ارسالها: 6368
#31
Posted: 21 Jan 2014 14:13
بخش سوم : پادشاهی ماد
در ﺣﺪود ﺳﺎل 675 پ.م ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﻮروﺛﯽ ﻣﺎد ﺑﻪ دﺳﺖ ﻓﺮهورﺗﯿﺶ ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎده ﺷﺪ. او ﻧﺎم رﺳﻤﯽ ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪرا ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﯾﺪ. ﻧﺎﻣﯽ ﮐﻪ در ﺗﺎرﯾﺦ ﻫﺮودوت وﺟﻮد ﻧﺪارد. وﻟﯽ ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪﻫﺎي آﺷﻮري ﮐﻪﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺎدﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ را ﺑﺮ ﻫﺮودوت ﮐﻪ 200ﺳﺎل ﭘﺲ از آن ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺮداﺧﺘﻪ، ﺗﺮﺟﯿﺢ ﺑﺪﻫﯿﻢ. ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ اﺳﻨﺎد، ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎد ﺑﺎ ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد. و ﭘﯿﺶ از آن ﺑﯿﻨﻨﺪه ﻧﻮﻋﯽ ﺟﻤﻬﻮري ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ در آن رﺋﯿﺲ دوﻟﺖ ﺑﺎ آراي ﺑﺰرﮔﺎن ﻗﺒﺎﯾﻞ ﻣﺎدي ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد.
ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺷﻮرشﻫﺎي ﺳﻮرﯾﻪ و اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻋﻠﯿﻪ آﺷﻮر، ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ دو ﺗﻦ از رؤﺳﺎي ﻗﺒﺎﯾﻞ ﻣﺎد ﮐﻮﭼﮏ وﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺎﻧﺎﻫﺎ و ﺳﮑﺎﻫﺎ و ﮐﯿﻤﺮيﻫﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﻫﻢﭘﯿﻤﺎن ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ آﺷﻮر وارد ﺟﻨﮓ ﺷﻮﻧﺪ. او ﺳﺎلﻫﺎي آﻏﺎزﭘﺎدﺷﺎﻫﯽاش را ﺻﺮف ﺳﺎﻣﺎن دادن ﻣﺎد ﮐﺮد. در ﻫﻤﯿﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﻋﺪهاي از ﺳﺮان ﻗﺒﺎﯾﻞ اﺳﭙﻪداﻧﻪ (اﺻﻔﻬﺎن) وﭘﺎرت و ﻫﯿﺮﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز زﯾﺮ ﭼﯿﺮﮔﯽ ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ، ﺑﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻫﺪاﯾﺎﯾﯽ از آﺳﻮرﻫﺎدون ﭘﺎدﺷﺎه آﺷﻮردرﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻤﮏ ﮐﺮدﻧﺪ. آﺳﻮرﻫﺎدون ﭘﺲ از ﻟﺸﮑﺮﮐﺸﯽ ﺑﻪ درون اﯾﺮان ﺑﻪ ﺟﺎي ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ و ﯾﺎري آن ﻗﺒﺎﯾﻞ، ﺑﻪ وﯾﺮان ﮐﺮدن آﺑﺎديﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺖ.
در اﯾﻦ زﻣﺎن ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﭘﯿﺸﺘﺮ ﮔﻔﺘﯿﻢ، راﺑﻄﻪ آﺷﻮر و اﯾﻼم دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮد. ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﯾﻦ ﭘﯿﺸﺎﻣﺪ ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﻢﭘﯿﻤﺎﻧﺎن ﺧﻮد ﺑﺎ آﺷﻮر وارد ﺟﻨﮓ ﺷﺪ. اوﺳﺮزﻣﯿﻦﻫﺎي واﻗﻊ در ﻏﺮب آذرﺑﺎﯾﺠﺎن و ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﺼﺮف آﺷﻮر درآﻣﺪه ﺑﻮد، را آزادﺳﺎﺧﺖ و وارد ﺟﻠﮕﻪ ﻣﯿﺎﻧﺮودان ﺷﺪ. ﭘﺲ از ﭼﻨﺪي آﺷﻮر ﻧﯿﺰ ﺑﻪ رو در روﯾﯽ ﭘﺮداﺧﺖ. ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞﺧﯿﺎﻧﺖ ﺳﮑﺎﻫﺎ ﮐﻪ ﻗﻮل وﻓﺎداري ﺑﻪ ﻣﺎدﻫﺎ داده و از ﭘﺸﺖ ﺑﻪ آﻧﺎن ﺧﻨﺠﺮ زدﻧﺪ، از آﺳﻮرﻫﺎدون ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرد و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻫﻤﺪان ﻋﻘﺐﻧﺸﯿﻨﯽ ﮐﺮد.
ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﯾﻦ ﺟﻨﮓ، ﻧﺎآراﻣﯽﻫﺎ در ﻣﻨﺎﻃﻖ دﯾﮕﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﮐﻪآﺳﻮرﻫﺎدون ﻣﺠﺒﻮر ﺷﻮد ﺑﺎ ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ وارد ﻣﺬاﮐﺮات ﺻﻠﺢ ﺷﻮد. ﺳﺨﻦ از »ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎد« از ﺳﺎل 276 پ.مدر اﺳﻨﺎد آﺷﻮري ﺑﻪ ﻣﯿﺎن ﻣﯽآﯾﺪ و ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ آﺷﻮريﻫﺎ ﮐﺸﻮر ﻣﺎد را ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ. در اﯾﻦﻣﯿﺎن ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﯾﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﭘﺎﯾﻪﻫﺎي ﮐﺸﻮر را اﺳﺘﻮارﺗﺮ ﺳﺎزد. وﻟﯽ ﺳﮑﺎﻫﺎ ﺑﺮ ﺿﺪ آﻧﺎن ﺷﻮرﯾﺪه و ﻇﺎﻫﺮا ﮐﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ را در دﺳﺖ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ.
ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن آﺷﻮرﺑﺎﻧﯿﭙﺎل ﺑﻪ ﺗﺨﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ آﺷﻮر (627 – 668 پ.م)اﯾﻦ ﮐﺸﻮر از دﯾﺪ ﻗﺪرت ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و ﻋﻤﺮان و ﻫﻤﭽﯿﻦ داﻧﺶ، در دوران ﻃﻼﯾﯽ ﺧﻮﯾﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﻫﻤﯿﻦ آﺷﻮرﺑﺎﻧﯿﭙﺎل ﺑﻮد ﮐﻪ در ﭘﯽ ﯾﮏ ﺳﺮي اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺳﺮﯾﺎﻟﯽ ﻫﺮ دو ﭘﺎدﺷﺎه اﯾﻼم اﻣﺎرﯾﺘﻮ و ﮐﺎﻟﺪاش را دﺳﺘﮕﯿﺮ ﮐﺮده و ﺷﻬﺮ ﺷﻮش را ﺑﺎ ﺧﺎك ﯾﮑﺴﺎن ﮐﺮد و ﺑﺮاي ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ دوﻟﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم اﯾﻼم ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺨﺸﯿﺪ. ﭘﺲ از آﺷﻮرﺑﺎﻧﯿﭙﺎل آﺷﻮرﯾﺎن ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻗﺪرت ﺧﻮد را ﺑﻪ دﯾﮕﺮان ﺗﺤﻤﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺷﮑﻞ اﻣﭙﺮاﺗﻮري آﻧﺎن در ﺳﺮاﺷﯿﺒﯽ ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ.
ﺷﺎه ﻣﺎد ﮔﻮﯾﺎ در ﺳﺎل 625 پ.م درﮔﺬﺷﺖ و ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪش هوَخشَتره (۱)رﺳﯿﺪ. در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه را ﺑﺎ ﻧﺎم ﮐﯿﺎﮐﺴﺎر ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﻨﺪ. ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻬﻢ و ﺗﺎرﯾﺨﯽ را ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﺳﺎل داﻧﺴﺖ. ﭼﺮاﮐﻪ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادن ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ ﺧﻮد، ﻣﻬﻢ ﺗﺎﯾﯿﺪي ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﻮروﺛﯽ زد. درﺧﺸﺶ او ﭼﻨﺎن ﻓﺮﻫﻨﮓ اﯾﺮان را زﯾﺮ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ زﯾﻦ ﭘﺲ ﺣﺘﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ دودﻣﺎن ﻫﻢ ﺑﺪون رﺳﺎﻧﺪن ﻧﺴﺒﺖ ﺧﻮﻧﯽ ﺷﺪﻧﯽ ﻧﺒﻮد. ﮐﻮروش ﮐﻪ ﻣﺎدﻫﺎ را ﺑﺮاﻧﺪاﺧﺖ ﯾﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﯽ ﻧﻮهي ﻫﻤﯿﻦ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﺑﻮد و ﯾﺎ ﺧﻮدش و ﯾﺎ ﻣﺎدﻫﺎ اﯾﻦ ﺷﺎﯾﻌﻪ را ﺑﺮﺳﺎﺧﺘﻨﺪ. در ﻫﺮ ﺻﻮرت، ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه را ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻔﯽ ﻣﻬﻢ در ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﺮان داﻧﺴﺖ.
هو خشتره
توضیح تصویر :
روزی که "هووخشتره" پادشاه ایران زمین دروازه شهر "آشور" را فرو افکند و دودمان ستمگر آنها را پایان داد و پای در آن نهاد دستور دارد سه درخت سرو در جلوی دروازه شهر بکارند به یاد اتحاد تاریخی که با کمک جد بزرگش دیاکو بین سه تبار ایران زمین (پارت ، پارس و ماد) برقرار شد و نخستین دودمان کاملا ایرانی به نام "ماد" شکل گرفت .
--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...
۱ . ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﭘﺎدﺷﺎه ﻧﯿﮏ
هر شب دلم بهانه ی تـــو را ، هیچ ... بگذریم ...
امشب دلم دوباره تـــو را ... ، هیــچ ... بگذریم ...
ویرایش شده توسط: anything
ارسالها: 6368
#32
Posted: 21 Jan 2014 14:31
ﭘﯿﺶ از او، ﺳﮑﺎﻫﺎ ﺑﺮ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺎﻧﺎﻫﺎ ﭼﯿﺮه ﺷﺪه و ﺷﺮوع ﺑﻪ دﺳﺖ اﻧﺪازي ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮو ﻣﺎد ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ. ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺎد ﺑﻪ اﺟﺒﺎر ﺗﻦ ﺑﻪ ﺻﻠﺢ داده و ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻏﺮﺑﯽ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺎد را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺨﺸﯿﺪ. ﮐﺎوشﻫﺎيﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ در ﺳﻘﺰ، ﻫﻨﺮي را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ آﻧﺮا ﻫﻨﺮ ﺳﮑﺎﯾﯽ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ. ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻧﺎم ﺳﻘﺰ(۱)ﻫﻢﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺳﮑﺎﻫﺎ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻫﻨﺮ ﺗﺎﺛﯿﺮ زﯾﺎدي ﺑﺮ روي ﻫﻨﺮ ﻣﺎدﻫﺎ ﮔﺬاﺷﺖ. ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﺮاي آﻣﻮزشﻧﯿﺮوﯾﯽ ﺣﺮﻓﻪاي و ﻣﺠﻬﺰ ﺗﻼش ﮐﺮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ارﺗﺸﯽ ﻧﻮﯾﻦ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ در ﺟﻬﺎن آن روزﮔﺎر، ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪﺗﺮﯾﻦ ارﺗﺶ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرﻓﺖ.
ﯾﮏ ﺳﻮارهﻧﻈﺎم ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ، در ﮐﻨﺎر ﭘﯿﺎدهﻧﻈﺎم ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺷﻤﺸﯿﺮو ﮐﻤﺎن. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﺎدﻫﺎ ﭘﺲ از ﮐﺎﺳﯽﻫﺎ و آﺷﻮريﻫﺎ ﺳﻮﻣﯿﻦ ﻗﻮﻣﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺣﺮﻓﻪاي ازﺳﻮارهﻧﻈﺎم ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ آرﯾﺎﯾﯽﻫﺎ را زﯾﺮ ﯾﮏ ﭘﺮﭼﻢ درآورد واﯾﺮان را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻗﺪرت در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻄﺮح ﺳﺎﺧﺖ. او ﭘﺲ از ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﻣﻘﺪﻣﺎت، ﺑﻪ ﭼﯿﺮﮔﯽ28 ﺳﺎﻟﻪ ﺳﮑﺎﻫﺎ ﭘﺎﯾﺎن داده و ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺎﻧﺎ را ﻧﯿﺰ ﺗﺼﺮف ﮐﺮد. و ﺳﭙﺲ دﯾﮕﺮ ﻗﺒﺎﯾﻞ اﯾﺮاﻧﯽ را ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداري ﺧﻮد در آورد. از اﯾﻦ زﻣﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﯿﺎنِ رود ارس و ﻫﮕﻤﺘﺎﻧﻪ و دور ﺗﺎ دور درﯾﺎﭼﻪاروﻣﯿﻪ در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺮدم ﻣﺎدي(۲) ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺣﺘﺎ دﯾﮕﺮ آرﯾﺎﯾﯽﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﮑﺎﻫﺎ و ﮐﯿﻤﺮيﻫﺎ ﻫﻢ ﺗﻮان ﻧﻔﻮذﻧﯿﺎﻓﺘﻨﺪ. ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﭘﺎرس ﯾﻮرش ﺑﺮد و ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﺎن ﭘﺎرس ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺷﺎه ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ، را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداري ﺧﻮد در آورد.
ﺑﺎ روي ﮐﺎر آﻣﺪن ﺳﯿﻦﺷﺎرﯾﺸﮑﻮن ﭘﺲ از آﺷﻮرﺑﺎﻧﯿﭙﺎل، ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻪ اﺳﺘﻘﻼل رﺳﯿﺪ و ﻧﺒﻮﭘﻮﻻﺳﺮ ﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ ﻣﺬاﮐﺮاﺗﯽ را ﺑﺎ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه اﻧﺠﺎم داد ﺗﺎ ﭘﯿﻤﺎن دوﺳﺘﯽ ﻣﯿﺎن ﻣﺎد و ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد. ﭘﯿﺸﺘﺮ آﺷﻮر ﻫﺮﮔﺰ اﺟﺎزهﻧﺪاده ﺑﻮد ﺗﺎ رﻗﯿﺒﺎﻧﺶ ﻓﺮﺻﺖ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺧﻮد را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. رﻗﯿﺒﺎن آﺷﻮر ﻫﻤﻮاره از ﻧﻈﺮ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﭼﻪدر ﺑﻌﺪ ﻧﻈﻢ و اﻧﻀﺒﺎط و ﺗﺎﮐﺘﯿﮏ و ﭼﻪ در ﺑﻌﺪ اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﺗﺠﻬﯿﺰات، ﮐﻤﺒﻮد داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﭘﺎي آﻧﻬﺎ ﻧﻤﯽرﺳﯿﺪﻧﺪ.
از آﻧﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﺪت دو ﺳﺪه آﺷﻮريﻫﺎ ﻧﯿﺮوﯾﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ دﯾﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﺼﺮ« ﺑﺎورﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﯽ» ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ «ﺟﻬﺎد ﻣﻘﺪس» ﻣﺘﮑﯽ ﻧﺒﻮد. ﺑﺮﺧﯽ رﻗﺒﺎي آﻧﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎدﻫﺎ و ﻣﺎﻧﺎﻫﺎ و اورارﺗﻮﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎنﺣﺎﻟﺘﯽ ﭼﺮﯾﮑﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﺰاﻧﯽ داﺷﺘﻨﺪ. ﻣﺼﺮ و اﯾﻼم ﻫﻢ ﮐﻪ داراي ارﺗﺶ ﮐﻼﺳﯿﮏ و ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ،ﺳﻮارهﻧﻈﺎم ﺣﺮﻓﻪاي ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ. و از اﯾﻦ روي ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪﻧﺪ. وﻟﯽ ﻣﺎدﻫﺎ ﭘﺲ از ﺑﺮﭘﺎﯾﯽ ارﺗﺶ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه، از ﻗﺪرت اﺳﺐدواﻧﯽ ﺧﻮد ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺑﻬﺮه را ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺳﻮاره ﻧﻈﺎم آﻧﺰﻣﺎن ﺟﻬﺎن را ﺳﺎﻣﺎن دادﻧﺪ. ﺷﺎه آﺷﻮر ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ ﮐﺸﻮر ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻣﺎد را ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ. ﻣﺎدﻫﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻏﺎرﺗﮕﺮ و ﯾﻮرشﺑﺮﻧﺪه ﻧﺒﻮدﻧﺪ.
دوﻟﺖ ﻫﻤﺒﺴﺘﻪي آﻧﺎن اﻫﺪاﻓﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﭘﺪاﻓﻨﺪي داﺷﺖ. درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﺎﺑﻞ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺒﻮد. اﺳﺘﻘﻼل ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺻﺮه آﺷﻮر از ﺳﻤﺖ ﺟﻨﻮب و اﺳﺎﺳﺎ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ اﻗﻮام آﺷﻮري در ﺷﻤﺎل ﻣﯿﺎﻧﺮودان ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﯽاﻓﺘﺎد. در ﯾﮏ ﮐﻼم، وارون اﯾﺮان ﮐﻪ اﻗﻮام ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن آرﯾﺎﯾﯽ و اﯾﻼﻣﯽ ﮐﺎري ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ، در ﻣﯿﺎﻧﺮودان ﯾﺎ ﻗﺪرت در دﺳﺘﺎن ﯾﮏ ﻗﻮم ﺑﻮد و ﯾﺎ آن ﻗﻮم ﺑﻪ ﺑﺮدﮔﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ. ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﭼﻨﯿﻦ اﻗﺘﻀﺎ ﻣﯽﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﯿﺎﻧﺮودان ﻫﻤﺒﺴﺘﻪ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ. و دﻟﯿﻠﺶ رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎي آن ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﺟﻨﮓ ﮐﻪ در ﺳﺎل ۶۱۳ پ.م در ﮔﺮﻓﺖ، آﺷﻮر ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرد.
ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ آﺷﻮر از ﺑﺎﺑﻞ، ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه از ﮐﻮهﻫﺎي زاﮔﺮس ﮔﺬﺷﺘﻪ و آﺑﺎديﻫﺎي آﺷﻮر را ﯾﮏ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺴﺨﯿﺮ ﮐﺮد. و در ﭘﺎﯾﺎن، ﺷﻬﺮ آﺷﻮر ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﮐﻬﻦ و ﺷﻬﺮ ﺣﯿﺜﯿﺘﯽ آﺷﻮرﯾﺎن را ﻧﯿﺰ ﻓﺘﺢ ﮐﺮد. آﻧﮕﺎه ﺑﺮاي ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ، ﯾﻌﻨﯽ ﻧﯿﻨﻮا آﻣﺎده ﺷﺪ. وﻟﯽ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺣﺎدﺛﻪاي ﺳﺒﺐ ﻧﺠﺎت ﻧﯿﻨﻮا ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﻪ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﺧﺒﺮ رﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﻗﻮﻣﯽ از ﺳﮑﺎﻫﺎ از ﻗﻔﻘﺎز ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺑﻪ ﺷﻤﺎل ﻣﺎد آﻣﺪهاﻧﺪ. ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺎد ﻧﯿﺰ ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ ﻧﯿﻨﻮا را رﻫﺎ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺧﻮد ﺑﺎزﮔﺸﺖ. ﻧﺒﺮد ﻣﺎدﻫﺎ و ﺳﮑﺎﻫﺎ زﻣﺎن زﯾﺎدي ﺑﻪ درازا اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ، درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﻧﯿﮏ ﻣﯽداﻧﺴﺖ دﺷﻤﻦ اﺻﻠﯽ او آﺷﻮر اﺳﺖ ﭘﺲ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي آﺷﻮر ﮔﺮﻓﺖ. وﻟﯽ در اﯾﻨﺠﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎد و ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﺟﻠﺐ ﺷﺪ.
ﺑﺎﺑﻞ از ﺳﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﺷﺪت از ﻣﺎدﻫﺎ ﻫﺮاس داﺷﺖ. ارﺗﺶ ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ ﻣﺎدﻫﺎ از ﻫﻤﻪ ﻧﻈﺮ از ﺳﭙﺎﻫﯿﺎن ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﺗﺮ ﺑﻮد. وﻟﯽ ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻔﺘﯿﻢ ﻣﺎدﻫﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ. و ﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ اﯾﻦ را ﻣﯽداﻧﺴﺖ. ﭘﺲ ﭘﯿﻤﺎن ﺑﺰرگ ﻣﯿﺎن ﻫﮕﻤﺘﺎﻧﻪ و ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ. ﺗﻀﻤﯿﻦ اﯾﻦ ﭘﯿﻤﺎن، عروﺳﯽ آﻣﯿﺘﯿﺲ ﻧﻮه ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﺑﺎ ﻧﺒﻮﮐﺪﻧﺼﺮ دوم(۳) وﻟﯿﻌﻬﺪ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻮد. ﺷﺎﻫﺰاده ﺧﺎﻧﻢ اﯾﺮاﻧﯽ ﻫﻤﺎن ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺒﻮﮐﺪﻧﺼﺮ ﭘﺲ از ﺑﻪ ﺷﺎﻫﯽ رﺳﯿﺪن، ﺑﺮاي ﮐﺎﺳﺘﻦ از دﻟﺘﻨﮕﯽ ﺷﻬﺒﺎﻧﻮ ﺑﻪ ﻣﯿﻬﻦ ﺧﻮش آب و ﻫﻮا و ﺳﺮﺳﺒﺰش، دﺳﺘﻮر ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ »ﺑﺎغﻫﺎي ﻣﻌﻠﻖ ﺑﺎﺑﻞ« داد.
--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...
۱ . سکِز
۲ . ٣ ﮐﺮدﻫﺎ، آذريﻫﺎ و دﯾﮕﺮ اﻗﻮام آرﯾﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﺳﺎﮐﻦ ﺷﻤﺎل ﻏﺮب اﯾﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ در آﻧﺰﻣﺎن ﻣﺎدي ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ آﻣﺪﻧﺪ.
۳ . ﺑﺨﺖﻧﺼﺮ
هر شب دلم بهانه ی تـــو را ، هیچ ... بگذریم ...
امشب دلم دوباره تـــو را ... ، هیــچ ... بگذریم ...
ارسالها: 6368
#33
Posted: 25 Jan 2014 14:47
ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻧﺒﻮﭘﻮﻻﺳﺮ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ، از ﮐﻨﺎرهﻫﺎي دﺟﻠﻪ و ﻓﺮات ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﯿﻨﻮا ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮد. ﺳﭙﺎه آﻧﻬﺎ ﺑﺪون ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻪ، ﺗﺎ ﭘﺎي دﯾﻮارﻫﺎي ﻧﯿﻨﻮا ﭘﯿﺶ رﻓﺖ. ﭘﺎﯾﺪاري ﻧﯿﻨﻮا ﻣﺪت زﯾﺎدي ﺑﻪ درازا ﻧﮑﺸﯿﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم، ﻧﯿﻨﻮا در ﺳﺎل 612 پ.م ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺷﺪ.
ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه، ﻧﯿﻨﻮا را ﺑﻪ دﺳﺖ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ ﺳﭙﺮد و ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺎد ﺑﺎزﮔﺸﺖ. ﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ ﻫﻢ ﻫﻤﺎن ﮐﺎري را ﮐﺮد ﮐﻪ آﺷﻮرﯾﺎن ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺎﺑﻞ ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ. او ﻧﯿﻨﻮا را ﺑﻪ ﮐﻠﯽ وﯾﺮان ﺳﺎﺧﺖ. اﯾﻨﺒﺎر اﺗﻔﺎﻗﯽ ﺑﺮاي آﺷﻮرﯾﺎن ﻣﯽاﻓﺘﺎد ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺪه ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ. ﻧﺎﺑﻮدي ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ ﺗﻤﺪن. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﻣﺪت 28 ﺳﺎلدو اﺑﺮﻗﺪرت ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم اﯾﻼم و آﺷﻮر ﺑﺮاي ﻫﻤﯿﺸﻪ ﭘﺎك ﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ.
اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺪﺗﯽ ﭘﺲ از آن، ﯾﮑﯽ از اﻓﺮادﺧﺎﻧﺪان ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ آﺷﻮر، ﺑﻪ ﻧﺎم آﺷﻮر اوﺑﺎﻟﯿﺖ در ﺷﻬﺮ حَران ﻧﯿﺮو ﮔﺮﻓﺘﻪ و از ﻣﺼﺮ ﯾﺎري ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﻢﭘﯿﻤﺎﻧﺎن وارد ﺟﻨﮓ ﺷﻮد، وﻟﯽ در ﺳﺎل 610 ارﺗﺶ ﻣﺎد و ﺑﺎﺑﻞ ﯾﮑﺒﺎر دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪه و ﺷﺎه ﺑﻪ ﭘﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ آﺷﻮر را از ﻣﯿﺎن ﺑﺮدﻧﺪ. اﻣﻮال و ﻏﻨﺎﯾﻢ ﺣﺮان ﺑﻪ ﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ رﺳﯿﺪ و ﺷﻬﺮﻫﺎي وﯾﺮان ﺷﺪه آﺷﻮرﯾﺎن ﮐﻪ دﯾﮕﺮ ارزﺷﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ اﯾﺮان واﮔﺬار ﮔﺮدﯾﺪ. ﻗﺪرت در ﻣﯿﺎﻧﺮودان ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﺎﺑﻠﯽﻫﺎ اﻓﺘﺎد.
تصاویری از بابل
ﺑﺎﺑﻠﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ آﻧﺰﻣﺎن در درازاي 2000 ﺳﺎل ﺗﺎرﯾﺦ ﺷﻬﺮ، ﺑﺎﺑﻞ را ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﺷﻐﺎل ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﻣﯿﺪﯾﺪﻧﺪ ﺗﺎ در دﺳﺖ ﺧﻮد. در اداﻣﻪ ﺑﯿﻨﻨﺪه ﺟﻨﮓ ﻣﯿﺎن ﻣﺎد و اورارﺗﻮ ﺑﻮدﯾﻢ ﮐﻪ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه در اﯾﻦ ﻧﺒﺮد ﭘﯿﺮوز ﮔﺸﺖ و اورارﺗﻮ ﺑﻪ اﯾﺮان ﭘﯿﻮﺳﺖ و از آن ﭘﺲ اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﺑﻪ آن ارﻣﯿﻨﯿﻪ ﯾﺎ ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ. ﺳﭙﺲ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﺑﺮ آن ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺨﺸﯽ از اﻗﻮام ﺳﮑﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻏﺮب درﯾﺎﭼﻪ وان(۱) ﻣﯽزﯾﺴﺘﻨﺪ را ﺑﻪ ﭘﯿﺮوي ﺧﻮﯾﺶ درآورد ﺗﺎ ﺳﺮاﺳﺮ آﺑﺎديﻫﺎي آرﯾﺎﯾﯽﻧﺸﯿﻦ را ﺑﻪ زﯾﺮ ﯾﮏ ﭘﺮﭼﻢ درآورده ﺑﺎﺷﺪ.
وﻟﯽ ﺳﮑﺎﻫﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداري ﻧﺸﺪﻧﺪ و از ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ ﺷﺎن ﻟﯿﺪﯾﻪ ﮐﻤﮏ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ و آﻟﯿﺎﺗﻮس ﭘﺎدﺷﺎه ﻟﯿﺪﯾﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﻨﺎه داد. اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺪورت ﻣﯿﺎن ﻣﺎد و ﻟﯿﺪﯾﻪ ﺷﺪ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﮐﻪ ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﭘﺲ از ﺗﺼﺮف ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﮐﺎﭘﺎدوﮐﯿﻪ ﺑﻪ ﻟﯿﺪﯾﻪ ﯾﻮرش ﺑﺮد. ﻣﺎدﻫﺎ در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﯾﮏ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﺰرگ ﺗﺎ ﻣﺪﯾﺘﺮاﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ.(۲)
ﭘﺲ از 5 ﺳﺎل ﺟﻨﮓ ﭘﯿﺮوزي ﻣﺎدﻫﺎ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﻮرﺷﯿﺪﮔﺮﻓﺘﮕﯽ رخ داد. ﮐﻪ ﮔﻮﯾﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻟﯿﺪي، ﺗﺎﻟﺲ آنرا ﭘﯿﺶﮔﻮﯾﯽ ﮐﺮده ﺑﻮد. در آن زﻣﺎن ﺧﻮرﺷﯿﺪﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺑﻼي آﺳﻤﺎﻧﯽ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﭘﯿﺮوزي دﯾﻮﻫﺎ ﺑﺮ ﺧﺪاﯾﺎن ﻧﻮر ﺑﻮد. ﭘﺲ ﺟﻨﮓ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ. ﭘﺲ از آن ﻣﺬاﮐﺮات ﺻﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﯿﺎﻧﺠﯽﮔﺮي ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻟﯿﺪﯾﻪ ﻣﺘﺼﺮﻓﺎت اﯾﺮان در ﺷﺮق رود ﻫﺎﻟﯿﺲ و ﭼﯿﺮﮔﯽ آن ﺑﺮ ﮐﺎﭘﺎدوﮐﯿﻪ و ﻫﻤﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن و ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ دﯾﮕﺮ را ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ. ﺗﻀﻤﯿﻦ ﭘﯿﻤﺎن ﺻﻠﺢ ﻣﯿﺎن ﻣﺎد و ﻟﯿﺪﯾﻪ ﺑﺎز ﻫﻢ ﯾﮏ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻫﻤﺴﺮي ﺑﻮد. اﯾﻨﺒﺎر دﺧﺘﺮ ﺷﺎه ﻟﯿﺪﯾﻪ آرﯾﻪﻧﯿﺲ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮي آﺳﺘﯿﺎگ وﻟﯿﻌﻬﺪ ﻣﺎد درآﻣﺪ.
ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﺷﻬﺮ ﻫﮕﻤﺘﺎﻧﻪ و ﮐﺎخﻫﺎ و ﮔﺮدﺷﮕﺎهﻫﺎي زﯾﺒﺎﯾﺶ را ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮي از ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ و ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان اﯾﺮاﻧﯽ و ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺗﺰﺋﯿﻦ ﮐﺮد. ﻣﺎدﻫﺎ از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﮔﻠﯿﻦ ﺑﻪ ﮐﺎخﻫﺎي اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ و ﻫﺎﻟﻪﻫﺎي ﺷﮑﻮه واﺑﻬﺖ را ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺧﻮﯾﺶ ﺑﺮﭘﺎ ﮐﺮدﻧﺪ. زﯾﻦ ﭘﺲ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﺎن ﻣﺎد ﺷﺎﻫﺎﻧﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺮدﻧﺪ. در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه در ﺳﺮاﺳﺮ ﮐﺸﻮرش دﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺮي ﮐﺎرﻫﺎي ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﻧﯿﺰ زد.
ﺳﺪه ﺷﺸﻢ پ.م ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﺮان و ﺟﻬﺎن اﺳﺖ. ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﺷﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﻮاره ﭘﯿﺮوز ﺑﻮد، ﭘﺲ از 40 ﺳﺎل ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ در 585 پ.م درﮔﺬﺷﺖ و ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺎد را ﺑﺮاي ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ و ﻓﺮزﻧﺪش آﺳﺘﯿﺎگ ﮔﺬاﺷﺖ. در زﻣﺎن آﺳﺘﯿﺎگ ﻫﯿﭻ ﺟﻨﮓ ﻓﺮاﻣﺮزي ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ. آﺳﺘﯿﺎگ ﺷﺎﻫﺰاده ﻧﺎزﭘﺮوردهي ﮐﺎخﻫﺎي ﭘﺮﺗﺠﻤﻞ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﯿﺰي از ﺟﻨﮕﺎوري و ﮐﺎرداﻧﯽ ﭘﺪراﻧﺶ ﺑﻪ ارث ﻧﺒﺮده ﺑﻮد. ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ آﺳﺘﯿﺎگ 35 ﺳﺎل ﺑﻪ درازا ﮐﺸﯿﺪ ﮐﻪ 5 ﺳﺎل ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ آن ﺷﺪﯾﺪا در ﮐﺸﻤﮑﺶ و درﮔﯿﺮي دروﻧﯽ ﮔﺬﺷﺖ.
ﯾﮏ ﮔﺎﻫﺸﻤﺎري ﺳﺎده ﺑﺮاي ﻣﺎدﻫﺎ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﺳﺖ:
۱ ) دﯾﺎاﮐﻮ: ۶۷۵-۷۲۸ پ.م
۲ )ﻓﺮه ورﺗﯿﺶ/ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ: ۶۷۵-۶۵۳ پ.م
۳ )ﺳﮑﺎﻫﺎ: ۶۵۳ - ۶۲۵ پ.م
۴ ) ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه: ۵٨۵-۶۲۵ پ.م
۵ ) آﺳﺘﯿﺎگ: ۵۵۰-۵٨۵ پ.م
اﯾﻦ ﮔﺎﻫﺸﻤﺎر ﺑﺎ اﯾﻦ ﭘﯿﺸﻔﺮض ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ وﻗﻔﻪاي 28ﺳﺎﻟﻪ در ﻣﯿﺎن ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎدﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺳﮑﺎﻫﺎ وﺟﻮد دارد. داﻣﺎﻧﺪاﯾﻒ و رﻧﻪ ﻻﺑﺎ، اﯾﻦ را ﻧﭙﺬﯾﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺮودوت آن 28 ﺳﺎل را ﺟﺪا از دوران ﺣﮑﻮﻣﺖ ﭼﻬﺎر ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﻣﺎدي ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺑﻪ ﮔﻤﺎن اﯾﻦ ﻣﺎدﺷﻨﺎﺳﺎن، آﻏﺎز ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎد را ﺑﺎﯾﺪ از ﺣﻮل و ﺣﻮش ﻫﻤﺎن 672 پ.م ﮐﻪ رﺳﻤﺎ در ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪﻫﺎي آﺷﻮري آﻣﺪه را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺎ اﻓﺰودن 128 ﺳﺎل ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻫﺮودوت ﺑﻪ 550 پ.م ﻧﯿﺰ ﺑﻪ 678 پ.م ﻣﯽرﺳﯿﻢ. و ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺒﺪا ﺑﺮاي ﻣﺎدﻫﺎ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺖ.
--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...
۱ . ﺷﺮق ﺗﺮﮐﯿﻪ اﻣﺮوزي
۲ . ﻫﻠﻦ ﺳﺎﺳﻨﯿﺴﯽ در ﺟﻠﺪ ﺳﻮم ﮐﺘﺎب ﺗﺎرﯾﺦ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ، ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﻧﻤﯽﺗﻮان ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﺷﮑﻮﻫﻤﻨﺪ ﻣﺎد را اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺧﻮاﻧﺪ.
هر شب دلم بهانه ی تـــو را ، هیچ ... بگذریم ...
امشب دلم دوباره تـــو را ... ، هیــچ ... بگذریم ...
ارسالها: 6368
#34
Posted: 27 Jan 2014 15:02
اوضاع بابل
در ﺑﺎﺑﻞ ﻧﺒﻮﮐﺪﻧﺼﺮ دوم از 605پ.م ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ رﺳﯿﺪه ﺑﻮد. وارون آﺳﺘﯿﺎگ،ﺧﻮﺑﯽ ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﻧﺒﻮﮐﺪﻧﺼﺮ ﺑﺮاي ﭘﺪرش ﺑﻮد. او ﻫﻤﺰﻣﺎن اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﯽ ﭘﺪرش و ﻋﻤﺮان و آﺑﺎداﻧﯽ را دﻧﺒﺎل ﮐﺮد. و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎﺑﻞ ﻧﻮ را در ﻋﺼﺮ ﻃﻼﯾﯽ ﺧﻮﯾﺶ ﻗﺮار داده و ﯾﺎد روزﻫﺎي ﺣﻤﻮراﺑﯽ و ﻧﺒﻮﮐﺪﻧﺼﺮ ﯾﮑﻢ را زﻧﺪه ﮐﺮد.
حمورابی
اﯾﻦ ﭘﺎدﺷﺎه را ﺑﺮاي دو ﮐﺎر ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﻨﺪ:
ﻧﺨﺴﺖ اﺷﻐﺎل ﯾﻬﻮدﯾﻪاي ﮐﻪ 400 ﺳﺎل در ﺑﺮاﺑﺮ آﺷﻮر ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد. او ﻣﻌﺒﺪ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﮐﻪ 350 ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از آن ﺑﻪ دﺳﺖ ﺳﻠﯿﻤﺎن ﭘﺎدﺷﺎه اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد را وﯾﺮان ﮐﺮده و ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ از ﯾﻬﻮدﯾﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﯿﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮد.
معبد سلیمان
دوم ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺮج ﺑﺎﺑﻞ و ﺑﺎﻏﻬﺎي ﻣﻌﻠﻖ ﺑﺎﺑﻞ و ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﮐﺮدن دﯾﻮارﻫﺎي دور ﺑﺎﺑﻞ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﮐﻪ از زﻣﺎن ﺣﻤﻮراﺑﯽ دوﺑﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ اﯾﻼﻣﯿﺎن، ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ آﺷﻮرﯾﺎن و ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ اﻗﻮام دﯾﮕﺮ وﯾﺮان و ﺳﭙﺲ ﺑﺎزﺳﺎزي ﺷﺪه ﺑﻮد، زﯾﺒﺎﺗﺮ از ﭘﯿﺶ ﮔﺸﺘﻪ و ﺑﻪ ﻧﮕﯿﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ.
باغ معلق بابل
وﯾﺮاﻧﯽ ﺷﻮش، ﻧﯿﻨﻮا و آﺷﻮر ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺑﺎﺑﻞ اﻫﻤﯿﺖ ﺗﺠﺎري زﯾﺎدي ﮐﺴﺐ ﮐﻨﺪ. ﻣﺮدوك ﺧﺪاي ﻣﻠﯽ ﻣﯿﺎﻧﺮودان در ﻗﻠﺐ ﺑﺎﺑﻞ ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﯿﻠﯿﻮنﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻫﻤﻪ ﻣﯿﺎﻧﺮودان و ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺳﺮ ﻓﺮود آوردن در ﺑﺮاﺑﺮ آن ﺑﻮدﻧﺪ. ﺳﻠﻄﻨﺖ 43 ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺒﻮﮐﺪﻧﺼﺮ، ﺑﺎﺑﻞ را ﻏﺮق در ﺷﮑﻮه و ﺛﺮوت و ﻋﺰت و اﻓﺘﺨﺎر ﮐﺮد.
ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺰاران ﯾﻬﻮدي اﺳﯿﺮ در ﺑﺎﺑﻞ و ﻫﺰاران ﯾﻬﻮدي آواره در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن از ﺟﻤﻠﻪ در اﯾﺮان، ﺷﺐ و روز او را ﻧﻔﺮﯾﻦ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﻧﮕﺮش آﻧﻬﺎ را در ﻗﺎﻟﺐ ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽﻫﺎي ﮐﺘﺎبﻫﺎي اﻧﺒﯿﺎي ﯾﻬﻮدﯾﺎن از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺘﺎب داﻧﯿﺎل و ﮐﺘﺎب ارﻣﯿﺎ و ﮐﺘﺎب ﺣﺰﻗﯿﺎل ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻣﻬﺪوﯾﺖ را ﻣﻄﺮح ﮐﺮده و از ﻣﻨﺠﯽ ﻗﻮم ﺑﺎ ﻧﺎم ﻣﺎﺷﯿﺢ (ﻣﺴﯿﺢ) ﯾﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ »ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ و ﻗﻮم ﯾﻬﻮد را آزاد ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد«.
مردوک
هر شب دلم بهانه ی تـــو را ، هیچ ... بگذریم ...
امشب دلم دوباره تـــو را ... ، هیــچ ... بگذریم ...
ویرایش شده توسط: anything
ارسالها: 6368
#35
Posted: 27 Jan 2014 15:19
آموزش و پرورش در دوران مـادها
آموزش و پرورش در دوران فرمانروایی مادها :
مدارک موجود درباره ی تمدن و فرهنگ مادها آن چنان اندک است که امکان اظهار نظر قطعی را درباره ی اوضاع فرهنگی مادها دشوار میسازد. در واقع درباره ی "معارف مادها" اطلاعاتی در دست نیست زیرا که نه سنگ نبشته ای از آنان تاکنون کشف شده است تا مدرک قرار داده شود و نه از یونانی ها و یا ملل دگر در زمینه ی اوضاع فرهنگی آنان اطلاعات جامعی به دست آمده است
حتا تاکنون هیچ مدرک مستقیمی که بر آشنایی مادها با خط و کتابت دلالت کند به دست نیامده است (دیاکونوف، برگ ٣٣٩). لیکن تا حدی آموزش و پرورش اجتماعی مادها را میتوان از کیفیت آموزش و پرورش عصر هخامنشی حدس زد، زیرا که پارسها در بادی امر از نظر تمدن و معارف در رتبه ای پایین تر از مادها قرار داشتند، لیکن همنژاد و همکیش و همزبان آنان بودند و وقتی که پارسیان بر آنان سلطه یافتند تمدن آنان را نیز گرفتند (با توجه به این نکته که تمدن هخامنشی از تمامی تمدنهای تابع خود از جمله تمدن ایلامی برای رشد خویش استفاده نموده است).
به هر تقدیر مادها مطمئناً دارای خط و کتابت بوده اند و این خط احتمالاً مشابه همانی بوده است که امروزه خط باستانی پارسی خوانده میشود. زیرا این نکته غیر محتمل است که پادشاهی بزرگ ماد فاقد خط و کتابت بوده باشد و پارسیان دارای خط باشند .
البته شواهدی نیز بر اثبات این امر دلالت دارد زیرا با توجه به مطالب کتاب دانیال در این که مادها صاحب خط بوده اند و نوشته هایی به زبان مادی وجود داشته است جای تردید باقی نمیماند. حتا ظاهراً خواندن و نوشتن تا حدی در میان مردمان معمولی نیز مرسوم بوده است و فقط منحصر به مغ ها و روحانیان و اشراف نبوده است. زیرا بر طبق آنچه که از تاریخ بر می آید مردم عرایض خود را به شاه می نگاشته اند و شاه عرایض را میخواند و هر حکم را نوشته و به آنان باز پس می فرستاد.
گذشته از این، نگارنده ی تاریخ ماد نظریه ی دیگری نیز ابراز میدارد :
« ... خط میخی پارسی باستانی با خط میخی بابلی و ایلامی تفاوت بسیار دارد و با این که احتمالاً با دیگر خطوط میخی آسیای مقدم خاستگاه مشترکی دارد، ولی آن را نمی توان مستقیماً گرفته شده از آنها شمرد. تعبیر کلام آن است که چند حلقه ی فاصل بر ما مجهول است و بیشتر گمان میرود که خط میخی ماد جزء این حلقه های فاصل و مجهول بوده است، به عبارتی پارسیان خط میخی را از مادها گرفتند... »
نمونه از خط میخی
ﮐﺎرﻧﺎﻣﻪ دوﻟﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎد
دوﻟﺖ ﻣﺎد روﯾﺎي اﯾﺠﺎد ﯾﮏ دوﻟﺖ آرﯾﺎﯾﯽ ﻫﻤﺒﺴﺘﻪ را در ﻓﻼت اﯾﺮان ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﯿﺪ. و ﺳﭙﺲ آﻧﺮا ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺑﺨﺸﯿﺪه و ﯾﮏ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻫﻤﺴﻄﺢ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽﻫﺎي اﺻﯿﻞ و اﺳﺘﺨﻮانداري ﭼﻮن آﺷﻮر و اﯾﻼم و ﻟﯿﺪﯾﻪ اﯾﺠﺎد ﮐﺮد. آﻧﭽﻪ دوﻟﺖ ﻣﺎد ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬارد، در ﺳﺪهﻫﺎي ﭘﺴﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻮرد ﭘﺬﯾﺮش ﺑﻮده و ﭘﺎ ﺑﺮﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ.
دوﻟﺖ ﻣﺎد ﮐﻤﺘﺮ از دو ﺳﺪه اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺖ و ﺳﭙﺲ وارون دﯾﮕﺮ دوﻟﺖﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻧﻪ ﻧﺎﺑﻮد، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ ﺷﺪ. ﻣﺎدﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻼﻣﯿﺎن از اﻧﺪازهاي ﺑﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﻗﻠﻤﺮو ﻧﺮﺳﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﻧﺎم اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﮕﺬارﯾﻢ. ﭼﺮاﮐﻪ ﻣﺎدﻫﺎ در اﺑﺘﺪا ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ اﻗﻮام ﻣﺎدي ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ داﺷﺘﻪ و ﺳﭙﺲ در دوران اوج ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮ ﭘﺎرﺳﯿﺎن و ارﻣﻨﯿﺎن و ﺳﮑﺎﯾﯿﺎن ﻧﯿﺰ ﮐﻨﺘﺮل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
وﻟﯽ ﻧﺨﺴﺖ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﻪ اﯾﻦ اﻗﻮام ﻫﻤﺰﺑﺎن و آرﯾﺎﯾﯽ ﺑﻮدﻧﺪ و دوم اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت و ﺷﮑﻨﻨﺪه، ﻫﻢ اﺛﺒﺎت ﻧﺸﺪه و ﺑﺎﻋﺚ اﺧﺘﻼف اﺳﺖ. ﺑﯿﺸﺘﺮ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان از واژه ﻫﻢﭘﯿﻤﺎﻧﯽ ﺑﻬﺮه ﺑﺮده و ﺑﺎورﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎري و اﺳﺘﻘﻼل ﮐﺎﻣﻞ اﻗﻮام در اﺗﺤﺎدﯾﻪ ﻣﺎدﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮازﻧﺪهﺗﺮﯾﻦ ﺻﻔﺖ درﺑﺎره ﻣﺎدﻫﺎ، ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎد اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺖﺑﺎﻻ ﺳﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﯾﻌﻨﯽ ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ، ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه و آﺳﺘﯿﺎگ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
درﺑﺎره ﺑﻨﯿﺎد ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﯽ و ﺳﺎﺧﺘﺎر دوﻟﺖ ﻣﺎد و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﯾﻦ دوﻟﺖ، ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﻧﺪك ﺑﻮدن ﺷﻮاﻫﺪ و ﻣﺪارك ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﯾﻦ دوره، آﮔﺎﻫﯽﻫﺎي درﺳﺘﯽ در دﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ. ﻫﯿﭻ ﺗﺎرﯾﺨﻨﮕﺎري ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺎدﻫﺎ، ﺑﻪ ﻧﮕﺎرش ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺎد ﻧﭙﺮداﺧﺖ. از ﺧﻮد ﻣﺎدﻫﺎ ﻫﻢ ﮐﺘﯿﺒﻪ و ﻟﻮﺣﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﯿﺎﻣﺪه اﺳﺖ. آﻧﭽﻪ از آﻧﻬﺎ ﻣﯽداﻧﯿﻢ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آﺷﻮرﯾﺎن در ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮودوت ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﺪه ﭘﺲ از ﻧﺎﺑﻮدي دوﻟﺖ ﻣﺎد ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ درﺑﺎره آن ﻧﻮﺷﺖ. آﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮﻋﯽ و ﺣﺎﺷﯿﻪاي.
هر شب دلم بهانه ی تـــو را ، هیچ ... بگذریم ...
امشب دلم دوباره تـــو را ... ، هیــچ ... بگذریم ...
ارسالها: 6368
#36
Posted: 31 Jan 2014 22:11
نقــد
(۱) اوﭘﺮت ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎس ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺳﺪه 91 ﻣﯿﻼدي ﺣﺪس زد ﮐﻪ زﺑﺎن ﻣﺎدﻫﺎ از ﮔﺮوه زﺑﺎنﻫﺎي اورال – آﻟﺘﺎﯾﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. اوﭘﺮت ﻫﻤﺪوره راوﻟﯿﻨﺴﻮن ﮐﻪ ﮐﺎﺷﻒ ﺧﻂ ﻣﯿﺨﯽ ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﻮد، ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻫﻤﻪ آﻧﭽﻪ از زﺑﺎنﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﯽداﻧﯿﻢ، ﭘﺲ از اوﭘﺮت ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ﺗﺰ او ﯾﮏ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﻨﺴﻮخ و ﮐﻬﻨﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﻧﺎآﮔﺎﻫﯽ اوﭘﺮت ﻫﻤﯿﻦ ﺑﺲ ﮐﻪ او ﺳﻪ زﺑﺎن ﮐﺘﯿﺒﻪ ﺑﯿﺴﺘﻮن دارﯾﻮش ﺑﺰرگ را ﭘﺎرﺳﯽ، ﺑﺎﺑﻠﯽ و ﻣﺎدي! ﻣﯽداﻧﺴﺖ.
اﯾﺮاﻧﺸﻨﺎﺳﺎن آﻧﺰﻣﺎن ﺑﺎ دﯾﺪن ﺗﻔﺎوت ﻓﺮاوان ﻣﺎﻫﯿﺘﯽ ﻣﯿﺎن زﺑﺎن ﻧﺨﺴﺖ ﮐﺘﯿﺒﻪ ﮐﻪ آرﯾﺎﯾﯽ اﺳﺖ و زﺑﺎن دوم ﮐﻪ ﺳﺎﻣﯽ اﺳﺖ و آن زﺑﺎن ﺳﻮم، آﻧﺮا زﺑﺎﻧﯽ ﻧﻪ آرﯾﺎﯾﯽ و ﻧﻪ ﺳﺎﻣﯽ اﻋﻼم داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﮔﺰﯾﻨﻪاي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮاي ﻧﺎم و ﮔﺮوه زﺑﺎﻧﯽ آن ﺑﻮدﻧﺪ. ﯾﮑﯽ از ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ زﺑﺎن »ﻣﺎدي ﺑﺎﺳﺘﺎن« ﺑﻮد. ﭼﺮاﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺘﯿﺒﻪ در ﻗﻠﺐ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺎد ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ. اوﭘﺮت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﯽدﯾﺪ، اﻣﺮوزه ﻣﺮدﻣﺎن ﺷﻤﺎل ﻏﺮب اﯾﺮان ﺑﻪ زﺑﺎن ﺗﺮﮐﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ، ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺧﻮد را ﺑﻨﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن، اﯾﻦ زﺑﺎن ﺳﻮم، ﻣﺎدي ﺑﻮده و زﺑﺎن ﻣﺎدﻫﺎ ﻫﻤﺮﯾﺸﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯽ اﺳﺖ!
درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﭼﻨﺪي ﭘﺲ از آن روﺷﻦ ﮔﺸﺖ ﮐﻪ آن زﺑﺎن ﻧﻪ ﻣﺎدي ﺑﻠﮑﻪ اﯾﻼﻣﯽ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﺰ اوﭘﺮت ﻓﺮو رﯾﺨﺖ. دﯾﺎﮐﻮﻧﻮف ﻣﺎدﺷﻨﺎس، در ﮐﺘﺎب ﺧﻮد ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺎد، ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﺎ اراﺋﻪ دﻻﯾﻞ زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﺗﺰ اوﭘﺮت را رد ﮐﺮده و ﺗﺎ اﻣﺮوز ﮐﻤﺘﺮ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﯽ دﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ آرﯾﺎﯾﯽ ﺑﻮدن ﻣﺎدﻫﺎ را زﯾﺮ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﺮده ﺑﺎﺷﺪ.
زﻫﺘﺎﺑﯽ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ: »ﭼﻮن از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺎ، اﯾﻼﻣﯿﺎن ﻫﻢرﯾﺸﻪ و ﻫﻤﻨﮋاد ﻣﺎدﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﭘﺲ ﻣﺎدي داﻧﺴﺘﻦ زﺑﺎن ﺳﻮم ﮐﺘﯿﺒﻪ ﺑﯿﺴﺘﻮن از ﺳﻮي اوﭘﺮت ﻧﺎدرﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ. اﯾﻼﻣﯿﺎن ﻫﻤﻨﮋاد ﺗﺮﮐﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﭘﺲ ﻣﺎدﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﭼﻨﯿﻨﻨﺪ« ﻫﻤﺮﯾﺸﻪ ﺑﻮدن زﺑﺎن ﻣﺎدﻫﺎ ﺑﺎ زﺑﺎن ﺗﺮﮐﯽ ﯾﮏ ﺗﺰ ﻣﺮده اﺳﺖ و اﮔﺮ ﺧﻮد اوﭘﺮت اﻣﺮوز ﻣﯽﺑﻮد ﺗﺮدﯾﺪي در ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ آن روا ﻧﻤﯽداﺷﺖ. وﻟﯽ درﺑﺎره ﻫﻤﺮﯾﺸﻪ ﺑﻮدن زﺑﺎن اﯾﻼﻣﯿﺎن ﺑﺎ زﺑﺎن ﺗﺮﮐﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺤﺚ ﮐﺮده و ﻧﻈﺮ اوﭘﺮت را روي ﻣﯿﺰ ﮔﺬارد.
اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ داﻧﺴﺘﻦ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ اوﭘﺮت اﯾﻼمﺷﻨﺎس ﻧﺒﻮد و ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ واژﮔﺎن اﯾﻼﻣﯽ ﺑﯿﺴﺘﻮن ﻧﻈﺮ ﺳﻄﺤﯽ ﺧﻮﯾﺶ را ﺑﯿﺎن ﮐﺮده ﺑﻮد. اﺳﺘﺮاﺑﻮن دو ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ در ﮐﺘﺎب ﺧﻮد »ﺟﻔﺮاﻓﯽ« ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ: »ﻣﺎدﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎرﺳﯿﺎن، ﺧﻮارزﻣﯿﺎن، ﺳﻐﺪﯾﺎن و ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽﻫﺎ آرﯾﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﯾﮏ زﺑﺎن ﺑﺎ ﺗﻔﺎوﺗﯽ اﻧﺪك ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ«.(۱)
ﭘﯿﺶ از او ﻫﺮودوت در ﮐﺘﺎب ﻫﻔﺘﻢ ﺧﻮد ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺨﻦ از ﻟﺸﮑﺮﮐﺸﯽ ﺧﺸﺎﯾﺎرﺷﺎ، ﻟﺒﺎس ﻣﺎدﻫﺎ را ﺑﺎ ﭘﺎرﺳﯿﺎن ﯾﮑﺴﺎن داﻧﺴﺘﻪ و ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﺎدﻫﺎ، آرﯾﺎﯾﯽ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ و ﻧﺎم ﻣﺎدي از زﻣﺎﻧﯽ ﺧﺎص ﺑﺮ آﻧﺎن ﮔﺬارده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﻮﺳﺎ ﺧﻮرﻧﯽ ﺗﺎرﯾﺨﻨﮕﺎر ارﻣﻨﯽ 1100 ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺎﮐﯿﺪ دارد.
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻮرﺧﺎن ﭘﺲ از اﺳﻼم ﻫﻤﻮاره ﻣﺎدﻫﺎ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺮدﻣﺎن ﻏﺮب و ﺷﻤﺎل ﻏﺮب اﯾﺮان را اﯾﺮاﻧﯽ ﺧﻮاﻧﺪهاﻧﺪ. ﻫﻤﺴﺎﻧﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه ﻣﯿﺎن ﻣﺎدﻫﺎ و ﭘﺎرﺳﯿﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن، ﭼﻨﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺗﻼش ﮐﻨﺪ، ﻣﺎدﻫﺎ را ﺗﺮك ﺑﻨﺎﻣﺪ، ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﭘﺎرﺳﯿﺎن را ﻧﯿﺰ ﺗﺮك ﺑﺸﻨﺎﺳﺎﻧﺪ.
(۲) ﻣﺎدﻫﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ از ﻣﺮدﻣﺎن آرﯾﺎﯾﯽ ﻧﯿﻤﻪ ﻏﺮﺑﯽ اﯾﺮان از آذرﺑﺎﯾﺠﺎن ﺗﺎ ﻟﺮﺳﺘﺎن و از آﻧﺎﺗﻮﻟﯽ ﺗﺎ ري و اﺳﻔﻬﺎن. و ﮐُﺮدﻫﺎ ﯾﮑﯽ از دهﻫﺎ ﻗﺒﯿﻠﻪ ﻣﺎدي ﺑﻮدهاﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﺎم ﮐُﺮدوخ. ﭘﺲ ﮐُﺮدﻫﺎ ﻣﺎدي ﺑﻮدﻧﺪ. وﻟﯽ ﻣﺎدﻫﺎ ﻟﺰوﻣﺎ ﮐُﺮد ﻧﺒﻮدﻧﺪ. اﮐﻨﻮن ﮐﻪ ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺎدي در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر ﮐﺮدﺳﺘﺎن ﻋﺮاق ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺗﺎ آﻧﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻮﯾﺖ ﺟﺪاي ﺧﻮد از ﻋﺮﺑﻬﺎ را ﻧﻤﺎﯾﺶ دﻫﻨﺪ، ايﮐﺎش دﺳﺖﮐﻢ اﯾﻦ ﻣﺒﺪا درﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﺪ. ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﯾﻦ ﺳﺎﻟﺸﻤﺎري ﺟﻌﻠﯽ، ﻇﺎﻫﺮا ﺑﻪ ﻫﺮودوت اﺳﺘﻨﺎد ﮐﺮده اﻧﺪ.
وﻟﯽ ﺷﮕﻔﺖ اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮودوت ﺧﻮد ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺎدﻫﺎ 128 ﺳﺎل ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ داﺷﺘﻨﺪ. ﺑﺎ اﻓﺰودن اﯾﻦ ﻋﺪد ﺑﻪ ﺳﺎل 550 پ.م ﮐﻪ ﺳﺎل ﭘﺎﯾﺎن ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎد اﺳﺖ، ﺳﺎل678پ.م ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ و ﻧﻪ 007 پ.م. اﯾﻦ ﺗﺎرﯾﺨﺴﺎزان ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺳﺎل ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﯽ دﯾﺎﮐﻮ + ﻓﺮهورﺗﯿﺶ + ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه + آﺳﺘﯿﺎگ) 35+22+40+35 ( ﻣﯽﺷﻮد 150، اﯾﻦ ﻋﺪد را ﺑﻪ 550 اﻓﺰوده و 700 را اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮدهاﻧﺪ! آﯾﺎ ﻫﺮودوت در ﺟﻤﻊ ﮐﺮدن 4 ﻋﺪد ﺳﺎده دو رﻗﻤﯽ، اﺷﺘﺒﺎه ﮐﺮده اﺳﺖ؟
ﺑﯽﮔﻤﺎن ﻫﺮودوت از اﯾﻨﮑﻪ ﻋﺪد 821 را اﻋﻼم داﺷﺘﻪ، ﻗﺼﺪي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻬﯽﺳﺖ ﮐﻪ 35 ﺳﺎل ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻓﺮد زﯾﺎد اﺳﺖ. ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﭼﻮن اردﺷﯿﺮ دوم ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ (45 ﺳﺎل) ﯾﺎ ﺧﺴﺮو اﻧﻮﺷﻪروان (48 ﺳﺎل) ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﻮروﺛﯽ ﺑﻮدن ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ، در ﺟﻮاﻧﯽ و ﮐﺴﯽ ﭼﻮن ﺷﺎﭘﻮر دوم از ﺑﺪو زاﯾﺶ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻨﻮان رﺳﯿﺪﻧﺪ. ﭼﻨﯿﻦ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮاي دﯾﺎاﮐﻮ ﮐﻪ ﺳﺮدودﻣﺎن اﺳﺖ ﺑﻌﯿﺪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻫﺮودوت ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ دﯾﺎاﮐﻮ ﭘﯿﺶ از اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﯽ ﺑﺮﺳﺪ، دادور و رﺳﯿﺪﮔﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ اﻣﻮر ﻣﺮدم ﺑﻮد.
اﺣﺘﻤﺎل دارد ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر او از 53 ﺳﺎل ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﯽ او، از آﻏﺎز رﺳﯿﺪﻧﺶ ﺑﻪ ﭘﺴﺖ و ﻣﻘﺎم ﺑﻮده و ﻋﺪد درﺳﺖ 313 ﺳﺎل ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﯽ اﺳﺖ. ﯾﺎ ﺷﺎﯾﺪ 22 ﺳﺎل ﻓﺮهورﺗﯿﺶ را ﺑﺎ دوره دﯾﺎاﮐﻮ ﯾﮑﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. وﻟﯽ ﮐﻢ ﮐﺮدن ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﯽ ﺳﮑﺎﻫﺎ از ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﻣﻨﻈﻮرش ﻧﺒﻮده اﺳﺖ. ﭼﺮاﮐﻪ اﯾﻦ دوره را 28 ﺳﺎل ذﮐﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻧﻪ 22 ﺳﺎل. ﻫﻤﻪ ﺟﻮر اﺷﺘﺒﺎﻫﯽ در ﻧﻮﺷﺘﺎر ﻫﺮودوت دﯾﺪهاﯾﻢ ﺑﻪ ﺟﺰ اﺷﺘﺒﺎه در ﺟﻤﻊ ﭼﻨﺪ ﻋﺪد.
و ﺧِﺮد ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ او ﺣﺘﻤﺎ ﻗﺼﺪي داﺷﺘﻪ ﮐﻪ 128 ﺳﺎل را ﺑﯿﺎن ﮐﺮده اﺳﺖ. و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﮔﺮ ﺳﺎلﻫﺎي ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه از ﺳﻮي ﻫﺮودوت را ﻣﺒﻨﺎ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﯿﻢ، ﺧﻮد ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه، ﺳﺎل 678 پ.م را ﻣﺒﺪا ﻣﯽداﻧﺪ. و اﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ رواﯾﺖ رﺳﻤﯿﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﻮرداوود ﺳﺎل 712 پ.م ﮐﻪ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر ﺳﺨﻦ از دﯾﺎاﮐﻮ در ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ آﺷﻮري آﻣﺪه را ﻣﺒﺪا ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺎدي ﮔﺮﻓﺖ. وﻟﯽ آﻧﭽﻪ از روﯾﺪادﻧﮕﺎري آﺷﻮرﯾﺎن ﻣﯽﻓﻬﻤﯿﻢ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎد و ﮐﺸﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﺎد ﺑﺎ ﺧﺸﺘﺮﯾﺘﻪ آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد. ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ دﯾﺎاﮐﻮ ﮐﻪ در اﻟﻮاح آﺷﻮري آﻣﺪه ﻧﺎم ﯾﮏ ﻓﺮد ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ و اﺣﺘﻤﺎل ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﻧﺎم ﯾﮏ ﺧﺎﻧﺪان ﺟﻨﮕﻨﺪه ﺑﺎ آﺷﻮر ﺑﻮده اﺳﺖ.
ﺳﺨﻦ از دﯾﺎاﮐﻮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺷﺎه ﻣﺴﺘﻘﻞ، ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺨﺎﻣﻨﺶ را ﺷﺎه ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ داﻧﺴﺘﻪ و ﻣﺒﺪا ﺗﺎرﯾﺦ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ را از ﻫﺨﺎﻣﻨﺶ آﻏﺎز ﮐﻨﯿﻢ. ﯾﺎ ﺳﺎﺳﺎن را ﺑﻨﯿﺎﻧﮕﺬار ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﺪاﻧﯿﻢ.درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﻪ اﯾﻨﻬﺎ ﺑﻪ دﯾﺪ ﺑﺰرگ ﺧﺎﻧﺪان ﻣﯽﻧﮕﺮد و ﻧﻪ ﺑﻨﯿﺎدﮔﺬار ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آﻏﺎز ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎد در ﺳﺎل 673 پ.م ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ آﺷﻮري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
ﺣﺎل در اﯾﻦ آﺷﻔﺘﻪ ﺑﺎزار ﭼﺮا ﻋﺪد ﺳﺎﺧﺘﮕﯽ و ﻧﺎدرﺳﺖ700 پ.م ﮔﺰﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد؟ دﻟﯿﻠﺶ رُندی آن اﺳﺖ. ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﻋﺪد 700 را ﺑﻪ ﺳﺎل ﻣﯿﻼدي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﯿﺎﻓﺰاﯾﯿﻢ. آﻧﮕﺎه ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺧﯿﻠﯽ آﺳﺎن روي ﻣﯽدﻫﺪ و دو رﻗﻢ ﻧﺨﺴﺖ ﺳﺎل ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻫﺴﺘﻨﺪ، در دو ﺳﺎﻟﺸﻤﺎري ﻣﯿﻼدي و ﻣﺎدي ﯾﮑﺴﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺳﺎل 1945ﻣﯽﺷﻮد 2645 و ﺳﺎل ﮐﻨﻮﻧﯽ ﯾﻌﻨﯽ 2012 ﻣﯽﺷﻮد 2712. و ﻣﯽداﻧﯿﻢ ﮐﻪ در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎ ﻓﻘﻂ دو رﻗﻢ ﻧﺨﺴﺖ را ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﻨﺪ(ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎل ۹۰).
--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...
۱ . اﺳﺘﺮاﺑﻮن: ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ/ﮐﺘﺎب ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ
هر شب دلم بهانه ی تـــو را ، هیچ ... بگذریم ...
امشب دلم دوباره تـــو را ... ، هیــچ ... بگذریم ...
ویرایش شده توسط: anything
ارسالها: 6368
#37
Posted: 31 Jan 2014 22:14
(۳) آﻧﭽﻪ ﺑﻪ آن ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﯿﻢ اﻣﺮوزه در ﺷﺮق ﺗﺮﮐﯿﻪ و در اﻃﺮاف درﯾﺎﭼﻪ وان ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ از زﻣﺎن ﻫﻮﺧﺸﺘﺮه ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺎد در ﺳﺪه ﻫﻔﺘﻢ پ.م ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﺮان ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺷﺎﻫﺎن اﺷﮑﺎﻧﯽ و ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺳﺮ آن دهﻫﺎ ﻧﺒﺮد ﺑﺰرگ ﺑﺎ رﻣﯽﻫﺎ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻣﯿﺎﺑﯽ در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺟﻨﮓﻫﺎ، در ﺑﯿﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﺮان ﺑﻮد.
1000 ﺳﺎل ﭘﺲ از اﺳﻼم ﮐﻪ اﯾﺮان ﺻﻔﻮي ﻗﺪرت ﯾﺎﻓﺖ، ارﻣﻨﺴﺘﺎن ﺑﻪ اﯾﺮان ﭘﯿﻮﺳﺖ و ﺑﺮ ﺳﺮ آن ﺟﻨﮓﻫﺎي زﯾﺎدي ﻣﯿﺎن اﯾﺮان و ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ. اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ارﻣﻨﺴﺘﺎن اﻣﺮوزي در ﺷﻤﺎل رود ارس و ﻣﯿﺎن ﻗﻔﻘﺎز و ﻧﺨﺠﻮان ﻗﺮار دارد. و اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻫﺎﻟﻮﮐﺎﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﺴﻞ ﮐﺸﯽ ارﻣﻨﯽﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﺮكﻫﺎ در درازاي ﭘﺎﻧﺴﺪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
تا زﻣﺎن روي ﮐﺎر آﻣﺪن ﺗﺮكﻫﺎي ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ در آﻧﺎﺗﻮﻟﯽ، اﻃﺮاف درﯾﺎﭼﻪ وان ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ارﻣﻨﯽﻫﺎ ﺑﻮد. ﭘﺲ از آن ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آزار آﻧﺎن، ﺑﯿﻨﻨﺪه ﻣﻬﺎﺟﺮت اﺟﺒﺎري ارﻣﻨﯽﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﺮق ﺑﻮدﯾﻢ. ﺑﺮ ﺑﻨﯿﺎد اﺳﻨﺎد ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﺎلﻫﺎي ﻣﯿﺎن 1894 ﺗﺎ 1896 ﺑﯿﺶ از 200 ﻫﺰار ارﻣﻨﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﺮكﻫﺎ ﮐﺸﺘﺎر ﺷﺪﻧﺪ. در ﺳﺎلﻫﺎي ﺑﻌﺪي اﯾﻦ آﻣﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﯿﺰ ﺷﺪ.
وﻟﯽ آﻧﭽﻪ ﻫﺎﻟﻮﮐﺎﺳﺖ ارﻣﻨﯽﻫﺎ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوران ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﯾﮑﻢ در ﺳﺎلﻫﺎي 1914 ﺗﺎ 1918 اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺑﻨﯿﺎد آن ارﻣﻨﯽﻫﺎ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ روﺳﯿﻪ و ﮐﺎر اﺟﺒﺎري ﮐﺮده و در ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻨﮓ آﻧﻬﺎ ﮐﻪ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ را دﺳﺘﮕﯿﺮ و ﺑﻪ ﺑﯿﺎﺑﺎنﻫﺎي ﺑﯽ آب و ﻋﻠﻒ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﺟﺮﯾﺎن آن ﺣﺪود ﻧﯿﻢ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ از زن و ﻣﺮد و ﮐﻮدك ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻨﺪ.
ﺑﯽ ﮔﻤﺎن اﮔﺮ آﻣﺎر ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن ﻧﺴﻞ ﮐﺸﯽ ارﻣﻨﯽﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﺮكﻫﺎ، ﺑﯿﺶ از ﻧﺴﻞ ﮐﺸﯽ ﯾﻬﻮديﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﺎزيﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﮐﻤﺘﺮ از آن ﻧﯿﺰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺗﺮكﻫﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﮐﺎر را درﺑﺎره ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﺰ ﮐﺮدﻧﺪ و در ﺟﺮﯾﺎن ﺟﻨﮓ ﺗﺮﮐﯿﻪ و ﯾﻮﻧﺎن، ﻧﯿﻢ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻦ رﻓﺖ و ﺳﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﯾﮕﺮ ﺑﻪ اروﭘﺎ ﮔﺮﯾﺨﺘﻨﺪ.
(۴) آﺳﺘﯿﺎگ ﺷﺎﯾﺪ ﻫﻤﺎن آژيدﻫﺎك و زﻫﺎك (= ﺿﺤﺎك)ﺑﺎﺷﺪ. ﺷﺎﯾﺪ ﻫﻢ ﻧﻪ. ﺑﺎﺑﻠﯽﻫﺎ او را اﯾﺸﺘﻮوﯾﮕﻮ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ. و اﯾﻦ واژه ﺧﯿﻠﯽ راﺣﺖ رﯾﺸﻪ ﻧﺎم او را ﻫﻮﯾﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ: اﺷﺎداﺗﺎآگ. »اﺷﺎ« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ راﺳﺘﯽ، »داﺗﺎ« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻗﺎﻧﻮن و »آگ« ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻓﺮوغ.
و ﻣﻔﻬﻮم ﻧﺎم او »ﻓﺮوغ ﻗﺎﻧﻮن راﺳﺘﯽ« ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﺎﻣﯽ درﺧﻮر ﯾﮏ ﺷﺎﻫﺰاده ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. درﺑﺎره اﯾﻨﮑﻪ زﻫﺎك ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ و اﺳﺘﻮره اﯾﺮان، ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻮده و دوران ﻫﺰار ﺳﺎﻟﻪ او دوران ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺮ اﯾﺮان اﺳﺖ ﻧﯿﺰ ﺳﺨﻨﺎﻧﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯿﺸﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﯿﭽﯿﮏ از ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻧﺪارد. زﻫﺎك زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯿﺰﯾﺴﺖ (ﺑﯿﺶ از6000 ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﯿﺶ) ﮐﻪ ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﭘﺎدﺷﺎه داﺷﺘﻪ و اﯾﺮان را ﺗﺼﺮف ﮐﻨﺪ.
(۵) در ﮐﺘﺎب ﯾﮑﻢ، در ﺑﺨﺶ ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﺮوزوس ﻟﯿﺪﯾﻪاي ﺑﻪ ﮐﯿﺎﮐﺴﺎر اﺷﺎرهاي ﻣﺨﺘﺼﺮ دارد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺑﺨﺶ ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﻮروش ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺢ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ اﯾﺮاﻧﯿﻬﺎ، ﺑﻪ ﺑﯿﺎن داﺳﺘﺎﻧﻬﺎﯾﯽ از دﯾﺎﮐﻮ و دﯾﮕﺮ ﻣﺎدﻫﺎ ﻣﯽﭘﺮدازد. ﻧﻮﺷﺘﺎر او از آﺳﺘﯿﺎگ ﻧﯿﺰ ﻓﻘﻂ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮐﻮروش ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽﺷﻮد.
هر شب دلم بهانه ی تـــو را ، هیچ ... بگذریم ...
امشب دلم دوباره تـــو را ... ، هیــچ ... بگذریم ...
ارسالها: 6368
#39
Posted: 13 Feb 2014 10:50
ﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ: ﺧﻂ ، زﺑﺎن و دﯾﻦ ﻣﺎدﻫﺎ
از ﺧﻂ و ﻧﻮﺷﺘﻪ دوران ﻣﺎد، در درون اﯾﺮان ﭼﯿﺰي ﯾﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. آﻧﭽﻪ ﻣﯽداﻧﯿﻢ از ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي اﻟﻮاح آﺷﻮري و ﺑﺎﺑﻠﯽ اﺳﺖ. ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻨﺪ ﻣﻬﻢ، زﺑﺎن ﺗﺎﺗﯽ(۱) اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي زﺑﺎن ﻣﺎدي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ زﺑﺎن ﻣﺎدﻫﺎ ﺑﺎ زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﯿﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﮐﻤﺎﺑﯿﺶ ﯾﮑﯽ ﺑﻮده و آﻧﻬﺎ دو ﮔﻮﯾﺶ از ﯾﮏ زﺑﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﻣﺪهاﻧﺪ و ﭘﺎرﺳﯿﺎن و ﻣﺎدﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ زﺑﺎن ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﻣﯽﻓﻬﻤﯿﺪه اﻧﺪ.
ﺑﺎﯾﺪ از ﺧﻮد ﺑﭙﺮﺳﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﺮا دارﯾﻮش ﺑﺰرگ در ﮐﺘﯿﺒﻪ ﺑﯿﺴﺘﻮن در ﻗﻠﺐ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺎد و در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ از ﺑﺮاﻓﺘﺎدن دوﻟﺖ ﻣﺎد، ﺑﻪ زﺑﺎن ﻣﺎدي ﻧﻤﯽﻧﻮﯾﺴﺪ؟ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ دﺷﻤﻨﯽ دارﯾﻮش ﺑﺎ ﻣﺎدﻫﺎ. ﭼﺮاﮐﻪ دارﯾﻮش ﺑﯿﺴﺘﻮن را ﭘﺲ از ﺳﺮﮐﻮب ﺷﻮرشﻫﺎي ﻣﺎد و اﯾﻼم و ﺑﺎﺑﻞ ﺑﻪ زﺑﺎن اﯾﻼﻣﯽ و ﺑﺎﺑﻠﯽ ﻣﯽﻧﮕﺎرد. ﺷﺎﯾﺪ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ زﺑﺎن ﻣﺎدي ﺧﻂ ﻧﺪاﺷﺖ. ﮐﻪ اﯾﻦ ﻫﻢ درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ.
ﻧﺨﺴﺖ اﯾﻨﮑﻪ اﺷﺎرﺗﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ از وﺟﻮد ﺧﻂ در درﺑﺎر ﻣﺎدﻫﺎ ﻫﺴﺖ و دوم اﯾﻨﮑﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻄﯽ ﺑﺴﺎزد ﯾﺎ از ﻫﻤﺎن ﺧﻂ ﻣﯿﺨﯽ ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﻬﺮه ﺑﺮد. ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ دﻟﯿﻞ ﺗﻮﺟﯿﻪ اﯾﻨﮑﻪ در ﺳﻨﮓﻧﻮﺷﺘﻪي ﺑﯿﺴﺘﻮن زﺑﺎن ﻣﺎدي دﯾﺪه ﻧﻤﯽﺷﻮد، اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ زﺑﺎن ﻣﺎدي در ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺗﻔﺎوت ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺎ زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ. و ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﯾﻨﮑﻪ دارﯾﻮش در ﮐﺘﯿﺒﻪاش زﺑﺎﻧﺶ را ﻧﻪ ﭘﺎرﺳﯽ، ﮐﻪ آرﯾﺎﯾﯽ ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ.
اﺻﻄﻼح »زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﺎﺳﺘﺎن« را اﯾﺮاﻧﺸﻨﺎﺳﺎن ﻏﺮﺑﯽ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺑﯿﺴﺘﻮن و ﺳﭙﺲ ﻫﻤﻪ ﺳﻨﮓﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ دادﻧﺪ. ﭼﺮاﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺎرﯾﺦ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ و ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﯾﻬﻮدﯾﺎن و ﺗﺎرﯾﺦ اﺳﻼﻣﯽ، زﺑﺎن اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن »ﭘﺎرﺳﯽ« ﯾﺎ »ﻓﺎرﺳﯽ« ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. و ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻠﯽ ﺷﺪ ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ اﯾﺮاﻧﺸﻨﺎﺳﺎن ﺑﻪ دﻧﺒﺎل زﺑﺎن »ﻣﺎدي ﺑﺎﺳﺘﺎن« ﺑﮕﺮدﻧﺪ. ﺑﯽﮔﻤﺎن ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﮔﻮﯾﺸﯽ ﻣﯿﺎن ﻣﺎدﻫﺎي ﺳﺎﮐﻦ ﺷﻤﺎل ﻏﺮب اﯾﺮان و ﭘﺎرﺳﯿﺎن ﺟﻨﻮب ﻏﺮب اﯾﺮان وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
وﻟﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ زﺑﺎن رﺳﻤﯽ و ﻧﻮﺷﺘﺎري آﻧﺎن ﯾﮑﯽ ﺑﻮده. ﭼﺮاﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ﭼﻨﺪ ﺳﺪه از ﺟﺪاﯾﯽ اﯾﻦ اﻗﻮام از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽﮔﺬﺷﺖ. ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در 1000ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﺧﺮاﺳﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻓﺎرﺳﯽ ﯾﺰدي و ﮐﺮﻣﺎﻧﯽ و ﺷﯿﺮازي و ﻓﺎرﺳﯽ ادﺑﯽ ﺗﻔﺎوتﻫﺎﯾﯽ دارد.
وﻟﯽ ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﮕﺎرش ﺑﻪ زﺑﺎﻧﯽ ﯾﮕﺎﻧﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﻓﺮدوﺳﯽ، ﺣﺎﻓﻆ، ﺳﻌﺪي، ﻣﻮﻻﻧﺎ، ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﺑﯿﻬﻘﯽ و ﺑﻠﻌﻤﯽ و... ﺑﯽﮔﻤﺎن ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻫﺮﯾﮏ ﮔﻮﯾﺸﯽ داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺮاي دﯾﮕﺮي ﮐﻤﯽ ﻧﺎآﺷﻨﺎ ﻣﯽآﻣﺪ، وﻟﯽ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﯾﮏ زﺑﺎن ﻣﯽﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺎن ﻓﺎرﺳﯽ دري اﺳﺖ. ﺣﺎل آﯾﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﺮدﻣﺎن ﻣﺎد و ﭘﺎرس ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ، در ﮔﻮﯾﺶ ﻣﺘﻔﺎوت وﻟﯽ در زﺑﺎن ﯾﮑﺴﺎن و ﻧﮕﺎرش ﯾﮑﯽ ﺑﻮدﻧﺪ؟
از دﯾﺪ ﻣﻦ اﯾﻨﮑﻪ از زﺑﺎن ﻣﺎدي اﺛﺮي ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻤﺎﻧﺪه، ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ. ﭼﺮاﮐﻪ ﺳﻨﮓﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻣﺎدي اﺳﺖ. و ﻣﺎدي ﺑﺎﺳﺘﺎن داﻧﺴﺘﻦ اﯾﻦ زﺑﺎن ﻫﻤﺎنﻗﺪر درﺳﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺧﻮاﻧﺪن آن. ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺮوي از ﺳﻨﺖ ﻏﺮﺑﯿﺎن در ﭘﺎرﺳﯽ و ﻓﺎرﺳﯽ ﺧﻮاﻧﺪن زﺑﺎن اﯾﺮان، اﯾﻦ زﺑﺎن را »ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﺎﺳﺘﺎن« ﻣﯽﺧﻮاﻧﯿﻢ.
وﮔﺮﻧﻪ اﺷﺎره درﺳﺖ، زﺑﺎن آرﯾﺎﯾﯽ – اﯾﺮاﻧﯽ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺳﺖ زﺑﺎن ﭘﻬﻠﻮي ﮐﻪ ﺑﺎز ﺑﻪ ﭘﯿﺮوي از ﺗﺎرﯾﺨﻨﮕﺎران ﻏﺮﺑﯽ آﻧﺮا »ﭘﺎرﺳﯽ ﻣﯿﺎﻧﻪ« ﻣﯽﺧﻮاﻧﯿﻢ. درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ در اﯾﻦ ﻣﻮرد، ﺧﻮد ﻏﺮﺑﯿﺎن ﻫﻢﺳﺨﻨﻨﺪ ﮐﻪ زﺑﺎن ﭘﻬﻠﻮي در دوره ﺳﻠﻮﮐﯽ - ﭘﺎرﺗﯽ در ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﺗﺮﮐﻤﻨﺴﺘﺎن اﺳﺖ راﯾﺞ ﺑﻮده. و اﯾﻦ زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﭘﺎرﺳﯿﺎن ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ داﺷﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﭘﺎي ﻫﯿﭻ ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﺳﯿﺪه ﺑﻮد.
ﭘﺎرتﻫﺎي اﺷﮑﺎﻧﯽ زﺑﺎن ﭘﻬﻠﻮي را رﺳﻤﯽ ﮐﺮده و ﺳﭙﺲ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن ﭘﺎرﺳﯽ، ﺷﺎﺧﻪاي دﯾﮕﺮ از ﻫﻤﯿﻦ زﺑﺎن را در زﻣﺎن ﺧﻮد رﺳﻤﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. وﻟﯽ اﯾﺮاﻧﺸﻨﺎﺳﯽ اﻣﺮوز ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮي اﺷﮑﺎﻧﯽ ﻟﻘﺐ »ﭘﺎرﺳﯽ ﻣﯿﺎﻧﻪ« ﻣﯽدﻫﺪ. ﻣﺎدي ﺑﺎﺳﺘﺎن را ﮔﻤﺸﺪه ﺧﻮاﻧﺪن درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ »ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﺎﺳﺘﺎن« را ﮔﻤﺸﺪه ﺑﺨﻮاﻧﺪ!
ﮐﻼم واﭘﺴﯿﻦ را از دﯾﺎﮐﻮﻧﻮف ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﯽﮐﻨﻢ ﮐﻪ: از ﺳﺪه ﻧﻬﻢ ﺗﺎ ﻫﻔﺘﻢ ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد، ﭼﻪ از روي اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ و ﭼﻪ ﻧﺎمﻫﺎ، وﺟﻮد زﺑﺎن اﯾﺮاﻧﯽ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺎد، آﺷﮑﺎر اﺳﺖ. (۲) و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻧﻮﯾﻨﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﯿﺎﯾﺪ، ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﯽﺗﻮان زﺑﺎن ﻣﺎدﻫﺎ را ﻧﺎاﯾﺮاﻧﯽ ﺧﻮاﻧﺪ.
--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...--...
۱ . زﺑﺎﻧﯽ ﮐﻬﻦ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﻓﻘﻂ در ﭼﻨﺪ روﺳﺘﺎ در ﻗﺰوﯾﻦ و ﻫﻤﺪان و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺟﻤﻬﻮري آذرﺑﺎﯾﺠﺎن زﻧﺪه اﺳﺖ.
۲ . دﯾﺎﮐﻮﻧﻮف: ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺎد
هر شب دلم بهانه ی تـــو را ، هیچ ... بگذریم ...
امشب دلم دوباره تـــو را ... ، هیــچ ... بگذریم ...
ویرایش شده توسط: anything
ارسالها: 6368
#40
Posted: 13 Feb 2014 11:11
دین
ﺷﺎﯾﺪ ﻧﺘﻮان ﺑﺎ ﻗﻄﻊ و ﯾﻘﯿﻦ درﺑﺎره دﯾﻦ ﻣﺮدم ﻣﺎد ﭘﯿﺶ از ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ دوﻟﺘﺸﺎن ﺣﮑﻢ داد، وﻟﯽ ﻣﯽداﻧﯿﻢ در دورهﻫﺎي ﭘﺴﯿﻦ ﮔﺮوه ﺑﺰرﮔﯽ از ﻣﺮدم ﻣﺎد ﭘﯿﺮو زرﺗﺸﺖ و ﺳﺘﺎﯾﻨﺪه اﻫﻮرا ﻣﺰدا ﺑﻮده اﻧﺪ. ﻣﺎ ﭘﺎرﺳﯿﺎن را ﻣﺰداﭘﺮﺳﺖ ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﻢ و ﻣﺎدﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺎرﺳﯿﺎن اﺣﺴﺎس ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﺴﯿﺎري ﻣﯽﮐﺮده اﻧﺪ. در ﺳﺪهﻫﺎي ﻫﻔﺘﻢ و ﺷﺸﻢ ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد، ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﺎد ﻣﺮﮐﺰ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي دﯾﻨﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻣﻐﺎن ﯾﮑﯽ از ﻗﺒﺎﯾﻞ ﻣﺎد ﺑﻮدﻧﺪ. آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺎم روﺣﺎﻧﯿﺖ را داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﺳﺮودﻫﺎي ﻧﯿﺎﯾﺶ ﻣﯽﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و آﯾﯿﻦﻫﺎي دﯾﻨﯽ را اﺟﺮا ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ.
آﻧﻬﺎ در درﺑﺎر ﻣﺎدﻫﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ راﯾﺰنﻫﺎ و ﭘﯿﺸﮕﻮﻫﺎي ﺑﺎ ﻧﻔﻮذي ﮔﺸﺘﻨﺪ. داﻧﺶ ﺳﺘﺎرهﺷﻨﺎﺳﯽ و ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻐﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺖ و اﯾﻦ ﻣﻐﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﯿﺎﻧﺮودان و اروﭘﺎ و ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻤﯽ آﻧﺎن ﮐﻤﮏ ﮐﺮدﻧﺪ. ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻐﺎن راﮔﺎ (ري) ﯾﮑﯽ از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ آن دوران ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرﻓﺘﻪ، ﮐﻪ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﮐﺎﻣﻼ دﯾﻨﯽ و ﻋﻠﻤﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﺮ روي ﺷﮑﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮي از دﯾﻦ، از زﻣﺎن ﻣﺎدﻫﺎ ﭼﯿﺮﮔﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﮐﻞ اﯾﺮان ﺗﺜﺒﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.
اﮔﺮ ﻧﻈﺮﯾﺎت ﭘﯿﺸﺘﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه درﺑﺎره زﻣﺎن و ﺟﺎﯾﮕﺎه زرﺗﺸﺖ را ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ، ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﻐﺎن ﻣﺎدي، ﺑﺎ ﻣﻐﺎﻧﯽ ﮐﻪ زرﺗﺸﺖ در ﮔﺎتﻫﺎ از آﻧﻬﺎ ﯾﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ، ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ. ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﻐﺎن ﻣﺎدي ﭘﺲ از ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻦ آﯾﯿﻦ زرﺗﺸﺖ، ﻧﺎم ﺧﻮد را ﭼﻨﺎن ﮔﺬارده اﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﻮد را ﺑﻪ او ﻣﻨﺴﻮب ﮐﺮده و اﻧﺤﺼﺎر روﺣﺎﻧﯿﺖ دﯾﻨﯽ را در اﺧﺘﯿﺎر ﻗﺒﯿﻠﻪ ﺧﻮد ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. ﻣﻐﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ زﺑﺎن اوﺳﺘﺎﯾﯽ را درك ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺷﯿﻮه ﮐﺘﺎبﻫﺎﯾﯽ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آﻧﻬﺎ را اوﺳﺘﺎ ﻣﯽﮔﻮﯾﯿﻢ.
ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻐﺎن ﯾﺸﺖﻫﺎ ﺳﺮودهﻫﺎي ﺣﻤﺎﺳﯽ آرﯾﺎﯾﯽﻫﺎ ﮐﻪ در دوران ﭘﯿﺶ از زرﺗﺸﺖ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ، را اﺻﻼح و ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ ﮐﺮده و آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﺑﺎورﻫﺎي ﻣﺰداﭘﺮﺳﺘﯽ ﺗﻄﺒﯿﻖ ﻣﯽدﻫﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﻘﻠﯿﺪ از ﺳﺒﮏ آن، ﺳﺮودهﻫﺎي ﻧﻮﯾﻨﯽ ﺑﻪ آن ﻣﯽاﻓﺰاﯾﻨﺪ. اﻣﺮوز ﺑﺎ ﮐﻤﮏ داﻧﺶ زﺑﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ، ﯾﺸﺖﻫﺎي ﮐﻬﻦ و ﯾﺸﺖﻫﺎي ﻧﻮﯾﻦ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آﯾﯿﻦ و رﺳﻮم و داﻧﺶ ﻣﻐﺎن ﻣﺎدي را ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ در ﮐﺘﺎب وﻧﺪﯾﺪاد(۱) ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ.
ﻣﻐﺎن ﺑﺮاي ﺟﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﮐﺘﺎب ﺧﻮد در ﻣﯿﺎن ﻣﺮدﻣﺎن، درﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ ﺧﻮد، آﻧﺮا ﺑﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮﯾﯽ ﻣﯿﺎن زرﺗﺸﺖ و اﻫﻮرا ﻣﺰدا ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮدﻧﺪ. در اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽﺧﻮاﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺮﺳﯿﺪ زرﺗﺸﺖ از اﻫﻮرا ﻣﺰدا و ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺎﺳﺦ داد اﻫﻮرا ﻣﺰدا ﺑﻪ زرﺗﺸﺖ. و اﯾﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻧﻪ زرﺗﺸﺖ. در ﺧﻮد اوﺳﺘﺎ ﻧﯿﺰ، ﮔﺎتﻫﺎ ﺳﺮودهﻫﺎي زرﺗﺸﺖ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه است .
ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺎورﻫﺎي اﯾﺮاﻧﯽ، ﺧﻮد زرﺗﺸﺖ و ﯾﺎ ﯾﺎراﻧﺶ، ﺑﺎ اﺧﺘﺮاع ﺧﻄﯽ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ دﯾﻦ دﺑﯿﺮه ﯾﺎ ﺧﻂ اوﺳﺘﺎﯾﯽ، ﮔﺎتﻫﺎ و ﺳﭙﺲ ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺘﺎبﻫﺎي دﯾﻨﯽ را ﺑﺮ روي ﺷﺶ ﻫﺰار ﭘﻮﺳﺖ ﮔﺎو ﺑﺎ آب زر ﻧﮕﺎﺷﺘﻪاﻧﺪ. ﮔﺮوﻫﯽ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﮐﻼن اﯾﺮاﻧﯿﺎن(اوﺳﺘﺎ)در زﻣﺎن ﻣﺎدﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ. ﮐﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ اﺳﮑﻨﺪر ﻣﻘﺪوﻧﯽ ﻧﺴﺨﻪاي از آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﯾﻐﻤﺎ ﺑﺮده و ﺳﺎﯾﺮ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎ را در آﺗﺶ ﺳﻮزاﻧﺪ ﯾﺎ ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﮐﺮد.
در ﺑﺮاﺑﺮ اﯾﻦ ﮔﺮوه ﮐﻪ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﺧﻂ اوﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪن اوﺳﺘﺎ و ﮔﺎتﻫﺎ را ﺑﻪ زﻣﺎن زرﺗﺸﺖ در 3700 ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﯾﺎ ﺑﻪ زﻣﺎن ﻣﺎدﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﯽدﻫﻨﺪ، ﮔﺮوه دﯾﮕﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎور دارﻧﺪ، اوﺳﺘﺎ و ﮔﺎتﻫﺎ در دوره ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺧﻂ اوﺳﺘﺎﯾﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ و ﭘﯿﺶ از آن روﺣﺎﻧﯿﻮن آﻧﺮا از ﺑﺮ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﻧﻮﺷﺘﻦ آن رﺳﻢ ﻧﺒﻮد. اﻟﺒﺘﻪ از ﺑﺮ ﮐﺮدن ﮔﺎتﻫﺎ و ﯾﺴﻨﺎ و ﺣﺘﺎ ﯾﺸﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻌﺮ ﺑﻮدن آﻧﻬﺎ دور از ذﻫﻦ ﻧﯿﺴﺖ و اﺗﻔﺎﻗﺎ ﺣﻔﻆ ﮐﺮدن وﺳﯿﻠﻪاي ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﻄﻤﺌﻦﺗﺮ از ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﺮ روي ﮐﺎﻏﺬ در دوران ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ.
وﻟﯽ اﯾﻦ ادﻋﺎ درﺑﺎره وﻧﺪﯾﺪاد و ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﺨﺶﻫﺎي دﯾﮕﺮ اوﺳﺘﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﺑﺎره زﻧﺪ اوستا ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺜﺮ ﺑﻮدهاﻧﺪ، ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻧﯿﺴﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ ﺣﺘﻤﺎ ﺧﻄﯽ ﺑﺮاي ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪن اوﺳﺘﺎ در دوران ﻣﺎدﻫﺎ ﮐﻪ واﭘﺴﯿﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎي آن ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪ، وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺣﺎل اﯾﻦ ﺧﻂ ﭼﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ؟ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﻧﺪه ﻧﺒﻮدن زﺑﺎن اوﺳﺘﺎﯾﯽ، آﻧﺮا ﺑﺎ ﻫﺮ ﺧﻄﯽ ﻧﻤﯽﺷﺪ ﻧﻮﺷﺖ. ﭼﺮاﮐﻪ ﺗﻠﻔﻆ درﺳﺖ واژﮔﺎن در ﺑﯿﺸﺘﺮ دﺑﯿﺮهﻫﺎ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﯽﺷﻮد.
در ﺑﺎﻻ ﺑﻨﺪ ﯾﮏ از ﺳﺮود ﯾﮑﻢ ﮔﺎتﻫﺎ را ﺑﻪ ﺧﻂ اوﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻻﺗﯿﻦ ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﺪ. اﯾﻦ ﺧﻂ از راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد.
ﺣﺘﺎ اﮔﺮ دﯾﻦ دﺑﯿﺮه را ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوره ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﺪاﻧﯿﻢ، ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻄﯽ دﯾﮕﺮ ﻫﻢﻃﺮاز و ﯾﺎ ﺑﺮﺗﺮ از دﯾﻦ دﺑﯿﺮه را ﺑﺮاي دوران ﭘﯿﺸﯿﻦ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ. ﻃﺒﻖ رواﯾﺎت ﮐﻬﻦ اﯾﺮاﻧﯽ اوﺳﺘﺎ را ﺑﻼش اﺷﮑﺎﻧﯽ ﮔﺮدآوريﮐﺮد. وﻟﯽ ﺧﻂ اوﺳﺘﺎي ﺑﻼش ﭼﻪ ﺑﻮد؟
هر شب دلم بهانه ی تـــو را ، هیچ ... بگذریم ...
امشب دلم دوباره تـــو را ... ، هیــچ ... بگذریم ...
ویرایش شده توسط: anything
صفحه 4 از 10