ارسالها: 531
#181
Posted: 20 Dec 2012 23:53
"یلدا در افغانستان"
از زمان‌های بسیار دور مردمانی که در سرزمین فلات ایران زندگی می‌کردند، آغاز فصل زمستان را جشن می گرفتند و تا هنوز این سنت دیرینه ادامه دارد.
در اکثر شهرهای افغانستان کنونی شب اول زمستان از دوران گذشته گرامی داشته می‌شد و با ظهور اسلام در این مناطق این مراسم صبغه مذهبی نیز پیدا کرد.
«محمد آصف آهنگ» محقق و پژوهشگر افغان در کتاب «کابل قدیم» پیشینه شب یلدا را در افغانستان به زمان پیش از اسلام نسبت می‌دهد و بر این باور است که این مراسم از همان دوران در کابل و سایر شهرهای افغانستان گرامی داشته می‌شده است.
در این کتاب آمده است، "در این شب اعضای فامیل گرد هم جمع می‌شوند و نذری آماده کرده و در یک اتاق می‌گذارند و عقیده دارند که حضرت خضر گذرش می‌افتد و به آن انگشت می‌گذارد و یا مهر می‌کند و فردایش یک نفر به اتاق رفته و نذر را ملاحضه می‌کند و می‌گوید که نذر قبول شده است و جای انگشت خضر معلوم می‌شود".
سنت‌های مختلف در شب یلدا
از سنت‌هایی که تاکنون نیز در شب یلدا در افغانستان بر پا می‌شود می‌توان به پختن «سمنک» که نوعی شیرنی است و در میان مردمان افغانستان و تاجیکستان بسیار معروف است، اشاره کرد.
مثنوی خوانی، شاهنامه خوانی و مناقب خوانی از دیگر مراسم‌هایی است که در این شب در اکثر شهرهای افغانستان برپا می‌شود.
خوردن، انار قندهار که در افغانستان و کشورهای همجوار آن بسیار معروف است، از جمله مهم‌ترین میوه‌هایی است که در این شب خورده می‌شود.
خوردن هندوانه، آجیل و شیرینی نیز در این شب در بیشتر مناطق افغانستان رایج است و مردم این کشور همانند مردم ایران این ایام را جشن می‌گیرند.
شب شعر و شب قصه
در سال‌های اخیر برپایی شب شعر و شب قصه و گرامیداشت شب یلدا توسط برخی از مراکز فرهنگی و هنری در افغانستان رایج شده است و در برخی از شهرهای این کشور بخصوص در «کابل»، «مزار شریف» و «هرات» این شب گرامی داشته می‌شود و شاعران و هنرمندانی که در مورد شب یلدا آثاری را خلق کرده‌اند، آثار خود را ارائه می‌کنند.
«شب چلگی» یا «زمستانی»
یکی از مراسم‌هایی که تاکنون در افغانستان رواج دارد، بردن «شب چله‌گی» یا «زمستانی» برای دخترانی است که در دوران نامزدی به سر می‌برند.
در این شب، خانواده پسر هدایایی مثل لباس و کفش زمستانی و انواع میوه و آجیل را به خانواده دختر هدیه می‌کنند و 2 خانواده تا پاسی از شب در کنار هم سپری می‌کنند.
طبق سنت مرسوم، نباید ظرف‌هایی که خانواده داماد آورده‌اند، خالی برگردد و خانواده عروس نیز هدایایی را به خانواده داماد پیشکش می‌کنند.
این مراسم چنان در میان خانواده‌های که بیشتر در غرب افغانستان زندگی می‌کنند رواج دارد، که اگر شب یلدا به ایام ماه محرم و صفر برخورد کند، به خاطر احترام به امام حسین(ع) در آخرین شب‌های قبل از رسیدن ماه محرم این مراسم انجام می شود.
شب یلدا در مناطق مرکزی افغانستان
مناطق مرکزی افغانستان کوهستانی و برف‌گیر است و زمستان‌هایی طولانی دارد و حدود شش ماه برف در سرتاسر این مناطق کار و رفت آمد را برای ساکنان این مناطق غیر ممکن می‌سازد.
مردمان این مناطق در شب‌های بلند زمستان در منازل و یا در اماکن عمومی مثل مسجد و حسینیه‌ها جمع می‌شوند و برنامه‌های مختلفی را در این شب‌ها اجرا می‌کنند.
سروده‌های حماسی مثل شاهنامه فردوسی و برخی دیگر از اشعار مثل «حمله حیدری» که در وصف رشادت‌های امام علی است از جمله مراسم‌های شب‌های زمستان در مناطق مرکزی افغانستان است.
اجرای اینگونه مراسم در شب یلدا که بلندترین شب سال است در این مناطق به اوج خود می‌رسد و در این شب برنامه‌های خاصی برگزار می شود.
شب چله
در میان مناطق مرکزی افغانستان از شب یلدا بنام «شب چله» یاد می شود و واژۀ یلدا در میان ساکنان این مناطق شاید بیگانه به نظر برسد اما «چله» را خوب می‌شناسند و از این شب به عنوان مادر شب‌ها استقبال می‌کنند.
شب یلدا ویژگی دیگری نیز در مناطق مرکزی افغانستان دارد . در شب چله که فردایش اولین روز زمستان است، مصادف با پنجم «توغل» می‌باشد که از نظر بررسی نجومی مردم هزاره «توغل» همان تحول طبیعت است که باعث بارندگی و برف می‌شود. این یکی از محاسبات مهم نجومی در میان مردم این مناطق محسوب می‌شود و خصوصاً ریش سفیدان به این حساب بیشتر اعتقاد دارند .
من یک زن خوشبختم
و خیابانی که راه مرا دنبال می کند
خوشبخت است
و کوچه ای که
به گریبان خانه ام می رسد
خوشبخت است
ارسالها: 1329
#182
Posted: 21 Dec 2012 10:51
بر سر آنم که گر ز دست برآید
دست به کاری زنم که غصه سر آید
خلوت دل نیست جای صحبت اضداد
دیو چو بیرون رود فرشته درآید
صحبت حکام ظلمت شب یلداست
نور ز خورشید جوی بو که برآید
بر در ارباب بی‌مروت دنیا
چند نشینی که خواجه کی به درآید
ترک گدایی مکن که گنج بیابی
از نظر ره روی که در گذر آید
صالح و طالح متاع خویش نمودند
تا که قبول افتد و که در نظر آید
بلبل عاشق تو عمر خواه که آخر
باغ شود سبز و شاخ گل به بر آید
غفلت حافظ در این سراچه عجب نیست
هر که به میخانه رفت بی‌خبر آید
یلداتون امیدوارم شیدایی بوده باشه 
همه لات بازیات واسه مامانه بوده خون ریزیاتم که عادت ماهانه بوده
...
ارسالها: 6216
#183
Posted: 22 Dec 2012 12:19
درودی به زیبایی نام اهورا مزدا
به بزرگی فلات آریایی به زرینی
برگهایی اوستا
به بزرگی تاریخ پارس
و به گرمی آتش مقدس سرخ
هدیه به شما که از نسل کوروش و داریوشید
جشن آریایی یلدا بر شما مبارک
" تـــو " تکـرار نـمی شوی این
مــــنمـ ....
که وابســـته تر مـی شــوم....
صفحه 19 از 41