صفحه 15 از 40: « پیشین 1 ... 14 15 16 ... 39 40 پسین »

Sassaniyan Dynasty | سلسله ساسانیان

sinarv1

کاربر

ارسالها: 6789

#141 Posted: 1 Jan 2013 11:42

ساسانيان

ﺍﺯ ﻓﺘﺢ ﺣﯿﺮﻩ ﺗﺎ ﺳﻘﻮﻁ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ
ﮐﻼﻩ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ
ﺍﻧﮕﯿﺰﻩ
ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﮕﯿﺰﻩ ﻭ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﺣﻤﻼﺕ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺧﺎﻥ ﺩﻻﯾﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩﯼ ﺭﺍ ﺫﮐﺮ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ .
ﻫﻮﺭﺍﻧﯽ ﻭ ﺭﻭﺗﻮﻥ ﺩﻭﺭﻧﻤﺎﯼ ﮐﺴﺐ ﺛﺮﻭﺕ ﻭ
ﺯﻣﯿﻦ ﺭﺍ ﯾﮏ ﺍﻧﮕﯿﺰﻩ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺭﺍ ﻧﻮﻉ
ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﺯ ﺍﻧﮕﯿﺰﻩ ﺫﮐﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ .] ۳ [
ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﯿﻦ ﺯﺭﯾﻨﮑﻮﺏ ﺑﺎ ﺑﯿﺎﻥ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻭ ﻓﻘﺮ
ﺍﻋﺮﺍﺏ، ﺭﻭﺍﯾﺘﯽ ﻧﻘﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺤﻤﺪ ﻗﻮﻝ
»ﮔﻨﺞ ﺧﺴﺮﻭﺍﻥ ﻭ ﻗﯿﺼﺮﺍﻥ« ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ .
] ۴ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﻤﺎ ﮐﺎﺗﻮﺯﯾﺎﻥ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﺟﻨﮓ
ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﻗﯿﺎﻡ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﻭﯾﺪﻩٔ ﺑﯿﻦ
ﺍﻟﻨﻬﺮﯾﻦ ﺗﺤﺖِ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ
ﻣﯽﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻪ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ
ﮐﻨﻨﺪ . ﺳﺮﮐﻮﺏ ﺍﯾﻦ ﻗﯿﺎﻡ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺑﺎﻋﺚ
ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﻧﺰﺍﻉ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ
ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺷﺪ . ﮐﺎﺗﻮﺯﯾﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻘﺶ
ﺍﯾﺪﻟﻮﮊﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﭘﺮﺭﻧﮓ
ﻣﯽﮐﻨﺪ .] ۵ [
ﺗﻮﻣﺎﺱ ﻧﻮﺑﻞ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ
ﯾﻮﺭﺵ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﺮﺳﻮﻡ ﺑﻮﺩ، ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺭﺍ ﻣﯿﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻤﻨﻮﻉ
ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ، ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﺭﻭﺯﻧﻪ ﺟﺪﯾﺪﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﯾﻦ
ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺳﻨﺘﯽ ﻧﯿﺎﺯ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺩﻟﯿﻞ ﻧﻈﺎﻣﯽ
ﮔﺮﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . ] ۲۴ [
ﺯﺭﯾﻨﮑﻮﺏ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ
ﺳﺮﺯﻣﯿﻦﻫﺎﯼ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺷﺪﻥ
ﻧﺰﺍﻉﻫﺎﯼ ﺩﺍﺧﻠﯽ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﯽﺷﺪ .
] ۶ [
ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮﺭﺧﯿﻦ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ
ﺍﺟﺰﺍﯼ ﯾﮏ ﻓﺮﺍﯾﻨﺪ ﺩﯾﺪﻩ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﺗﻐﯿﯿﺮﺍﺕ
ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﯾﯽ ﻭ ﺍﻓﻮﻝ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ
ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ . ﺩﯾﺪﮔﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﻭﯾﻠﯿﺎﻡ ﻣﻮﻧﺘﮕﻤﺮﯼ ﻭﺍﺕ
ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ .

ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺩﻭﮐﺮ ﻭ ﺳﭙﯿﻠﻮﮔﻞ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﯾﻦ
ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺣﺎﮐﻢ ﻣﮑﻪ ﻣﯽﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﮐﻪ
ﺷﺒﮑﻪ ﺗﺠﺎﺭﯼ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﺪﻫﻨﺪ .] ۲۶ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﭘﯿﺘﺮ ﻭﯾﻠﯿﺎﻡ ﺁﻭﺭﯼ ﻫﺪﻑ ﺍﻭﻟﯿﻪ
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﯼ ﺍﻣﻨﯿﺖ ﺩﺭ ﻣﺴﯿﺮﻫﺎﯼ ﺗﺠﺎﺭﯼ ﻭ
ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﯽ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩ . ﺩﺭ ﺣﯿﻦ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ،
ﺟﻨﮓ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ، ﭼﺮﺍﮔﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺷﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ
ﺟﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦﺍﻟﻤﻠﻠﯽ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩ . ﻭﯾﻠﯿﺎﻡ ﺁﻭﺭﯼ
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﭘﺎﻥﻋﺮﺑﯿﺴﻢ
ﻣﯽﺩﺍﻧﺪ .

sinarv1

کاربر

ارسالها: 6789

#142 Posted: 1 Jan 2013 11:43

ساسانيان

شرح وقايع

ﺍﻧﺪﮐﯽ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﻮﺕ ﻣﺤﻤﺪ، ﺍﺑﻮﺑﮑﺮ ﻟﺸﮑﺮﯼ ﺭﺍ
ﺟﻬﺖ ﻓﺘﺢ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﯿﺮﻩ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ) ﮐﻪ ﺗﺤﺖ
ﻧﻔﻮﺫ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺑﻮﺩ( ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﺘﺢ ﺍﯾﻦ
ﺷﻬﺮ ﮔﺸﺖ. ﺭﯾﭽﺎﺭﺩ ﻓﺮﺍﯼ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻧﮕﯿﺰﻩ
ﺍﻭﻟﯿﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﻓﺘﺢ ﻭ ﯾﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ
ﮐﺮﺩﻥ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺑﻠﮑﻪ ﮐﺴﺐ ﻏﻨﺎﯾﻢ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ؛ ﻭ
ﺍﻧﮕﯿﺰﻩ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﯾﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﻌﺪﯼ
ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮﺩ . ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ ﮐﺴﺐ ﻏﻨﺎﯾﻢ ﺑﺎﻋﺚ
ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻋﺮﺍﻕ ﻭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﭙﯿﻮﻧﺪﻧﺪ . ﺍﻣﺎ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺍﮐﺜﺮﯾﺖ ﻣﺴﯿﺤﯽ
ﺩﺭﻭﻥ ﺷﻬﺮ ﺣﯿﺮﻩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ
ﮐﺮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﻓﺮﺍﯼ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻪ
ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ . ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﻤﺮ
ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﻟﺸﮑﺮﯼ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﭘﻞ
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﺷﮑﺴﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ
ﺑﻌﺪ ﺣﯿﺮﻩ ﺭﺍ ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺑﺎﺯﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ . ﻋﻤﺮ ﻧﯿﺮﻭﯼ
ﺟﺪﯾﺪﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﯾﻮﺭﺵ ﺑﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﺍﻋﺰﺍﻡ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ
ﺑﺎﺯﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﯿﺮﻩ ﺷﺪ . ] ۸ [ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺁﮔﺎﻫﯽ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻟﺸﮑﺮ
ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺭﺳﺘﻢ ﻓﺮﺥﺯﺍﺩ ﺑﻪ
ﻧﺒﺮﺩ ﺑﺎ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻧﺪ ) ﻧﺒﺮﺩ ﻗﺎﺩﺳﯿﻪ .( ﺗﺨﻤﯿﻦ
ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻟﺸﮑﺮﯾﺎﻥ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺁﺳﺎﻥ ﻧﯿﺴﺖ. ﺑﮕﻔﺘﻪ
ﺭﯾﭽﺎﺭﺩ ﻓﺮﺍﯼ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﺍﻣﺎ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﺪﯼ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﻨﺪ . ﺩﺭ ﺍﯾﻦ
ﺟﻨﮓ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﭘﯿﺮﻭﺯ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺭﺳﺘﻢ ﻓﺮﺥﺯﺍﺩ ﮐﺸﺘﻪ
ﺷﺪ . ] ۸ [ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻋﻠﯿﻪ
ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ] ۲۷ [ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺒﺮﺩ
ﻗﺎﺩﺳﯿﻪ ﮐﻪ ﻧﻮﺍﺣﯽ ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺑﯿﻦﺍﻟﻨﻬﺮﯾﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﺩﺍﺩ، ﺗﯿﺴﻔﻮﻥ )ﻣﺪﺍﯾﻦ (،
ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ، ﭘﺲ ﺍﺯ ﯾﮏ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﮐﻮﺗﺎﻩ
ﺗﺴﺨﯿﺮ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﺷﺪ ﻭ ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﻝ ﺷﺮﻕ
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻓﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩ . ] ۹ [ ﺑﮕﻔﺘﻪ ﺯﺭﯾﻨﮑﻮﺏ » ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ
ﻧﻤﮏ ﺭﺍ ﺍﺯ ﮐﺎﻓﻮﺭ ﻧﻤﯽﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ، ﻭ ﺗﻮﻓﯿﺮ ﺑﻬﺎﯼ
ﺳﯿﻢ ﻭ ﺯﺭ ﺭﺍ ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻗﺼﺮﻫﺎﯼ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ
ﺁﻣﯿﺰ ﺟﺰ ﻭﯾﺮﺍﻧﯽ ﻫﯿﭻ ﺑﺮﺟﺎﯼ ﻧﻨﻬﺎﺩﻧﺪ «. ﺍﯾﻦ ﻏﺎﺭﺕ
ﻓﺎﺗﺤﺎﻥ ﺩﻧﺒﺎﻟﻪ ﻏﺎﺭﺕ ﻟﺸﮑﺮﯾﺎﻥ ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﮔﺮﯾﺰ
ﺑﻮﺩ. ] ۲۸ [ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﻫﺎﯼ ﻣﺤﻠﯽ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﮐﻢ ﻭ
ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺕ ﺑﻮﺩ . ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺍﺯ ﺷﺒﻪ ﺟﺰﯾﺮﻩ
ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺻﻠﺨﯿﺰ ﻋﺮﺍﻕ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ
ﮐﺮﺩﻧﺪ . ﺩﺭ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ
ﻭﺿﻊ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺩﻭﺭﻩ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﮐﻤﺘﺮ
ﺑﻮﺩ. ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﯽ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺘﺢ
ﮐﺮﺩﻧﺪ، ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ
ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻧﻮﺍﺣﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﯿﻦ ﺍﻟﻨﻬﺮﯾﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ .
] ۸ [ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۶۴۲ ﺳﻘﻮﻁ ﮐﺮﺩ . ] ۲۹ [
ﺑﮕﻔﺘﻪ ﺍﻟﺘﻮﻥ ﺩﺍﻧﯿﻞ ﻋﻤﺮ ﻋﻼﻗﻪﺍﯼ ﺑﻪ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺟﻨﮓ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻓﻼﺕ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﺪﻫﺪ ﻧﺪﺍﺷﺖ . ] ۹ [ ﺑﮕﻔﺘﻪ
ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﯿﻦ ﺯﺭﯾﻨﮑﻮﺏ ﻓﺘﺢ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﮐﺮﺩﻥ
ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﮔﺰﯾﻨﻪﺍﯼ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻮﺩ
ﺯﯾﺮﺍ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﯽﺭﻓﺖ ﮐﻪ ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﯾﺎ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ
ﻣﺪﻋﯿﺎﻥ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺍﻭ ﻟﺸﮑﺮﯼ ﺗﺎﺯﻩ ﻧﻔﺲ ﺁﻣﺎﺩﻩ
ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﻋﺮﺍﻕ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﭘﺲ ﺑﮕﯿﺮﺩ .]۳۰ [ ﺍﻟﺘﻮﻥ ﺩﻧﯿﻞ
ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺤﻠﯽ
ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺍﺭﺗﺶ ﻋﻤﺮ ﺭﺍ ﺍﺫﯾﺖ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻌﻼﻭﻩ
ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﻟﺸﮑﺮﯾﺎﻥ ﻋﻤﺮ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﮐﺴﺐ ﻏﻨﺎﯾﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ
ﺑﻮﺩﻧﺪ .

sinarv1

کاربر

ارسالها: 6789

#143 Posted: 1 Jan 2013 11:48

ساسانيان

ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۶۴۲ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻣﻨﺴﺠﻢِ ﺍﯾﺮﺍﻥِ
ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻭﻧﺪ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺒﺮﺩﯼ
ﺧﻮﻧﯿﻦ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﭘﯿﺮﻭﺯ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻭﻻﯾﺖ ﻣﺎﺩ ) ﯾﺎ ﻋﺮﺍﻕ
ﻋﺠﻢ( ﺳﻘﻮﻁ ﮐﺮﺩ . ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﺱ ﺑﺎﺯﭘﺲ
ﻧﺸﺴﺖ . ] ۲۹ [ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺒﺮﺩ ﻧﻬﺎﻭﻧﺪ، ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺮﮐﺰﯼ
ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺭﺍ
ﻧﺪﺍﺷﺖ، ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﯼ
ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﯼ ﺳﭙﺎﻩ ﺑﻮﺩ . ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﻭﺭﻭﺩ ﺍﻋﺮﺍﺏ
ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺑﻪ ﻟﺸﮑﺮ ﺁﻧﻬﺎ
ﻣﯽﭘﯿﻮﺳﺘﻨﺪ . ] ۱۳[
ﺑﺎ ﮐﺸﺘﻪﺷﺪﻥِ ﻋﻤﺮ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﺳﯿﺮﺍﻥ
ﺑﻪﺑﺮﺩﮔﯽﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪﻩٔ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﭘﯿﺮﻭﺯ، ﻭﻗﻔﻪﺍﯼ
ﭼﻨﺪﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﭘﺪﯾﺪ ﺁﻣﺪ . ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ
ﭘﺎﺭﺱ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ۶۵۰ ﻣﯿﻼﺩﯼ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﺷﺪ . ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ
ﮐﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﮐﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﭘﯿﺶ ﺑﺮﺩ ﺑﻪ ﻭﻻﯾﺖ
ﺷﺮﻗﯽﺗﺮ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﮔﺮﯾﺨﺖ. ﻣﺮﺯﺑﺎﻥ ﻣﺮﻭ ﺣﻀﻮﺭ
ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﺭﺍ ﮔﺮﺍﻣﯽ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺟﺎﻧﺶ ﺑﺮ ﺁﻣﺪ .
ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﻣﺘﻮﺍﺭﯼ ﺷﺪ . ﻋﺎﻗﺒﺖ، ﭼﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ
ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺩﺭﻣﺎﻧﺪﻩٔ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ،
ﺑﻪﻧﺸﻨﺎﺱ، ﺑﺮ ﺩﺳﺖ ﺁﺳﯿﺎﺑﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﻣﺮﻭ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ؛
ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ۶۵۱ ﻣﯿﻼﺩﯼ . ]۱۰ [ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﺑﻪ
ﻣﻌﻨﯽ ﺳﻘﻮﻁ ﮐﺎﻣﻞ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺑﻮﺩ .] ۳۱ [
ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﺮﻕ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﯾﺎﻓﺖ .
ﻭﻻﯾﺖﻫﺎﯼ ﺷﺮﻗﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﺎﻥ ﻭ
ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﻫﻢ ﺳﻘﻮﻁ ﮐﺮﺩﻧﺪ . ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﺣﺎﻝ ﻧﻮﺍﺣﯽ
ﻏﺮﺑﯽ ﻃﺒﺮﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻧﯿﺰ ﮐﻞ ﻭﻻﯾﺖ ﮔﯿﻼﻥ ﺗﺎ ﯾﮑﯽ
ﺩﻭ ﺳﺪﻩ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭ ﻧﯿﺎﻣﺪ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﺍﺯ
ﺍﺷﺮﺍﻑ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ .
ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪﻩٔ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﺑﻪ ﭼﯿﻦ ﮔﺮﯾﺨﺘﻨﺪ .
ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭ ﭼﯿﻦ ﻣﺮ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﮔﺮﺍﻣﯽ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ
ﺩﺭ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ . ﮐﻮﺷﺶﻫﺎﯼ
ﭘﺴﺮﺍﻥ ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﭘﺲﮔﯿﺮﯼ ﻣﻠﮏِ ﭘﺪﺭﯼ ﺭﺍﻩ ﺑﻪ
ﺟﺎﯾﯽ ﻧﺒﺮﺩ . ﺟﻤﻠﮕﯽ ﺩﺭ ﭼﯿﻦ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ ﺷﺪﻧﺪ،
ﺁﺗﺸﮑﺪﻩﻫﺎ ﺑﺮ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺩﺭ ﻏﺮﺑﺖ ﺑﻤﺮﺩﻧﺪ .
ﮔﻮﺭﻫﺎﯼ ﺷﻤﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﻭ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻧﯽ ﮐﻪ
ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﭼﯿﻦ ﺑﺎﻗﯽﺍﺳﺖ

sinarv1

کاربر

ارسالها: 6789

#144 Posted: 1 Jan 2013 11:53

ساسانيان
اين يکى از قسمت هاى جنايات اعرابه

ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﻫﺎﯼ ﻣﺤﻠّﯽ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺴﻠﻂ ﺍﻋﺮﺍﺏ

ﻓﺎﺗﺤﺎﻥ، ﮔﺮﯾﺨﺘﮑﺎﻥ ﺭﺍ ﭘﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ ﮐﺸﺘﺎﺭ ﺑﯿﺸﻤﺎﺭ ﻭ
ﺗﺎﺭﺍﺝ ﮔﯿﺮﯼ ﺑﺎﻧﺪﺍﺯﻩﺍﯼ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﯿﺼﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﺯﻥ
ﻭ ﺩﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﮐﺸﯿﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ . ﺷﺼﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﺗﻦ ﺍﺯ
ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻧﻬﺼﺪ ﺑﺎﺭ ﺷﺘﺮﯼ ﺯﺭ ﻭ ﺳﯿﻢ ﺑﺎﺑﺖ
ﺧﻤﺲ ﺑﻪ ﺩﺍﺭﺍﻟﺨﻼﻓﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ
ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﯼ ﺑﺮﺩﻩ ﻓﺮﻭﺷﯽ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ
ﺭﺳﯿﺪﻧﺪ ؛ ﺑﺎ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻫﻤﺨﻮﺍﺑﻪ ﺷﺪﻧﺪ
ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﭘﺪﺭ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪٔ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺑﺮ ﺟﺎﯼ ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ

sinarv1

کاربر

ارسالها: 6789

#145 Posted: 1 Jan 2013 11:57

ساسانيان

ﺩﻻﯾﻞ ﺳﻘﻮﻁ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ
ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﯾﮏ ﺩﻫﻪ، ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻓﺘﺢ
ﺳﺮﺯﻣﯿﻦﻫﺎﯼ ﻭﺳﯿﻌﯽ ﺍﺯ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﻡ
ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺁﻧﭽﻪ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺷﮕﻔﺘﯽ
ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﻏﺮﺑﯽ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﺮ
ﻣﯽﺍﻧﮕﯿﺰﺩ ﺳﺮﻋﺖ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ؛ ﺳﻨﺖ
ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻧﻪﺍﯼ ﺍﺯ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﺍﺳﻼﻡ
ﻭ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺧﺪﺍ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ . ] ۳۴[ ﻣﻮﺭﺧﯿﻦ
ﺩﻻﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺳﻘﻮﻁ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺑﯿﺎﻥ
ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ :
ﺑﮕﻔﺘﻪ ﻣﻮﺭﻭﻧﯽ ﺩﻻﯾﻞ ﺳﻘﻮﻁ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﺯ
ﻧﺰﺍﻉ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻭ ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ، ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺣﻤﺎﯾﺖ
ﻣﺮﺩﻣﯽ، ﻧﺰﺍﻉ ﻣﯿﺎﻥ ﺍﺷﺮﺍﻑ، ﺑﯽ ﺛﺒﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ،
ﻭ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺟﻨﮓﻫﺎﯼ ﺍﺧﯿﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻭ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎ
ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﯼ ﺭﻭﻡ ﺷﺮﻗﯽ . ] ۱۱ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﻤﺎ ﮐﺎﺗﻮﺯﯾﺎﻥ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﮐﺮﺍﺕ
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﺪﻟﯿﻞ
ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﺍﺧﻠﯽ ﻭ ﯾﺎ ﺧﺎﺭﺟﯽ ﺗﻀﻌﯿﻒ ﻣﯽﺷﻮﺩ
ﺟﺎﻣﻌﻪ - ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﺳﺖ - ﺍﺯ
ﺳﻘﻮﻁ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﯾﺎ ﺧﻨﺜﯽ ﺑﺎﻗﯽ
ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ. ] ۵ [ ﻫﻤﺎ ﮐﺎﺗﻮﺯﯾﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ
ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﺍﻋﺮﺍﺏ
ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﯾﺎﻥ ﻇﺎﻟﻢ ﻭ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﯾﺮ ﮐﺸﯿﺪﻧﺪ؛
ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﮓﻫﺎﯼ ﻗﺎﺩﺳﯿﻪ ﻭ ﻧﻬﺮﻭﺍﻥ ﺧﯿﻠﯽ
ﺿﻌﯿﻒ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺣﺘﯽ ﺳﺮﺍﻥ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻭ
ﺷﻬﺮﯼ ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ ﻫﻢ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ. ] ۳۵[
ﻫﻮﺭﺍﻧﯽ ﻭ ﺭﻭﺗﻮﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﻻﯾﻞ ﺿﻌﯿﻒ ﺷﺪﻥ
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﭘﯿﺪﻣﯽ ﻃﺎﻋﻮﻥ] ۳ [ ﻭ ﺭﯾﭽﺎﺭﺩ ﻓﺮﺍﯼ ﺍﺯ
ﺁﺷﻔﺘﮕﯽ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﯽ ﺗﺨﺖ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺩﺭ
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻡ ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ . ] ۸ [
ﺁﻥ ﻟﻤﺒﺘﻮﻥ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﺩﻟﯿﻞ ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﺍﯾﺪﻭﻟﻮﮊﯼ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺩﻩ
ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺭﻫﺎ ﻣﯽﮐﺮﺩ . ] ۳۶ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﯿﻦ ﺯﺭﯾﻨﮑﻮﺏ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﯾﮕﺮ
ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﯿﺎﻥ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻋﺪﻡ
ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﯿﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ، ﺑﺎﻭﺭ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ
ﻭ ﭘﺬﯾﺮﺵ ﺷﮑﺴﺖ، ﻭﺟﻮﺩ ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ ﻓﺮﻗﻪﻫﺎﯼ
ﻏﯿﺮﺍﺭﺗﺪﮐﺲ ﻭ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﺑﺪ
ﺁﺗﺶ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺍﺧﻼﻝ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ،
ﺗﻨﻔﺮ ﻣﺮﺩﻣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﻤﻊ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﻣﻮﺑﺪﺍﻥ ﻭ
ﺩﺧﺎﻟﺖﻫﺎﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺳﯿﺎﺳﺖ، ﺟﻨﮓﻫﺎﯼ ﺑﯽﻫﺪﻑ
ﺧﺴﺮﻭ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺗﻀﻌﯿﻒ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﺳﯿﺎﺳﯽ
ﺩﻭﻟﺖ، ﻭ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﻭﺭﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﯽ
ﻃﺒﻘﻪ ﺣﺎﮐﻤﻪ . ] ۴ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪٔ ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﯿﻦ ﺯﺭﯾﻦﮐﻮﺏ ﺩﺭ ﭘﺎﯾﺎﻥِ
ﺳﻠﻄﻨﺖِ ﻧﻮﺷﺮﻭﺍﻥ، ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭﺿﻌﯽ ﺳﺨﺖ ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ
ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﺳﺖ. ﺳﭙﺎﻩ ﯾﺎﻏﯽ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻮﺑﺪﺍﻥ
ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﯾﺎ ﻭ ﺗﻌﺼﺐ
ﻭ ﺩﺭﻭﻍ ﻭ ﺭﺷﻮﻩ ﻏﺮﻕ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺳﭙﺎﻫﯿﺎﻥ ﻭ
ﺭﻭﺣﺎﻧﯿﺎﻥِ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻭﺭﻩٔ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﭘﺮﻭﺍﯼِ
ﻣﻤﻠﮑﺖﺩﺍﺭﯼ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﺟﺰ ﺳﻮﺩﺟﻮﯾﯽ ﻭ ﮐﺎﻣﺮﺍﻧﯽ
ﺧﻮﯾﺶ، ﺍﻧﺪﯾﺸﻪﺍﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ . ﭘﯿﺸﻪﻭﺭﺍﻥ ﻭ
ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﺍﻥ ﻧﯿﺰ، ﮐﻪ ﺑﺎﺭِ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻣﺨﺎﺭﺝ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ
ﺩﻭﺵ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺣﻔﻆِ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺳﻮﺩﯼ ﮔﻤﺎﻥ
ﻧﻤﯽﺑﺮﺩﻧﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺑﺮ ﻟﺐ ﺑﺤﺮ ﻓﻨﺎ ﺭﺳﯿﺪﻩ
ﺑﻮﺩ ﻭ ﯾﮏ ﺿﺮﺑﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮐﺎﻡ
ﻃﻮﻓﺎﻥ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺑﯿﻔﮑﻨﺪ . ] ۳۷ [
ﺳﻮﺍﺗﭙﻠﮏ ﺳﻮﮐﮏ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺘﺢ ﺍﯾﺮﺍﻥ
ﻭ ﻓﺘﺢ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻭ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺎﻭﺭﺍﺍﻟﻨﻬﺮ، ﺩﻟﯿﻞ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ
ﺑﻮﺩﻥ ﻓﺘﺢ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺁﻧﻬﺎ
ﻣﯿﺪﺍﻧﺪ: ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺮﮐﺰﯼ ﻭﺍﺣﺪ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ .] ۳۸ [
ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﺩﺭﻭﻥ ﺍﯾﺮﺍﻥ
ﺗﻮﺭﺝ ﺩﺭﯾﺎﯾﯽ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻗﺒﺎﺩ ﯾﮑﻢ ﻭ
ﺧﺴﺮﻭ ﯾﮑﻢ ﻟﺸﮑﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺨﺶ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮﺩﻩ
ﻭ ﻫﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﯾﮏ ﻣﺮﺯ ﺍﺯ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﯼ ﻗﺮﺍﺭ
ﻣﯽﺩﺍﺩ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺩﻟﯿﻞ ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺮﮐﺪﺍﻡ ﺍﺯ
ﻟﺸﮑﺮﻫﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﯽﮔﺬﺍﺷﺖ .
] ۳۹ [
ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﯾﮕﺮ ﻋﺒﺎﺱ ﻣﯿﻼﻧﯽ ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﭘﻮﯾﺎ ﺍﺯ
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﮐﻪ
ﻭﯾﮋﮔﯽ ﺍﺻﻠﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺬﯾﺮﺍ ﺑﻮﺩﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ
ﻭ ﺍﺧﺬ ﻭ ﺑﻮﻣﯽ ﺳﺎﺯﯼ ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ
ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ. ﻣﯿﻼﻧﯽ ﺷﮑﺴﺖ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺟﻨﮓﻫﺎﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺧﻮﻧﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﻭ
ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﯽ،
ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺭﻭ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ . ]۴۰ [
ﺩﻻﯾﻞ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻻ ﭘﻮﺷﺶ ﺩﺍﺩﻩ
ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ . ﺩﻻﯾﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﯿﺰ
ﻋﺰﻡ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﯾﺎﻓﺘﮕﯽ، ﺍﺛﺮ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﺮ ﺭﻭﺣﯿﻪ ﺁﻧﻬﺎ،
ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺍﺳﺘﺨﺪﺍﻡ ﻭ ﻫﻤﮑﺎﺭﯼ ﺑﺎ ﻧﯿﺮﻭﻫﺎﯼ ﺟﺪﯾﺪ ﺩﺭ
ﻫﻨﮕﺎﻡ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺗﺤﺮﮎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺫﮐﺮ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ.

ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﯿﻦ ﺯﺭﯾﻦﮐﻮﺏ ﺑﺠﺰ ﺫﮐﺮ ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﻭ ﻓﻘﺮ
ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﻧﯿﺮﻭﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﻤﺎﻥ ﻣﯽﺩﺍﺩﻩ
ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ
ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺟﻨﮓ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺑﺎﺍﺭﺯﺵ ﺑﻮﺩﻩ،
ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ
ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﯽﺩﯾﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﻬﺸﺖ ﺭﺍ ﺗﻀﻤﯿﻦ
ﺷﺪﻩ .
ﺩﻭﮐﺮ ﻭ ﺳﭙﯿﻠﻮﮔﻞ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﯾﮕﺮ
ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺭﺍ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺤﺖ ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ
ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺍﻧﺮﮊﯼﺍﯼ
ﮐﻪ ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ ﻫﻢ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ ﺭﺍ ﺑﺼﻮﺭﺕ
ﺟﻬﺖ ﺩﺍﺭ ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻭﻡ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﮐﻨﻨﺪ .

sinarv1

کاربر

ارسالها: 6789

#146 Posted: 1 Jan 2013 11:59

ساسانيان

ﺍﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻧﻬﺎﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﻟﺒﻼﺫﺭﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺻﻠﯿﺘﺶ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ
ﺍﺳﺖ. ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ
ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪﺍﺕ ﺑﻼﺫﺭﯼ ﻣﻔﯿﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ . ] ۱۲ [
ﺟﻨﮓ ﻧﻬﺎﻭﻧﺪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺮﮐﺰﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻢ
ﺷﮑﺴﺖ، ﻭ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﭘﯿﺸﺮﻭﯼ ﺍﻋﺮﺍﺏ
ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﻫﺎﯼ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮﺍﺭﺩ
ﺷﺪﯾﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ] ۱۲ [ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺘﺢ ﻫﺮ ﺷﻬﺮﯼ
ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﯼ ﺑﺎ ﺳﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺷﻬﺮ ﻣﯽﺑﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﺍﺧﺬ
ﺷﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﺮﺩ . ﺭﯾﭽﺎﺭﺩ ﻓﺮﺍﯼ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ
ﭘﯿﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺎﻥ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﻣﺮﺯﺑﺎﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﺑﺴﺘﻪ
ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﭘﯿﻤﺎﻥ ﻋﻼﻗﻪ ﺍﺻﻠﯽ
ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﺍﺧﺬ ﻏﻨﯿﻤﺖ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﺪ . ﭘﺲ ﺍﺯ
ﯾﮏ ﺟﻨﮓ ﺳﺨﺖ ﻣﯿﺎﻥ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﻣﺮﺯﺑﺎﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﮐﻪ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﭘﯿﺮﻭﺯ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺑﺮ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ
ﺷﻬﺮ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﺷﺪ . ﺩﺭ ﺍﺯﺍﯼ ﺁﻥ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺩﺍﺩﻧﺪ
ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﮑﺸﺘﻪ ﻭ ﯾﺎ ﺑﺮﺩﻩ
ﻧﮕﯿﺮﻧﺪ، ﺁﺗﺸﮑﺪﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺧﺮﺍﺏ ﻧﮑﻨﻨﺪ، ﺍﺯ ﺍﻫﺎﻟﯽ
ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮﺩﻫﺎ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮐﻨﻨﺪ، ﻭ
ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﮐﺎﺭﯼ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .

ﺑﻪ ﺯﺭﺗﺸﺘﯿﺎﻥ، ﻣﺴﯿﺤﯿﺎﻥ ﻭ ﯾﻬﻮﺩﯾﺎﻥ ﺍﻫﻞ ﺫﻣﻪ
ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﯾﻦ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ
ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﮕﺮﻭﻧﺪ، ﻭ ﯾﺎ ﺩﯾﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ
ﺟﺰﯾﻪ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ . ] ۴۱ [
ﺯﺭﯾﻦﮐﻮﺏ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ :

ﺍﺳﺘﯿﻼﯼ ﻋﺮﺏ ﺑﺪﻭﻥ ﻏﺎﺭﺕ ﻭ ﺍﻧﻬﺪﺍﻡ ﻭ
ﮐﺸﺘﺎﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﯿﺎﻓﺖ [...]. ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ
ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﻓﺮﻭﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺳﺒﺎﯾﺎ ﻭ
ﺍﺳﺮﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ . ﺍﺯ ﭘﯿﺸﻪ ﻭﺭﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﺯﮔﺮﺍﻥ ﮐﻪ
ﺩﯾﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﻧﭙﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﺎﺝ ﻭ ﺳﺎﻭﮔﺮﺍﻥ
ﺑﺰﻭﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺟﺰﯾﻪ ﻧﺎﻡ ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ . ﻫﻤﻪ ﺍﯾﻦ
ﮐﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﯿﺰ ﻋﺮﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﯾﻪ ﺷﻤﺸﯿﺮ ﻭ ﺗﺎﺯﯾﺎﻧﻪ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽﺩﺍﺩﻧﺪ [...]. ﺣﺪ ﻭ ﺭﺟﻢ ﻭ ﻗﺘﻞ ﻭ
ﺣﺮﻕ، ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻮﺍﺑﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻋﺮﺏ ﺧﺎﺻﻪ ﺩﺭ
ﻋﻬﺪ ﺍﻣﻮﯾﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﯽ ﻣﯽﺩﺍﺩ .
[...] ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻭ ﻗﺼﺎﻭﺕ ﻋﺮﺏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﻣﻐﻠﻮﺏ ﺷﺪﮔﺎﻥ ﺑﯽ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺑﻮﺩ [...]. ﺑﯿﺪﺍﺩ ﻭ
ﻓﺸﺎﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺳﺨﺖ ﻣﺎﯾﻪ ﻧﮕﺮﺍﻧﯽ ﻭ
ﻧﺎﺭﺿﺎﯾﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩ . ﻣﻮﻟﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﺴﺖ
ﺑﻬﯿﭻ ﮐﺎﺭ ﺁﺑﺮﻭﻣﻨﺪ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ . ﺣﻖ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺳﻼﺡ
ﺑﺴﺎﺯﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺐ ﺑﻨﺸﯿﻨﺪ. ﺍﮔﺮ ﯾﮏ ﻣﻮﻟﯽ ﻧﮋﺍﺩﻩ
ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ، ﺩﺧﺘﺮﯼ ﺍﺯ ﺑﯿﺎﺑﺎﻥ ﻧﺸﯿﻨﺎﻥ ﺑﯽ ﻧﺎﻡ ﻭ
ﻧﺸﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻥ ﻣﯽﮐﺮﺩ، ﯾﮏ ﺳﺨﻦ ﭼﯿﻦ
ﻓﺘﻨﻪ ﺍﻧﮕﯿﺰ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻭ ﺳﻌﺎﯾﺖ،
ﻃﻼﻕ ﻭ ﻓﺮﺍﻕ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺯﻥ ﻭ ﺗﺎﺯﯾﺎﻧﻪ ﻭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ
ﻣﺮﺩ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ . ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻭ ﻗﻀﺎ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﻪ
ﺟﺎ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﻋﺮﺏ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﯿﭻ ﻣﻮﻟﯽ ﺍﯼ
ﺑﺎﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻨﺎﺻﺐ ﻭ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻧﻤﯽﺭﺳﯿﺪ .
ﺣﺠﺎﺝ ﺑﻦ ﯾﻮﺳﻒ ﺑﺮ ﺳﻌﯿﺪ ﺑﻦ ﺟﺒﯿﺮ ﮐﻪ ﺍﺯ
ﭘﺎﺭﺳﺎﺗﺮﯾﻦ ﻭ ﺁﮔﺎﻩ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻋﺼﺮ ﺧﻮﺩ
ﺑﻮﺩ ﻣﻨﺖ ﻣﯽﻧﻬﺎﺩ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺍﺯ
ﻣﻮﺍﻟﯽ ﺍﺳﺖ، ﭼﻨﺪﯼ ﺑﻪ ﻗﻀﺎ ﮐﻮﻓﻪ
ﮔﻤﺎﺭﺩﻩﺍﺳﺖ . ﻧﺰﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻭ
ﻣﻨﺎﺻﺐ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﺧﻮﺭ ﻣﻮﺍﻟﯽ ﻧﺒﻮﺩ؛ ﺯﯾﺮﺍ ﮐﻪ
ﺑﺎ ﺍﺻﻞ ﺳﯿﺎﺩﺕ ﻓﻄﺮﯼ ﻧﮋﺍﺩ ﻋﺮﺏ ﻣﻨﺎﻓﺎﺕ
ﺩﺍﺷﺖ

ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺍﺧﻠﯽ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﻣﺤﻠﯽ
ﮐﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﯽﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﺩﺧﺎﻟﺖ
ﻧﻤﯽﮐﺮﺩﻧﺪ .] ۱۷ [
ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ ﺍﻭﻝ ﺍﺳﻼﻣﯽ، ﺳﺮﺍﻥ ﻣﺤﻠﯽ ﻣﺴﻮﻟﯿﺖ
ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﺤﻼﺕ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ . ﭘﺲ
ﺍﺯ ﻓﺘﺢ ﯾﮏ ﻧﺎﺣﯿﻪ، ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭ ﭘﺎﺩﮔﺎﻥﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﮐﻦ
ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﺎ ﺧﻮﺩ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ ﯾﺎ
ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﯾﮑﯽ ﺷﻬﺮﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ. ﺩﺭ
ﺯﻣﺎﻥ ﻓﺘﺢ ﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻭ
ﺍﺩﻏﺎﻡ ﮐﻤﯽ ﺑﯿﻦ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﻣﺤﻠﯽ ﻭﺟﻮﺩ
ﺩﺍﺷﺖ . ﺍﯾﻦ ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﻫﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻭ ﻫﻢ
ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻠﻤﺎﯼ ﺯﺭﺗﺸﺘﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽﺷﺪ . ﺑﺎ
ﮔﺮﻭﯾﺪﻥ ﺯﺭﺗﺸﺘﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻤﺎﺱﻫﺎ ﺯﯾﺎﺩﺗﺮ ﺷﺪﻩ،
ﻭ ﻗﻮﺍﻧﯿﻨﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﯿﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺿﻊ ﺷﺪ .] ۱۸ [.
] ۱۷ [
ﺩﻟﯿﻞ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻋﻤﺮ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺨﻠﻮﻁ ﺷﺪﻥ
ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﺎ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺍﺻﻠﯽ
ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺍﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺘﺢ ﺑﻮﺩ: ) ۱ ( ﺑﺎﺩﯾﻪ ﻧﺸﯿﻨﺎﻥ ﺍﺯ
ﺁﺳﯿﺐ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺷﻮﻧﺪ ) ۲( ﺣﺎﮐﻤﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﺳﺎ ﻭ ﻧﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ
ﻧﻮﺍﺣﯽ ﻓﺘﺢ ﺷﺪﻩ ﻫﻤﮑﺎﺭﯼ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ
ﻣﺤﻠﯽ ﺗﺎ ﺟﺎﯼ ﻣﻤﮑﻦ ﭘﺮﯾﺸﺎﻥ ﻧﺸﻮﻧﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ
ﺩﻟﯿﻞ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺗﻼﺷﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﮔﺮﻭﺍﻧﺪﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺑﻪ
ﺍﺳﻼﻡ ﻧﮑﺮﺩﻩ )ﺑﮕﻔﺘﻪ ﻻﭘﺪﺍﺱ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻓﺘﺢ ﺍﻋﺮﺍﺏ
ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺩﯾﻨﯽ ﻋﺮﺑﯽ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ
ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ (، ﻭ ﻋﻼﻗﻪﺍﯼ ﺑﺮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺯﺩﻥ ﻧﻈﻢ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﯼ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ . ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ
ﺍﻋﺮﺍﺏ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺮﺩﻧﺪ . ] ۴۳ [
ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻌﺎﻭﯾﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﺳﮑﺎﻥ ﺩﺍﺋﻤﯽ
ﺑﺮﺧﯽ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪ . ] ۱۹ [
ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﮑﺮﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ
ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻫﻞ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻪ ﻣﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻋﻬﺪ ﻋﻤﺮ
) ﺍﻟﻌﻬﺪﺓ ﺍﻟﻌﻤﺮﯾﺔ ( ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﺮ
ﻧﺴﺒﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﯽﺷﻮﺩ . ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ
ﻣﺤﺪﻭﺩﯾﺖﻫﺎﯼ ﺑﺮ ﭘﻮﺷﺶ، ﺣﯿﻮﺍﻧﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ
ﺳﻮﺍﺭ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ، ﻭ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺤﻞﻫﺎﯼ
ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﯽﮐﻨﺪ . ﻋﻤﻮﻡ ﻣﻮﺭﺧﯿﻦ
ﻏﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﺩﻻﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﯾﻦ ﺍﻧﺘﺴﺎﺏ ﺭﺍ ﺟﻌﻠﯽ
ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ . ] ۴۴ ][ ۴۵ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺮﻧﺎﺭﺩ ﻟﻮﺋﯿﺲ ﺍﯾﻦ ﻣﺘﻦ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ
ﻧﺤﻮﻩ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﺪﺍ ﺳﺎﺯﯼ ﮔﺮﻭﻩ
ﻏﺎﻟﺐ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﯼ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ
ﻣﯽﮐﻨﺪ . ﻟﻮﺋﯿﺲ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﯼ
ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺍﻗﻠﯿﺖ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻧﯿﺎﺯ ﺑﻪ
ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺍﻣﻨﯿﺖ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ
ﺩﻟﯿﻞ ﻗﻮﺍﻧﯿﻨﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﻭﺿﻊ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ .
ﺍﻣﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻌﺪﯼ ﺍﯾﻦ ﻣﺤﺪﻭﺩﯾﺖﻫﺎﯼ ﺍﻣﻨﯿﺘﯽ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﯾﺖﻫﺎﯼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺗﻔﺴﯿﺮ
ﮐﺮﺩﻧﺪ . ] ۴۴ [
ﻻﭘﺪﺱ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ
ﻣﺎﻟﯿﺎﺕﻫﺎ ﻓﺸﺎﺭ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺑﺮ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭﺍﺭﺩ
ﻣﯽﮐﺮﺩ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﺍﻥ ﺣﺎﻟﺖ
ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﯼ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺗﺎ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺩﺭﺻﺪ
ﻣﺤﺼﻮﻟﺸﺎﻥ ﻣﯽﺭﺳﯿﺪ . ] ۴۶ [
ﺑﻌﻘﯿﺪﻩ ﻓﺮﺍﯼ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﻼﺫﺭﯼ ﻭ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ
ﻣﻘﺎﺩﯾﺮﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺷﻬﺮﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺫﮐﺮ
ﮐﺮﺩﻩﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﺁﻥ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ
ﻭ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎ
ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﯿﻢ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﮑﻨﯿﻢ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻧﺴﺒﯽ
ﺁﺑﺎﺩﯼ ﻭ ﺛﺮﻭﺕ ﺑﺨﺶﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﺍﺳﺖ . ] ۴۷ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﮑﺪﻭﻧﺎﻟﺪ، ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺘﺢ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺣﺪﯼ
ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺮﮐﺰﯼ ﺳﻘﻮﻃﯽ ﻭﺍﻗﻌﯽ
ﻧﺪﺍﺷﺖ، ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺧﺬ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕﻫﺎﯼ ﺷﺨﺼﯽ ﻭ
ﺯﻣﯿﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ . ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﻣﮑﺪﻭﻧﺎﻟﺪ
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕﻫﺎ ﺭﺍ ﻧﯿﺰ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮﺩﻧﺪ.
ﻣﮑﺪﻭﻧﺎﻟﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﻗﻮﻟﯽ ﺍﺯ ﯾﮏ ﮐﺸﯿﺶ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ
ﺭﺟﻮﻉ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺼﺮ
ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺭﺍ ﺳﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﮐﺮﺩﻧﺪ . ] ۴۸ [
ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺩﻭﺍﺭﺩ ﻟﻮﺗﺎﮎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ
ﺯﻣﺎﻥ ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ، ﻣﺎﻟﯿﺎﺕﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ
ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺗﺒﻌﯿﺾ ﺁﻣﯿﺰ ﺑﻮﺩ ﭼﻮﻥ ﻓﻘﻂ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ
) ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ( ﺭﺍ ﺍﺯ ﻏﯿﺮﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.
] ۴۹ [
ﻣﺎﺭﮎ ﮐﻮﺋﻦ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ
ﺫﻣﻪ ) ﺯﺭﺗﺸﺘﯿﺎﻥ، ﻣﺴﯿﺤﯿﺎﻥ ﻭ ﯾﻬﻮﺩﯾﺎﻥ ( ﻭﻇﯿﻔﻪﺍﯼ
ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺣﺎﺩﯾﺚ ﺧﯿﻠﯽ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺭﺩ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺁﻥ ﺟﻤﻼﺗﯽ
ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﺮ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻣﺮﮒ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ
ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﻤﺎﻥﻫﺎﯼ ﺑﺎ ﺍﻫﻞ
ﮐﺘﺎﺏ ﻭﻓﺎﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ، ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ
ﺁﻧﻬﺎ ﻧﮕﯿﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ
ﺑﺠﻨﮕﺪ .]۵۰ [
ﺭﻭﺍﻝ ﮐﻠﯽ ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻋﻘﺪ
ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺻﻠﺢ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻗﯿﺎﻡ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ. ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺭﺩ
ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﺎﺭﺱ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﮑﺮﺭﺍ ﺩﺭ
ﺁﻥ ﻗﯿﺎﻡ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﯿﺎﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ
ﺑﺎ ﺑﻘﯿﻪ ﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﮐﻠﯽ
ﺁﺭﺍﻡ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﺷﻮﺭﺵ ﮐﻮﭼﮏ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﺍﻓﺘﺎﺩ . ] ۱۴ [ ﻗﯿﺎﻡﻫﺎ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﯾﺰﺩﮔﺮﺩ
ﺯﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺭﺍﯾﺞ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﻫﺎﯼ ﻣﺤﻠﯽ
ﻗﻮﯼ ﻭ ﻣﮑﺮﺭ ﺑﻮﺩ . ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﻧﻮﺍﺣﯽ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﺷﻮﺭﺵ
ﮐﺮﺩﻧﺪ . ﺩﺭ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﻧﯿﺰ
ﻓﺮﺍﻫﻢ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ] ۱۳[ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﻗﺘﻞ ﻋﺜﻤﺎﻥ، ﻓﺘﺢ
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﭘﺎﺩﮔﺎﻥﻫﺎﯼ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ
ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻬﺖ ﺍﻃﻤﯿﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺧﺬ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩ. ] ۵۱ [ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺜﻤﺎﻥ ﻭ ﻋﻠﯽ
ﻗﯿﺎﻡﻫﺎﯼ ﻣﺤﻠﯽ ﻭ ﯾﺎ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ
ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺗﻼﻓﯽ ﻣﯽﺷﺪ . ] ۱۳ [
ﺗﻐﯿﯿﺮﯼ ﮐﻪ ﻋﻠﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻼﻓﺘﺶ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ
ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺟﻨﮕﺠﻮﯾﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻏﺎﺭﺕ ﻭ ﺍﺧﺬ
ﻏﻨﯿﻤﺖ ﻭ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺁﻥ ﻣﯿﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ
ﻣﻨﻊ ﮐﺮﺩ . ﺑﺠﺎﯼ ﺁﻥ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺍﺧﺬ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﻧﻪ ﻏﻨﯿﻤﺖ ﺟﻨﮕﯽ ﻭ ﺑﻪ ﻣﯿﺰﺍﻥ
ﺛﺎﺑﺘﯽ ﻣﯿﺎﻥ ﺟﻨﮕﺠﻮﯾﺎﻥ ﭘﺨﺶ ﻣﯽﮐﺮﺩ . ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﮔﺰﺍﺭﺷﯽ ﺍﯾﻦ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺧﺘﻼﻓﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﯿﺎﻥ
ﻋﻠﯽ ﻭ ﺧﻮﺍﺭﺝ ﭘﯿﺶ ﺁﻣﺪ. ] ۵۲[ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﯼ
ﻣﻨﺴﻮﺏ ﺑﻪ ﻋﻠﯽ، ﻧﺎﻣﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﮑﻮﻣﺖ
ﺻﺎﻟﺤﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮏ ﺍﺷﺘﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﻗﺮﺍﺭ
ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﺳﺖ .] ۵۳ [
ﺭﯾﭽﺎﺭﺩ ﻓﺮﺍﯼ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﻣﺤﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﻭﯾﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﻫﺎ
ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ
ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ
ﻣﺤﺮﮎ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ . ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻋﻤﻮﻣﺎ
ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺎﻟﯽ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺤﻠﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺩﻫﻘﺎﻧﺎﻥ ﻣﺤﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﻭﺍﮔﺰﺍﺭ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ،
ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﻗﯿﺎﻡﻫﺎﯼ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻗﯿﺎﻡ ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ ﺣﺎﮐﻤﺎﻥ ﺳﺘﻤﮕﺮ
ﻏﯿﺮﻋﺮﺏ ﺑﻮﺩ، ﺗﺎ ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ. ] ۱۳[
ﺯﺭﯾﻨﮑﻮﺏ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻮﺭﺵﻫﺎ ﻭ ﻗﯿﺎﻡﻫﺎ
ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻩ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻧﺒﻮﺩﻩ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮﺍﯼ
ﺳﺮ ﻓﺮﻭﺩ ﻧﯿﺎﻭﺭﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﮑﺮﺩﻥ
ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩ . ﺯﺭﯾﻦﮐﻮﺏ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ
ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺠﺰ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺸﺪﺕ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ
ﺗﻌﺎﻟﯿﻢ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺑﻘﯿﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﮐﯿﻨﻪ ﻭ ﻧﻔﺮﺕ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ . ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﻭ
ﺟﻨﮕﺠﻮﯾﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺣﺲ ﺗﺤﻘﯿﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻧﯿﺰ
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﭘﺴﺖ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﯽﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ .
] ۱۵ [
ﮐﻠﻮﺩ ﮐﺎﺋﻦ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﯼ
ﻣﻠﯽ ﮔﺮﺍﯾﺎﻧﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺪﺭﻥ، ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ
ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﻭ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ
ﻣﺘﺨﺎﺻﻢ ﺭﻓﺘﻪﺍﺳﺖ . ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﺍﯾﺸﺎﻥ، ﺍﮔﺮ ﭼﻪ
ﺧﻄﻮﻁ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻣﯿﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﻭ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺣﺎﻣﻼﻥ ﯾﮏ ﺳﻨﺖ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻭ
ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺴﻞ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ
ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﻗﯿﺎﻡﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﯾﯽ
ﺧﺎﺹ ﺍﺯ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﻭ ﻣﮑﺎﻥﻫﺎﯾﯽ ﺧﺎﺹ ﺍﺗﻔﺎﻕ
ﻣﯽﺍﻓﺘﺎﺩ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﯿﭽﮕﺎﻩ
ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻠﯽ ﮔﺮﺍﯾﺎﻧﻪ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻇﻬﻮﺭ ﺣﮑﻮﻣﺖﻫﺎﯼ ﻧﯿﻤﻪ ﻣﻠﯽ ﭘﺬﯾﺮﺍﯼ
ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ .
ﮐﺎﺋﻦ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺍﯾﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ
ﺑﺎ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﯿﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻧﺪ ﺭﺍ ﺭﺩ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ
ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻣﯽﺩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ
ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻗﺮﻭﻥ ﻭﺳﻄﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﮐﺜﺮﯾﺖ ﺳﻨﯽ ﺩﺍﺷﺖ .
] ۱۶ [
ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺭﺟﺎﯾﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ
ﺩﺭ ﭘﺬﯾﺮﺵ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﯾﮑﻨﻮﺍﺧﺖ ﻭ ﯾﮑﺴﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩ .
] ۵۴ [
ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﻫﻮﺭﺍﻧﯽ ﻭ ﺭﻭﺗﻮﻥ ﭘﺬﯾﺮﺵ ﺣﮑﻮﻣﺖ
ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﻟﯿﻞ
ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﮐﺜﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺣﺎﮐﻤﺸﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﯾﺎ
ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﻭ ﯾﺎ ﻋﺮﺏ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﻧﻤﯽﺩﺍﺩﻧﺪ؛ ﺍﺯ
ﻣﯿﺎﻥ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﻫﻤﯿﺖ
ﻣﯽﺩﺍﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﻣﻨﯿﺖ ﻭ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ
ﻣﯿﺰﺍﻥ ﻣﻌﻘﻮﻟﯽ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺧﺬ ﺷﻮﺩ؛ ﺗﻨﻬﺎ
ﺭﻭﺳﺎ ﻭ ﻃﺒﻘﻪﺍﯼ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻓﻌﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﯿﻮﻧﺪ
ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﺑﺮﺧﯽ
ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﯿﺎﻥ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎ
ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺭﻭﺳﺘﺎﻧﺸﯿﻨﺎﻥ ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﺭﻫﺒﺮﯼ ﺳﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩ
ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﯿﻠﯽ ﺍﺯ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ
ﻧﻤﯽﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ . ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ )ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﺍﻗﻠﯿﺖﻫﺎﯼ ﻣﺬﻫﺒﯽ ( ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﮑﻮﻣﺖ
ﺭﻓﺘﻨﺪ . ] ۳[
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﺎ ﺍﻗﻠﯿﺖﻫﺎﯼ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺍﺯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ
ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮﺩ. ] ۵۵[
ﺑﮕﻔﺘﻪ ﺭﯾﭽﺎﺭﺩ ﻓﺮﺍﯼ ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﻗﯿﺎﻡﻫﺎ، ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ
ﺍﻣﻮﯾﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﯾﮕﺮ ﺩﺭ ﺧﻄﺮ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﺣﮑﻮﻣﺖ
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩ .] ۱۳ [
ﻣﻮﺭﺧﺎﻥ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺍﺯ ﮐﺸﺘﺎﺭ ﻭ
ﺧﻮﻧﺮﯾﺰﯼ ﻋﺮﺑﺎﻥ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ . ] ۵۶ [
ﺑﮕﻔﺘﻪ ﺳﺘﭙﻨﯿﻨﺖ، ﺩﻭ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻣﺘﻀﺎﺩ ﺍﺯ ﺍﻭﻟﯿﻦ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﺎ ﺯﺭﺗﺸﺘﯿﺎﻥ ﺳﺎﮐﻦ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .
ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ ﭼﭙﺎﻭﻝ ﻣﺎﺩﯼ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﯼ
ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺻﺤﺒﺖ ﺍﺯ
ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬﺍﺭﯼ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻼﯾﻢ ﺍﻋﺮﺍﺏ
ﻣﯽﮐﻨﺪ . ﺳﺘﭙﻨﯿﻨﺖ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ
ﺣﻘﯿﻘﺖ ﭼﯿﺰﯼ ﻣﯿﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﺑﺎﺷﺪ . ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ
ﺍﺯ ﺑﺨﺶﻫﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ
ﻏﺎﺭﺕ ﯾﺎ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ، ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺯﺭﺗﺸﺘﯿﺎﻧﯽ ﮐﻪ
ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺭﺍ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ
ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺍﻣﻨﯿﺖ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺑﺪﻭﻥ ﺷﮏ
ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺍﺯ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻭ ﺍﺟﺒﺎﺭ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮﺵ ﺍﺳﻼﻡ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ - ﺍﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻨﮓﻫﺎ
ﺍﺳﺖ - ﺍﻣﺎ ﺑﮕﻔﺘﻪ ﺳﺘﭙﻨﯿﻨﺖ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺧﺸﻦ ﻧﺒﺎﯾﺪ
ﺍﻏﺮﺍﻕ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺣﺪﯼ ﮐﻪ ﻣﻼﯾﻤﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺍﻋﺮﺍﺏ
ﻧﺎﺩﯾﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ . ﻣﻼﯾﻤﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻫﻢ ﺭﯾﺸﻪ
ﺩﺭ ﺗﻌﻠﯿﻤﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻭ ﻫﻢ ﺗﻮﺟﯿﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ
ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺯﻫﺎﯼ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺮﺏ
ﮔﺴﺘﺮﺵ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﻏﯿﺮﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺗﺤﺖ
ﭘﻮﺷﺶ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﻫﻤﺮﺍﻫﯽ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ
ﻏﯿﺮﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺁﻥ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﺩﺍﺷﺖ

sinarv1

کاربر

ارسالها: 6789

#147 Posted: 1 Jan 2013 12:00

ساسانيان

ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ

ﮔﺮﺍﯾﺶ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻓﺮﺍﯾﻨﺪﯼ ﭘﯿﭽﯿﺪﻩ ﻭ
ﺗﺪﺭﯾﺠﯽ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻗﺮﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﻝ
ﺍﻧﺠﺎﻣﯿﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻣﯽﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ
ﺍﻧﮕﯿﺰﻩ ﻭ ﻧﯿﺮﻭ ﻣﺤﺮﮐﻪ ﺁﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻔﺎﻭﺕ
ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﺳﺖ. ﻓﺮﺍﯾﻨﺪ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺷﺪﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ
ﻣﺤﻤﺪ ﺩﺭ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ )ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺩﺭ
ﯾﻤﻦ ﺳﺎﮐﻦ ﺑﻮﺩﻧﺪ .( ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺍﻭﻟﯿﻦ
ﮔﺮﻭﻧﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ، ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﻭ ﺳﺮﺍﻥ
ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﮕﻔﺘﻪ ﺍﻟﺘﻮﻥ ﺩﺍﻧﯿﻞ ﺍﯾﻦ ﮔﺮﺍﯾﺶ
ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺳﻤﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺣﻔﻆ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻭ
ﺟﺎﯾﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﺳﺖ. ] ۲ [
ﭘﺬﯾﺮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺨﺶ ﯾﺎ
ﺗﻤﺎﻣﯽ ﯾﮏ ﺷﻬﺮ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻗﺰﻭﯾﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ
ﺷﺪﻩ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻧﺎﯾﺎﺏ ﺍﺳﺖ . ] ۵۷ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﻤﺎﯾﻮﻥ ﮐﺎﺗﻮﺯﯾﺎﻥ ، ﺍﺷﻐﺎﻝ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ
ﻃﻮﺭ ﺧﻮﺩﮐﺎﺭ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺬﻫﺐ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﻧﺸﺪ. ﭼﺮﺍ
ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺬﻫﺐ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭﯼ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺗﺴﺨﯿﺮ
ﮐﻪ ﺁﺳﺎﻥ ﻭ ﺳﺮﯾﻊ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﻭ ﻧﯿﻢ ﻃﻮﻝ
ﮐﺸﯿﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﻮﻧﺪ. ﺍﻭ
ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺟﺰﯾﻪ ﺭﺍ
ﺑﺮ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺷﺪﻥ ﻧﻮ ﮐﯿﺸﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ - ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ
ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﻣﻌﺎﻑ ﺑﻮﺩﻧﺪ - ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽﺩﺍﺩﻧﺪ . ﻭ ﺍﯾﻦ ﺧﻮﺩ
ﻏﯿﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﯾﺞ ﺑﻪ ﻣﺰﺍﯾﺎﯼ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﺍﻣﻨﯿﺘﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﭘﯽ ﺑﺮﺩﻧﺪ . ] ۵۸ [
ﺍﮐﺜﺮ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﻤﻠﻪ ﻫﯿﭻ ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻥ
ﻋﺮﺑﯽ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﻪ ﻣﯽﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﭼﻪ
ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﺤﻤﺪ ﺩﻗﯿﻘﺎً ﭼﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﻭ
ﺍﺳﻼﻡ ﭼﻪ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﻣﺮﺍﺳﻤﯽ ﺩﺍﺭﺩ . ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺭﻭ ﻋﻤﺪﺗﺎً
ﯾﺎ ﺩﺭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﯾﺎ
ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺘﺢ ﺷﻬﺮ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺩﺍﺩﻥ ﺟﺰﯾﻪ
ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺩﯾﻦ ﺧﻮﺩ ﺗﻦ ﺩﺍﺩﻧﺪ. ﺑﮕﻔﺘﻪ ﺍﻟﺘﻮﻥ ﺩﺍﻧﯿﻞ
ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺗﻼﺵ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﺮﻭﯾﺞ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ
ﻣﯿﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻣﻮﯾﺎﻥ ﺑﻮﺩ . ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ
ﻗﺘﯿﺒﻪ ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﺩﺭ ﻣﺎﻭﺭﺍﺀﺍﻟﻨﻬﺮ ﺑﺎ ﺗﺨﺮﯾﺐ
ﻣﮑﺎﻥﻫﺎﯼ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻣﺤﻠﯽ، ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ
ﺍﺟﺒﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﻌﯽ ﺩﺭ ﮔﺮﻭﺍﻧﺪﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ
ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩ ﺯﯾﺮﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺧﺮﻭﺝ
ﺍﺭﺗﺶ ﻋﺮﺏ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎﺯ ﻣﯽﮔﺸﺘﻨﺪ .
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻋﻤﻮﻡ ﻣﻮﺭﺧﯿﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ
ﮐﻠﯽ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺯﻭﺭ ﺩﺭ ﺗﺮﻭﯾﺞ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻗﺮﻭﻥ
ﺍﻭﻟﯿﻪ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﮐﻢ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩﯼ
ﻧﻈﯿﺮ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻗﺘﯿﺒﻪ ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺧﺎﺹ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .
ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻭ ﭘﯿﺮﻭﯼ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺯ
ﺩﯾﻨﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﯽﺩﺍﺩﻧﺪ. ﺍﻣﺎ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﭘﺮﺍﮐﻨﺪﻩ ﺍﺯ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺯﻭﺭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺁﺗﺸﮑﺪﻩﻫﺎ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺍﺭ
ﺁﻭﯾﺨﺘﻦ ﻣﻮﺑﺪﺍﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩﺍﺳﺖ . ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ
ﻣﻮﺭﺩ، ﺍﻧﮕﯿﺰﻩﻫﺎﯼ ﮔﺮﺍﯾﺶ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ، ﺍﻗﺘﺼﺎﯼ،
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺨﺼﯽ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﯽ
ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ. ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺯﺭﺗﺸﺘﯿﺎﻥ
ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﮐﻤﺘﺮﯼ ﻣﯽﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺍﻧﮕﯿﺰﻩﺍﯼ ﺑﺮﺍﯼ
ﮔﺮﻭﯾﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ. ) ﺍﯾﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ
ﮔﻔﺘﻪ ﺯﺭﯾﻦ ﮐﻮﺏ "ﻣﺠﻮﺱ ﻫﻢ ﺟﺰﯾﻪﺍﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ
ﺍﺳﻼﻣﯿﺎﻥ ﻣﯽﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺳﺒﮑﺘﺮ ﻭ ﺭﺍﺣﺘﺘﺮ
ﺍﺯ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺳﺮﺍﻧﻪﺍﯼ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ
ﺧﻮﯾﺶ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﻣﯽﺩﺍﺩﻧﺪ ". ] ۵۹ [( ﺍﻋﺮﺍﺏ
ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﮔﺮﻭﯾﺪﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺑﻪ
ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻘﺶ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ . ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺟﻤﻌﯿﺖ
ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻗﻢ ﺳﺎﮐﻦ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﻠﯿﻎ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ ﺁﻥ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ ﺷﯿﻌﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﺩﻧﺪ. ] ۲ ][۶۰ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺯﺭﯾﻦ ﮐﻮﺏ " ﻓﺘﺢ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ
ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﻧﺸﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺑﯿﻦ ﻣﺮﺩﻡ
ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ ﻓﺘﺢ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺯﻭﺭ ﺟﻨﮓ ﻧﺒﻮﺩ ﺧﺎﺻﻪ ﺩﺭ
ﺟﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻫﻞ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﯾﺎ ﺩﺭ ﺭﺩﯾﻒ ﺁﻥ - ﯾﻬﻮﺩ، ﻧﺼﺎﺭﺍ، ﻣﺠﻮﺱ ﻭ ﺻﺎﺋﺒﯿﻦ ...
ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﺤﺪﻭﺩﯾﺘﯽ ﮐﻪ ﺍﻫﻞ ﺯﻣﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺭﻟﺴﻼﻡ
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ، ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﻭ ﺁﺳﺎﯾﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺣﺪ
ﻣﻤﮑﻦ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﮐﺮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺪﺭﺕ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮﺩ
ﺑﺪﻭﻥ ﻧﻘﺾ ﻋﻬﺪﯼ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ ".] ۶۱ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺮﻧﺎﺭﺩ ﻟﻮﺋﯿﺲ ﺩﻟﯿﻞ ﺍﻓﻮﻝ ﺩﯾﻦ ﺯﺭﺗﺸﺘﯽ
ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﯿﺖ ﺯﺭﺗﺸﺘﯽ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ
ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ . ﺍﺯ ﺩﺳﺖ
ﺩﺍﺩﻥ ﺍﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ ﻭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ
ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﻣﻬﺎﺭﺕﻫﺎﯼ ﺧﯿﻠﯽ ﻗﻮﯼ
ﺑﻘﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﻬﻮﺩﯾﺎﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺩﻟﺴﺮﺩﯼ ﻭ ﮐﺎﻫﺶ
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺷﺪ . ﺯﺭﺗﺸﺘﯿﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻧﻘﺶ
ﮐﻤﺮﻧﮕﯽ ﺩﺭ ﺍﺣﯿﺎﯼ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻭ ﯾﺎ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ
ﺑﺎﺯﯼ ﮐﺮﺩﻧﺪ .] ۶۲ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺁﻣﻮﺭﺗﯽ، ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﯾﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ
ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻧﮑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﻋﻤﻞ ﺩﺍﺩﻧﺪ
ﻭﯾﮋﮔﯽ ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺗﯿﮑﯽ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﺍﯾﻦ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﯾﺪ
ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﺎ ﺩﺍﺩﻥ ﻣﺸﻮﻕﻫﺎﯼ
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻮﺭﺩ
ﻧﻈﺮﺷﺎﻥ ﺭﺳﯿﺪﻧﺪ .] ۶۳ [.
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺳﯿﺪ ﺣﺴﯿﻦ ﻧﺼﺮ، ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ
ﺯﯾﺎﺩ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﺑﺰﺭﮒ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻝ
ﺩﺭﻭﻧﯽ، ﻭ ﻧﻪ ﺯﻭﺭ ﻭ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺍﺳﺖ، ﺯﯾﺮﺍ ﺑﺎ
ﻓﺸﺎﺭ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻥ ﻣﺸﺎﺭﮐﺖ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺭﺍ
ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ . ] ۶۴ [
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻟﺘﻮﻥ ﺩﻧﯿﻞ، ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﺩﯾﮕﺮ
ﮔﺮﻭﯾﺪﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻘﺶ ﺻﻮﻓﯿﺎﻥ
ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ. ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﯼ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭﻭﻧﯽ
ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺻﻮﻓﯿﺎﻥ - ﻭ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺁﻥ
ﮔﺮﻭﯾﺪﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ - ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ

sinarv1

کاربر

ارسالها: 6789

#148 Posted: 1 Jan 2013 12:01

ساسانيان

ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ

ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺍﺯ ﻭﺍﮊﻩﻫﺎﯼ ﺟﺰﯾﻪ ﻭ ﺧﺮﺍﺝ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ. ﻣﺘﻮﻥ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﮐﻠﻤﻪ
ﺭﺍ ﺑﺠﺎﯼ ﻫﻢ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﯾﮏ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ،
ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺷﺪ . ] ۶۵ [
ﺗﺎﺭﯾﺨﭽﻪ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺟﺰﯾﻪ ﺑﺴﯿﺎﺭ
ﭘﯿﭽﯿﺪﻩﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎ ﭼﯿﺰﯼ ﮐﻪ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ
ﮐﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺍﺯ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎﯼ ﻓﺘﺢ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ. ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺍﺯ
ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻓﺎﺗﺤﺎﻥ ﺍﺛﺒﺎﺗﯽ ﻣﺎﺩﯼ ﺑﺮ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ
ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻓﺘﺢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ، ﻭ ﺍﺯ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ
ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻓﺮﺍﯾﻨﺪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺭﮊﯾﻢﻫﺎﯼ
ﻗﺒﻠﯽ ﻣﯽﺩﺍﺩﻧﺪ، ﺑﻮﺩ . ] ۶۶[ ﺑﮕﻔﺘﻪ ﻣﻮﺭﺧﯿﻦ
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ
ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﻭ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﯼ ﺭﻭﻡ ﺷﺮﻗﯽ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ
ﮐﺮﺩﻧﺪ؛ ﻭﺍﮊﻩ ﺟﺰﯾﻪ ﺍﺯ ﻭﺍﮊﻩ ﭘﻬﻠﻮﯼ ﮔﺰﯾﺘﮏ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻘﻪﻫﺎﯼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ
ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﯽﺷﺪ ﻭ ﺍﺷﺮﺍﻑ،
ﺭﻭﺣﺎﻧﯿﻮﻥ، ﺩﻫﻘﺎﻧﺎﻥ، ﻭ ﺩﺑﯿﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻌﺎﻑ ﺑﻮﺩﻧﺪ .
] ۶۵ [ ﮐﻠﻮﺩ ﮐﺎﺋﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻟﻐﺖ ﺭﯾﺸﻪ
ﺁﺭﺍﻣﯽ ﺩﺍﺭﺩ. ] ۶۶[ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﺒﻬﻢ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻪ
» ﺧﺮﺍﺝ« ﺩﺭ ﺁﯾﻪ ﻣﺆﻣﻨﻮﻥ ۷۲ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﺁﻥ ﺑﻪ »ﺟﺰﯾﻪ « ﺁﯾﻪ ﺗﻮﺑﻪ ۲۹ ﺍﺳﺖ » : ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺍﺯ
ﺍﻫﻞ ﮐﺘﺎﺏ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﺎﺯﭘﺴﯿﻦ ﺍﯾﻤﺎﻥ
ﻧﻤﯽﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺧﺪﺍ ﻭ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺍﺵ ﺣﺮﺍﻡ
ﮔﺮﺩﺍﻧﯿﺪﻩﺍﻧﺪ ﺣﺮﺍﻡ ﻧﻤﯽﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﺘﺪﯾﻦ ﺑﻪ ﺩﯾﻦ ﺣﻖ
ﻧﻤﯽﮔﺮﺩﻧﺪ ﮐﺎﺭﺯﺍﺭ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ]ﮐﻤﺎﻝ [ ﺧﻮﺍﺭﯼ ﺑﻪ
ﺩﺳﺖﺧﻮﺩ ﺟﺰﯾﻪ ﺩﻫﻨﺪ .« ﺑﮕﻔﺘﻪ ﭘﺎﻝ ﻫﮏ ﻭ ﮐﻠﻮﺩ
ﮐﺎﺋﻦ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﺷﮑﻞ ﺍﺧﺬ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺟﻤﻌﯽ ﺭﺍ
ﭘﯿﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﻧﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺑﺮ ﺗﮏ ﺗﮏ ﺍﻓﺮﺍﺩ
) ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺭﻭﺍﯾﺎﺕ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﮐﻪ
ﻣﯿﺰﺍﻥ ﺍﯾﻦ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﮐﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ
ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .( ] ۶۷ ][ ۶۶ [ ﭘﺎﻝ
ﻫﮏ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺑﺮ ﺗﮏ ﺗﮏ
ﺍﻓﺮﺍﺩ، ﻭ ﻧﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺟﻤﻌﯽ ﺍﺯ ﺗﺎﺛﯿﺮﺍﺕ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ
ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ . ﻣﻨﻄﻖ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ
ﺟﺰﯾﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﻮﺩﻥ ﻏﯿﺮﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻌﻬﺪ ﻓﺎﺗﺤﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺍﺯ
ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻼﺕ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﻮﺩ. ] ۶۸[
ﺗﻐﯿﯿﺮﯼ ﮐﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻩ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺍﯾﺠﺎﺩ
ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻋﺪﻡ ﺍﺟﺒﺎﺭ ﺍﻗﻠﯿﺖﻫﺎﯼ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ
ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺶ ﺑﻮﺩ . ] ۶۹ [ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ
ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﯿﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺟﺰﯾﻪ ﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ
ﺭﺍﺑﻄﻪﺍﯼ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺁﻥ ﺷﺨﺺ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻃﺒﻘﻪ
ﭘﺎﯾﯿﻦ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽﺩﺍﺩﻩﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ
ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺍﯾﻦ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺤﻘﯿﺮﺁﻣﯿﺰ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﺳﺖ .
] ۶۸ [ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺨﺶ ﺍﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺁﯾﻪ ۲۹ ﺳﻮﺭﻩ ﺗﻮﺑﻪ
» ﺑﺎ ﺧﻮﺍﺭﯼ ﺑﻪ ﺩﺳﺖﺧﻮﺩ ﺟﺰﯾﻪ ﺩﻫﻨﺪ« ﺑﺼﻮﺭﺕ
ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺑﮕﻮﻧﻪﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺮﺧﯽ
ﺍﺯ ﻣﻔﺴﺮﯾﻦ ﻣﺘﺎﺧﺮ ﺭﻭﺵﻫﺎﯼ ﺗﺤﻘﯿﺮﺁﻣﯿﺰﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺫﮐﺮ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ . ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ
ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﯾﻞ ﺍﺳﻼﻡ ﮐﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺩﺭ ﻗﺪﺭﺕ
ﺑﻮﺩ ﻭ ﺧﻄﺮﯼ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻧﻤﯽﮐﺮﺩ، ﻓﻘﻬﺎ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﯼ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ
ﻣﺎﻟﯽ ﻭ ﻋﻤﻠﯽ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺍﻫﻤﯿﺖ
ﻣﯽﺩﺍﺩﻧﺪ. ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺁﯾﻪ ۲۹ ﺳﻮﺭﻩ
ﺗﻮﺑﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻧﺶ ﭼﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﭼﻪ
ﮔﺮﻭﻩ ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﯿﺸﺪﻩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﺍﺳﺖ،
ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ
ﺯﺭﺗﺸﺘﯿﺎﻥ، ﯾﻬﻮﺩﯾﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﯿﺤﯿﺎﻥ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﯽﮐﺮﺩ .
]۷۰ ][ ۷۱ [
ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﯼ ﻓﺘﻮﺣﺎﺕ ﻣﺎﻟﯿﺎﺕ ﺍﮐﺜﺮﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺍﺟﻨﺎﺱ ﻭ
ﯾﺎ ﺑﺮﺩﻩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﯽﺷﺪ، ﻭ ﻧﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻮﻝ

sinarv1

کاربر

ارسالها: 6789

#149 Posted: 1 Jan 2013 12:03

ساسانيان

ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻭ ﮐﺘﺎﺑﺴﻮﺯﯼ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ

ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻌﯿﻦ ] ۷۳ [ ﻭ
ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﯿﻦ ﺯﺭﯾﻦ ﮐﻮﺏ ] ۷۴ [ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﮐﺘﺎﺑﺴﻮﺯﯼ ﺩﺭ
ﺟﻨﺪﯼ ﺷﺎﭘﻮﺭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺘﺢ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺳﺨﻦ
ﺭﺍﻧﺪﻩﺍﻧﺪ . ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻫﻤﻪ ﺍﯾﻦ
ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎﻥ، ﮐﺘﺎﺏ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺍﺑﻦ ﺧﻠﺪﻭﻥ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ
ﮐﺘﺎﺏ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﮐﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﺟﻬﺎﻥ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺪﺭﻥ ﺍﺳﺖ ] ۷۵ [، ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ
ﮐﺘﺎﺑﺴﻮﺯﯼ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﭼﻨﯿﻦ ﺁﻣﺪﻩﺍﺳﺖ :

ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﻠﺴﻠﻪﻫﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻭﻗﻔﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺮﺩﻧﺪ، ﺩﺭ
ﻣﯿﺎﻥ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﻋﻠﻮﻡ ﻋﻘﻠﯽ ﻧﻘﺶ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﺑﺎ
ﺍﻫﻤﯿﺘﯽ ﺍﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﺮﺩ . ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﻋﻠﻮﻡ
ﻋﻘﻠﯽ، ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺍﺳﮑﻨﺪﺭ ﺩﺍﺭﯾﻮﺵ ﺭﺍ ﮐﺸﺖ
ﻭ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﯼ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ
ﮔﺮﻓﺖ، ﺍﺯ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎﻥ ﺭﺳﯿﺪ . ﺩﺭ ﺁﻥ
ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻭ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﮕﻪ
ﺩﺍﺷﺖ . ﺑﺎ ﺍﯾﻨﺤﺎﻝ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ
ﻓﺘﺢ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ
ﮐﺘﺎﺏ ﻭ ﺟﺰﻭﺍﺕ ﻋﻠﻤﯽ ﺭﺳﯿﺪﻧﺪ؛ ﺳﻌﺪ ﺑﻦ
ﺍﺑﯽ ﻭﻗﺎﺹ ﺩﺭ ﻧﻮﺷﺘﻪﺍﯼ ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺧﻄﺎﺏ
ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﮐﺮﺩ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﻫﺪ ﺗﺎ ﺍﯾﻦ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﺑﻪ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻏﻨﯿﻤﺖ ﺟﻨﮕﯽ ﻣﯿﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ
ﺷﻮﺩ؛ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻋﻤﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺍﺩ : ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﺁﺏ ﺑﯿﺎﻧﺪﺍﺯ؛ ﺍﮔﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺖ
ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﯼ ﺩﺭﺳﺘﯽ ﺍﺳﺖ؛ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺎ
ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﯼ ﺑﻬﺘﺮﯼ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ
ﺍﺳﺖ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩﻩﺍﺳﺖ.
ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺏ ﯾﺎ ﺁﺗﺶ
ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﯿﺎﻥ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ
ﻣﺎ ﻧﺮﺳﯿﺪ .

ﻓﺮﺍﻧﺰ ﺭﺯﻧﺘﺎﻝ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺯﺑﺎﻧﻬﺎﯼ ﺳﺎﻣﯽ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ
ﻋﺮﺑﯽ ] ۷۷ [ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﯾﯿﻞ، ﺍﺳﻼﻡ ﺷﻨﺎﺱ ] ۷۸ [ ﻭ
ﻣﺘﺮﺟﻢ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﻘﺪﻣﻪ، ﺩﺭ ﭘﺎﻧﻮﺷﺖ ﺍﯾﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺑﻦ
ﺧﻠﺪﻭﻥ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ » ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺍﯾﺖ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﺯ ﯾﮏ
ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺁﻥ ﻋﻤﺮ ﺩﺳﺘﻮﺭ
ﻭﯾﺮﺍﻧﯽ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺍﺳﮑﻨﺪﺭﯾﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﺩ« ] ۷۹ [ .
ﺑﺮﻧﺎﺭﺩ ﻟﻮﺋﯿﺲ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪﺍﯼ ﺿﻤﻦ ﺑﯽ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ
ﮐﺘﺎﺑﺴﻮﺯﯼ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭ ﺍﺳﮑﻨﺪﺭﯾﻪ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺗﺸﺎﺑﻪ
ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺍﯾﺖ ﺍﺑﻦ ﺧﻠﺪﻭﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﯾﺘﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻘﻞ
ﺷﺪﻩ ﻋﻤﺮ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺍﺳﮑﻨﺪﺭﯾﻪ
ﺩﺍﺩﻩﺍﺳﺖ، ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ: »ﺗﺎﺭﯾﺨﻨﮕﺎﺭ ﻗﺮﻥ ﭼﻬﺎﺭﺩﻫﻢ،
ﺍﺑﻦ ﺧﻠﺪﻭﻥ، ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ
ﻭﯾﺮﺍﻥ ﮐﺮﺩﻥ ﯾﮏ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺧﻠﯿﻔﻪ
ﻋﻤﺮ ﻣﻄﺮﺡ ﮐﺮﺩﻩ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻭﯾﮋﮔﯽ ﻋﺎﻣﯿﺎﻧﻪ ﺁﻥ
ﺩﺍﺭﺩ
ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﺴﯿﻦ ﺯﺭﯾﻦ ﮐﻮﺏ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﻭ ﻗﺮﻥ ﺳﮑﻮﺕ
) ۱۳۳۶(، ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﮐﺘﺎﺑﺴﻮﺯﯼ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ
ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ :

ﺷﮏ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺠﻮﻡ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ
ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﻭ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪٔ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺁﺳﯿﺐ ﻓﻨﺎ
ﮔﺸﺘﻪﺍﺳﺖ . ﺍﯾﻦ ﺩﻋﻮﯼ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﯾﺨﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ
ﺣﺠﺖ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻗﺮﺍﺋﻦ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻧﯿﺰ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﺁﻥ ﺭﺍ
ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ . ﺑﺎ ﺍﯾﻨﻬﻤﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ
ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺏ ﺗﺮﺩﯾﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ . ﺍﯾﻦ ﺗﺮﺩﯾﺪ ﭼﻪ
ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ . ﺑﺮﺍﯼ ﻋﺮﺏ ﮐﻪ ﺟﺰ ﺑﺎ ﮐﻼﻡ ﺧﺪﺍ ﻫﯿﭻ
ﺳﺨﻦ ﺭﺍ ﻗﺪﺭ ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﺴﺖ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ
ﺁﻥ ﻣﺠﻮﺱ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﺰﺩ ﻭﯼ ﺩﺳﺖ ﮐﻢ
ﻣﺎﯾﻪ ﺿﻼﻝ ﺑﻮﺩ ﭼﻪ ﻓﺎﯾﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ
ﺁﻧﻬﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ؟ ﺩﺭ ﺁﯾﯿﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ
ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺧﻂ ﻭ ﮐﺘﺎﺑﺖ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻧﺎﺩﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ
ﭘﯿﺪﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻗﻮﻣﯽ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ
ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﻭ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻋﻼﻗﻪ
ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺗﻤﺎﻡ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﻨﺪ
ﮐﻪ ﻋﺮﺏ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺯ ﺍﺩﺏ
ﭘﻬﻠﻮﯼ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﺳﺖ ﻓﺎﯾﺪﻩﺍﯼ
ﻧﻤﯽﺑﺮﺩﻩﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺟﺎﯼ ﺷﮏ
ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﯾﺪﻩ ﺣﺮﻣﺖ ﻭ
ﺗﮑﺮﯾﻢ ﻧﻤﯽﺩﯾﺪﻩﺍﺳﺖ . ﺍﺯ ﺍﯾﻨﻬﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺩﺭ
ﺩﻭﺭﻩﺍﯼ ﮐﻪ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﻫﻨﺮ ﺑﻪ ﺗﻘﺮﯾﺐ ﺩﺭ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭ
ﻣﻮﺑﺪﺍﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩﺍﺳﺖ، ﺑﺎ ﺍﺯ ﻣﯿﺎﻥ ﺭﻓﺘﻦ
ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺩﯾﮕﺮ ﻣﻮﺟﺒﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﻘﺎﯼ
ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻗﯽ
ﻧﻤﯽﮔﺬﺍﺷﺘﻪﺍﺳﺖ . ﻣﮕﺮ ﻧﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ
ﺣﻤﻠﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ، ﻣﻮﺑﺪﺍﻥ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺩﯾﮕﺮ
ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﺣﯿﺜﯿﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﺎﺭ
ﻭﻣﺎﺭ ﻭ ﮐﺸﺘﻪ ﻭ ﺗﺒﺎﻩ ﮔﺮﺩﯾﺪﻧﺪ؟ ﺑﺎ ﮐﺸﺘﻪ
ﺷﺪﻥ ﻭ ﭘﺮﺍﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪﻥ ﺍﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﯿﺪﺍ ﺍﺳﺖ
ﮐﻪ ﺩﯾﮕﺮ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﺪﺭﺩ ﺍﻋﺮﺍﺏ
ﻧﯿﺰ ﻧﻤﯽﺧﻮﺭﺩﻩ ﻣﻮﺟﺒﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﻘﺎ ﻧﺪﺍﺷﺖ .

sinarv1

کاربر

ارسالها: 6789

#150 Posted: 1 Jan 2013 12:04

ساسانيان

ﺯﺭﯾﻨﮑﻮﺏ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﮐﺎﺭﻧﺎﻣﻪ ﺍﺳﻼﻡ ) ۱۳۴۸ (
ﮐﺘﺎﺑﺴﻮﺯﯼ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺩﺭ ﺗﯿﺴﻔﻮﻥ ﺭﺍ ﻧﻔﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ :

ﺭﻭﺍﯾﺘﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﺪﺍﺋﻦ ﺭﺍ
ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﻫﯿﭻ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﺪﺍﺭﺩ
ﻭ ﻣﺂﺧﺬ ﺁﻥ ﺗﺎﺯﻩﺍﺳﺖ .

ﺍﻭ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﺍﻥ )ﻣﻨﺘﺸﺮﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ
۱۳۷۳ ( ﺑﺎ ﺑﺎﺯ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺍﯾﻦ ﺍﻣﺮ ﮐﻪ ﺭﻭﺍﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺴﻮﺯﯼ ﺩﺭ
ﺗﯿﺴﻔﻮﻥ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻗﺪﻣﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ، ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺭﻭﺣﯿﺎﺕ
ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ ﻓﺎﺗﺤﺎﻥ، ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍ
ﻣﻨﺘﻔﯽ ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﺪ . ] ۸۳ [
ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ، ﺟﻠﺪ
ﺳﯿﺰﺩﻫﻢ، ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﮐﺘﺎﺑﺴﻮﺯﯼ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ
ﭼﻨﯿﻦ ﺁﻣﺪﻩ:

ﺣﻤﻠﻪ ﻋﺮﺏ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۶۴۱ ﻓﺮﺍ ﺭﺳﯿﺪ . ﻋﺮﺑﻬﺎ
ﺗﻌﺼﺐ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺑﻪ ﺧﺮﺝ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﻏﯿﺮ
ﻗﺮﺁﻧﯽ ﺑﻮﺩ ﺭﯾﺸﻪ ﮐﻦ ﮐﺮﺩﻧﺪ . ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎﯼ
ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺩﺭ ﻣﺘﺼﺮﻓﺎﺗﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﯿﺎﻥ ﺭﻓﺖ .
ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﻣﻬﺎﺟﻤﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﺑﺎﻭﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ
ﮐﻪ ﻣﺤﺘﻮﺍﯼ ﯾﮏ ﮐﺘﺎﺏ ﯾﺎ ﺑﺎ ﻗﺮﺁﻥ ﻫﻤﺨﻮﺍﻧﯽ
ﺩﺍﺭﺩ ﺍﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺗﺮ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺑﺪﺗﺮ ﺑﺎ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﻘﺪﺱ ﻫﻤﺨﻮﺍﻧﯽ ﻧﺪﺍﺭﺩ . ﺩﺭ ﻫﺮ
ﺩﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﺰﺍﻭﺭ ﻧﺎﺑﻮﺩﯼ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩ
ﺷﺪﻧﺪ . ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﺷﺪﻧﺪ .
ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﺏ ﺭﯾﺨﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﯾﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ
ﺳﻮﺯﺍﻧﺪﻧﺪ .

صفحه 15 از 40: « پیشین 1 ... 14 15 16 ... 39 40 پسین »

ایران /

Sassaniyan Dynasty | سلسله ساسانیان

برای دسترسی به این قسمت میبایست عضو انجمن شوید. درصورتیکه هم اکنون عضو انجمن هستید با استفاده از نام کاربری و کلمه عبور وارد انجمن شوید. در صورتیکه عضو نیستید با استفاده از این قسمت عضو شوید.

↑ بالا