صفحه 3 از 6: « پیشین 1 2 3 4 5 6 پسین »

بیستم مهرماه روز بزرگداشت حافظ گرامی باد

Princess

ارسالها: 9925

#21 Posted: 11 Oct 2012 10:13

علاقه به شیراز

علاقه ودید حافظ به شیراز از منظر دیوان او و غزلیاتش بخوبی مشهود است و این اشارات با رویدادهای تاریخی زمان حافظ تطابق دارد. بنابراین در دیوان حافظ اگر غزلی شیوا و دلپسند خوانده می‌شود یقین در خلال ابیات آن رمزآسا و یا آشکارا واقعه‌ای در روانش و در اندیشه اش سیر می‌کند. چراکه حافظ را نباید یک شاعر ساده اندیش و مبالغه گو به شمار آورد؛ زیرا وی پیش از اینکه حتی شاعر باشد به مسائل دینی و فلسفی و عرفانی کاملاً آشنایی داشته و بینش وی در منتهای دریافت تأملات و دقایق اجتماعی است. لذا دید و دلبستگی حافظ به شیراز از دو منظر قابل بررسی است: یکی مطابقت سروده‌هایش با رخدادهای جامعه که گاهی بر وفق مراد وی است و دیگر طبیعت متنوع و چهارفصل شیراز در آن برهه از زندگی حافظ.

حافظ بعد از تحصیلات و کنجکاوی اش در فراگیری علوم زمان به عنفوان جوانی می‌رسد. شهر شیراز به یمین دولت شیخ ابواسحق اینجو حکمران فارس از امنیت و آرامش کاملی برخوردار بود و مردم از جمله شاعر جوان ما با کمال آسایش و راحتی روزگار می‌گذرانیدند. اماکن خیر در شهر، مساجد، مدارس و خانقاهها و املاک فراوانی که برآنها وقف کرده بودند به‌وفور یافت می‌شد. شیخ ابواسحق پادشاهی آزادی خواه بود که مردم را در آزادیهای احتماعی مخیر می‌داشت. شیراز در یک زمینی هموار بنا شده بود که دور شهر بارویی از زمان آل بویه برجا مانده بود. بدین ترتیب حافظ جوان نیز در این جامعه آزاد بو اسحاقی با شعف و مصلحت جویی زندگی می‌کرد و مسائل سیاسی زمان را به دقت زیر نظر داشت. شیراز که به گفتهٔ ابن بطوطه بهشت روی زمین به شمار می‌آمد و از هر سو طرب و شادمانی بر آن بارز، در این روزها شاهدجنب و جوش حافظ جوان بود که هم از ثروت بهره داشت و هم از دانش. او از حافظان قرآن بود و در همین زمان قاریان در شهر بودند که به آواز خوش قرآن می‌خواندند.

با یورش محمدمبارزالدین حکمران کرمان ویزد به شهر شیراز سلطنت ابو اسحاق در هم پیچیده شد و این واقعه در شعر حافظ بازتابی تأسف انگیز دارد.

راستی خاتم فیروزه بو اسحاقی
خوش درخشید ولی دولت مستعجل بود
دیدی آن قهقه کبک خرامان حافظ
که ز سر پنجه شاهین قضا غافل بود

دوران بعد از بواسحاق زمان استبداد مبارزالدین بود که اشعاری حاکی از خشم شاعر را به دنبال دارد. اوپادشاهی تندخو و ستمکار و متعصب بود به طوری که حافظ اغلب او را «محتسب» می‌نامد و از اینکه آزادی و امنیت مردم را ضایع کرده حافظ در اندیشه آزاردادن اوست. ازاین جهت برخلاف عقیده محتسب به سرودن اشعاری تند به الفاظی از (می- میخانه- باده- مغ) می‌پردازد.

دوش بر یاد حریفان به خرابات شدم
خم می‌دیدم خون در دل و پا در گل بود
اگرچه باده فرحبخش و باد گلبیزست
به بانگ چنگ مخور باده که محتسب تیزست
محتسب داند که حافظ عاشق است
وآصف ملک سلیمان نیز هم

حافظ ستم بر همشهریان را برنمی تافت و رندانه در احقاق حق مردم تلاش می‌کرد تا اینکه شاه شجاع پدر ریاکارش را کور کرد و خود به جای او نشست و حافظ نیز چنین بشارتی را به شیرازیها می‌دهد که:

ای دل بشارتی دهمت محتسب نماند
وز وی جهان برست و بت میگسار هم

دوران حکومت شاه شجاع دوباره آزادی و شادمانی مردم را به دنبال داشت و حافظ نیز به مراد دیرینه خود رسید که:

سحر ز هاتف غیبم رسید مژده به گوش
که دور شاه شجاع است می‌دلیر بنوش

نکته دوم راجع به علاقه ودید حافظ به شیراز چنان‌که گذشت طبیعت سرسبز و مناظر بدیع و باغات دلگشای شیراز بود. بهار شیراز و عطر دل انگبزبهار نارنج آن لطف خاصی داشت و درختان سرو که باغها را پوشانده بودند و انواع میوه هاکه در خاک شیراز پرورش می‌یافت دل از بیننده می‌ربود. گردشگاه‌های فروان که از زمان سعدی نیز باقی مانده بود مردم را به طرف خود می‌کشانید.

تنها حافظ نبود که «نسیم خاک مصلی و آب رکناباد» او را اجازه سیروسفر نمی‌داد. در بین تفرجگاههای شهر یکی «تکیه سعدی» نزدیک سرچشمه رکناباد در تنگ الله اکبر و دیگر باغ و زاویه سعدی. از نگاه حافظ

شیراز و آب رکنی و این باد خوش نسیم
عیبش مکن که خال رخ هفت کشور است
فرق است از آب خضر که ظلمات جای اوست
تا آب ما که منبعش الله اکبر است

شاعر آرمان طلب شیراز با نگاه تیزبین خود به بهار باصفای شهرش «نسیم روضه» شیراز را بدرقه راه مسافران می‌کند.

دلا رفیق سفر بخت نیکخواهت بس
نسیم روضه شیراز پیک راهت بس

شاعر رند شیراز بر خلاف سعدی بزگوار دل از شیراز بر نکند و به سفر طولانی نپرداخت و یا اگر به سفری رفت یقین طولانی نبوده‌است.

در مقام مقایسه نیز شیراز را بر شهر اصفهان رجحان می‌دهد.

اگرچه زنده رود آب حیات است
ولی شیراز ما از اصفهان به

بلکه عمر خود را در شیراز که از صفا و زیبایی آن شهر و همچنین گلگشت مصلی و آب رکناباد خوشدل بود، صرف نمود. زیبایی طبیعت و روانی طبع شاعر نگرش عمیق او را در محیط پیرامون خود عجین کرده بود. لذا با نگاهی دقیق به مجموع عغیب‌گویی نکرده، ولی از آن‌جا که به ژرفی و با پرمعنایی زیسته‌است و چون سخن و شعر خود را از عشق و صدق تعلیم گرفته، کار بزرگ هنری او آینه‌دار طلعت و طینت فارسی‌زبانان گردیده‌است.

مرا تا عشق تعلیم سخن کرد
حدیثم نکتهٔ هر محفلی بود
مگو دیگر که حافظ نکته‌دان‌ست
که ما دیدیم و محکم جاهلی بود

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

rezassi7

کاربر

ارسالها: 2557

#22 Posted: 11 Oct 2012 10:50

کدامین نقش در عالم تصویر، به پای نقش های شعر تو می رسد ؟
چه کسی جز تو می تواند نقش عالم معنا را بر زمین خیال رسم کند؟!
تو از احوال عشق، این راز سر به مُهرِ هستی می گویی که چون آشکار شود
هویت خود را می بازد و من چقدر در جادویِ سخنانت، آموخته ام !
حرف های تو از دل برآمده اند؛از دلی که مالامال شیدایی است و از جذبه حق مست

زاد روزت مبارک
ای شاعر شاعران جهان !

روزگار غریبی ست نازنین ...

jems007

ارسالها: 9486

#23 Posted: 11 Oct 2012 11:21

مژده ای دل که مسیحا نفسی می‏ آید

که ز انفاس خوشش بوی کسی می‏ آید

ز غم هجر مکن ناله و فریاد که من

زده ‏ام فالی و فریاد رسی می ‏آید

از آتش وادی ایمن نه من خرم و بس

موسی آنجا بامید قبسی می‏ آید

هیچکس نیست که در کوی تواش کاری نیست

هر کسی آنجا بطریق هوسی می‏ آید

کس ندانست که منزلگه معشوق کجاست

اینقدر هست که بانگ جرسی می آید

جرعه ‏ای ده که به می خانه ارباب کرم

هر حریفی ز پی ملتمسی می آید

دوست را گر سر پرسیدن بیمار غمست

گو بران خوش که هنوزش نفسی می آید

خبر بلبل این باغ بپرسید که من

ناله‏ای می شنوم کز قفسی می آید

یار دارد سر صید دل حافظ یاران

شاه بازی به شکار مگسی می آید

حافظ حافظ است.

لوتی جون تولدت مبارک

WhiteTiger

کاربر

ارسالها: 320

#24 Posted: 11 Oct 2012 12:05

دیدار حافظ و تیمور

امیر تیمور گورکانی (۸۰۷ -۷۷۱ ق / ۱۴۰۵- ۱۳۶۹ م./۷۴۸ - ۷۸۳هـ.ش) یا تیمور لنگ با این‌که مردی خونریز و بی‌رحم بود، ولی دوستدار دانش و هنر بود و به عالمان و هنرمندان احترام بسیار می‌گذاشت و حتی هنگام قتل‌عام یک شهر دستور می‌داد که از کشتن دانشمندان و فقیهان و هنرمندان خودداری کنند.

تیمور در اواخر سده هشتم به فارس لشکر کشید و در حدود سال ۷۶۷ هجری خورشیدی (۷۹۰ قمری) وارد شیراز شد. دولت شاه سمرقندی در تذکرةالشعرای خود نوشته است که تیمور پس از ورود، کسی را به نزد حافظ (حدود ۷۲۷ - ۷۹۲ هجری قمری)، شاعر نامدار فرستاد تا او را پیش وی ببرند. او ادامه داستان را این‌چنین نقل می‌کند:

تیمور به حافظ می‌گوید «من اکثر ربع مسکون را با این شمشیر مسخر ساختم و هزاران ولد و ولایت را ویران کردم تا سمرقند و بخارا که وطن مألوف و تختگاه من است را آبادان و مفتخر سازم. تو مردک به یک خال هندوی ترک شیرازی، سمرقند و بخارای ما را می‌فروشی. چنانکه در این بیت گفته‌ای:

اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را
به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا را

خواجه حافظ زمین ادب را بوسه داد و گفت ای سلطان عالم از آن بخشندگی است که بدین روز افتاده‌ام.» تیمور از این سخن خرسند می‌شود و به حافظ اکرام و احترام می‌کند.[۲] شاید این بیت حافظ اشاره‌ای به تیمور باشد:

خیز تا خاطر به آن ترک سمرقندی دهیم
کز نسیمش بوی جوی مولیان آید همی

همچنین:

سوختم در چاه صبر از بهر آن شمع چگل
شاه ترکان فارغ است از حال ما کو رستمی

دیوانه ام
کــم دارم،
دو تختــه
کــه زيــر ســر تــو بگــذارم!
مــوهــايــت را بــه آن بــا فــاصلــه ببنــدی،
تــا مــن
گيتــار بــه دســت ِ ديــوانــه ای بــاشــم
کــه سمفــونــی خنــده هــايــت را بــه
بتهــوون، فخــر بفــروشــم

Princess

ارسالها: 9925

#25 Posted: 11 Oct 2012 16:43

دیوان حافظ

طرح جلد دیوان حافظ چاپ ۱۹۶۹ انتشارات امیرکبیر.

دیوان حافظ مجموعه اشعار حافظ را در بر می‌گیرد. اکنون، بیش از دویست سال از اوّلین چاپ رسمی این دیوان گذشته‌است، که در فاصله ۱۲۰۰ تا ۱۲۰۶ ه. ق. در کلکته صورت گرفت.

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#26 Posted: 11 Oct 2012 16:44

تصحیح‌های مختلف

دیوان حافظ، به تصحیح محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی
دیوان حافظ خواجه شمس‌الدین محمد، به تصحیح پرویز ناتل خانلری
" دیوان حافظ بر اساس نه نسخه کهن، به تصحیح و تدوین رشید عیوضی، ۱۳۸۵
حافظ به سعی سایه، هوشنگ ابتهاج
حافظ شیراز به روایت احمد شاملو، احمد شاملو
غزلیات حافظ (براساس نسخهٔ مورخ ۸۱۳ هجری)، پرفسور نذیر احمد- سید محمد رضا جلالی نائینی
دیوان حافظ، به کوشش حسین الهی قمشه‌ای
دیوان حافظ، براساس نسخه خلخالی و بادلیان و بنجاب، بهاءالدین خرمشاهی
"دیوان حافظ، به تصحیح سلیم نیساری
" دیوان حافظ، به تصحیح سید ابوالقاسم انجوی شیرازی
"دیوان حافظ "به تصحیح ادیب برومند
دیوان حافظ به تصحیح علامه قزوینی و دکتر غنی مشهورترین چاپ دیوان حافظ است. تصحیح خانلری و تصحیح عیوضی نیز دو تصحیح علمی و معتبر به شمار می‌آیند.

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#27 Posted: 11 Oct 2012 16:49

فال حافظ

فال حافظ با دیوان حافظ در بین ایرانیان یک رسم عمومی است. دیوان شعر خواجه شمس الدین حافظ شیرازی از پر طرفدارترین کتبی است که در خانه هر ایرانی وجود دارد. ایرانیان برای تفنن و شاید برای تصمیم گیری با زدن فال به این دیوان فرصتی برای خواندن شعر و تفسیر آن به خیر و صلاح یا به شر و ناصواب پیدا می‌کنند.

ایرانیان به هنگام زدن فال، کتاب را در دست می‌گیرند و به بیان این جملات و یا جملاتی از این دست می‌پردازند:

ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، ما طالب یک فالیم، بر ما بنما رازی

عده‌ای هم می‌گویند:

حافظ ای حافظ شیرازی، بر من نظر اندازی، من طالب یک رازم، تو کاشف هر فالی، قسم به شاخه نباتت، قسم به قرآنی که در سینه داری، این فال مرا بگشای.

برخی دیگر می‌گویند: ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، به حق شاخ نباتت، به حق جام شرابت، منظور خودت را از مراد ما بیان کن.

بعد انگشت خود را لای دیوان می‌گذارند و باز می‌کنند. غزلی را که در صفحه سمت راست قرار دارد می‌خوانند و تفسیر می‌کنند. اگر مضمون غزل مثبت باشد فال را خوب و گرنه آن را بد می‌دانند. از آن جا که عمده غزلیات حافظ دارای مضامینی عرفانی، عشقی، امیدوارکننده و مهربانی آفرین است زدن فال در مراسم خواستگاری، ازدواج، نوروز، تولد فرزندان و مانند آن بیشتر مرسوم است. متقاضیان فال حافظ بیشتر دختران و پسران جوانی هستند که در طلب عشق و در جست و جوی یافتن دلیلی برای ادامه عشق خود هستند..

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#28 Posted: 11 Oct 2012 16:55

حافظ شیراز به روایت احمد شاملو

نویسنده: خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی
ناشر: انتشارات مروارید
محل: نشر تهران
چاپ: سوم، نخستین چاپ: ۱۳۵۴، آخرین چاپ: ؟
شمارگان: ؟
مقدمهٔ شاملو در چاپ‌های بعدی اجازهٔ انتشار نیافت

حافظ شیراز به روایت احمد شاملو، روایتی از دیوان حافظ است که توسط احمد شاملو نخستین بار در سال ۱۳۵۴ منتشر شد.

«به‌صفای روستائی حسین جهانی بهنمیری تقدیم می‌شود انسانی ساده و مهربان و به‌همان اندازهٔ بزرگ!»

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#29 Posted: 11 Oct 2012 16:56

ویژگی‌های کتاب

ویژگی‌های این کتاب، علاوه بر آن که به هر حال روایتی از دیوان حافظ است که شاعر نوگرای معاصر ارائه داده‌است، در چند نکته‌است:

روش تصحیح که علاوه بر مقایسهٔ دیوان‌های مختلف به استنتاجات زیباشناسانهٔ امروزی نیز مبتنی است.
مقدمهٔ بحث‌برانگیز که نظریات جدیدی در مورد زندگی و عقاید حافظ در آن مطرح شده‌است.
علامت‌گذاری غزل‌ها با نشان‌های جدید مانند: نقل قول، علامت سؤال و...
شیوهٔ حروف‌چینی غزل‌ها که طول بیت‌ها یکسان نیست و به‌جای مقابل هم نوشتن مصراع‌ها، مصراع‌ها زیر هم آمده‌اند و شکل گرافیکی غزل‌ها به شعر نو نزدیک شده‌است.
در این کتاب سعی شده توالی بهتر و منطقی تری از ابیات هر غزل ارائه شود

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#30 Posted: 11 Oct 2012 16:57

مقدمه

تصویری از صفحهٔ اول مقدمهٔ نخستین چاپ

مقدمهٔ شاملو، در نخستین چاپ کتاب در ۱۳۵۴، دو واکنش مخالف قوی را موجب شد. واکنش نخست از سوی کسانی که حافظ را عارفی حافظ قرآن می‌دانستند و در مقدمه‌ٔ شاملو حافظ کفرگویی مخالف معاد و باورهای دینی، حداقل در نیمهٔ دوم زندگی شاعرانه‌اش، دانسته شده‌است صورت گرفت و واکنش مخالف دیگر از سوی کسانی صورت گرفت که نسبت به روش شاملو در تصحیح دیوان حافظ اعتراض داشتند و این روش را ذوقی و غیر علمی می‌دانستند. شاملو در مقدمهٔ منتشر شده در چاپ نخست روش متقدمین را غیرعلمی و نادرست برمی‌شمارد و وعده می‌دهد در کتاب دیگری به نام حواشی و یاداشت‌ها توضیحات کاملی در مورد نسخه‌های مورد استفاده و اسناد تاریخی و استدلال‌های‌اش به همهٔ این مسایل پاسخ دهد اما در آخرین ویرایش مقدمه که هرگز به‌طور رسمی اجازهٔ انتشار پیدا نکرده‌است می‌نویسد:«در پایان مقدمهٔ چاپِ اولِ غزل‌ها وعده کردیم که مجلدِ اول این کتاب- شاملِ یادداشت‌های مربوط به نخستین سی غزلِ متن – به زودی درآید که نیامد. وعده را مکرر نمی‌کنیم. باقی‌ماندهٔ عمرِ ما انتظارِ فضایی را که در آن گرزهٔ گاوسر پاسخ منطق نباشد خوش‌بینی نمی‌کند.»

قابل ذکر است که این نظر هم با نظریات دینداران، و هم کسانی که از زاویهٔ غیر دینی به غزلیات حافظ نگریسته‌اند، تناقض دارد. به طور مثال، حتی داریوش آشوری نیز در کتاب «عرفان و رندی در شعر حافظ»، حافظ را یک عارف می‌داند.

تصحیح شاملو از دیوان حافظ مورد نقد بسیاری از حافظ پژوهان، از جمله بهاءالدین خرمشاهی قرار گرفته‌است.

مقدمهٔ احمد شاملو بر حافظ شیراز پس از انقلاب در ایران اجازه چاپ نیافت و کتاب بدون مقدمه منتشر گردید. مرتضی مطهری در رد نظریات شاملو، کتابی با عنوان تماشاگه راز نوشت و کار شاملو در تغییر ابیات غزل‌هارا تحریف دیوان حافظ خواند و، بدون اینکه نامی از احمد شاملو ببرد، مردود شمرد.

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

صفحه 3 از 6: « پیشین 1 2 3 4 5 6 پسین »

مناسبتها /

بیستم مهرماه روز بزرگداشت حافظ گرامی باد

این تاپیک بسته شده. شما نمیتوانید چیزی در اینجا ارسال نمائید.

↑ بالا