد، خاک و خورشید را دارای فره ایزدی پنداشته سرچشمه بدی ها و تاریكی ها را در وجود اهریمن می جستند. این آریاییان، قبیله های بزرگی داشتند كه معروف تر از همه پارسیان، مادها، سكاها، بلخیان، سغدیان، خوارزمیان، هراتیان و پارتیان بودند. ‹‹ همه ی این قبیله ها به یک زبان بزرگ، اما، با لهجه های متفاوت سخن می گفتند و سرزمین خود را به نام ‹‹ آریا وئیج›› (ایران ویج) می خواندند. پارسیان، یكی از اقوام ایرانی بودند كه در سه هزار سال پیش به فارس آمدند و در چند مكان، از جمله در انشان (مالیان در 46 كیلومتری شمال شیراز) و پاسارگاد ساكن شدند. پایتخت آنان، نخست، پاسارگاد بود كه بعدا، به همدان انتقال یافت. در اواخر سده هشتم قبل از میلاد، مادها در ایران غربی نیرو گرفتند و گرد هم جمع شده، با آشوریان تاراج گر به زد و خورد پرداختند و صد سال بعد آنان را از پای درآورده حكومتی بزرگ بر پا داشتند كه 120 سال پایدار ماند، و سرانجام، فرمان روایی آنان توسط كوروش بزرگ فرو پاشید.
كوروش بزرگ فرزند كمبوجیه (پادشاه پارسیان) و شاه دختی مادی بود و با كارهای درخشانش بزرگ ترین امپراتوری جهان آن روزگار را پدید آورد. ویژه گی های نخستین فرمان روای فارس چنان است كه مورخان او را پادشاهی دانا، مدیر و مدبر و مفسران بزرگ قرآن چون علامه طباطبایی او را ذوالقرنین (که قرآن از او به نیکی یاد می کند) می دانند.
كوروش پس از نزدیک به 30 سال فرمان روایی در جنگ با كوچ نشینان ماساگتی ـ ازاقوام سكایی آسیای میانه ـ كشته شد و پسرش كمبوجیه جای او را گرفت و به مصر لشكر كشید و آن سامان را به فرمان خود آورد ولی با شورش مغان رو به رو شد و پیش از گرفتن کین خویش در مصر در گذشت. آن گاه داریوش بر تخت امپراتوری هخامنشی نشست و 36 سال بر ایران فرمان راند. هخامنشیان نزدیک به 218 سال بر این سرزمین حكومت كردند تا این كه اسكندر بر ایران تاخت و شاهنشاهی هخامنشی را برانداخت اما دولتش هفت سال بیش نپایید و آرزوهایش بر باد رفت و او هرگز نتوانست حکومت این سرزمین متمدن و بزرگ را بیش از این در اختیار داشته باشد.
اگرچه حاكمان پارس به سلطه سلاطین اشكانی در روزگار قدرت آنان گردن نهادند، اما، پارس هرگز جزو امپراتوری اشكانی نشد. شاهان پارس قدرت خود را بر سواحل كارمانیا و سواحل عربستان بسط دادند. از روایات مربوط به اردشیر اول ساسانی چنین برمی آید كه در زمان او، پارس به ممالک كوچكی تقسیم شده بود. از سكه های كشف شده آن دوران می توان دریافت كه در آن زمان، تمدن یونانی، به كلی از پارس رخت بر بسته بود و سنت های تاریخی و اساطیری كهن و دین زردشتی استیلای كامل داشته است. بر اساس شواهد، در آن زمان پارس تنها سرزمینی بود كه در آن جا دین زردشتی حقیقی و نوشته های مقدس آن محفوظ مانده بود. به همین دلیل، تجدید حیات آیین زردشتی، با قیام اردشیر اول و كشور گشایی های او از پارس آغاز شد. اردشیر اول دودمان ساسانیان را بنیاد گذاشت و دین زردشتی را در سراسر كشور ایران مستقر كرد. استخر كه پایتخت پارس بود، در دوره ی ساسانی شهری بزرگ و آباد بود. پس از بنیان گذاری امپراتوری ساسانی، پایتخت امپراتوری به تیسفون منتقل شد.
با تصرف استخر و فیروزآباد در سال 28 هـ. ق تمامی فارس ضمیمه متصرفات اعراب شد و به تدریج مردم فارس نیز مسلمان شدند. اعراب فاتح تقسیم ایالت فارس را به پنج ولایت كه هر یک را یک كوره می گفتند، از ساسانیان به ارث بردند و این تقسیم بندی، تا حمله مغولان باقی ماند. پنج كوره فارس عبارت بودند از: كوره اردشیر خوره كه مركز آن شیراز بود. كوره شاپور خوره كه مركز آن شهر شاپور بود. كوره قباد خوره یا ارجان كه مركز آن ارجان بود. كوره استخركه مركز آن پرس پولیس بود. و كوره داراب گرد (دارابجرد) كه مركز آن شهری به همین نام بود. در زمان ضعف قدرت خلافت در قرن سوم هجری قمری، فارس به تصرف یعقوب لیث موسس سلسله ی صفاریان درآمد. وی شیراز را تصرف كرد و برادرش عمرولیث، مسجد بزرگی در این شهر ساخت كه هنوز پا بر جاست. پس از آن، فارس به تصرف آل بویه درآمد. عضدالدوله ی دیلمی بر بیش تر ایران و قسمتی از بین النهرین مسلط شد. از كارهای برجسته ی او ساختن بند امیر بر رود كر بود. پس از آل بویه، سلجوقیان بر فارس مسلط شدند. در زمان ضعف سلاجقه، سنقر ابن مودود، دودمان اتابكان فارس را تاسیس كرد و این دودمان، در 543 هجری قمری بر سرزمین فارس فرمان روایی یافت و آخرین فرمان روای آن، آبش خاتون، پس از یك سال سلطنت در 667 هجری قمری به همسری منكو تیمور، یكی از پسران هلاكوخان مغول، درآمد و از آن پس، سلطنت وی نامی بیش نبود و چندی نگذشت كه فارس به دست امرای مغول افتاد.
در 754 هجری قمری، امیر مبارزالدین محمد، پادشاه سلسله ی آل مظفر، فارس را تصرف كرد. شاهان این دودمان تا سال 795 هجری قمری، كه امیر تیمور خاندان آل مظفر را برانداخت بر فارس فرمان روایی داشتند. در سال 909 هجری قمری، فارس تحت استیلای شاه اسماعیل صفوی درآمد. در زمان او و جانشینانش، فارس و مركز آن شیراز، آبادی و رونق یافت. در این دوران، الله وردی خان و پسرش امام قلی خان فرمان روایان كاردان و با تدبیر فارس درزیبا ساختن و آبادانی شهر شیراز كوشیدند. در جنگ میان نادر شاه و افاغنه تحت فرمان اشرف افغان، فارس رنج و ویرانی فراوانی دید. این جنگ با شكست افاغنه در 1142 هجری قمری پایان یافت. پس از مرگ نادر، بار دیگر فارس دست خوش پریشانی شد اما، با برآمدن كریم خان زند صلح و آبادی به این ناحیه بازگشت. از كاردانی و تدبیر و دوراندیشی كریم خان، آثار ارزشمندی، به ویژه در شهر شیراز به جای مانده است. پس از مرگ كریم خان (1193 هـ. ق)، بر سر جانشینی او میان بازماندگانش اختلاف بسیاری پدید آمد و سرانجام، لطف علی خان زند به فرمان روایی رسید. پس از آن، فارس در جنگ های لطف علی خان زند و آقا محمد خان آسیب فراوان دید. پس از دودمان زندیه، قاجاریه حاكم شد. پس از وفات فتح علی شاه (1125 هـ. ق) پسرش حسین علی میرزا فرمان فرما كه در فارس بود به دعوی سلطنت برخاست، اما كاری از پیش نبرد.
پس از قاجار، اگر چه فارس نقش ارتباطی مهم خود را از دست داد، ولی، به علت داشتن آثار گران سنگ سیاسی و تاریخی و آرامگاه های دانشمندان، شاعران و عرفای بزرگی هم چون سعدی، حافظ، ابوعبداله خفیف، ملاصدرا، خواجو، شیخ روزبهان و بواسحاق كازرونی، سیبویه و … هم چنان به عنوان یكی از پرآوازه ترین استان های ایران با معروفیتی جهانی در گستره ی فرهنگ و ادب و عرفان جایگاه خود را حفظ كرد.
خدا حافظ برای همیشه
این كاربر به درخواست خودش بن شد
مدیریت انجمن پرنس و پرنسس
ارسالها: 436
#97
Posted: 28 Jul 2011 11:44
جاذبه های طبیعی استان فارس
درمحدوده استان فارس به دلیل تنوع اقلیمی وساختارهای جغرافیایی طبیعی ، فضاهای جالب توجه ومنحصربه فردی برای استفاده های گردشگری به وجود آمده است .
صدهاچشمه ی طبیعی ، دریاچه ، تالاب وارتفاعات متعدد با قابلیت استفاده تفریحی وورزشهای کوهستانی ، مجموعه ی عناصـــر به هم پیوسته ی جذاب ودیدنی را دراین استان به نمایش می گذارندکه درذیل به اهم آنها اشاره میشود:
دریاچه ها وجزایر
- دریاچه کافتر " شادکام "
این دریاچه با مساحتی درحدود 48 کیلومترمربع ، یکی ازدریاچه های آب شیرین استان فارس است که درجنوب شرقی شهرستان اقلید واقع شده واززیستگاه های بسیارارزشمند پرندگان مهاجرمحسوب میشود .درحال حاضر، برداشت بی رویه ازرستنی های محدوده ی این دریاچه وآب آن ، حیات آن را به مخاطره انداخته است .این دریاچه یکی اززیباترین چشم اندازهای طبیعی استان است .
- دریاچه ی مهارلو
این دریاچه در27 کیلومتری جنوب شرقی شیرازواقع شده است .آب دریاچه ازنظرکیفی شوروغیرقابل استفاده است .ازآب این دریاچه ، برای تهیه واستخراج نمک طعام استفاده میشود ومکانی مناسب برای زیست پرندگان وحیوانات وحشی محسوب میشود. وسعت دریاچه 600 کیلومترمربع است ودركنارروستاي زيباي مهارلوقرارگرفته كه عموما" مردم آن به حرفه باغداري مشغول بوده وروي همين اصل باغات زيادي دركناروحاشيه درياچه قرارداشته كه چشم اندازبسيارزيبائي به مناظرآن منطقه داده است .
- دریاچه ی پریشان " فامور "
این دریاچه در3 کیلومتری روستای ایازآباد که در12 کیلومتری کازرون قراردارد ، به وجود آمده است .آب دریاچه ی پریشان ، شیرین است ولی برای آشامیدن چندان مناسب نیست درداخل این دریاچه ، ماهی هایی به صورت آزاد زیست می کنند . ازاین دریاچه ، برای پرورش ماهی نیزاستفاده میشود . پرندگان مهاجرآبزی نیزدرفصل مهاجرت دراطراف دریاچه دیده میشوند . نام دریاچه ی پریشان که نامور هم نامیده میشود ، ازنام چشمه ای گرفته شده که منبع اصلی تامین آب دریاچه است .
حداکثروسعت آن 18 کیلومترمربع است که درتابستان به حداقل رسیده وحالت باتلاقی پیدا میکند . میانگین عمق آب این دریاچه 6/1 متراست که دربعضی ازسالها به 2 مترنیزمیرسد . این دریاچه حوضه ی آبریزبسته ای را تشکیل میدهد که مساحتی حدود 263 کیلومترمربع را زهکشی میکند .جلوه های بهاری وپاییزی این دریاچه جذاب ودیدنی است ، مراتع وگلزارهای حاشیه ی دریاچه وپرندگان وحشی آن ، گردشگاه طبیعی جالب توجهی را به وجودمی آورد .
ارزشهای زیست محیطی دریاچه کم نظیروقابل توجه است .
- دریاچه های طشک وبختگان :
این دریاچه ها که درنزدیکی شهرستان نی ریز واقع شده اند ، ازبزرگ ترین وپرآب ترین دریاچه های کشورمحسوب میشوند ومناطق کوهستانی بین آنها وجزایرمتعدد به ویژه دردریاچه ی طشک ، مجموعه ی طبیعی بسیاربا ارزشی را به وجود آورده اند.
درمجاورت مصب رودخانه وتاحوالی جزیره یوسف ، آب تا اندازه ای شیرین است وگاه برای کشاورزی نیزاستفاده میشود . ازناحیه ی دو شاخ به طرف شرق ، آب دریاچه به تدریج شورترمیشود. چشم اندازعمومی دریاچه به دلیل وجود درختان گزدرنواحی ساحلی وپوشش گیاهان آبزی دردرون دریاچه ، سبزبه نظرمیرسد. درمناطقی که آب دریاچه شورمیشود. این چشم اندازتاحدودی رنگ خودراازدست میدهد.
بخش ساحلی وکم عمق دریاچه ازنیزارها ودرختان گزهمراه نمونه هایی ازگیاهان شورپسند پوشیده شده است .دراطراف دریاچه ، درختچه های پسته وپسته ی وحشی ، بادام کوهی ، نــرگس ، کیکــــم وقیچ دیده میشوند وگیاهان دارویی مانند باریم ، آویشن ، کاکاتی و... بهوفوردراطــراف آن می رویند. زیـــره ای بسیارمعطروخوشبونیزدرکوهها ی اطراف دریاچه می روید. دراین منطقه ، پرندگان قابل شکارنظیرهوبره ، کبک وتیهو، کوکو، کبوتر، قمری ، دارکوب وجغد کوچک زیست می کنند ومناطق شوردریاچه ، محلی برای زندگی پرندگان مهاجروحیوانات وحشی نظیربز، قوچ ، میش وآهومحسوب میشوند.
دریاچه ی طشک ، جزایرمتعددی دارد که یکی ازآنها جزیره ی زیبای نرگس است . این جزیره ، محل رشدگل نرگس وحشی است که زیبایی خیره کننده ای را به وجود می آورد.
یکی دیگرازجزایردریاچه ، معروف به جزیره ی پلیکان هاست که محل لانه سازی پرندگان مختلف نیزهست . این جزیره دربخش عمیق دریاچه طشک واقع شده وآب اطراف آن معمولا" کمترخشک میشود . به همین دلیل ، جانورانی مانندگربه وحشی ، شغال وکفتاربه آن دسترسی ندارند ونمی توانند امنیت حیات وحش جزیره را برهم زنند.
این سیستم آبی خشکی ، یکی اززیباترین پدیده های زیست محیطی با قابلیت های گردشگاهی وتحقیقاتی قابل توجه استان است .
- دریاچه وتالاب ارژن :
وسعت تقریبی این دریاچه درحدود 2000 هکتاروازجمله دریاچه های آب شیرین کشوراست این دریاچه بخشی ازمنطقه حفاظت شده ی ارژن وپریشان است که درفاصله 60 کیلومتری شیراز ودرمجاورت جاده ی اصلی شیراز – بوشهرقراردارد.دریاچه ی ارژن یکی اززیستگاه های مهم پرندگان مهاجراست که درحدود نیمی ازسال ، میزبان هزاران پرنده ی مهاجراست .این منطقه تابستان های خنک وزمستانهای سرددارد که معمولا" ، درفصل زمستان بابارش برف همراه است .
منطقه ی گردشگاهی دریاچه ی ارژن به دلیل استقراردرمسیرجاده ی اصلی شیراز-کازرون نزدیکی با آثارتاریخی بیشابوروغارشاپوروهمچنین راه ارتباطی استانهای خوزستان وبوشهربا شیراز،ازاهمیت ویژه ی جذب جهانگرد برخورداراست .
تالاب این دریاچه که درمیان آن قرارگرفته است علاوه برارزشهای تفریحی ، ارزش اکولوژیکی ویژه دارد .این تالاب درگذشته ای نه چندان دور، درشمارمحدوده ی منطقه حفاظت شده ی ارژن وپریشان باعنوان پارک بین المللی ثبت شد ودرحال حاضر، یکی ازذخایربیوسفرجهان محسوب میشود.
- رودخانه ی شادکام
این رودخانه که درگذشته به نام رودخانه ی ساریان مشهوربود ، ازچشمه ای به همین نام درارتفاعات کوه آلمالیجه سرچشمه میگیرد وپس ازآبیاری دشت نمدان ، به دریاچه ی کافتر میریزد. رودخانه شادکام درمحدوده ی شهرستان اقلید جریان دارد وحاشیه ها وپیرامون آن ارزشهای گردشگاهی دارند.
- رودخانه فهلیان
این رودخانه که مهمترین رودخانه ی شهرستان ممسنی است ، ازبه هم پیوستن رودخانه ی شش پیرورودشیربه وجود آمده است که پس ازعبورازکنارکوه قلعه سفید ، وارد منطقه ی فهلیان میشود. این رودخانه پس ازمشروب ساختن اراضی وسیع ، ازمیان دره ای عمیق به نام تنگ آبجان یا آبجونه می گذرد ودرناحیه ای به نام گوشه ی بردنگان بارودخانه کتی کور"دروغزن " یکی میشود .پس ازآن ، ازدره ای ژرف عبورمیکند ودرناحیه ی امام ضامن درغربی ترین ناحیه ی ممسنی به رودخانه ی " پیظرین " می پیوندد ورودخانه ی " زهره " را تشکیل میدهد . سپس به سوی جنوب امتداد یافته ومرزطبیعی بین ممسنی وناحیه گچساران را به وجود می آورد .
- رودخانه قره آقاچ
این رودخانه ازدامنه ی کوه تاسک دردهستان دشمن زیاری سرچشمه میگیرد وپس ازعبورازمیان دره ای درناحیه ی شمال غربی شیراز، درحوالی چهل چشمه ازمنطقه ممسنی خارج میشود. رودخانه ی آغاج درمسیرخودهمراه چندرود وچشمه ، پس ازعبورازاراضی زراعی خفر، کواروجهرم وقیروکارزین ازطریق استان بوشهربه نام رودمند ، وارد خلیج فارس میشود.
- رودخانه رودشیر:
این رودخانه ی کوچک ازکوه های منطقه ی جاوید سرچشمه میگیرد ودردهستان جاوید جریان می یابد وپس ازطی مسافتی به رودخانه ی شش پیردرشهرستان ممسنی می ریزد.
- رودخانه ی شش پیر:
این رودخانه ی مهم ، ازکوههای جنوب شرقی شهرستان سپیدان سرچشمه میگیرد وپس ازپیوستن به رودکوچک برغان به سمت جنوب جریان می یابد ودرمحلی به نام رودیان ،وارد دهستان دشمن زیاری میشود .رودخانه ی شش پیرپس ازآبیاری اراضی کشاورزی دهستان دشمن زیاری در18 کیلومتری شرق فهلیان به رود شیرین می پیوندد ووارد دهستان رستم میشود .
- رودخانه مارگون :
این رودخانه که ازکوههای رنج سپیدان سرچشمه میگیرد ، ازشاخه های رودخانه ی کر است . رود مارگون پس ازپیوستن به چند شاخه ی دیگر، درخارج ازشهرستان سپیدان ، رودخانه ی کررا تشکیل میدهد .آبشاراین رودخانه یکی ازمعروف ترین آبشارهای ایران وجهان است .
- رودخانه ی چوبخله :
این رودخانه ازسرشاخه های رودخانه ی کراست وازکوه چال کلاغ سرچشمه میگیرد .این رود پس ازطی مسیرکوهستانی وپرپیچ وخم ، ازشهرستان سپیدان خارج میشود.
- رودخانه ی شورجهرم :
این رودخانه که ازشاخه های مهم رودخانه ی مندمحسوب میشود ازشاخه های فراوان تشکیل شده است که عمده ترین آنها ، رودخانه ی جعفری ( خشک رود واصل آباد) است .
شاخه های دیگرآن ازکوههای شمال شهرستان فسا سرچشمه میگیرد ودرطول مسیرخود ، عمدتا" ازآب مسیلهای فصلی تغذیه می کنند.
- رودخانه شورلار:
این رودخانه ازبه هم پیوستن چند نهرکه ازکوههای سیاه ، ملک تیروجم سرچشمه میگیرند بوجود آمده است . رود شورلارپس ازجذب زهکش دشتهای لاروعلی آباد ودریافت آب چندچشمه ازشهرستان لارخارج میشود. کیفیت آب رودخانه به دلیل عبورازگنبدهای نمکی نامناسب ، حتی برای کشاورزی نیزقابل استفاده نیست ، ولی احتمالا" دارای جنبه های درمانی است .
- رودخانه ی مهران شور:
ازارتفاعات کوه سیاه ، کوه پردی وکوههای شمال گاوبست سرچشمه میگیرد وپس ازعبورازدشت لامرد ، ازقسمت جنوب شرقی استان خارج میشود . این رودخانه درسالهای کم باران ، تنها درفصلهای باران خیزبه جریان درمی آید وکیفیت آن برای کشاورزی نامناسب است .
چشمه های طبیعی
چشمه های طبیعی ، هم به دلیل آبدرمانی وهم به دلیل نقش گردشگری ، به ویژه چشمه های آب گرم ازنظرصنعت گردشگری وگذران اوقات فراغت ازاهمیت وافری برخوردارهستند.
- چشمه ی بالنگان ( حاجی آباد):
چشمه ی حاجی آباد بالنگان باجلوه های بسیارزیباوگردشگری درمنطقه ای به وسعت سه کیلومتردرمحدوده ی شهرستان اقلید قراردارد .چشمه ی بالنگان میتواند با برنامه ریزی واحداث تاسیسات زیربنایی وخدماتی به یکی ازنواحی گردشگری منطقه تبدیل شود، وفورچشمه سارهای منطقه ، زمینه ی مساعدی را برای پرورش ماهی قزل آلا فراهم آورده است .
- چشمه ی قدمگاه :
این چشمه درنزدیکی دهستان سده درشهرستان اقلید ودرمحلی با پوشش گیاهی مناسب ومحوطه ای سرسبزودرختکاری شده قراردارد. موقعیت این چشمه برای ایجادتاسیسات پذیرایی بین راهی بسیارمناسب است .درحال حاضرچشمه ی فوق پس ازانباشت دریک حوضچه ، بخشی اززمینهای اطراف را آبیاری میکندومحيطي مناسب براي گذراندن اوقات فراغت بشمارميرود.
- چشمه ی ساسان :
چشمه ساسان در15 کیلومتری شهرکازرون ودرناحیه ی تنگ چوگان واقع شده است وازنقاط دیدنی این شهرستان به حساب می آید.
چشمه سارها ، منظره های طبیعی ومجموعه ی آثارتاریخی تنگ چوگان ازجمله قابلیت های ارزشمند پیرامون این چشمه است ، وجود درختان كهنسال وسايه دارمحيطي مناسب وزيبا را جهت انبساط خاطربازديد كنندگان طبيعت وآثارباستاني بوجودآورده ودرايام مختلف سال شاهد حضورافرادزيادي دراين منطقه هستيم .
- چشمه ی ابوالمهدی :
این چشمه درمنطقه ی بین سیوند وسعادت شهرواقع شده است . این مکان دارای چشم اندازهای طبیعی بسیارزیبااست که درصورت تامين بودجه هاي لازم میتواند به یک گردشگاه بزرگ تبدیل شود مهمترین ویژگی این چشمه ، طبیعت بکروسرسبزپیرامون آن است درمحيط اطراف چشمه موصوف با همت اداره منابع طبيعي طرح جنگلكاري اجراشده وبا ايجاد محيطي مناسب وامكانات رفاهي شرايط را جهت استراحت مسافرين واستفاده كنندگان ازطبيعت فراهم آورده است چشمه ابوالمهدي بواسطه دسترسي آسان وقرارگيري دركنارمحوراصلي شيرازاصفهان ازاهميت خاصي برخورداراست .
- چشمه ی ریچی :
این چشمه درمنطقه کوهمره سرخی در35 کیلومتری شیرازواقع شده وازگردشگاههای زیبای استان وشهرستان شیراز به شمارمی آید .آب وهوای مطبوع ومناظردل انگیزطبیعی ، ازویژگیهای این ناحیه اند که آن را به یکی ازگردشگاههای عمومی تبدیل کرده است .اين چشمه درحوزه زاگرس قرارگرفته وبواسطه حضوردرختان كهنسال بلوط وچشم انداززيبا ازاهميت زيادي برخورداراست.صنوبركاري حاشيه رودخانه وشاليكاريها وقرارگيري جاده دسترسي درارتفاعات چشم هربيننده اي را خيره ميسازد.
- چشمه ی خارگان :
چشمه ی خارگان درروستایی به همین نام در60 کیلومتری شیراز قراردارد . محوطه ی اطراف چشمه ، همواره پذیرای انبوهی ازبازدید کنندگان وگردشگران درفصلهای مختلف سال است .
این محل به علت برخورداری ازآب فراوان وهمجواری با رودخانه های قره آغاج وجره ، ازپوشش گیاهی مناسب برخورداراست .امكان دسترسي آسان ازطريق جاده آسفالته يكي ازدلايل استقبال بازديدكنندگان است .
- چشمه ی شش پیر:
درفاصله شش کیلومتری جنوب شهرستان سپیدان چشمه ای زیبا به نام شش پیروجودداردکه پوشش جنگلی وچشم اندازهای طبیعی ، آن را به مکانی مناسب برای میهمانان شهرهای شیراز ویاسوج تبدیل کرده است . هواي خنك تابستانه وجاده آسفالته دسترسي مشوقي براي حضوراقشارمختلف مردم دركناراين چشمه است .آب گوارا وخنك اين چشمه حاصل آب شدن برفهاي يخچالي ارتفاعات برم فيروزورنج است .
- چشمه محمد رسول الله :
این چشمه که درضلع جنوب غربی شهراقلید واقع شده است یکی ازگردشگاههای مهم این شهرستان است .درحال حاضر، آب این چشمه درزمینهای کشاورزی وتغذیه ی حوضچه های ماهی که درکنارچشمه ها احداث شده اند ، به مصرف میرسد.ليكن باتوجه به موقعيت ووضعيت مسيرآبرساني امكان ايجاد مكانهايي با پوشش درختي ودرختچه اي وجود دارد وبه لحاظ دسترسي آسان ازطريق جاده آسفالت وشوسه ميتواند درصورت تامين اعتبارات عمراني به مكاني مناسب تبديل گردد.
- چشمه های آب گرم :
درفاصله ی هشت کیلومتری جاده قیرخنج ، یک چشمه ی آب گرم وجوددارد که مردم منطقه ازحوضچه های آن برای درمان بیماریهای پوستی ورماتیسمی استفاده میکنند .آب این چشمه ازنوع آبهای معدنی گوگردداراست وازقابلیت های بهره برداری درمانی وگردشگاهی برخورداراست .دراطراف این چشمه ، درختان بزرگ نخل وبید وجود دارد که محل اتراق مسافران محسوب میوشد . این چشمه درشهرستان فیروزآباد واقع شده است .
- چشمه ی آب گرم سراب بهرام :
این چشمه درمجاورت جاده ی آسفالته چنارشاهیجان نورآباد واقع شده است وآب آن برای مصارف درمانی مورد استفاده قرارمیگیرد .این چشمه که ازچشمه های معدنی معروف فارس است ازنوع گوگردی است ومیتوان آن را برای مداوای برخی ازامراض مورد استفاده قرارداد.
آبشارها
- آبشاردشتک ابرج:
ناحیه ی دشتک ابرج درشهـــرستان اقلید قرارگرفتــه است . این مکان چشم اندازطبیعی دل انگیزی دارد که دوآبشارزیبا ازویژگیهای گردشگاهی آن است .درحال حاضرازدشتک ابرج باوجود قابلیت های تفریحی بسیارکمتراستفاده میشودودليل نبود جاده مناسب وعدم توسعه مكانهاي تفرجي وتفريحي وعدم ايجاد امكانات مناسب رفاهي ازدلايل آن است .
- آبشارمارگون:
آبشارمارگون حاصل آب رودخانه ی کمهروحوزه آبخیزآن است که ازمیان صخره ها به طرزی شگفت آورسرریزمیشود. موقعیت طبیعی وچشم اندازهای اطراف آبشارمارگون ، جلوه هایی اعجاب انگیزپدید آورده است .هم آمیزی درختان جنگلی باتوپوگرافی ناحیه ی کوهستانی ورودخانه ای ، زیبایی چشم اندازهای طبیعی آبشارمارگون را صد چندان کرده است . این مجموعه ، پدیده ای برجسته وشگفت آوراست که ازقابلیت های گردشگاهی ، آموزشی وپژوهشی پراهمیتی برخورداراست ودرشمارپدیده ای بی مانند ارزش گذاری میشود.لطافت هواي تابستاني ودرختان زيبا ووجودراه دسترسي امكان حضوربازديدكنندگان را دراين منطقه گردشگاهي فراهم مي آورد .وجودساختمان محيط زيست وامكانات آن جهت بازديدكنندگان ازآبشاراين امكان را فراهم آورده كه محلي مناسب جهت گذراندن ايام تعطيلي را داشته باشند.
گردشگاهها
- حاشیه ی رودخانه ی شاپور:
درحاشیه ی رودخانه ی شاپور ودرمجاورت تنگ چوگان درفاصله 15 كيلومتري ازشهركازرون درجاده قديم كازرون به شيراز فضایی سبزوخرم که آمیزه ای ازدرختان بید وبلوط است به شکل یک گردشگاه جالب توجه ،دامن گسترده است .
این منطقه همه روزه انبوهی ازبازدید کنندگان را به سوی خود جلب میکند . درحال حاضراین گردشگاه ازقابلیت های بسیارارزنده ی گردشگاهی برخورداراست ويكي ازدلايل اهميت آن قرارگرفتن دركنارآثارتاريخي عهد ساساني ميباشد .اين منطقه باتوجه به وسعت وقرارگيري دركنارجاده آسفالته ازامكانات رفاهي خوبي برخوردارنبوده ليكن ازبسترمناسبي جهت ايجاد واحداث امكانات برخورداراست .
- گردشگاه چشمه فیلی :
چشمه ی فیلی درحاشیه ی شرقی دانشکده ی دامپزشکی ودرمسیرراه ورودی به دشت بانش واقع شده است . این گردشگاه با وسعتی درحدود 60 هکتارخارج ازمحدوده ی قرق شده باجگاه است .این محل بین دورشته کوه شمالی آن صوفیا وجنوب فیل قرارگرفته ودشت کوچک خانعلی را درخود جای داده است .مجموعه ی دشت ، دامنه وکوههای کم ارتفاع ، گردشگاهی جالب را به وجود آورده اند که مورد استفاده مردم قرارمیگیرد.فاصله اين گردشگاه تامركزاستان ( شيراز) 20 كيلومتربوده كه 15 كيلومترازمسيرآسفالته و5 كيلومترآن راه شوسه ميباشد.اين منطقه نيزازلحاظ امكانات رفاهي جهت بازديدكنندگان ضعيف بوده وبهمين لحاظ ازقابليتهاي تفريحي آن كمتراستفاده بعمل مي آيد.
- گردشگاه چشمه ی سلمانی :
این گردشگاه درمنطقه ی تنگ سعید ودرحاشیه ضلع جنوبی پارک ملی بمو واقع شده است . چشمه ی سلمانی که آب شیرین دارد درشمال این منطقه قراردارد.
گردشگاه چشمه ی سلمانی چشم اندازهای طبیعی وزیبا وهوای مطبوع دارد وراه ارتباطی آن ازجاده ی آسفالته ی شیرازخرامه میگذرد . فاصله ی این گردشگاه تا شیرازشش کیلومتراست .
- گردشگاه برم دلک :
این گردشگاه در14 کیلومتری شرق شیرازواقع شده است . درچهارکیلومتری آثارباستانی قصرابونصر، تالابی وجود دارد که به نام برم دلک معروف است . آب این چشمه ازچند شکاف کوه خارج میشود ودردامنه ی کوه ، تالابی را تشکیل میدهد دراطراف این آبگیر، نیزاری وجوددارد ودربدنه ی کوه مشرف برتالاب سه تاقچه ای منقش درکوه حفرشده است که قدمت نقوش آن به عهد ساسانی میرسد.
- گردشگاه هفت برم :
این گردشگاه در55 کیلومتری غرب شیرازواقع شده ودارای چشم اندازهای بسیارزیبا ازتپه ماهورها وچشمه های چندگانه است .آب وهوای آن درزمستانها سرد وخشک ودرتابستانها معتدل است . نزدیکی این منطقه به شیرازوتنوع چشم اندازها وآب وهوای مطبوع آن سبب شده است که دراکثرفصلهای سال ، باوجود کمبود امکانات خدماتی ورفاهی ،بسیاری ازاهالی شهرستانهای شیراز، کازرون وسپیدان به این مکان مسافرت کنند .دسترسی به این گردشگاه ازطریق جاده ی شوسه که تاجاده ی اصلی شیرازکازرون 12 کیلومترفاصله دارد صورت میگیرد.
- گردشگاه چاه مسکی :
این منطقه درابتدای دشت چاه مسکی درفاصله 30 کیلومتری شیرازقراردارد ودسترسی به آن ازطریق جاده ی شیراز – مرودشت میسراست . وسعت کنونی این گردشگاه درحدود30 هکتاراست که به لحاظ چشم اندازهای طبیعی وآب وهوای مناسب ، ازفضایی مطلوب برخورداراست . دراین گردشگاه ،علاوه براستفاده ازامکانات بازدید ازحیات وحش ، میتوان ازنمایشگاه عکسهای گونه های پرندگان وپستانداران نادروهمچنین ازگونه های جانوری تاکسی درمی شده ( خشک شده ) بازدید کرد.
- گردشگاه میان کتل :
این منطقه درجنوب غربی دشت ارژن ودرجنگلهای میان بند ( منطقه کوهستانی میان کتل وزیستگاه گوزن زرد ایرانی ) قرارگرفته است . گردشگاه میان کتل با فضای کوهستانی وپوشش انبوه جنگلی ، ویژگیهای بی همتا دارد .زمین گردشگاه تپه ای است درکف دره با شیب ملایم که جهت شمالی آن مشرف به بخش جنگلهای متراکم بلوط وزیستگاه گوزن زرد است . دربالای این تپه ودربخش جنوبی آن ، چشم انداززیبای منطقه ی جنگلی برم دیده میشود.
ارتفاعات اطراف دره ی میان کتل دربخش شمالی ، شمال شرقی وشمال غربی مانند دیواره ای دیده میشود . این منطقه درزمستانهای پربارش پوشیده ازبرف است که منظره ای جالب وزیبادارد وبرای علاقه مندان به ورزشهای زمستانی جالب توجه است . گردشگاه میان کتل درمجاورت جاده ی قدیم شیراز کازرون ودرفاصله ی 18 کیلومتری دشت ارژن واقع شده است .
اگرچه نقاط مرتفع وکوهستانی منطقه ی میان کتل زمستانهای سرد وبرف گیردارد ، ولی محل گردشگاه به علت استقراردرمیان جنگلهای میان بند ودره ی زیبای میان کتل ، آب وهوای معتدل دارد که درهمه ماههای سال دارای قابلیت های گردشگاهی متفاوت است .
- گردشگاه تنگ تیزآب :
تنگ تیزآب درفاصله 20 کیلومتری شمال غرب سپیدان واقع شده وگذرگاه یکی ازشعبه های رودخانه بشاراست که ازکوههای سپیدان ویاسوج سرچشمه میگیرد . این رودخانه دایمی ، آبی شیرین دارد ومورد استفاده ی شرب وکشاورزی است .گونه های مختلف ماهیان بومی نیزدرآن دیده میشوند.
تنگ تیزآب ازپوشش جنگلی مناسب برخورداراست ودرختان آن را بیشتربنه ، بادام وبید تشکیل میدهند.
تنوع گونه های درختی وعبوریک رودخانه ی دایمی ازجمله ویژگیهای این منطقه اند. تنگ تیزآب تابستانهای خنک وخوش آب وهواوزمستانهای سرد دارد واین منطقه با آن که امکانات گردشگاهی مناسب ندارد ، درفصل تابستان مورداستفاده ی بسیاری ازبازدیدکنندگان که ازراههای دورونزدیک به این منطقه مسافرت میکنند ، قرارمیگیرد.
طبیعت کوهپایه ای توام با پوشش جنگلی ورودخانه ای دایمی ، منظره ای زیبارا دردل تنگ تیزآب به وجود آورده وجاذبه های این گردشگاه را فزونی بخشیده است .مدخل تنگ تیزآب درمجاورت جاده ی آسفالته ی سپیدان یاسوج قراردارد . فاصله ی شیرازتا این محل درحدود 90 کیلومتراست . راه کوهستانی ممسنی سپیدان ازکناراین تنگه عبورمیکند.
هم اکنون درفصلهای مساعدبه ویژه دربهار، درمدخل ورودی این تنگ چادرهایی برای اقامت بازدید کنندگان نصب شده است که مورد استفاده قرارمیگیرد.
- گردشگاه آتشکده :
درحاشیه ی جاده ی شیرازبه استهبان ، دردامنه ارتفاعات خرمن کوه ، گردشگاهی ارزشمند وجو
خدا حافظ برای همیشه
این كاربر به درخواست خودش بن شد
مدیریت انجمن پرنس و پرنسس
ارسالها: 436
#98
Posted: 28 Jul 2011 11:46
آثار تاریخی و باستانی فارس
آثار باستانی استان :
شامل نقوش برجسته ایلامی ، پاسارگاد، تخت جمشید ، دخمه سنگی ، قصرابونصر، نقوش ساسانی برم دلک ، آتشکده های ساسانی ، شهرمعروف شاپور(بیشابور) ، کاخ شاپور ، مجسمه شاپور ، تنگ چوگان ، آتشکده جره ، نقش رجب ، نقش رستم ، کاخ ساسان ، تنگ براق ، آتشکده کاویان ، دارابگرد و قعله دختر همه این آثار زمینه مطالعه تاریخی دانشمندان و مورخان داخلی و خارجی را فراهم کرده اند.
آثار تاریخی – فرهنگی استان :
شامل ارگ کریم خانی ، مدرسه خان ،دیوانخانه ، بازار وکیل ، حمام وکیل ، باغ های دلگشا، ارم ، عفیف آباد وغیره گهواره دید ، قلعه کریم خانی ، حافظیه ، آرامگاه سعدی ، آرامگاه خواجوی کرمانی ، سرای مشیر، مسجد وکیل ، آرامگاه های شیخ روزبهان ، سیبویه ، بابا کوهی ، موزه پارس ، بند امیر ومساجد.
بقاء متبرکه استان :
شامل دروازه قران ، بارگاه شاهچراغ ، بقعه سید میر محمد ، آستانه سید علاالدین حسین ، بارگاه شاه میر علی بن حمزه ،بقعه تاج الدین غریب ، بقعه بی بی دختران .
دیدنیهای طبیعی استان:
شامل آبشار مارگون ، پیربناب ، بوان ، بهشت گمشده ، آبشار کوهمره سرخی ، برم شش پیر ، دریاچه های فامور ، مهارلو و بختگان
نقش رستم:
شیراز صاحب یکی از گران بهاترین میراث باستانی تاریخ است که شامل آثار باقی مانده از دوران هخامنشی تا ساسانی و حتی بعد از آن است. در بین این آثار بخشی دچار آسیب های طبیعی و تعدادی دستخوش مداخله مخرب انسان شده و مقدار کمی از آن از آسیب مصون مانده است. یکی از این آثار با ارزش، نقش رستم نام دارد.
نقش رستم از آثار مهم تاریخی دوره های عیلامی، هخامنشی و ساسانی است که به علت در دسترس نبودن، آسیب کمتری دیده است. تنوع آثار در این منطقه چشم گیر است.
نقش رستم مجموعه ای از آثار است که در دل کوه ساخته شده است. در پایین کوه نقش های برجسته دوره ساسانی شامل هفت نقش حجاری شده از مجالس مختلف ساسانیان و بر بالای کوه آرامگاه شاهان هخامنشی را می توان یافت. چهار آرامگاه موجود در نقش رستم به داریوش اول، خشایارشاه، داریوش دوم و اردشیر اول تعلق دارند.
درآرامگاه داریوش اول سنگ نوشته های بزرگی به خط میخی وجود دارد که حاوی نیایش یزدان و مضامین مذهبی است. داریوش اول، نام کشورها و سرزمین های تابع خود و اندرزهای معنوی فراوانی را در این نوشته ها برشمرده است.
نقش های برجسته کوه که از دوران ساسانی مانده شامل تصاویر نرسی پسر شاپور اول، جنگ بهرام دوم با دشمن، پیروزی بهرام دوم بردشمن و مجلس اردشیر بابکان است.
یکی از نقوش، پیروزی هرمز دوم، پادشاه ساسانی را نشان می دهد که دشمن خود را با اسب روی زمین غلطانده است. بالای این نقش آثار دیگری به جا مانده است که از شواهد تاریخی می توان احتمال داد که نقش برجسته شاپور دوم معروف به شاپور ذوالاکتاف باشد.
مجلل ترین و بزرگ ترین حجاری عهد ساسانی در نقش رستم صحنه پیروزی شاپور اول بر والرین، امپراتور روم است که در در تاریخ ۲۴۲ تا ۲۷۱ میلادی رخ داده است. در این صحنه والرین در مقابل شاپور اول که با حشمت بر اسب نشسته زانو زده است.
از آثار دیگر باقی مانده در نقش رستم که از آسیب دوران مصون مانده می توان از بنایی موسوم به کعبه زرتشت نام برد که بنایی ازعهد هخامنشی است. در عصر شاپور اول ساسانی نوشته هایی به خط پهلوی اشکانی و ساسانی و یونانی بردیوارهای کعبه زرتشت حکاکی شده است.
کعبه زرتشت که به دلیل مکعبی شکل بودن بنا به این نام شهرت یافته، آتشکده ای بوده است که در تاریکی شب انوار آتش را به کوه و به آرامگاه های شاهان هخامنشی می تابانده است.
دقت و تراش منظم تخته سنگ های بزرگ سفید و تناسب شگرف این بنای مهم از مهارت استادان عهد هخامنشی حکایت می کند.
نقش رجب:
در سه کیلومتری شمال تخت جمشید، در سمت راست جاده، روبروی راهی که به نقش رستم می رود و در داخل شکافی در کوه، چند نقش برجسته چشم بازدید کنندگان را به خود معطوف می دارد.
این نقوش که از مهمترین آثار فرهنگی به جا مانده از اوایل دوره ساسانی می باشد و بر آثار ساسانی در نقش رستم تقدم دارد، نش رجب نامیده شده است.
علت نام گذاری این محل به نام نقش رجب، جز شهرت محلی دلیل دیگری ندارد فقط مرحوم فرصت الدوله شیرازی در کتاب آثار عجم ذکر نموده این محل به نام نقش قهرمان نیز خوانده شده است.
آثار نقش رجب:
حجاری های نقش رجب شامل چهار نقش برجستۀ تاجگذاری اردشیر بابکان، تصویر کرتیر( موبد بزرگ و مقتدر اوایل دوره ساسانی)، نقش شاپور اول، درباریانش و تاجگذاری شاپور اول ساسانی می باشد.
تاج گذاری اردشیر بابکان
این نقش برجسته باشکوه، مراسم تاجگذاری اردشیر بابکان سر سلسله شاهنشاهی ساسانی را نشان می دهد. اردشیر در حال ادای احترام، حلقه شاهی را از اهورا مزدا که برسم (گیاه مقدس) در دست دارد، دریافت می دارد.
بین اهورا مزدا و اردشیر، نقش دو کودک دیده می شود. نفر سمت چپ احتمالا هرمز اول است که حامل افسر شهریاری می باشد و نفر سمت راست به روشنی می تواند جانشین یا نمادی از اهورا مزدا باشد. پشت سر شاه تصویر حجاری شده یکی از بزرگان دوره ساسانی که در تمام نقش برجسته های اردشیر حضور دارد در حالی که مگس پرانی بر روی سر سرور خود گرفته با نشان مخصوص بر روی کلاهش نمودار می باشد و شخصی که دستش را به ادای احترام بالا برده ولیعهد و فرزند اردشیر، شاپور اول ساسانی می باشد. پشت سر اهورا مزدا دو نفر از بانوان سلطنتی که به وسیله ستونی از ین نقش برجسته مجزا شده اند به طور جداگانه مراسم احترام را به جا می آوردند. در این مجلس، کتیبه پهلوی آسیب های دیده ای در نزدیک نقش اردشیر حجاری شده که مضمون ترجمه قسمت خوانای آن چنین می باشد:
« آیین زرتشت از بین رفته بود من که شاهنشاهم آن را از نو برقرار نمودم».
کرتیر، موبد موبدان:
این نقش تصویر کرتیر موبد معروف و مقتدر دوره ساسانی را در حالی که دست راست خود را به ادای احترام بالا برده و به طرز زیبایی حجاری شده نشان می دهد. در این نقش کتیبه ای به زبان پهلوی که ۲۵ سطر آن خوانا است و چند سطر آخر آن محو گردیده به چشم می خورد. کریتر در این کتبه ضمن معرفی خود به تعریف خدماتی که در راه دین زرتشت انجام داده می پردازد. شایان ذکر است این نقش در پشت نقش اردشیر در زمانی بعد از نقش اصلی حجاری شده است.
تاجگذاری شاپور اول ساسانی:
در سمت راست، نقش برجسته شاپور اول ساسانی و اهورا مزدا، هر دو سوار بر اسب حجاری گردیده و شاپور را در حال گرفتن حلقه شهریاری از دست اهورا مزدا نشان می دهد که متاسفانه صورت های این نقوش به شدت آسیب دیده اند. اسب ها روبروی هم در حالی که دستان خود را بالا گرفته اند، زیبایی خاصی به این مجلس می دهند.
شاپور اول ساسانی با درباریانش
نقش سمت چپ، شاپور اول سوار بر اسب و ۹ نفر از بزرگان سلطنتی را که پشت سر وی ایستاده اند نشان می دهد که علامت خاندان های بزرگ و اسپهبدان بر روی کلاه سه نفر از این نه نفر نمودار می باشد. نخستین فرد ایستاده در پشت سر اسب شاپور، هرمز اول ساسانی می باشد که با نشانه جانشین شاهی که بر روی کلاهش دیده می شود، معرفی می گردد. بر سینه اسب شاپور، کتیبه ای به سه زبان دیده می شود که ترجمه آن چنین است:
« این پیکری است از بغ مزدا پرست- خدایگان شاپور، شاهان شاه ایران وانیران که چهره از یزدان دارد، فرزند بغ مزداپرست خدایگان اردشیر شاهان شاه که چهره از یزدان دارد، نواده خدایگان پاپک شاه».
صورتهای این نقش مانند نقوش تاجگذاری به شدت آسیب دیده و خراب گردیده است.
موزه هفت تنان:
شیراز، مرکز استان فارس به داشتن مصفاترین باغ های پر گل و ریحان، شهرت جهانی دارد. این شهرت برگرفته از تاریخ و ادبیات کهن ایران است که مدیون شاعران بلند پایه شیرازی همچون حافظ و سعدی است اما بدون تردید بخش مهمی از دیدنی های شیراز میراث بازمانده از دوران حکومت زندیه است که باعث شد شیراز به پایتختی برگزیده شود.
تکیه هفت تنان که یکی دیگر از بناهای کریم خان زند می باشد، باغ مصفایی است که در شمال آرامگاه حافظ در دامنه کوه تخت ضرابی (کوه چهل مقام) قرار گرفته و علت نامگذاری این بنا به هفت تنان، وجود هفت قبر از هفت عارف در این باغ است، که کریم خان زند روی هر کدام، سنگ بزرگ بدون کتیبه ای نصب کرده است.
قسمت جالب و تاریخی این بنا تالاری است که سقف آن بر دو ستون بزرگ یکپارچه استوار گردیده است و در طاقچه های بالایی این تالار، ۵ مجلس با رنگ و روغن بر روی گچ نقاشی شده و به سهم خود از شاهکارهای نقاشی دوران زندیه است که در سال های ۱۳۳۶ و ۱۳۳۷ ه- ش توسط نقاش و هنرمند فقید شادروان محمد باقر جهانمیری به همان طرح و نقش قدیمیش تعمیر و تجدید گردید.
این ۵ مجلس به تریبت عبارتند از: اول درویشی با تبرزین و کشکول و محاسن سفید، دوم حضرت موسی در حال شبانی، سوم منظره شیخ صنعان و دختر ترسا، چهارم مجلس حضرت ابراهیم و پنجم که درویش جوانی را نشان می دهد.
غیر از این ۵ مجلس، بر در و دیوار تالار نامبرده، نقش و نگارهای ظریف با رنگ های مطبوع و ملایمی نقاشی شده که حکایت از تزئینات عالی سقف و دیوار تالار دارد. از اره های تالار با سنگ های مرمر لیمویی رنگ پوشانده است.
بر روی سنگی بزرگ و یکپارچه دو ستون نظیر ستون های آرامگاه حافظ قرار گرفته که بر روی آن با طرح و رنگ ملایم و مطبوعی گل و برگ هایی نقاشی گردیده است. دو اطاق در طرفین تالار قرار دارد که آن نیز دارای نقاشی های قدیمی است که به تدریج محو شده، نقاشی تالار بزرگ هفت تنان در همان زمان کریم خان زند مرمت شده است.
حوض بزرگی در وسط عمارت اصلی به چشم می خورد که در گذشته از آب رکن آباد پر می شده است. اطراف تکیه هفت تنان گورستانی بوده که هم اکنون سنگ قبر چند شخصیت معروف عرفانی در آنجا دیده می شود.
در حال حاضر از ین عمارت و باغ به عنوان گنجینه سنگ های تاریخی استفاده می شود. سنگ های موجود در این گنجینه متعلق به قرون سوم تا یازدهم ه- ق است که با انواع خطوط کوفی، ثلث، نستعلیق، دیوانی، توقیع، تعلیق- نسخ و… به طرز زیبایی تزئین شده اند.
موزه تخت جمشید:
استان فارس به سرزمین تاریخ باستان ایران شهرت دارد. این استان میراثی گران بها از هزاره های متمادی قبل از ظهور اسلام در خود حفظ کرده است که سالانه جهانگردان زیادی را به بازدید از این آثار فرا می خواند.
صرفنظر از بناهای باستانی فراوانی که در گوشه و کنار این استان برای بازدید ایران گردان آغوش گشوده است. موزه های پر رونق متعددی نیز در شیراز بر این جاذبه افزوده است. یکی از زیباترین موزه های شیراز،موزه تخت جمشید نام دارد. این موزه در واقع بنایی است که در سال ۱۳۱۱ شبیه به یکی از بناهای باستانی عهد هخامنشی باز سازی شده است، تا هم مورد استفاده علمی داشته باشد و هم نمادی از تخت جمشید را در خود نگه دارد.
محل ساختمان موزه، کاخ حرمسرای خشایارشاه از شاهان هخامنشی بوده است. بنای جدید بر اساس شواهد و قراین تاریخی و باستان شناسی شبیه همان کاخ ساخته شده است بنا یک تالار اصلی با دوازده ستون و دو تالار جنبی داشته است.
تالارها، سردرها و درگاهها به شیوه عصر هخامنشی و منقوش به نقش شاهان و سرداران آن زمان بازسازی شده است. نقوشی که در این بنا دیده می شود یادآور همان نقوشی است که در تخت جمشید دیده می شود.
موزه تخت جمشید، پس از اتمام بنا در سال ۱۳۱۶ افتتاح شد و امروزه علاوه بر آثار باز یافته در تخت جمشید، آثاری از دو دوره ما قبل تاریخ و دوره اسلامی را نمایش می دهد. به عبارت دیگر، این موزه به سه بخش جداگانه تقسیم شده است.
در اصلی ترین بخش موزه، أشیایی که در تخت جمشید به دست آمده به نمایش گذاشته شده است این أشیا عمدتاً در حفاری های محوطه تخت جمشید پیدا شده اند.
آثار گلی سنگی و فلزی شامل لوح های منقوش به خط میخی، سر و اندام سنگی حیوانات، سر نیزه، پیکان، شمشیر، دهنه اسب و ظروف مختلف شامل بشقاب، سینی، لیوان گلدان و هاون در این قسمت نمایش داده می شود.
در بخش دیگری از این موزه اشیایی ارایه شده است که مربوط به دوره اسلامی و در حفاری های شهر باستانی استخر کشف شده است.
در میان این آثار می توان از ظروف سفالی مزین به نقوش رنگی و خط کوفی، کوزه های بدون لعاب و ظروف شیشه ای نام برد.
در بخش دیگری از این موزه، آثار کشف شده از دوران ما قبل تاریخ نگهداری می شود. از جمله این آثار می توان به ظروف و مجسمه های سفالی و ابزار سنگی متعلق به دوران حد فاصل بین هزاره چهارم تا هزاره اول قبل از میلاد اشاره کرد.
موزه پارس:
شیراز به داشتن بناهای فراوان از دوران قبل از اسلام و عصر اسلام شهرت دارد. بخشی از این بناها امروزه به موزه هایی تبدیل شده اند که آثار گرانبهای تاریخی مکشوفه در استان فارس را به نمایش گذاشته اند. از جمله این بناهای زیبا که به موزه تبدیل شده اند می توان از عمارت کلاه فرنگی نام برد.
عمارت کلاه فرنگی در میان باغ زیبایی به نام باغ نظر بنا شده است و در روزگار وکیل این عمارت باشکوه محل پذیرایی میهمانان و سفیران خارجی و مراسم رسمی و اعیاد مختلف بوده است. بنا به وصیت کریم خان زند، جسد وی را در شاه نشین شرقی عمارت دفن کردند و آن را آرامگاه وکیل نامیدند.
این عمارت مشتمل بر هشت ضلع است که بوسیله اره های سنگی یکپارچه و تزیینات کاشی کاری بانقوش اسلیمی، گل و مرغ، مناظر شکارگاه و صحنه های الهام گرفته از قصه ها و داستان های قدیمی تزیین شده است . داخل بنا شامل یک تالار، مرکزی گنبد دار و چهار شاه نشین جانبی است که حد فاصل آنها یک اتاق قرار دارد.
سطوح داخلی عمارت شامل طاق ها، میان طاق ها، مقرنس کاری ها و طاقچه ها است که تمامی نقوش داخل عمارت مشتمل بر طرح های اسلیمی و گل و مرغ می باشد و در میان تالار یک حوض یکپارچه از سنگ مرمر قرار دارد.
این عمارت از سال ۱۳۱۵ شمسی به موزه تبدیل و عنوان پارس بر آن نهاده شد. آثار و اشیا موجود در آن، شامل اشیا ماقبل تاریخ، تاریخی و دوران اسلامی است. از جمله این آثار ظروف سفالی، مفرغی، کتب خطی، تابلوهای نقاشی و آثار لاکی مربوط به ادوار مختلف می باشد.
حمام وکیل:
از دوره حکومت کریم خان زند که خود را وکیل الرعایا می خواند، آثار زیبا و مجموعه های بزرگی در شهر شیراز بر جای مانده است. افزون بر بناهای حکومتی، عمارت های تشریفاتی و قصرهای محل سکونت که در گوشه و کنار این شهر دیده می شود، می توان از تعدادی مسجد، بازار و کاروانسرا نیز که همگی به نام وکیل یا زند خوانده می شوند.
یکی از این بناها حمام وکیل نام دارد که در غرب مسجد وکیل ساخته شده است. این حمام بزرگ از پیشرفته ترین اصول معماری زمان خود برخوردار است.
برای مثال، ورودی حمام کوچک است و با شیبی ملایم به هشتی ورودی که پایین تر از سطح زمین قرار دارد می رسد. ورودی به رختکن، زاویه دار ساخته شده و همه این ملاحظات برای این بوده است که از ورود سرما به داخل و از خروج گرما به خارج از حمام جلوگیری شود.
سربینه حمام یک هشت ضلعی منظم است که هشت ستون یک پارچه سنگی در وسط سقفی گنبدی قرار گرفته اند.
گرم خانه با سنگ فرش پوشیده شده است اما جالب توجه این که در زیر این سنگ فرش دالان های کم عرض و باریکی ساخته شده که هوای گرم و بخار آب در آن جریان می یافته است تا کف حمام زودتر گرم شود. در جنوب گرم خانه، خزینه قرار دارد که دو دیگ بزرگ برای گرم کردن آب داشته است. در دو طرف محوطه گرم خانه دو شاه نشین و در دو طرف خزینه دو حاکم نشین ساخته شده است. در وسط هر حاکم نشین نیز حوضی از سنگ مرمر دیده می شود.
در زیر گنبد نقوش آهک بری زیبایی است که داستانهای آنها از مذهب، سنت، علائق و رویاهای مردم این دیار سرچشمه می گیرد.
حافظیه:
برسر تربت ما چون گذری همت خواه
که زیارتگه رندان جهان خواهد شد
خواجه شمس الدین محمد شیرازی غزل سرای بزرگ متخلص به حافظ و ملقب به لسان الغیب در آغاز سده هشتم هجری در شیراز متولد و در سال ۷۹۱ یا ۷۹۲ ه. ق در شیراز درگذشت.
تا آن جایی که می دانیم در سال ۸۵۶ ه.ق یعنی ۶۴ سال پس از در گذشت حافظ، گنبدی بر تربت وی افراشته شد که در جلوی آن حوضی بزرگ قرار داشت که از آب رکنی پر می گشت. در سال ۱۱۸۹ه.ق کریم خان زند بر مقبره حافظ عمارتی زیبا بنا کرد که مشتمل بر تالاری با چهار ستون سنگی یکپارچه و بلند و باغی بزرگ در جلو آن بود و بر تربت حافظ سنگی مرمرین نهاده شد که هنوز موجود است.
دو غزل از حافظ به خط حاج آقاسی بیگ افشار بر آن نوشته شده است که مطلع آن دو غزل چنین است:
مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم
طایر قدسم و از دام جهان برخیزم
ایدل غلام شاه جهان باش و شاه باش
پیوسته در حمایت لطف اله باش
حافظ در جوانی به آموختن قرآن و ادبیات عرب علوم انسانی رو آورد و در تفسیر کلام حکمت و ادب سر آمد بزرگان عصر خویش شد. بعد از عمارتی که کریم خان زند بر مقبره حافظ ساخت در طول یکصد و شصت سال تعمیرات متعددی به وسیله اشخاص خیرخواه انجام گرفت تا آنکه در سال ۱۳۱۵ به کوشش شادروان علی اصغر حکمت بنای کنونی با بهره گیری از عناصر معماری روزگار کریم خان زند و یادمانهای حافظیه توسط آندره گدار فرانسوی طراحی شد و به اجرا در آمد.
این مکان از دیرباز قبله اهل دل و زیارتگاه عاشقان دور و نزدیک بوده است و در جوارش عرفا و شعرای نامداری به خاک سپرده شده اند.
دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند
واندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند
سحرم دولت بیدار ببالین آمد
گفت برخیزد که آن خسرو شیرین آمد
غزل حافظ مظهر خیال انگیزترین اندیشه های ژرف انسانی است که در قالب واژه های زیبا و روان شاعرانه جلوه ای یگانه و جاودانه یافته است که به زبان های گوناگون نیز ترجمه شده است.
تخت جمشید:
تخت جمشید نام محلی پایتخت داریوش بزرگ است که یونانیان آن را پرسه پلیس می خواندند و آثار آن از با شکوه ترین مجموعه های تاریخ ایران و جهان است. این بنا در زمان داریوش اول از پادشاهان هخامنشی در سال ۵۱۸ ق.م به قصد ایجاد پایتخت در جلگه مرودشت بر دامنه کوه مقدس رحمت (کوه مهر) بنیان نهاده شد و ساخت آن ۱۲۰ سال به طول انجامید.
مجموعه تخت جمشید به وسعتی حدود ۱۳۵۰۰۰ متر مربع و تماماً از سنگ ساخته شده است، در حد فاصل سنگها از هیچ گونه ملاتی استفاده نشده اما در بعضی نقاط، سنگها را با بست های آهنی به نام دم چلچله ای به هم اتصال داده اند. مجموعه تخت جمشید شامل هفت کاخ، تالار، نقوش برجسته، پلکانها، ستونها، و دو آرامگاه سنگی است.
کاخ آپادانا
مهمترین کاخ از لحاظ وسعت، ارتفاع و مهارت معماران سازنده آن، کاخ آپادانا یا کاخ داریوش است. کاخ آپادانا دارای ۷۲ ستون و به ارتفاع ۲۰ متر و دو رشته پلکان بزرگ می باشد که در سمت شمال و شرق آن قرار دارند و حجاری ایوانهای آن از شاهکارهای هنری بی نظیر وگران بهای دوره هخامنشیان محسوب می گردد.
کاخ مرکزی
در جنوب شرقی آپادانا کاخ چهار گوش دیگری قرار دارد که چون وسط سایر کاخ های تخت جمشید قرار گرفته آن را کاخ مرکزی می نامند. این کاخ به قصر سه دروازه نیز معروف است.
کاخ هدیش
کاخ هدیش از کاخ های اختصاصی خشایارشاه است که در سمت جنوب تخت جمشید بر بالای صخره ای مرتفع قرار گرفته است.
کاخ تچر
ساختمان کاخ اختصاصی داریوش یا تچر در جنوب آپادانا واقع شده که به علت صیقلی و شفاف بودن سنگهای آن به تالار آیینه نیز معروف است.
تالار صدستون
تالار صد ستون بزرگترین کاخ پذیرایی خشایار شاه می باشد که وسعت آن ۴۹۰۰ متر مربع بوده و از صد ستون سنگی تشکیل شده است. این تالار دارای ۸ درگاه ورودی و خروجی بوده و به تالار تخت نیز معروف است. جمعاً بیش از سه هزار نقش برجسته در ساختمان ها و مقبره های تخت جمشید وجود دارد که به طرز خارق العاده ای هماهنگ می باشند. ستون های تخت جمشید از عناصر مهم دوران هخامنشی است.
دروازه خشایارشاه
پس از عبور از پلکان های ورودی با تالاری مواجه می شویم که ۵/۶۱۲ متر مربع وسعت دارد و نقش دو جفت گاو بالدار عظیم الجثه را بر در نگهبان درگاه های غربی و شرقی آن حجاری کرده اند.در قسمت بالای تخت جمشید در دامنه کوه رحمت دو آرامگاه وجود دارد که آرامگاه اردشیر دوم و اردشیر سوم می باشد. تخت جمشید حدود دویست سال محل سکونت شاهان بوده و در ۳۳۰ ه- ق اسکندر مقدونی عمداً آن را سوزاند تا امید پارسیان برای زنده ماندن دولتشان را نابود کند، پس از آن تخت جمشید متروک گردیده است.
ارگ کریم خان:
کریم خان زند، سر سلسله خاندان زند که خود را وکیل الرعایا می خواند، شیراز را که یکی از شهرهای مهم ایران و مرکز استان فارس است مقر حکومتی خود قرار داد و به ساختن بناهای حکومتی و عام المنفعه پرداخت. یکی از مهمترین و بزرگ ترین بناهای این دوره ارگ کریم خان است که با زیر بنای ۴۰۰۰ متر مربع، در زمینی به وسعت ۱۲۸۰۰ متر مربع بنا شده است. دیوارهای آجری این بنا ۱۲ متر ارتفاع دارد و در هر گوشه آن برجی به ارتفاع ۱۴ متر ساخته شده است. نمای بیرونی بنا ساده است و تنها بر روی بدنه دیوارها و برج ها نقوش آجری هندسی دیده می شود. بر خلاف نمای ساده بیرونی که مشخصه بناهای عهد کریم خان است، ساختمان های داخل ارگ از نماهای زیباتری برخوردارند و با نقوش اسلیمی، ترنج و گل و مرغ و با رنگ های زنده و آب طلا تزیین شده است. بر سردر ارگ، طرح کاشی کاری هفت رنگ زیبایی از داستان کشته شدن دیو سفید به دست رستم نقش بسته است که متعلق به دوران قاجاریه می باشد.
ضلع شرقی ارگ مسکونی نبوده و با مرکزیت در و هشتی ورودی به دو قسمت تقسیم شده است، ساختمان های مسکونی ارگ در سه ضلع شمالی (زمستان نشین)، جنوبی (تابستان نشین) و غربی (چهار فصل) بنا شده است.
ستون های ایوان ها از سنگ یک پارچه بوده است. در هر ضلع مسکونی ارگ شش اتاق بزرگ یک طبقه و شش راه پله دو طبقه وجود دارد. از اره بخشی از بناهای ارگ از سنگ مرمر سبز رنگ بسیار زیبایی پوشیده شده، همچنین درهای خاتم و آینه های بزرگ زیبا در ارگ بکار رفته بود که متاسفانه همگی به دستور آقا محمد خان قاجار به تهران حمل شد. حتی تعدادی از ستون های یک پارچه سنگی را به تهران منتقل کرده و به جای آنها ستون های چوبی کار گذاشته اند.
در گوشه جنوب شرقی ارگ حمام خصوصی کریم خان زند قرار دارد که از چند بخش تشکیل شده است و عبارتند از:
سربینه (رختکن)، گرم خانه، خزینه و راهروهای ارتباطی آنها. سقف حمام نیز با آهک بریهای زیبا تزیین شده است.
آرامگاه سعدی:
افصح المتکلمین ابومحمد مشرف الدین (شرف الدین) مصلح بین عبدالله بین مشرف سعدی شیرازی از بزرگان عرفان و ادب پا
خدا حافظ برای همیشه
این كاربر به درخواست خودش بن شد
مدیریت انجمن پرنس و پرنسس
ارسالها: 436
#99
Posted: 28 Jul 2011 11:51
لیست مناطق نمونه گردشگری
ردیف شهرستان مناطق نمونه سطح بندی
--------------------------------------------------------------------
۱ شیراز چهل چشمه محلی
۲ سپیدان مارگون بین المللی
۳ سپیدان کهکران استانی
۴ اقلید تنگ براق ملی
۵ اقلید چغور سیاه محلی
۶ ممسنی تنک بوان ملی
۷ ممسنی پاقلعه استانی
۸ لار کرمسپچ محلی
۹ سروستان مهارلو ملی
۱۰ کازرون دشت برم محلی
۱۱ استهبان استهبان استانی
۱۲ ارسنجان بناب محلی
۱۳ داراب داراب گرد استانی
۱۴ رستم چشمه گجستان محلی
۱۵ سپیدان نمازگاه استانی
۱۶ شیراز پارک گفتگوی تمدنها بین المللی
۱۷ شیراز برم شور محلی
۱۸ مرودشت تخت جمشید بین المللی
۱۹ کازرون تنگ چوگان محلی
۲۰ فیروزآباد میمند ملی
۲۱ پاسارگاد پاسارگاد بین المللی
۲۲ لامرد تنگ خور محلی
۲۳ مرودشت سیدان محلی
خدا حافظ برای همیشه
این كاربر به درخواست خودش بن شد
مدیریت انجمن پرنس و پرنسس
ارسالها: 436
#100
Posted: 28 Jul 2011 11:53
تاريخچه شهرشيراز
نام شيراز در كتيبه هاي هخامنشي تخت جمشيد خوانده شده است ، اشياء وظروف تاريخي و مسكوكاتي كه هم اكنون درموزه متروپوليتن نيويورك موجود است ازعظمت شيراز در عهد سلوكي ها , اشكانيان وساسانيان گواهي ميدهد.
طبق روايات اساطيري شيراز در زمان فرزند تهمورث دومين پادشاه پيشدادي ساخته شده است. پس از حمله اعراب صفاريان و ديلميان بر آباداني شيراز افزودند. در سال 1079 هجري قمري شيراز براثر جاري شدن سيل سهمگين ويران شد و بسياري از آثار تاريخي آن ازميان رفت. همچنين اين شهر درزمان حمله افغان ها خرابي هار بيشماري را متحمل شد .
شيراز طي چند دهه اخير توسعه وگسترش جالب توجهي يافته است وبه يكي از شهرهاي مهم وزيباي ايران تبديل شده است .محيط مساعد شيراز در ادوار گوناگون, دانشمندان , سخنوران و نويسندگاني بزرك را در دامان خود پرورانده است كه آثار جاويدان آنها ميراث علمي وادبي ايران را زنده و جاويد نگاه خواهد داشت .
مراکز باستاني و تاريخي
قصر ابونصر (تخت ابونصر)
در 6 كيلومتري شرق شيراز بر بالاي يك تپه بقاياي بناها و يك حصار سنگي ديوارهاي آجري ساختمانهاي خشتي وآستانه هاي سنگي فرو افتاده ديده مي شود.
بر اساس كاوشهاي انجام شده دراين محل نمونه هاي سفال وقطعات ظروف سنگي عهد هخامنشي را با سكه ها و آثاري ديگر از عهد سلوكي , اشكاني و ساساني كشف كرده اند. بر پايه اين كشفيات معلوم شد كه در عهد اشكانيان بنايي محكم و محصور در آنجا احداث شده و در زمان ساسانيان هم مورد استفاده كامل بوده است .
عمارت باغ ايلخاني
باغ ايلخاني از بناهاي محمد قلي خان , ايلخان قشقايي است كه در محله ميدان شاه واقع شده است. اين باغ يكي از فضاهاي سبز دوره قاجاريه است كه ساختمان كهنسال وعمارت قديمي و ديدني دارد . در محوطه اين باغ يك عمارت كلاه فرنگي وجود دارد.
عمارت باغ نشاط
اين بنا در ضلع شمالي پل عباسي و در ميان فضايي سبز و گسترده قرار گرفته و مقر حكومت لار پس از دوران صفويه بوده است . مساحت قصر اين باغ 35×135 متر است . اين بنا كه از ساختمانهاي زيبا و بسيار ديدني عصر صفويه است و هم اكنون از نظر حفظ و نگهداري در وضعي نامطلوب قرار دارد.
عمارت كلاه فرنگي باغ نظر
اين باغ با انبوه درختان سر به فلك كشيده سرو و نارنج در سال هاي پيش از سلطنت كريمخان زند احداث شده است. كريمخان عمارت كلاه فرنگي, ارگ, دبوانخانه و بعضي از ساختمانهاي ديگر را در آن محوطه بنا كرد. در دوره قاجار نيز حسين علي ميرزاي فرمانفرما عمارتي در نزديكي عمارت خورشيد احداث كرد. در وسط باغ نظر كه به باغ موزه نيز مشهور است عمارت هشت ضلعي بسيار زيبايي ساخته شده كه به كلاه فرنگي مشهور است .
قبر مادر نادر شاه
در ضلع شرقي قلعه اژدها پيكر و بر يك سطح مرتفع مشرف به شهر ,بقايايي از قلعه اي تاريخي به جا مانده كه به قبر مادر نادر شاه مشهور است. ديوارهاي خارجي ساختمان مربع شكل و به ابعاد 5/4×5/4 متر است .ارتفاع اين ساختمان 9 متر مي باشد .
مدرسه خان
بناي تاريخي مدرسه خان در شهر شيراز قرار گرفته است . اين بناي تاريخي مدرسه اي وسيع و دلباز است كه در دوران سلطنت شاه عباس كبير به وسيله الله ورديخان والي فارس و فرزند او امامقلي خان ساخته شده است .
مدرسه آقاباباخان
اين بنا از بناهاي دوره قاجاريه است كه در محله درب شاهزاده در جنب بازار وكيل و مسجد جامع قرار دارد و شالوده آن از كريمخان زند است . آغاز بناي مدرسه توسط مرحوم حاجي محمد حسين خان صدر اعظم اصفهاني صورت گرفته و مرحوم آقا باباخان حسين در حدود سال 1240 بناي مدرسه را تمام كرده است .
عمارت ديوانخانه
در نزديكي ارگ كريمخاني*, عمارتي وجود دارد كه در گذشته عمارت ديوانخانه كريمخان زند بود و هم اكنون تنها عمارت سابق آن در قسمت شمالي باقي مانده است. اين عمارت شامل يك تالار وسيع با سقفي بلند است كه در گذشته دو ستون مرمر در جلو آن قرار داشت, اما آغا محمد خان قاجار آن دو ستون را به تهدان برد و به جاي آنها دو ستون چوبي نصب كرد.
آرامگاه حافظ
حافظ از نام آورترين شعرا و عرفاي ايران زمين است كه در سال 726 هجري قمري در شيراز متولد شد و در سال 791 هجري قمري به سراي باقي شتافت . آرامگاه حافظ در مكاني به نام حافظيه در شمال شهر شيراز قرار گرفته دارد.
آرامگاه سعدي
سعدي نويسنده وسخن سراي بزرگ قرن هفتم هجري قمري در شيراز متولد شد و در آنجا و نظاميه بغداد به تحصيل پرداخت و سپس سفري طولاني به بين النهرين*, شام حجاز و شمال آفريقا كرد. و پس از كسب تجارب فراوان به شيراز باز گشت .
آرامگاه شيخ اجل معروف به سعدي, در تنگ سعدي و در قريه اي به همين نام واقع شده است . هم اكنون اين قريه با اتصال به شهر به شهرك سعدي معروف است. سعدي در سالهاي بين 695-691 هجري قمري وفات يافت .
آرامگاه خواجوي كرماني
خواجوي كرماني در 689 هجري قمري در كرمان متولد ودر753 در شيراز وفات يافت .آرامگاه كمال الدين ابولعطاء متخلص به خواجوي (753-689 هق) در تنگ الله اكبر ودر جوار دروازه قرآن شيراز قرار دارد.
آرامگاه وصاف
آرامگاه وصاف ,نويسندهء تاريخ وصاف در ضلع شمالي آرامگاه حافظ قرارگرفته است.
آرامگاه كوروش كبير
در مسير جاده اصفهان-شيراز در دشت مرغاب ,آرامگاه كوروش كبير قرار گرفته است. بناي آرامگاه مشتمل بر اتاقي چهار گوش است كه برفراز يك سكوي شش طبقه قرار دارد. زير سقف اتاق تا سطح بالاي بام آرامگاه , در حدود سه متر فاصله دارد و دراين فاصله , محل دو قبر تعبيه شده است كه يكي را خوابگاه ابدي كوروش و ديگري را مدفن همسر او (كامان وان) مادر كمبوجيه دانسته اند .
باغ گلشن
اين باغ در منتهي اليه خيابان عفيف آباد واقع شده است .حدود 127 هزار متر مربع مساحت دارد و از زيباترين باغ هاي تاريخي شيراز است . باغ گلشن در عصر صفويه از باغ هاي آباد و مهم شيراز به شمار مي آمد و گردشگاه حكمرانان و پادشاهان بود.
عمارت دو طبقه وسط باغ, آب نماها و زيرزمين هاي كاشي كاري شده از ديدني هاي اين باغ هستند. مالكيت اين باغ هم اكنون در دست وزارت دفاع مي باشد و به حوزه نظامي تبديل شده است. عمارت , چاپخانه و حمام ابن باغ بسيار جذاب وديدني است .
باغ ارم
به عنوان يكي از زيباترين باغهاي ايران در استان فارس قرار دارد. وجه تسميه اين باغ عمارت و باغي بزرگ است كه به فرمان شداد پسر عماد فرمانرواي عربستان جنوبي به منظور رقابت با بهشت ساخته شد. اين باغ با انواع گلهاي زينتي و گونه هاي گياهي, باغ گياه شناسي دانشگاه شيراز است .
باغ دلگشا
اين باغ يكي از باغهاي تاريخي شيراز است كه در نزديكي آرامگاه سعدي واقع شده است . سابقه آباداني و رونق باغ دلگشا به دوران پيش از اسلام و به دوره حكومت ساسانيان نسبت داده مي شود. اين باغ 7/5 هكتار مساحت دارد و هم اكنون از گردشگاه هاي ديدني شيراز است .
باغ چهل تن
در مساحتي كوتاه از شمال حافظيه , محوطه اي مشجر وبا صفا وجود دارد كه داراي چهل سنگ مزار هم اندازه است .قدمت اين باغ به عهد كريم خان زند مي رسد و گورهاي داخل محوطه باغ نيز به نيمه دوه قرن 13 هجري مربوط اسـت.
باغ هفت تن
كمي بالاتر از باغ چهل تن, محوطه پر درخت ديگري به نام هفت تن با ايوان و بناي زيبايي وجود دارد. آرامگاه شاه شجاع شهريار آل مظفر , ممدوح و خواجه حافظ و متوفي به سال 776 هجري در اين باغ قرار دارد.
باغ جهان نما
در شهر شيراز در كنار خيابان دروازه قرآن باغي به نام جهان نما كه از آثار بازمانده از دوران كريمخان زند مي باشد وجود دارد . ديوار آجري با نماي ساده آن از بيرون نمايان است و درون آن باغ وعمارتي نظير عمارت كلاه فرنگي با چهار حوض و محوطه اي وسيع كه شبيه باغ موزه پارس است , قرار دارد.
باغ تخت
اين باغ درشمال شهر شيراز در دامنه كوه بابا كوهي قرار گرفته است. اساس اوليه بنا در سال 480 هجري به همت اتابك قراچه گذارده شد و به نام تخت قراچه موسوم است. در زمان آقا محمد خان قاجار (1260هجري) محوطه و بناي جديدي احداث كردند كه به تخت قاجار معروف است. در حال حاضر اين باغ قسمتي از يك پادگان نظامي است .
باغ و پارك سعدي
روبروي باغ جهان نما , باغي مصفا با يك عمارت قديمي از آثار حسينعلي ميرزا , فرزند فتحعلي شاه وجود دارد كه حوض بزرگ آب وحجاري هاي ازاره جلو عمارت آن به سبك قديم حفظ شده است . باغ كنوني قسمت كوچكي از باغ اصلي قديمي است .
ارگ كريمخاني
ارگ كريمخاني در حقيقت اندروني و قصر سلطنتي سلسله زنديه در شهر شيراز بود . اين ارگ به شكل قلعه آجري با ديواره هاي بلند ساخته شده كه در هر چهار گوشه آن برجي بزرگ بر پا است .ساختمان شهر باني در مقابل اين ارگ ساخته شده و از خود ارگ از سال 1350-1315 به عنوان زندان شهرباني استفاده مي شد.
بخشي از تالارها و اتاقهاي مرمت شده آن نمونه اي زيبا از سبك معماري دوران زنديه را نشان مي دهند .
قلعه اژدها پيكر
اين قلعه روي يك سطح مرتفع در غرب شهر شيراز قرار گرفته است و طول و عرض آن به تر تيب 700 متر و 170 متر است .قلعه از سه بخش ديوار سنگي , حاطي , قلعه بالايي و مياني تشكيل شده است و قدمت آن با توجه به يافته هاي موجود به دوره پيش از اسلام ميرسد. قلعه تا يك قرن پيش مسكوني بوده است و در زمان سلطنت رضا شاه بمباران شد.
قلعه ككها
در 6 كيلومتري شرق دشت رزم جاويد ,*دره اي به نام تنگ سام وجود دارد كه قلعه ككا يكي از آثار باستاني مهم آن است. اين قلعه در 8 كيلومتري شمال روستاي كوهستاني كلگه شيراز و در حصار تنگه هاي عنا و سه جك قرار دارد .قلعه ياد شده را از اقلاع اسماعيليه مي دانند و قدمت آن به قرن ششم هجري مي رسد.
حمام باغ نشاط
درضلع شمالي باغ نشاط , حمام قصر كه احتمالا“ همزمان با آن بنا شده است قرار دارد.نقاشي هاي ديوارهاي آن با ظرافتي خاص ترسيم شده اند و اينك نيازمند باز سازي و مرمت مي باشند .
حمام وكيل
درجنب مسجد وكيل , حمام وكيل قرارگرفته است كه بر اثر تغيير وصع حمام هاي عمومي تا حدي از صورت اصلي خارج شده است. حمام وكيل مانند بازار و مسجد وكيل به دوره زنديه مربوط است .
آتشكده پاسارگاد
در فاصله 1500 متري از كاخ اختصاصي كوروش , در قسمت شرقي دشت مرغاب دو تخته سنگ بزرگ سفيد در مجاورت تپه كوتاه خاكي به فاسله 9 كيلومتر از يكديگر قرار گرفته اند .اين دو تخته سنگ را آتشگاه يا قربانگاه پاسارگاد مي دانند.
آتشكده صميكان
اين آتشگاه در 140 كيلومتري جنوب شيراز و در مسير جاده اي متعلق به عهد ساسانيان قرار داشته و متعلق به همان دوره است.
جاذبه هاي طبيعي
آتشكده
در حاشيه جاده شيراز به استهبان در دامنه ارتفاعات خرمن كوه گردشگاهي ارزشمند وجود دارد كه در حال حاضربخشي از خدمات تفريحي اين مسير را به عهده دارد.اين مكان چشمه و بركه اي بسيار زيبا دارد كه علاوه بر قابليت هاي گردشكاهي به عنوان حوضچه پرورش ماهي نيز مورد استفاده قرار مي گيرد .
چشمه خارگان
چشمه خارگان در روستايي به همين نام در 60 كيلومتري شيراز قرار دارد. محوطه اطراف چشمه همواره پذيراي انبوهي از بازديدكنندگان و گردشگران در فصل هاي مختلف سال است .
تنگ خاني
اين تنگه در 29 كيلومتري شهرستان شيراز در نزديكي روستاي دارنگون و در مجاورت رودخانه قره آغاج واقع شده است وداري چشم اندازي مناسب براي گردشگران علاقه مند به ورزش هاي كوهستاني است .اين تنگ در بهار وتابستان به عنوان تفرجگاه استفاده مي شود.
تنگ الله اكبــر
اين تنگه را بايد دروازه جلگه شيراز ناميد و چون مشرف بر شهر شيراز مي باشد دورنماي فرحبخش جلگه ومنظره دل انگيز اين شهــر را بهتر از هر جاي ديگري مي نماياند .
تنگه هرايزر
اين تنگه با دره اي ژرف وپر آب در مجاورت شيراز-اهواز ودر نزديكي روستاي هرايزر قرار گرفته است و داراي جنگل بلوط ,بنه و بادام مي باشد.
تنگ بوان
تنگ بوان در 8 كيلومتري شرقي جاده شيراز- اهواز و در مسير جاده آسفالت نورآباد -دشمن زياري واقع شده است و در خان زينان به جاده آسفالته شيراز-كازرون متصل مي شود.
اين گردشگاه به علت نزديكي به جاده اصلي در محور چهار استان فارس , بوشهر, خوزستان و كهگيلويه و بويراحمد قرار گرفته است وامكان دسترسي ساكنان شهرهاي پر جمعيت اين استان را در فاصله زماني مناسب فراهم مي آورد.
گردشگاه چشمه فيلي
چشمه فيلي در حاشيه شرقي دانشكده دامپزشكي و در مسير راه ورودي به دشت بانش واقع شده است .وسعت اين گردشگاه در حدود 60 هكتار مي باشد كه خارج از منطقه قرق شده باجگاه است .اين گردشگاه از مجموع دشت , دامنه وكوههاي كم ارتقاع تشكيل شده است ومحيط جالبي را براي استقاده مردم بوجود آورده است .
گردشگاه چشمه سلماني
اين گردشگاه در منطقه تنگ سعدي و در حاشيه ضلع جنوبي پارك ملي واقع شده است وچشم اندازهاي طبيعي زيبا وهواي مطبوع دارد وهمچنين راه ارتباطي آن از جاده آسفالته شيراز - خرمه ره ميگذرد و فاصله آن تا شيراز 6 كيلومتر است .
گردشگاه چاه مسكي
اين منطقه در ابتداي دشت چاه مسكي و در فاصله 30 كيلومتري شيراز قرار دارد و دسترسي به آن از طريق جاده شيراز - مرودشت ميسر است .
وسعت كنوني اين گردشگاه در حدود 30 هكتار است كه به لحاظ چشم اندازهاي طبيعي وآب و هواي مناسب از فضايي مطلوب برخوردار است .دراين گردشگاه علاوه بر استفاده از امكانات بازديد از حياب وحش مي توان از نمايشگاه عكس هاي گونه هاي پرندگان وپستانداران نادر وهمچنين از گونه هاي جانوري خشك شده بازديد كرد.
گردشگاه ميان كتل
اين منطقه در جنوب غربي دشت ارژن و در جنگلهاي ميان بنه (منطقه كوهستاني و زيستگاه گوزن زرد ايراني) قرار گرفنه است. اين گردشگاه با فضاي كوهستاني و پوشش انبوه جنگلي ويژه گيهاي بي همتا دارد.
گردشگاه در مجاورت جاده قديم شيراز- كازرون و در فاصله 18 كيلومتري دشت ارژن واقع شده است .فاصله اين گردشگاه تا جاده اصلي دشت ارژن - كازرون 14 كيلومتر راه خاكي است .
بند بهمن
اين بند به دوران ساساني تعلق دارد و روي رودخانه قره آغاج احداث شده است و از جاذبه هاي طبيعي -تاريخي شهرستان شيراز به حساب مي آيد. بند بهمن در فاصله 58 كيلومتري شيراز در منطقه كوار واقع شده است . در اطراف اين بند درختان زيبا وچشم اندازهاي دل انگيز طبيعي وجود دارد .
پارك ملي بمو
اين پارك به وسعت 48075 هكتار در شمال شهر شيراز و در منتهي اليه شرق اقليم مديترانه اي گرم وخشك قرار گرفته است .
جانوران پارك شامل : بز ,* قوچ, ميش, آهو, پلنگ, روباه, كفتار, گربه وحشي, كبك, تيهو و………هستند واز نظر پوشش گياهي نيز تا كنون 280 گونه گياهي در آن شناسايي و نمونه برداري شده است .
درياچه مهار لو
اين درياچه در 27 كيلومتري جنوب شرقي شيراز واقع شده است . آب درياچه از نظر كيفي شور و غيرقابل استفاده مي باشد. از آب اين در ياچه جهت تهيه واستخراج نمك طعام استفاده مي شود و مكاني مناسب براي زيست پرندگان و حيوانات وحشي محسوب مي شود. وسعت درياچه 600 كيلومتر مربع است.
درياچه وتالاب ارژن
وسعت تقريبي اين درياچه درحدود 2000 هكتار و از جمله درياچه هاي آب شيرين كشور است. اين درياچه بخشي از منطقه حفاظت شده ارژن و پريشان است كه در فاصله 60 كيلومتري شيراز و در مجاورت جاده اصلي شيراز - بوشهر قرار دارد. درياچه ارژن يكي از زيستگاه هاي مهم پرندگان مهاجر است كه در حدود نيمي از سال ميزبان هزاران پرنده مهاجر است. اين منطقه تابستانهاي خنك و زمستانهاي سرد دارد كه معمولا در فصل زمستان با بارش برف همراه است.
منطقه گردشگاهي درياچه ارژن به دليل استقرار در مسير جاده اصلي شيراز - كازرون, نزديكي با آثار تار يخي نيشابور و غار شاپور و همچنين راه ارتباطي استان ها ي خوزستان وبوشهر با شيراز از اهميت ويژهء جذب جهانگرد برخوردار است .
تالاب اين در ياچه علاوه بر ارزشهاي تفريحي ارزش اكولولوژيكي ويژه دارد و در گذشته اي نه چندان دور در شمار محدوده حفاظت شده با عنوان پارك بين الملل ثبت شده و هم اكنون يكي از ذخاير بيوفسفر جهان محسوب مي شود .
گردشگاه برم دلك
اين گرشگاه در 14 كيلومتري شرق شيراز واقع شده است .در چهار كيلومتري آثار باستاني قصر ابو نصر , تالابي وجود دارد كه به نام دلك معروف است .آب اين برم (چشمه) از چند شكاف كوه خارج مي شود و در دامنه كوه تالابي را تشكيل مي دهد . در اطراف اين آبگير نيزاري وجود دارد و در بدنه كوه مشرف برتالاب سه تاقچه منقش در كوه حفر شده است كه قدمت نقوش آن به عهد ساساني مي رسد .
اماکن زيارتي و مذهبي
مسجد وكيل
اين مسجد به نام مسجد سلطاني وكيل معروف است و از آثار پر ارزش دوره زنديه به شمار مي رود. اين مسجد هم اكنون محل برگذاري نماز جمعه شيراز است. علاوه بر بزرگي از ارزش واهميت تاريخي نيز بر خوردار است . كاشي كاري زيبا ,*حجاري ستون هاي 48 گانه و منبر يكپارچه مرمرين آن از شاهكارهاي دوره زنديه به حساب ميايد.
مسجد جامع عتيق
مسجد جامع عتيق از كهن ترين مساجد استان فارس است .اين مسجد پس از لشكر كشي عمرو ليث صفاري در سال 276 هجري قمري به شيراز به شكرانه پيروزي و تصرف اين شهر بنا شد. كار ساخت اين بنا, در سال 281 هجري قمري خاتمه يافت .
مسجد نو شهدا
نام اين مسجد كه پس از مسجد جامع عتيق ,*كهن ترين مسجد شيراز است *در قدين مسجد اتابك بود.ساخت بناي اوليه اين مسجد در سال 598 هق توسط اتابك سعدبن زنگي آغاز شد و در سال 615 ه ق به اتمام رسيد.
آستانه سيد علاالدين حسين
اين زيارتگاه كه در جنوب شرقي شهر شيراز قرار دارد,بارگاه حضرت سيد علاالدين حسين برادر شاهچراغ است كه در اواخر قرن دوم هجري و اوايل قرن سوم , هنگامي كه براي ديدار برادر خود امام رضا از راه شيراز عازم توس بود در شيراز شهيد وبه خاك سپرده شد. بناي روي مقبره در آغاز در زمان قتلغ خان والي فارس ساخته شده ولي بناي اساسي ترئينات ,كاشي كاري و گنبد سازي آن در زمان صفويه صورت گرفته است .
بقعه علي بن حمزه
اين بقعه دركنار پل دروازه اصفهان قرار گرفته و محل دفن يكي از امامزادگان است كه صحن وحرمي بزرگ و زيبا دارد.
آرامگاه شاه چراغ
حضرت مير سيد احمد فرزند امام موسي كاظم (ع) معروف به شاه چراغ برادر حضرت امام رضا(ع) در آغاز قرن سوم هجري به شيراز هجرت نموده و در همانجا وفات يافته است
خدا حافظ برای همیشه
این كاربر به درخواست خودش بن شد
مدیریت انجمن پرنس و پرنسس