صفحه 1 از 6: 1 2 3 4 5 6 پسین »

Lakestan | لک و لکستان

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#1 Posted: 23 Apr 2014 12:44

درود بر همه لک های ایران زمین

توضیحات:در این تاپیک موقعیت جغرافیایی،زبان،فرهنگ و آداب رسوم و مشاهیر مردم لکستان معرفی میشه

کلمات کلیدی:لک+زاگرس+کرمانشاه+لرستان+همدان+ایلام+زبان+بلوط+فرهنگ+زبان شناسی+پهلوی+کریم خان زند+سیمره+وند

ویرایش شده توسط: nisha2552

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#2 Posted: 23 Apr 2014 13:17

آشنایی با جغرافیای لکستان

کستان منطقه‌ای است پهناور و کوهستانی که با همة ویژگی‌های آداب ، رسوم و فرهنگ و هنر و سنت‌های کهن ، خصوصیات طبیعی ، آثار باستانی و تاریخی و غارهایی که دارای آثاری با تمدنهای بسیار کهن است و دره‌های سرسبز و چشمه‌های آب فراوان و کیفیت های مختلف دیگر تاکنون چنانچه باید شناخته نشده است.

منطقه لکستان که به صورت خطی منحنی در طول رودخانة سیمره یعنی از هگمتانه تا شوش بخشی از سرزمین امپراطوری بزرگ ایران باستان بوده و دوره‌های پرحوادث و فراز و نشیبی را پشت سر گذارده است و یادگارهای فراوانی از این دوران کهن را در داخل خود حفظ کرده است. این منطقه مانند سایر دیگر مناطق کشورمان در دورانهای گذشته با فروپاشی هر سلسله و روی کار آمدن حکومت های جدید حوادث و جریانهای زیادی را که بیانگر رویدادهای مهم تاریخی می باشد همراه دارد.

این خطه با تعویض حکمرانان گذشته به عنوان بخشی از سرزمین ایران به شمار می‌رفته که گاه زیر نظر ایالت اداره می‌شده‌ ، گاه خود مراکز ایالتهای بزرگی به شمار می‌رفته، شهرهای کهنی مانند مادهَسبذان ، مهرجانقذق ، صیمره، دره شهر ، سیروان، پِیت بوناکی (شهر دورة آشوریان در دره هلیلان) دینور، دلفان، نَشاء (ماهیدشت یا الشتر) و ... .

جغرافیای اصلی منطقه لکستان

جغرافیای اصلی منطقه لکستان دو طرف رودخانة باستانی سیمره می‌باشد که در غرب کشورمان واقع است. حدود این ناحیه را طول و عرض جغرافیایی درة طولانی سیمره تشکیل می دهد، منطقه سیمره از استان همدان شروع و انتهای آن تا شوش در استان خوزستان را در بر می‌گیرد .

لکستان از شمال محدود است به استان همدان که تقریباً یک ششم از خاک این استان را شامل می‌گردد. از سمت جنوب به کبیرکوه در استان ایلام و جلگه‌ دزفول تا شوش در شمال خوزستان را در بر می‌گیرد. از سمت غرب محدود است به استان کرمانشاه که حدود چهل درصد از خاک استان کرمانشاه را در بردارد . از سمت شرق به استان لرستان محدود و حدود شصت و پنج درصد از خاک استان لرستان را در بر می‌گیرد.

به طور کلی چهل درصد از جمعیت استان کرمانشاه لک هستند. که شامل شهرهای کرمانشاه ، هرسین، صحنه، بیستون، کنگاور، و بخشهایی مانند فیروزآباد ، درود فرامان،هوزمانن،جلالوند،پایروند و چند بخش دیگر است .
امروزه به علت مهاجرت بیشتر جمعیت لکها در شهر کرمانشاه زندگی می‌کنند.

حدود مرز میان کردهای کرمانشاه و لکهای درة سیمره را می‌توان شمال شرقی شهر کرمانشاه تعیین کرد . در جنوب شرقی شهر کرمانشاه ، روستای باغطیخون در 33 کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمانشاه ، مرز بین لک زبانها و کردها می‌باشد .

حتی در دل روستاهای کُرد یا لُر زبان در مناطق بختیاری برخی روستاهای لک زبان نیز وجود دارد .
محمد سهرابی می‌نویسد: « بخش میانی سلسله جبال زاگرس در غرب فلات بزرگ ایران یعنی همانجایی که هم اکنون سرزمین لرستان و لکستان در آن واقع شده است به دلیل برخوردار بودن از شرایط مناسب زیستی از قدیمی‌ترین مراکز سکونت انسان به شمار می‌رود و به همین جهت امروزه از نظر باستان شناسی در میان سایر نقاط دنیا از اهمیت و جایگاه ممتازی برخوردار است . این ناحیه در طول تاریخ آسیای غربی نقش مهمی در زندگی اقتصادی، سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و هنری و به طور کلی تمدن بشری ایفا نموده است. به طوریکه از نظر ارتباطی همواره حلقه اتصال شرق به غرب بوده و از طریق دشتهای نه چندان وسیع و دره‌ها و معابر تنگ کوهستانی به ویژه دره رود دیاله ، دشت زهاب و جادة باستانی بغداد ـ کرمانشاه و دشت حاصلخیز و متمدن بین‌النهرین را به شرق ایران و آسیای مرکزی متصل نموده است».

«سرزمین لک نشین به صورت خطی منحنی در طول‌ رودخانة سیمره از سر منشأ آن از جنوب هگمتانه شروع و تا انتهای آن یعنی شمال خوزستان ادامه دارد . در گذشته لکها به طوایف وند شهرت داشتند و طایفه زند در زمرة طایفه‌های لک به شمار می‌آمدند ، اینان به دنبال سفرشاه عباس اول صفوی به لرستان و قیام شاهوردیخان اتابک ناگزیر به ترک لرستان و لکستان شدند . در این کوچ اجباری بسیاری از طوایف لک آواره دشتها و صحراهای ایران جنوبی و مرکزی شدند و پس از کوچ اجباری روزگار تیمور این مهاجرت در لکستان و لرستان و بافت طوایف آن به سختی مؤثر افتاد.»

عبدالله شهبازی در کتاب مقدمه‌ای بر شناخت ایلات و عشایر ایران می‌نویسند : «ایلات و طوایف لک در شمال و شمال باختری لرستان سکونت دارند و سرزمین لک نشین به صورت خط منحنی در طول درة رودخانة سیمره میان بروجرد، جنوب همدان، نهاوند ، خرم‌آباد ، کرمانشاه ، ایلام و شمال خوزستان قرار گرفته است.

لکها شامل طوایفی چون سلسله، دلفان، باجلان و رمافی می‌باشند . برخی محققین طوایفی چون کلهر را نیز لک به حساب می‌آورند».

ادوار پولاک جهانگرد اتریشی در اشاره‌ای که به لرستان و لکستان دارد، تقسیم‌بندی قومی سکنه‌ی ایران را به 18 گروه طبقه‌بندی می‌کند. ابتدا از ساکنان اولیه ایران یعنی فارسها و مادها نام می‌برد و گبرهای یزد و کرمان را نمونه‌ فارس‌ها می‌شمارد و لرها و لک‌ها را با فارسها نزدیک‌تر می‌داند.

خانم فریا استارک در کتاب سفرنامة خود که در سفر به الموت ، لرستان و ایلام آن را به رشته تحریر درآورده است می‌نویسد: «در بین راه ایوان غرب و مرز عراق از لکها یعنی ساکنان آن طرف سیمره حکایت کرده و از چهار زن جنگجو و نترس آنان به نام قدم‌خیر قلاوند زنی جسور و زیبا ، نازی خانم بیرانوند و غزی الشتری خواهر مهر علی خان حسنوند نام برده و گفته است این آخری بعد از آنکه شوهرش او را طلاق داد دست به خودکشی زده و چهارمی را نیز کاکلی اهل کلیایی ذکر کرده که چون مردی را هماورد خود ندیده ازدواج نکرده و دختر از دنیا رفته است».

اقلیم پهناور و گستردة قابل توجه سرزمین لکستان در چرخة شناخت هویت مناطق مختلف جهان از سالیانی دور مورد توجه و خاور شناسان جستجوگر بوده و همین سامان از یکصد سال پیش به علت کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی که به وسیله هیأت‌های علمی مختلف به عمل آمد و به دنبال کشف مفرغ‌های آن در سراسر گیتی شهرتی بسزا یافته است،

در اکثر آثار محققین جهان نام قوم لک و پیشینه تاریخی آن همیشه مورد نظر بوده است و در این باره مطالبی به رشته تحریر درآمده است. در گذشته لکستان جزء پهله ایلام کهن بوده و یکی از ایالت‌های مهم دولت عیلام بوده است . لکستان با نام زاگرس عجین است، منطقه‌ای که محل اجداد آنها یعنی کاسیان بوده است.
آیت محمدی می‌نویسد: «طوایفی لکی که در قم ساکن هستند همان طوایفی می‌باشند که به همراه خاندان زند به شیراز رفتند و پس از تسخیر شیراز توسط حکام خیانتکار قاجار به نقاط مختلف کشور کوچانده شدند ، عده‌ای زیادی از آنها نیز به مناطق اصلی خود در استانهای ایلام ـ کرمانشاه و لرستان بازگشتند.

اینکه لکها چه طوایفی هستند و در کجا ساکن هستند باید گفت که خود قوم لک یکی از اقوام کهن ایران است که در مناطق مرکزی زاگرس ، شمال و جنوب آن بین استانهای همدان ، کرمانشاه ، لرستان ، ایلام و شمال خوزستان قرار دارند و به آن لکستان می‌گویند ، که شامل شهرهایی چون اسد‌آباد ، نهاوند ، توسیرکان ، کرمانشاه ، هرسین ، صحنه ، کنگاور ، ملایر ، بروجرد ، نور‌آباد ، الشتر ، کوهدشت ، خرم‌آباد ، رومشکان ، جلالوند ، هلیلان و دره‌شهر قرار دارند ،

این مردمان زبانی مخصوص به نام لکی دارند که از نظر ریشه‌‌ای با گویشهای کلهری ، لری ، اورامی‌ ، کرمانجی و بختیاری یک ریشه‌ای مشترک دارند».

تمامی طوایف و تیره‌های وابسته به شاخة زبان لک پسوند وند و زند دارند که ممکن است طوایفی «چون لر» این پسوند را داشته اما با گویشهای دیگری تکلم کنند که ناشی از مهاجرت آنها به نقاط دیگر و تأثیر از گویشها و لهجه‌های آن مناطق می‌باشند .

مردوخ در‌خصوص معرفی طوایف لک می‌نویسد: « این تیره هم پنج شعبه‌اند: سلسله‌ ، دلفان ، طرهان ، دالوند که اکثراً شیعه‌اند . در خانقین و خرم‌آباد ، الشتر و محال لرستان سکونت دارند، در کلیایی، همدان، اصفهان و در بین (دولت‌آباد و سلطان‌آباد ) و اطراف سنه دژ (سنندج ) ، اسپند آباد ... هم هستند، در فضای سلماس آذربایجان هم هستند گویا از شیراز به آنجا آمده‌اند».

بارون دوبد در سفرنامة خود در‌خصوص طوایف پشتکوه (ایلام) و پیشکوه (لرستان ) می‌نویسد: «طوایف سلسله و دلفان در پیشکوه که لک هستند جمعیت آنها را حدود 140 هزار نفر می‌باشند گرچه طایفه دلفان نصف بیشتر را تشکیل داده ولی طوایف سلسله پر‌قدرت‌تر و احتمالاً سرکش‌تر به حساب می‌آیند . تعداد جمعیت لرها به 20 هزار نفر می‌رسند که به نظر ما خیلی ناچیز می‌آیند ، همچنین در جلگه هرو بین بروجرد و خرم‌آباد دو طایفه باجلان و بیرانوند که هر دو از خانوده‌های لک هستند سکونت دارند .

طوایف پشتکوه ( ایلام ) که عنوان فیلی دارند از طوایف پیشکوه کم جمعیت‌ترند، ماژور راولینسون آنها را دوازده هزار نفر خانوار رقم زده است که آنها مرکب‌اند از: کردها، لک‌ها چون دیناروند ، مرشدوند ، خزل ، شوهان ، کلهر ، بدرانی و مهکی»

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#3 Posted: 23 Apr 2014 13:37

"قوم لک" در گذر تاریخ

"تحقیق درباره ریشه و گویش و آئین و فرهنگ "قوم لک" نیز نیازمند آگاهی کامل از تاریخ اقوام ایرانی و اقوام قدیمی کُرد و آیین هایی نظیر میترایی، زرتشتی، مانوی، مزدکی و همچنین آگاهی از زبان هایی نظیر پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی است. به همین دلیل تا امروز کتابی جامع درباره این قوم به چاپ نرسیده است، که همه زمینه ها را شامل شود و بتواند اطلاعاتی جامع را در این زمینه ارائه کند."

"قوم لک" یکی از اقوام قدیمی است که زیستگاه تاریخی آن مناطق بین استان های همدان، کرمانشاه، ایلام و لرستان بوده و به "لکستان" معروف است. لک ها به گویشی ویژه به نام "گویش لکی" صحبت می کنند

نام "قوم لک" در گذشته های بسیار دور نیز دیده می شود و به دلایلی از جمله فعالیت هایشان بر ضد حکومت های گذشته، تحرکات آنها در مناطق اطراف "لکستان"، دامداری، تغییر و تحولات حکومتی در مناطق وسیعی پراکنده شده اند، همچنین به وسیله حکومت عثمانی و سلسله های حاکم بر ایران و به ویژه حکومت های صفویه و قاجاریه بسیاری از آنها آواره شده اند.

همچنین "کریم خان زند" در دوران حکومت خود (1779-1747) بخشی از "قوم لک" و به ویژه خانواده های سربازانش را به مناطق جنوبی ایران فرستاد، به همین دلیل "قوم لک" را می توان در بیشتر مناطق ایران و دیگر مناطق کردنشین کشورهای همسایه و چند منطقه در جنوب آنکارا مشاهده کرد.
بررسی و نوشتن داستان چگونگی پراکنده شدن این قوم نیازمند پژوهشی میدانی و تحقیقی کامل و مفصل است. پژوهشی در این حد نیز نیازمند کار گروهی و حمایت های مادی و معنوی دولت است و در غیر این صورت نمی توان انتظار نتایجی مطلوب را در این زمینه داشت.
همچنین تحقیق درباره ریشه و گویش و آئین و فرهنگ "قوم لک" نیز نیازمند آگاهی کامل از تاریخ اقوام ایرانی و اقوام قدیمی کُرد و آیین هایی نظیر میترایی، زرتشتی، مانوی، مزدکی و همچنین آگاهی از زبان هایی نظیر پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی است. به همین دلیل تا امروز کتابی جامع درباره این قوم به چاپ نرسیده است، که همه زمینه ها را شامل شود و بتواند اطلاعاتی جامع را در این زمینه ارائه کند.

كاسيان اجداد قوم لك:

يكي از اقوام ايران باستان كه در دامنه‌هاي زاگرس و درة سيمره سكونت داشته‌اند دولت متمدن كاسيان بوده است، اين قوم بيش از 500 سال در بين‌النهرين سلطنت كرده‌اند. عده‌اي كثيري از محققين مكان اصلي كاسي‌ها را كوههاي زاگرس در شمال و غرب لرستان يعني لكستان مي‌دانند . عيلامي‌ها به اين قوم كاسي و آشوريان آنان را با نام كاشو مي‌شناختند . رئيس اين قوم «گانداش» نام داشت . آثار زيادي از اين قوم در مناطق زاگرس و درة سيمره در شهرهايي چون نهاوند ، هرسين ، نور‌آباد ، خاوه ، الشتر، كوهدشت و ... به دست آمده است و اين آثار نشان مي‌دهد كه به احتمال زياد كاسيان همان اجداد قوم كهن لك هستند .

ویرایش شده توسط: nisha2552

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#4 Posted: 23 Apr 2014 13:51

ریشه تاریخ قوم لک

تاریخ تمدن ریشه و پیشینه قوم لک و ارتباط فرهنگی و زبانی عمیق و منبع ریشه ای از بومیان ایران,عیلام,کاسی,لولوبی و تاثیراتی که در تکامل رساندن اقوام بومی ایران چون مادها گذارد و موجودیت عمیق اش از تمدن هایی که در طول بستر رود سیمره پایه گذاری شد و اقوام بسیاری را از نظر فرهنگی و علوم ارتباطی تغذیه نمود.حال از قوم لک بطور بسیار محدود از هرانچه که بدست امده چون پیشینه تمدنی و زبانی,محدوده مرزی و مکانی گردامده ی هم,به مثال لکستان,تحقیقاتی در مورد اظهارات و نکته هایی که در مورد چگونگی موجودیت کلی این قوم شده را تکیه بر مستندات برامده از اثار(شهر سیمره)و اشاره محدود در کتب تاریخی,مورد تحقیق و عمل گذاردن حقایق بر بجای خویش را اهمیت دادیم تا هرانچه که ناباوری های بر این قوم با تمدن مثال زده اند رد نموده تا حقیقت هستی اش اشکار رخ نمایی کند

لازم به ذکر است که محتوای این مطلب برامده ی تحقیقاتی است در مورد ریشه یابی تاریخ تمدن قوم لک در طول تاریخ باستانی که سعی شده دلایلی در ان بکار گرفته شود که مهمترین تکیه گاه اسنادی ان مطالعه تاریخ دیگر ملل می باشد.و توجه داشته باشید که محتوای این مطلب تکیه بر دلایلی است که قصد کوچک شماردن و توهین بر تاریخ و تخریب فرهنگ هیچگونه شخصیت و فرد و قومی به مانند قوم کرد را ندارد و با گویای واقعیت های حقیقی ان قوم هیچگونه تحقیر و سو قصدی در ان نیست و تنها دلایلی اند بر روشن ساختن افکار ناباوری ها بر قو لک.و نکته دیگر در انست که منظور از قوم کرد.کرد های کردستان نشین میباشد نه کرد های ایلام.چرا که برای بیان نمودن و توصیف ریشه قوم کرد ایلامی خود مطلبی جداگانه را می طلبد

از هر انچه که از تحقیقات مجموعه ی بیلانگاه برامده است سعی گشته که اصالت موجودیت به واقع لک و قوم لک را بطور خلاصه اما عمیق از شک و تردید ها برون اورند

قبل از پرداختن به موضوع اصلی لطفا مقدمه ای در مورد تمامی اظهارات مختلف و گوناگون اعم از شکل گیری قوم لک و زبان و گویش اش تاکنون پیشینه ای عمیق و به واقع به تکامل نرسانده اند و تنها حدودی اظهارات یا نظرات محدود به سکونت و طوایف این قوم سخن بعمل اورده اند و یا رایزنی هایی که براورد ان موافق ها و مخالفت ها - تبعیض ها و مثالها - عقاید متفاوت بومیان مناطق لک زبان مبنی بر کرد ریشه بودنشان یا از ماد یا از قوم لر و بلعکس را به دنبال داشته است.
که این اظهارات مختلف در نوع خود بسیارند و همگی در حد و اندازه هایی ز افکاری برامده اند که ناشی از که همه ریشه در ضعف اطلاعاتی دارند.و انکه تاریخ و تمدن و ریشه قوم لک بدرستی مورد تحقیق و کشف حقایق نگردیده و ضعف شدید در بنیه تحقیقات بومی که دستاورد ان حاوی هیچ اثر یا شی یا کتبی از پیشینگان قوم لک که مطعلق به تاریخ دوران تمدن اولیه بشری تا به امروز باشد بدست نیامده که عامل بروز ناباوری هایست که طغیان سیل هجومی را چون سرپوشی بر حقایق هستی و موجودیت تمدن ریشه داران لک زبان گشته و حقایق هویتی این قوم را در خود فرو بسته است. از این رو از طرف صاحب نظران بومی و غیر هرانچه که تا به امروز در مورد چگونگی تاریخ و ریشه قوم لک اذعان داشته اند هیچکدام تیکه گاه اثری و دلایل تاریخی و باستانی ارائه نشده است و از این رو این اظهارات که از خامیت های اموزه های تاریخی است در میان عامه مردمان رواج پیدا کرده و هر کدام از این موضوعات بر افکار مردمان بومی و غیر بطور مختلف اثرات مخربی از لحاظ بروز و شروع تبعیض ها و جنگ و نزاع های ضد فرهنگی قوم و قبیله ای و کوچه و بازاری خود را نمایان ساخته است.و در بعضی از موارد این محدودیت های سردرگمی تاریخی و گاه تا جایی پیش رفته که ناچار عده ای نیز از روی نا اگاهی های تاریخ و تمدنی که عموما رنگ بی اگاهی و علمی و ضعف در مطالعه را به خود دارند. خود را لک اما کرد زاده دانسته اند به مثال سرایندگان اشعار بومی و حماسی بصورت موسیقیایی با مضمون اشعار را در میانه مردمان رواج داده که تکه ای از این اشعار چنین است(لک ام کردزاده نواده ی ماد ام)-که حال اگر مقدمه های بالا را درک کرده باشید در این موارد توضیح داده شد که همه از روی کمی اموزه های دانشگونه و نااگاهی های مطالعات تاریخی و باستانی سرچشمه میگیرند.

حال برای جمع کثیری از بومیان لک زبان سوالیست که ایا چرا فردی از قومی به مانند لک که خود دارای تاریخ و تمدنی هستند به موازات تاریخ ایلامیان-و در طرف دیگر از تاریخ و تمدن مادیان و کردان نیز که در ان محدودیت اثاری و اطلاعی بسیار است و هیچگونه اطلاعات مستندی و استنادی موجود نیست.و از لحاظ تنه هویتی مستندات تاریخی برای امروزیان محدودند حال اینگونه لک زادگان بنا بر چگونه تکیه گاه حقیقی تاریخی خویش را از ریشگان تنه این دو قوم می دانند و چرا عده ای از بومیان این قوم باید خود را از زادگان قومی بدانند که از خود هیچ منبع تاریخی استناد و مستندات اثاری و کتبی که منبع اطلاعاتی هستند از پیشینیان خود ندارند.بر ما واضح است که همانگونه که از تاریخ و تمدن قوم لک هیچگونه اثری برجای نمانده به همان موازات از تاریخ تمدن قوم کرد و مادها نیز هیچگونه اثری چون کتب تاریخ-دانشمندان-اخترشناسان-طبیبان-اثر طاقی و سنگی(غیر از اثار امروز چون طاق بستان و بیستون و غیره که متلق به تاریخ پارسیان است)-جنگاوری ها-اثراتی محدوت در تاریخ و کتب دیگر ملل باستانی-بر جای نمانده است و در مورد تاریخ تمدن قوم ماد و چگونگی پادشاهی و شکل گیری و اثار و شواهد که بسیار محدودند نمیتوان نتیجه گیری مبنی بر ارتباط این دو قوم به مادیان گرفت و هیچگونه ازمایشات ژنیتیکی نیز در بین این سه مورد انجام نگردیده که ارتباطی را نشان دهند.و ایا تاکنون اینان در نزد خود در این مورد اندیشیده اند که با تمامی این محدودیت ها چگونه تاریخ خود را به یکدیگر و به مادیان مرتبط میسازند و حال با درصد بیشتر اطلاعاتی که از تمدن عیلامیان و تمدن های هم دوره که در تاریخ دیگر ملل برامده چگونه در مورد ریشه خود نتیجه گیری و خود را از کرد و مادها دانستند.

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#5 Posted: 23 Apr 2014 13:55

ریشه تاریخ قوم لک ۲

بهتر است در گام نخست این اظهارات را توجه کنید که مقدمه ایست بر ریشه یابی قوم لک

به مثال از اغازین تجمع این قوم در محدوده هایی لک نشین امروزی مثال و اذعان داشتند که در زمان گرد هم شدن قبایل این قوم در مکانی خاص تعدادشان به صدهزار محدود می شده و بخاطر این امکان بر انان لک (به معنای صد هزار) مثال و تفسیر بر دیگران زده اند و یا اظهار داشتند مبنی بر مادر بودن زبان لکی بر تمامی زبان های بومی ایرانی.
و یا در مورد چگونگی لهجه و کلماتی خاص و بکار گرفته که اظهاراتی متفاوت و مخالف و موافق را با خود به همراه داشته است.و یا اظهار داشته اند که زبان لک بنیه و پایه تمامی دیگر زبان ملل باستانی ایران را در خود دارد که از این رو دلیلی گشته و اورده اند که قوم لک ریشه ایی ماد و اریایی داشته و گاه کرد را از لک و بلعکس بعمل اوردند.در گرداگردی اینگونه اظهارات تبعیض ها حس برتری ها و یا محدودیت های اطلاعاتی و ضعف علمی در میانه عامه که نکاتی برامده مبنی بر تحقیر قومیت و برتری بر دیگر که کاملا از احساساتی برامده که همه نشان از ضعف بنیه اطلاعاتی و فرهنگی دارند.چرا که از هرانچه تاریخ بدست ما رسانده نشان از ان دارد که در تکامل رساندن زبان های اقوام مختلف تمامی پایه زبان ها تاثیر بجای خود را گذاشته اند زیرا که در تاریخ اولیه پیدایش زبان. انسان ها و تیره های قومی اغلب کوچ رو بودند و در هر سرزمین که سکونت می گزیدند در به تکامل رسانیدن زبان ان سرزمین و مناطق تاثیر بسزایی می گذاشتند.پس زبان اقوام کرد ایلامی و لر و لک تا انجایی که تاریخی بیان دارد همگی ریشه ای هماهنگ دارند.چرا که این سه قوم در دوران چند هزار ساله موجودیت تمدن شان به مثال چون تمدن ماسپاتان (ماسبذان) در کناره ی رود سیمره در گرد هم پادشاهی هایی را و بنیه یک تمدن را دارا بودند.که قسمت لک نشین این سرزمین باستانی معروفیتی بنام لکستان امروزی به همسایگی چهار گونه ملل زبانی متعدد و میانه ای با یک مرز با چهار استان است

در مطلب ریشه قوم لر ذکر گشت که در طول دوره های رشد تکاملی در رویه کوچ روی بشری تمامی اقوام در انگاه که بر هم می رسیدند بر یکدگر تاثیراتی فرهنگی و زبانی می گذاردند.گفته شد که در دوره ای که کاسیان با روند کوچ روی به کناره دریای خزر که رسیدند و دورانی را گذراندند و در انوقت که بند کیش خود را بربستند و تا کوچ خود را تا زاگرس ادامه دهند یکی از قوم های زیر مجموعه بنام کاسپین ها تصمیم بر ماندن در سرزمین کناره خزر گرفتند(کاسپیان-تاثیر بر دریای خزر) و حال کاسیان در گذر از منطقه قزوین(کسپین) که نام خویش را بر ان منطقه نهادند و در زمانی که به همدان رسیدند اولین تختگاه خود را در همدان به نام (اکسیان) بر نهادند و در زمانی که قرن ها از تاریخ تمدن زیستشان در سرزمین زاگرس گذشت زیر مجموعه ی دیگری را از خود بنام کاسیت ها(لران بختیاری) بر قسمت و جنوبی حکومتشان حاکم دیدند.و در قسمت لرستان باستانی قوم دیگر از کاسیان را با عنوان کارکاشی یا کاشوها عنوان کردند که مهارت بسیار خاصی در سنگ تراشی و نماکاری سنگ و برش سنگ ها ساختمانی داشتند.این موضوع به ان معنا اشاره دارد که این قوم نیز به مانند اقوام دیگر در میانه عام خود زیر مجموعه های ریشه داشتند و هر کدام بنا بر حرفه و توان خود در قسمتی از فعالیت ها حکومتی حضور داشتند که این زیر مجموعه ها خود در طول تاریخ دارای ریشه ای تاریخی و قومی با تمدانه از ریشه کاسی عیلامی و بومی ایرانی تبار گشتند و خود را به سوی تکامل فرهنگی و اجتماعی کشانیدند که ما امروزه این نتیجه گان را به قوم لر و لک و کرد ایلامی تبار می شناسیم.بطور یقین قوم لک چون کاسیت ها کاسپین ها کاسیت ها کاشو یا کارکاشی ها یکی از شاخه های مهم تیره ای برامده کاسیان بودند که در دوره های که در مطلب ریشه قوم لر توضیح داده شد با بومیان ایرانی تبار عیلامی ها لولوبی ها از تمامی الحاظ امیختگی داشته که در طول دوره هایی از نظر ژنیتیکی و فرهنگی و اجتماعی بر یکدیگر تاثیر گذاردند و تاریخ و تمدنی انکار ناپذیری را بوجود اوردند.اشاره ایی موضوع به ان ایست که در طول تاریخ اگر قوم هایی گوناگون با یکدیگر چون امیختگی ژنیتیکی با یکدگر وصل گشته اند در نتیجه این وصل های قومی که نتیجه گان این قوم ها الگوی فرهنگی و زبانی و تربیتی خود را هم از پدران و هم از مادران برگرفته و بطور مساوی از زبان و فرهنگ و ائین اجتماعی و تربیتی ریشه قوم خود را به تکامل هدایت میکرده اند.

و اینک امروزه نباید موضوع ریشه یابی قوم لک را تنها چون مثال هایی دستور زبانی و شباهت های ادبیاتی محدود کرد و در زمانی که در ریشه یابی یک قوم فعالیت می شود در گام نخست باید تاریخ دیگر ملل هم دوره و هم فرهنگ را از نظر باستانی مورد مطالعه قرار داد و در گام های بعدی بعد از درک تاریخ دیگر اقوام باید نتیجه گیری کرد.بطور یقین اگر از لک زبانانی که خود را لک اما کرد زاده می داند در مورد تاریخ کرد(کردستان) سوال شود بطور یقین به هیچکدام از گزینه های مطرح شده چون مستندات تاریخ تمدن-دانشمندان-اخترشناسان-طبیبان-که برامده از کرد( اگر در باستان از این قوم در طول تاریخشان موجود بوده باشد)و در کتب و کتیبه های دیگر ملل نیز اشاره شده باشد.که هیچ سند تاریخ موجود نیست-نمیتواند اشاره کرده و یا درک کند.

حال قومی که از پیشینه و ریشه و تاریخ و اثر تمدنی خود هیچگونه ای را از دست خود نمیبند و در انجا که دیگر اقوام که برتری های را از خود بر او روا می دارند.در انجا که بومیان سرزمین اش به اشکال مختلف در جویای اثار نمادین اند برای وصل ساختن ریشگان تاریخ خود به قومی دیگر که او نیز ز منبع تاریخ خود جز پوچان چیز دگر نمیبیند.
باید بران شوند حال که هیچ اثری از پیشینگان در منابع تمدنی خویش نمی بیند راه دگر نیست برای اشکار ساختن این رازگونه ها جز درک و مطالعه تمامی کتب و تاریخ دگر قوم ها و ملل هم دوره و تمدن و هم مرز. که در انوقت که تاریخ دیگر ملل هم مرز ر درک کرد.به یقین اثاری از ریشه و پیشینه ی زبانی و تاریخی و تاثیرگذاری باستانی را در تاریخ و فرهنگ شان میتوان دست پیدا کرد.حال مهم ان نیست که قوم لک ایا به کرد ها یا لرها یا مادها می رسد یا خیر.یا ایا رابطه ای مابین اینان وجود دارد یا خیر.مهم انست که بعد از مطالعه و درک تاریخ اینان درک خواهی کرد که اینان خود از چه قوم و تاریخ و تمدنی هستند.ایا اینان که سالها با انان در پی بند تاریخی برای وصل بودیم تا ارتباطی ژنتیکی اشکار شود حال خود اینان ز که هستند.در انجایی که ریشه دیگر اقوام را بدرستی درک کرد به یقین ریشه خود را در میان این وصل ها پیدا خواهد کرد.چرا که هرانچه از تاریخ اولیه بشری تاکنون بر ما رسیده نشان از ان دارد که همگان بر یکدیگر تاثیرات کلیتی گذارده اند.باید لحظه ای در خود بیاندیشد که قوم مادی که قوم لک را از ان می دانند خود قوم ماد از چه قوم یا اقوامی بوده است.اگر بنیاد قوم ماد را همان قوم لک باستانی بدانیم.حال قوم لک در باستان به چه ریشه ای می رسد.اگر برای اثبات اظهاراتی بر چگونگی ریشه قوم لک دلایلی مبنی بر چون لهجه زبان بنیه زبانی شباهت های دستور زبانی در میان دیگر قوم های بومی ایران-اورده شده است.همگی این اظهارات هرکدام نتیجه ای را چون صحیح یا بیهوده-بعمل رسانده شده است و به ان دلیل که در ان بطور رسمی ریشه ان قوم مشخص نگردید مورد بی اهمیتی قرار گرفته است.در فرهنگ عامه قومی اگر عموم. تکیه بر شباهت های دستور زبانی و لهجه ای در وصل ساختن بند ریشه ایی تاریخ قوم خود به مادیان تا اریاییان بر دلایلی که تکیه گاه شان شباهتگونه اند و دلایلی چون بران کردن موضوع ارتباطی شان با قوم کرد و قوم ماد و قوم اریاییان که این امر بطور افزونی تاریخ ان قوم را به بی راهه کشانده چرا که در نخست باید اندیشید که ایا ان قوم به مثال اریاییان حضورشان در ایران باستان به چه اندازه است.حال وقتی بخشی از عامه قومی به مانند لک خود را سعی بر مادیان و اریایی بودن فعالیت کرده باید بران شوند که اریاییان 2 تا 3 هزار سال بعد از ورود عیلامیان و کاسیان بر ایران وارد گشتند یا که تاریخ اینگونه اثر نشان می دهد.حال اگر قوم لک از بومیان ایرانی تبارند پس چگونه ارتباطی در این دو میشود یافت

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#6 Posted: 23 Apr 2014 13:59

ریشه تاریخ قوم لک ۳

قوم لک به مثال قوم های دیگری چون لر و کرد خود صاحب تمدن و ریشه ایی مستقل به جمله از اقوام بومی ایران-عیلامیان-کاسیان-لولوبیان ریشه دارد.که از نخستین قوم هایی است که در این امپراطوری ها تاثیر گذاشته است.و از نظر دستور زبانی دارای بنیه ایی عمیق که از نظر تعداد لغت به سی هزاران می رسد و قدمت تاثیرات این زبان تا به اوستا و پهلوی قد خود را می رساند

زبان لکی از حماسی ترین زبان هایی است که ریشه ایی اوایی و اهنگین با ریتم هایی خاص دارد.این زبان پرعمق واژه هایی را شامل می شوند که که اصالتشان به قدر دارای عمق بسیار است که گویی در طول تاریخ باستان این زبان لک باستانی بوده است که بر دیگر زبان ها چون پارسی و کردی تاثیر گذارده است اما این زبان امروزه برای بومیان سرزمین اش زبان راز گونه ای گشته است.این زبان تاثیرات مختلفی تا کنون نکرده که از محتوای ان می شود به ان پیبرد که زبان لک ای زبان اوا های حماسی چون موره یا هوره است.و از خاص ترین زبان های ارتباط بین ال اقوام بشمار می رفته است.با اندکی توجه به محتوای دستوری این زبان در می یابید که لک ای ریشه در کوچ نشینی و روستا نشینی ها.بیان شادی و عزا.زبان بازگوی حماسه ها که گاه هم از دل زبان موسیقیایی سرنا و دهل و نی و تنبور خود را برونی داده است

حال لازم به ذکر است که قوم لک از جمله ساکنینی چون لر و کردها بود که در کناره رود سیمره زیست می کردند و در طول تاریخ تاثیرات خود را چون دیگر اقوام بر پیشبرد عظمت و شکوه اولین شهرنشینی ها در بستر رود سیمره گذاشتند.
و در ان زمان و دوران که عام بومی ایران در باستان اتش را درک و شناختند قوم باستانی لک تاثیر گذار بوده و از هر انچه که تاریخ از ائین اقوام بومی ایران زمین بر ایندگان اورده نشان از ان دارد که ائین شکرگذاری و نیایش و پرستش را در ذات خود داشتند.چرا که باوری درون ذاتی بر خود داشتند که کسی را وجودی غیب است که بر انان والاتر و بخاطر نبود هیچ فرستاده یا پیامبر از طرف خداوند انان بر این باور امدند که اتش قدرتی افزون تر از ادمی دارد پس نمادی دانستند برای پرستش خداوند(اتشگاهایی که در کناره رود سیمره در شهر باستانی دره سیمره نشان از موجودیت این موضوع دارند)-بر همگان واضح است که زبان های لر لک کرد ایلامی از یک بنیه تاریخی و تمدنی برخوردار هستند.یعنی بطور یقین از یک منبع زبان باستانی برامده و در طول دوران ها بخاطر وجود جمع کثیری از قوم های متعدد در فلات ایران بر لهجه یکدیگر تاثیر نهاده اند

سیمره یکی از مهمترین و خاص ترین موردی که منابع اطلاعاتی بسیار تکامل یافته ای در مورد ریشه قوم لک که ازان بر میاید.سیمره در طول دورانهای بسیار نقش حیات بخشی ریشگان قوم لک را در میانه تمدن های مختلف ایفا و موجودیت پیشینه قوم لک را حیات افزونی داده است.خطه مهرگان کده یا سیمره باستانی(دره مهرگان-منطقه لک نشین)خطه ای که حاوی اثار و نقوش و نشانه های تاریخی است که از موجودیت زیست تمدن های بسیار نشانه ها دارد و اخرین تمدنی که در این منطقه زیست میکرده است تمدن ماسپاتان(ماسبذان)بوده است.این مثالی کوتاه بود مبنی بر اهمیت رود سیمره که چهار تمدن در حوزه ان پایه گذاری شده و این موضوع از ان نشان دارد که ریشه تمدنی قوم لک به یقین به این چهار تمدن وابسته بوده است و خود به راستی دارای تمدنی است که بر دیگر تاریخ داران تاثیر گذارده است

پس قوم لک نیز دارای پیشینه ای هم وزن لران و کردان ایلامی است که مورد بی مهری هایی مخرب قرار گرفته است که اندکی توجه بر ریشه این زبان عظمت این قوم را بدرستی قابل درک خواهد بود

سرزمین لرزبانان و لک زبانان همه زاده از تبار حیات بخشی رود سیمره اند که در طول تاریخ و تمدن سرزمین عیلام این تمدن ها در طول دوره ها در کناره رود سیمره تاریخ تمدن خود را بسوی تکامل سوق داده اند و این سیمره بوده است که حیات تمدن پدران با تمدن لر و لک را بخشید و قوم لک که در طول تاریخ سیمره از عظمت این رود رازگونه با تمدن برخاسته ای.حال چرا که نتیجه گانت گاه روی ریشگان بومی پدری خود را از کرد دانسته تو جوابگو باش چرا که تو حیات داده ای.

پس میتوان به این مسئله پی برد که قوم لک از سابقه تاریخی چن هزار ساله ای در ایران برخودار است و از اصیل ترین و قدیمی ترین و متمدن ترین اقوام ایرانی محسوب میشوند.

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#7 Posted: 23 Apr 2014 14:37

زبان لکی و ریشه ی تاریخی آن

در سرزمین پهناور کشورمان ایران بیش از صد گویش شناسایی شده است، این گویشها یا زبانها که سابقه ای بسیار کهن دارند می توان بسیاری از آنها را به عصرهای قبل از عیلام باستان دانست و هنوز زبان گفتگوی مردم اند که در هر شهر و روستا و دیاری به نام آن شهر یا روستا نام گرفته است مانند:گیلکی ، خوزی ، لری ، لکی ، پهلوی ، کردی ، بلوچی ، تاتی، اصفهانی ، آذری ، یزدی ، مراغی ، دیلمی ، خراسانی و ... که خود آنها نیز لهجه‌های دارند...

یکی از این زبانهای کهن که ریشه ای بسیار کهن در تاریخ و فرهنگ ایران دارد زبان لکی است، لکی زبانی است باستانی و دیرینه که پر است از واژه ها و اصطلاحات به طوری که این زبان از نفوذ لغات و واژه های بیگانه کاملاً مصون باقی مانده بود.

زبان ساکنین درة سیمره از ابتدا تا انتها لکی است و تنها در قسمتهای از استان لرستان ،همدان، کرمانشاه و ایلام مردم به گویش لری و کردی صحبت می کنند. سه زبان لکی، کردی و لری در اصل از یک ریشه می باشند،
اما زبان لکی از هر جهت نسبت به دو زبان رایج دیگر در غرب کشور به زبان اوستا که زبان عصر زرتشت در ایران باستان بوده نزدیک‌تر است. زبان لکی ریشه دار ، غنی و مملو از واژه‌ها و اصطلاحات قدیمی است، وجود آواز کهن مور و هوره به جای مانده از زبان اوستا در زبان لکی از دیگر ویژگی های این زبان است .

اهورا مزدا که به معنی خدای خورشید است کلمه ایست به زبان لکی زیرا این کلمه در هیچ زبانی نه کردی نه لری و حتی فارسی وجود ندارد، زیرا خورشید در گویش لری اَفتو و در زبان فارسی همان خورشید است ، در زبان کردی کلهری خُوَر و کردی اورامی هَه‌تاو، ولی این زبان لکی است که هنوز به خورشید هُوَر می‌‌گویند ، هُوَر همان اهُورا است که امروزه در زبان لکی در سراسر زاگراس و درة سیمره بدان تکلم می شود.

زبان لکی بسیار قدیمی است تعداد واژه ها در این زبان را تا سی هزار واژه رقم زده اند ،‌در زبان لکی کنونی هنوز بسیاری از لغات، اصطلاحات و واژه‌های موجود در زبان اوستا به همان شکل اولیه بدون هیچ تغییری رایج و معمول می باشند . مثل آسِن (آهن)، فره‌(زیاد ) ، هیا (نگاه کردن) ، توریا (قهره کرده ) نامانه‌‍را (باختیم ) ، هَرْدگِل (قبلاً )، هُوَر (خورشید ) و ...

لکی زبانی است تقریباً منظوم و مملو از اشعار ، ضرب المثلها، تمثیلها ، افسانه ها و بسیاری از کلمات و جملات آن دارای اوزان عروضی است.

با این تفاوت که شعر لکی همه جا 10 هجایی است، اما گاهی 8 و 12 هجایی نیز دارد.

«رستم رحیمی می‌نویسد: «وجود افسانه های فراوان،چیستانها ، ضرب المثلها و ... در زبان لکی نشانة غنی بودن ، دیرینگی ، گستردگی و سالم ماندن این زبان می باشد و گویای آن است که زبان لکی نقش و اهمیت فراوانی در تاریخ این مرز و بوم داشته است. زبان لکی از لحاظ کثرت لغات ویرایشی ، واژه های غنی و بکر ، قابل توجه می‌باشد، لکی خود شاخه ای وسیع، گسترده و شیرین از زمان حضور زرتشتیان و ساسانیان در ایران می باشد. »

لکی زبانی کهن و ایرانی است و از حیث کثرت واژه ها و اصطلاحات بسیار حائز اهمیت می باشد، از دیگر ویژگی های این زبان آن است که چون در گسترة طبیعت به وجود آمده، رشد و تداوم یافته و طی قرون متمادی هوّیت و اصالت خود را حفظ کرده و از لحاظ گستردگی، فراگیری، قدمت و دیرینگی هویت و معنای کلیه اشیاء، موجودات، مسائل مادی، موضوعات معنوی ، طبیعت و انسان را طی هزاران سال ظهور و سقوط تمدنها را در بر می گیرد و هیچ کمبودی را برای گفتار و بیان خواسته ها ، عواطف انسانی و ارتباط با محیط پیرامون خود ندارد ، به گونه ای که تعداد بسیار زیادی از واژگان و لغات موجود در آن از لحاظ شیوایی و ذات معنایی قابل توجه بوده و برخی کلمات و واژه های آن همانند (ورنسک ، هَنک ، تُمَرْز و ... در فارسی وجود ندارد ولی معادل فارسی دارند و منحصر به این زبان می باشد.

در زبان لکی حروفی چون پ ، ژ ، گ ، چ ، زیاد مورد استفاده قرار میگیرد که این خود نشان دهندة آن است که این زبان برخلاف زبان عربی که فاقد این حروف می باشد ، تأثیر نپذیرفته و یا به گفتة دیگر زبان لکی نسبت به سایر زبانهای رایج در کشورمان ایران از تأثیر پذیری کمتری از زبانهای بیگانه خصوصاً عربی بر خوردار می باشد.

حمید ایزدپناه در خصوص فراوانی واژه های لکی می نویسد:«زبان لکی از لحاظ کثرت و فراوانی واژه ها و پیرایش لغات غنی و قابل توجه می باشد و خود شاخه‌ای وسیع و گسترده از زبان عصر ساسانیان است این زبان 25 تا 30 هزار واژه و لغت دارد که اغلب کلمات ، لغات و واژه های موجود در آن به همان شکل اولیه دست نخورده باقی مانده است»در کتاب کوچ نشینان لرستان در خصوص زبان لکی چنین آمده است: « زبان لکی یکی از گویشهای مهم در زاگرس است ، این زبان اساساً در بین طایفه های سلسله ، دلفان، در جلگه های الشتر و خاوه در میان طایفة بیرانوند در مشرق خرم آباد و در بین طایفه های پشتکوه (ایلام) از جمله طرهانیها ، جلالوندیها ، هلیلانیها و نیز در بین شماری از طایفه های ساکن در لرستان ، کرمانشاه و کردستان رواج دارد»
دکتر سکندر امان الهی بهاروند می‌نویسد: «زبان لکی در بین طوایف لرستان چون دلفان ، سلسله و برخی از طوایف طرهان رایج است ، فزون بر این گسترش این زبان در خارج از مرزهای لرستان بسیار چشم گیر است، چنانچه در مناطق وسیعی از استان کرمانشاه چون هرسین ، صحنه ، کنگاور ، دینور ، عثمانوند ،‌جلالوند،پایروند،درود فرامان کرمانشاه و برخی از دیگر طوایف که هم اکنون محدودة آنها در بخش مرکزی این استان واقع شده است» .
در کتاب مجمل التواریخ از آنها که به این زبان یعنی لکی گفتگو می‌کنند، به نام (وند) یاد شده است. به طور کلی محدودة زبان لکی از تلمبه خانة شرکت نفت رازن واقع در شمال شرقی خرم آباد شروع و از آنجا به صورت نیم دایره ای به جانب غرب ادامه یافته و منطقه هرو الشتر ، خاوه دلفان را در برگرفته و سپس مناطقی از استان کرمانشاه را در بر می گیرد». این زبان در مناطقی از استان ایلام نیز رایج است چنانچه محدودة آن از دهستان زردلان شروع و سراسر بخش هلیلان را در بر می‌گیرد ، دامنة زبان لکی در استان ایلام از هلیلان به طرف مناطق جنوبی رودخانة سیمره کشانده می شود و تا شهر تاریخی ماداکتو (دره شهر) و حتی مناطق جنوبی آن یعنی شمال خوزستان تا شوش ادامه می یابد.

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#8 Posted: 23 Apr 2014 14:48

زبان لکی بازمانده زبان پهلوی،اوستایی باستان

مقایسه آوایی زبان لکی با رسم‌الخط اوستایی (زبان اوستایی)
[aligncenter]

مقایسه آوایی زبان لکی با رسم‌الخط پهلوی (زبان پهلوی)

مقایسه‌ی ساختار آوایی برخی واژگان زبان لکی با واژه‌ی معادل در زبان‌ باستانی

زبان اوستایی و پهلوی
[/align]

از مقایسه‌ی آوایی زبان لکی با زبان‌های باستانی ایران فهمیده می‌شود که زبان لکی وارث بی‌واسطه‌ی آواهای زبان‌های باستانی به ویژه زبان اوستایی است چرا که بیشتر آواهای زبان لکی با آواهای زبان اوستایی یکی است. البته این گفته وقتی قوت می‌گیرد که دیده می‌شود بسیاری از واژگان زبانهای باستانی در لکی عیناً به همان صورت موجود است و حتی از نظر آوایی بسیار به هم نزدیک می‌باشند.

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#9 Posted: 23 Apr 2014 20:51

لباس و پوشش مردان و زنان قوم لک

فرم لباس در بین مردان و زنان قوم لک که امروزه تغییرات جزئی نموده و در مناطق شهری کمتر استفاده می گردد همان فرم لباس های نسل های پیشین است که در اوستا از آن نیز اسم برده شده است.
مردمان لک بنا به سنت گذشتگان خود شال به کمر بسته،کلاه یا سر بند به سر گذاشته و شلوارهای بلند و گشاد و پیراهن های بلند استفاده میکنند. زنان لک نیز از لباسهایی که معمولا بلند و گشاد هستند چون "کرمه چین" که تن پوشی بلند و گشاد است استفاده کرده و "لچک" که دستاری بلند و زیبا است را بر سر می بندند.

لباس و پوشش مردان لک

فرم قدیمی تر لباس مردانه لک ها تشکیل شده بود از "قوه" که تن پوشی بلند است و تا روی پاها را می پوشاند. سپس "ستره" که به همان شکل قوه است ولی از نخ های نازک تر با رنگ روشن درست می شود. شال به کمر بستن و نیز کلاه نمدی نوک تیزی که از پشم بره درست شده بود بر سر گذاشتن نیز از آداب و روسم کهن لک ها است.

پاپوش بومی و محلی لک ها معمولا "کلاش kelaash"، "کوش kewsh" یا گیوه می باشد که از نخ بافته و زیر آن هم در گذشته ها از نخ های به هم فشرده و یا چرم بوده است. امروزه بعضا از لاستیک برای قسمت زیرین کلاش استفاده می کنند.دو نوع "چوخا" نیز برای مردان ناحیه لکستان مرسوم می باشد و تا حدود 50-30 سال پیش رواج چشمگیری داشت ولی شوربختانه اندک اندک از میان رفته و در حال حاضر تنها عده ای از مردان سالخورده و بزرگان ساکن روستاهای لکستان از آن استفاده می کنند.این دو نوع چوخا عبارت بودند از "بتیه" یعنی چوخایی که از رنگ طلائی یا سفید بافته می شد و بیشتر برای جوانترها و در مراسم شادی چون عروسیها وجشن ها بکار برده می شد و "ابا" یا "عبا" که رنگ مشکی داشته و توسط مردان سالخورده ودر مراسم عزا مورد استفاده قرار می گرفت.

فرم لباس زنان و دختران قوم لک

زنان ناحیه لکستان از پیراهنهای بلند و شلوارهائی به رنگ قرمز برای جوانان و سیاه برای پیرترها ،"کرمه چین" ،جلیسقه که آنرا با سکه وگو) آزین می بندند،کلاه که از پارچه درست می شود "لچک" استفاده می کنند

وسایل زینتی زنان منطقه لکستان عبارت است از :
"ده سی نک": مهره هائی که به یک رشته کرده و به مچ می بندند.
"پاوی نک": از مهره های کوچک و بزرگ ساخته شده و به اشکال خاصی به پاچه شلوار دوخته می شود.
"بان زلفی": وسیله ای تخت فلزی که روی گیسوان (قاو) آنها را می پوشاند و از
دوطرف صورتشان آویزان است
"ماشته": زنان مسن لکستان از پارچه ای چهار گوش که آنرا روی دوش می اندازند، استفاده می کنند.

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#10 Posted: 23 Apr 2014 20:57

موسیقی در زبان لکی

زبان لکی دارای انواع آهنگ‌ها و لحن‌های موسیقیایی دلنشین مخصوص به‌خود می‌باشد، از سوزه‌سوزه (سبزه‌سبزه غنایی) گرفته تا هوره (عرفانی) که حکایت سوز دل مردمان کوه‌نشین و آزاده است.
مردمان دامنه‌های سلسله‌جبال زاگرس و قلل سر به‌فلک سوده‌اش با دل‌سپردگی به‌طبیعت زیبای دامنه‌ها و جنگل‌های سرسبز و جوی‌باران و شلال آبشارهای شگفت‌انگیزش و صفا و سادگی و بی‌پیرایگی این قوم فرزانه که تاریخی به‌قدمت اعصار دارد و شناسنامه‌ای به‌عظمت کوهساران، یاد و خاطره‌ی گذشتگان را در ذهن خود زنده نگه‌داشته و با گوش سپردن به‌زمزمه‌ی برگ و باد و جویباران، دلخوش به‌موسیقی کائنات و افلاک، به‌خلق ترانه‌ها و نواهای عاشقانه و حماسی می‌پردازد. این روح زیبای تغزلی و حماسی را می‌توان از روی مفرغ‌های هزاره‌ی قبل از میلاد شناخت.

تقسیم موسیقی‌ لکی را می‌توان از روی فصل‌های سال نمود
{(«بهاره= عراقی»
و«تابستانه= شهناز و عجم»
و «پاییزه= عشاق و بوسلیک»
و «زمستانه= نیریزوهمایون»)}
موسیقیِ و سروده‌های مذهبی یارسیان، روایت طنین اعماق کلام ایرانی است و سروده‌های زرتشت را در ذهن زنده می‌کنند. این موسیقی نیازمند بازخوانی، تأویل و تفسیری تازه است. بی‌شک موسیقی قوم لک این ظرفیت را دارد، که در سطح جهان طنین‌انداز شود.

شعر حماسی، عاشقانه و عرفانی در ادبیات لکی

تاریخ رشادت و جوانمردی لک‌زبانان را می‌توان در قالب هوره، فهلویات و فرهنگ عامه (فولکلور) دید. ظرفیت ها و ویژگی های شگفت و حیرت آوری که در ترانه ها و ابیات زیبا که به صورت تک بیت های عاشقانه، حماسی و گاه عرفانی سروده شده و بیانگر ارزش‌های والا و جذابیت های پیدای قوم آریا می‌باشد.
همواره لک‌زبانان در برابر هر نوع تهاجم بیگانه مقاومت و دلاوری نموده‌اند. این قوم دارای روح سلحشوری، رشادت‌ و جسارت بوده‌اند.
هوره نماد این روح حماسی است.
ابیات عاشقانه در قالب همان ترانه ها و تک بیت های سور و سوگ سروده شده اند. در این سروده ها مردم لک زبان، گویی در بطن و متن تاریخ با تو گفتگو می‌کنند. در این سروده ها بالی در ملکوت و پایی در ناسوت دارند. از یک سو سرسپرده به ذات باریتعالی هستند و از سویی دل در گرو زمین و خاک دارند. عشقی که از سروده‌های زرتشت سرچشمه گرفته اند و نسل به نسل و سینه به سینه، همچون میراثی جاویدان تا به امروز و اکنون رسیده اند.

یک نمونه شعر لکی به نام:آرزو كاواو و گُروَه

آزروم يَه سه، مِه بِيرم كاواو
اَرآخركارم، ناو اَرين خِراو

يه شو اه شوق دل، یِه مرخمِ خِري
دامَه مرخ فروش، سر اَراينم بِرّي

ناي اه نايلو مِه گرتم اه دَس
هوفَليم يِهات بويين كُل كَس

زِرّه زِرّ قولِم و تُرزَكِي چِم
گاهي و بولَه وَختي و خِم خَم

يِه وَختي ياواش، يِه وَختي بِلنگ
نايلو دِرّيا، كُل بِرِدويي شولِنگ

وِيرَه ماواريا آروم ژِيله و پِژَه
آواخت دلم بي هواردّن مِرخ قوژَه

وَه چِِيَمِم يِهات يِه گروَه شِیرِ
هونَه خاطرم رَسي يَه نَظرِ دِيرِ

پورّا كِردوِيتِ، تِيژ هَردِك چِيَم
اَر مِه بِرّوُيتِ ، مِلاق اِه نوم دَم

وَه هِنا وتِيپ تَپ، رَسِيمِن اِه مال
آييلَل اِه شادي، كُل داوُن اَرگال

بِيَه زِيت بِلبِل شادي و شعف
خوِيناو چوِيتِ مَنويتِ اِه كف

تا رَسيم اه مال آخرگِيو ناتِ
هِنام كِرد اِه ژَن پَله رويت كِيتِ

آوداخ حاضر بِي اَر وتار ظویر
حرفم كم رنگ بِي ايال نيمه سِير

و یاد خدا و هزار ناد علي
مِه چِمِ اِه نَزِيك نِيشتمِ اَر پِيَلي

اٌزرمِ آورد چوين باوَه مِردِ
تا مِه قصه م كِرد گُروَه مِرخ بردِ

اَرِیَه بِگِر اَر اُرَه بگِر گَروه اَه بِ رِ
هناس وگناس گّروَه بِ مِرخ چِ

زرنگ كُرّ رَسي مِرخ گِِلآ داتِ
رخ گِيون مَسپاردِم اَر گِل ناياتِ

سنويم اِه حَسنوَن وَ قرت وقوله
چطور بِيَه مِه اِه دما كَتوِيمه هوله

سر وَده مو بي مونگ دو قَرو حقوق
كَتويم اه وَر دَم و مسخرَ و شووق

ذوق شوق دل اِه هوس كاواو
آيل سير بِيرن مِه بيَرم سُواو

خلاوصه كلام مرخ بي آوَه رُيت
خدا دل بيتي مِنيش نُوِم خِيت

وَ مِني چِيله گِرتم اه ور دِره و دولَه
چِمِه ژيرزميني هِنام كِرد رولَه

وَ چِيَم يِهات هم مَشي پِشي
نقِ دلم چي وِتم مِه نِيرم خُوشي

چن گُل هيزم بِن ارين گُتِه هَر
سِيخَل حاضر كن بارنو اِه وَر

گوشت پَل پَل بِريا، خو خوا رِشيا
بِلنگ بِلنگ خاس، مهَيا سِيخا

مِژل آماده مَخل يه گَزي
ارپاي گُور مِه پالِم تَزي

مِه اَر چَق و لرز هول و هُفاره
وَه پژاتو ناو گُروَه هاتِه دِياره

مِه اه هول مرخ نه چوي ترس گُروه
پِشم كِرد اَري سر بِردي اه سِوَه

و هر بدبختي گوشتَلم بِرشو
آماده م كِردن چِيمنِه سر نو

شوم آماده سفره خو چِينيا
ترس اه دلم بي گروه ناي اِه دُما

نِيشتِيم ارسفره كاواو و سالاد
هر كه اه راس وُژ كِردي هَلمات

دو كُرّ و دو دِت، مِنو يِه ژن
گاهي گول مَه مان، مِهَردم يِه فن

بكيش بكيش بي وِره وَر و دُما
سفره مو كَتويي يِه كمِ اَه قُما

وِتِم نون بِيِرِن كمتر بِيَن چِنه
اه جَنگ زِلَم چِي گوشتَلِم نا اِه پِنَه

دَس اردَس گيردين تمومي اِيال
كافرنويني اه معلمي گشت ويال ار ويال

سيل چِيَم اَر يَك مِرّ اَر يَك بِردي
نفراول اِه هول گِیو سِخونل لِستِ

سيل يَك تِري چِيَمل مِهِيم زِرّ
رُوه ويژنگ جِيَر داخ كِردِيمه شِرّ

سِخونل لِسيان هركوم چَن دوره
معلمي سخته نه چويي اِه دورَه

خدا تقاس كِه وَ گَردي نِرخه
انتظار گِيشتن مونگي يِه مِرخه

آوخوره تَمومه كِيله هِنجس پِر
كس نِيَه بوشي كيان كمتر بارا مرّ

ویرایش شده توسط: nisha2552

صفحه 1 از 6: 1 2 3 4 5 6 پسین »

ایران /

Lakestan | لک و لکستان

برای دسترسی به این قسمت میبایست عضو انجمن شوید. درصورتیکه هم اکنون عضو انجمن هستید با استفاده از نام کاربری و کلمه عبور وارد انجمن شوید. در صورتیکه عضو نیستید با استفاده از این قسمت عضو شوید.

↑ بالا