صفحه 1 از 4: 1 2 3 4 پسین »

بیست و هفتم شهریور ماه یادبود شهریار گرامی باد

Princess

ارسالها: 9925

#1 Posted: 18 Sep 2014 08:49

محمدحسین شهریار

نام اصلی: محمدحسین بهجت تبریزی
زادروز: ۱۲۸۵ خورشیدی تبریز
پدر و مادر: حاج میرآقا خشگنابی
مرگ: ۲۷ شهریور ۱۳۶۷ تهران
ملیت: ایرانی
جایگاه خاکسپاری: مقبرةالشعرا شهر تبریز
لقب: بهجت, شهریار
پیشه: شاعر و ادیب
کتاب‌ها: منظومه حیدربابایه سلام
دیوان سروده‌ها: کلیات اشعار شهریار
تخلص: شهریار
همسر: عزیزه عبدخالقی (-۱۳۳۲)
فرزندان: شهرزاد, مریم, هادی
دلیل سرشناسی: شاعری و فضا سازی بسیار بدیع در شعرها
اثرپذیرفته از: حافظ

سید محمدحسین بهجت تبریزی (زاده ۱۲۸۵ - درگذشته ۱۳۶۷) متخلص به شهریار (پیش از آن بهجت) شاعر ایرانی اهل آذربایجان بود که به زبان‌های ترکی آذربایجانی و فارسی شعر سروده است. وی در تبریز به‌دنیا آمد و بنا به وصیتش در مقبرةالشعرای همین شهر به خاک سپرده شد. در ایران روز درگذشت این شاعر معاصر را «روز شعر و ادب فارسی» نام‌گذاری کرده‌اند.

مهم‌ترین اثر شهریار منظومه حیدربابایه سلام (سلام به حیدربابا) است که از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی به‌شمار می‌رود و شاعر در آن از اصالت و زیبایی‌های روستا یاد کرده‌است. این مجموعه در میان اشعار مدرن قرار گرفته و به بیش از ۸۰ زبان زندهٔ دنیا ترجمه شده است.

شهریار در سرودن انواع گونه‌های شعر فارسی - مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی- نیز تبحر داشته‌است. از جمله غزل‌های معروف او می‌توان به «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» اشاره کرد. شهریار نسبت به علی بن ابی‌طالب ارادتی ویژه داشت و همچنین شیفتگی بسیاری نسبت به حافظ داشته‌است.

مجموعه تلویزیونی شهریار که به کارگردانی کمال تبریزی در سال ۱۳۸۴ ساخته شده و در آن جلوه‌هایی از زندگی این شاعر به تصویر کشیده شده‌است، در سال ۱۳۸۶ از طریق شبکه دوم سیما به نمایش درآمد و از جانب مردم مورد استقبال فراوان قرار گرفت.

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#2 Posted: 18 Sep 2014 08:52

زندگی‌نامه

تمثال شهریار، اثر احد حسینی

شهریار در سال ۱۲۸۵ خورشیدی در شهر تبریز متولد شد. دوران کودکی را -به علت شیوع بیماری در شهر- در روستاهای قایش قورشاق و خشگناب بستان‌آباد سپری نمود. پدرش «حاج میرآقا بهجت تبریزی» نام داشت که در تبریز وکیل بود. پس از پایان سیکل (راهنمایی) در تبریز، در سال ۱۳۰۰ برای ادامه تحصیل از تبریز عازم تهران شد و در مدرسه دارالفنون تا سال ۱۳۰۳ و پس از آن در رشته پزشکی ادامه تحصیل داد.

حدود شش ماه پیش از گرفتن مدرک دکتری به‌علت شکست عشقی و ناراحتی خیال و پیش‌آمدهای دیگر ترک تحصیل کرد. پس از سفری چهارساله به خراسان برای کار در ادارهٔ ثبت اسناد مشهد و نیشابور، شهریار به تهران بازگشت. در سال ۱۳۱۳ که شهریار در خراسان بود، پدرش حاج میرآقا خشگنابی درگذشت. او به‌سال ۱۳۱۵ در بانک کشاورزی استخدام و پس از مدتی به تبریز منتقل شد. دانشگاه تبریز شهریار را یکی از پاسداران شعر و ادب میهن خواند و عنوان دکترای افتخاری دانشکده ادبیات تبریز را نیز به وی اعطا نمود.

در سال‌های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۰ اثر مشهور خود -حیدربابایه سلام- را می‌سراید. گفته می‌شود[چه کسی؟] که منظومه حیدربابا به ۹۰ درصد از زبان‌های جهان ترجمه و منتشر شده‌است. در تیر ۱۳۳۱ مادرش درمی‌گذرد. در مرداد ۱۳۳۲ به تبریز آمده و با یکی از بستگان خود به‌نام «عزیزه عبدخالقی» ازدواج می‌کند که حاصل این ازدواج سه فرزند -دو دختر به نام‌های شهرزاد و مریم و یک پسر به نام هادی- می‌شود.

شهریار پس از انقلاب ۱۳۵۷ شعرهایی در مدح نظام جمهوری اسلامی ایران سرود. وی در روزهای آخر عمر به دلیل بیماری در بیمارستان مهر تهران بستری شد و پس از فوت در ۲۷ شهریور ۱۳۶۷ بنا به وصیت خود در مقبرةالشعرای تبریز مدفون گشت.

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#3 Posted: 18 Sep 2014 08:55

عشق و شعر

وی اولین دفتر شعر خود را در سال ۱۳۱۰ با مقدمه ملک‌الشعرای بهار، سعید نفیسی و پژمان بختیاری منتشر کرد. بسیاری از اشعار او به فارسی و زبان ترکی آذربایجانی جزء آثار ماندگار این زبان‌هاست. منظومه حیدربابایه سلام که در سال‌های ۱۳۲۹ تا۱۳۳۰ سروده شده‌است، از مهم‌ترین آثار ادبی ترکی آذربایجانی شناخته می‌شود.

گفته می‌شود[چه کسی؟] شهریار دانشجوی سال آخر رشتهٔ پزشکی بود که عاشق دختری شد. پس از مدتی خواستگاری نیز از سوی دربار برای دختر پیدا می‌شود. گویا خانواده دختر با توجه به وضع مالی محمدحسین تصمیم می‌گیرند که دختر خود را به خواستگار مرفه‌تر بدهند. این شکست عشقی بر شهریار بسیار گران آمد و با این‌که فقط یک سال به پایان دوره ۷ ساله رشته پزشکی مانده‌بود، ترک تحصیل کرد.

این شعر شهریار اشاره به داستان فوق دارد:

پدرت گوهر خود تا به زر و سیم فروخت

پدر عشق بسوزد که در آمد پدرم

عشق و آزادگی و حسن و جوانی و هنر

عجبا هیچ نیرزید که بی سیم و زرم

شهریار بعد از این شکست عشقی که منجر به ترک تحصیل وی می‌شود. به‌صورت جدی به شعر روی می‌آورد و منظومه‌های بسیاری را می‌سراید. غم عشق حتی باعث مریضی و بستری‌شدن وی در بیمارستان می‌شود. ماجرای بیماری شهریار به گوش دختر می‌رسد و به عیادت محمدحسین در بیمارستان می‌رود. شهریار پس از این دیدار، شعری را در بستر می‌سراید. این شعر بعدها با صدای غلامحسین بنان به‌صورت آواز درآمد.

شهریار این تخلص را از تفألی به دیوان حافظ گرفت و شهریار در تلفظ اصلی شهردار و لقب حاکمان بوده‌است.

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#4 Posted: 18 Sep 2014 08:58

شهریار و عشق به ایران

شهریار در دیوان سه جلدی خود با اشاره به اینکه آذربایجان خاستگاه زرتشت پیامبر است، مردم این دیار را از نژاد آریا می‌داند و نسبت به اشاعة سخنان تفرقه انگیز که بوی تهدید و تجزیه از آنها به مشام می‌آید، هشدار می‌دهد و خطاب به آذربایجان می‌گوید:

روز جانبازیست ای بیچاره آذربایجان
سر تو باشی در میان هر جا که آمد پای جان...
ای که دور از دامن مهر تو نالد جان من
چون شکسته بال مرغی در هوای آشیان..
تو همایون مهد زرتشتی و فرزندان تو
پور ایرانند و پاک آیین نژاد آریان
اختلاف لهجه، ملیت نزاید بهر کس
ملتی با یک زبان کمتر به یاد آرد زمان
گر بدین منطق تو را گفتند ایرانی نه ای
صبح را خواندند شام و آسمان را ریسمان!
بیکس است ایران، به حرف ناکسان از ره مرو
جان به قربان تو ای جانانه آذربایجان....
با خطی برجسته در تاریخ ایران نقش بست
همت والای سردار مهین ستارخان
این همان تبریز کامثال خیابانی در او
جان برافشاندند بر شمع وطن پروانه سان...
این همان تبریز کز خون جوانانش هنوز
لاله گون بینی همی رود ارس، دشت مغان.....
یاشاسین آذربایجان.
یاشاسین آنا یوردوم ایران.

مقبرهٔ شهریار در مقبرةالشعرای تبریز
(دیوان - ج ۱ - ص ۳۵۲)

شهریار قطعه شعر فوق را «جوش خون ایرانیت» خویش می‌داند و می‌گوید:

این قصیدت را که جوش خون ایرانیت است

گوهر افشان خواستم در پای ایران جوان

شهریارا تا بود از آب، آتش را گزند

باد خاک پاک ایران جوان مهدامان

(دیوان - ج ۱- ص ۳۶۵)

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#5 Posted: 18 Sep 2014 09:13

قصیده‌ها

نمونه‌ای از غزل شهریار:

آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا؟
بی‌وفا حالا که من افتاده‌ام از پا چرا؟
نوشدارویی و بعد از مرگ سهراب آمدی
سنگدل این زودتر می‌خواستی حالا چرا؟
نازنینا ما به ناز تو جوانی داده‌ایم
دیگر اکنون با جوانان ناز کن با ما چرا؟
آسمان چون جمع مشتاقان پریشان می‌کند
در شگفتم من نمی‌پاشد ز هم دنیا چرا؟
در خزان هجر گل، ای بلبل طبع حزین
خامشی شرط وفاداری بود غوغا چرا؟
شهریارا بی‌حبیب خود نمی‌کردی سفر
این سفر راه قیامت می‌روی تنها چرا؟

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#6 Posted: 18 Sep 2014 09:15

غزلیات

نمونه‌ای از غزلیات شهریار:

امشب ای ماه! به درد دل من تسکینی
آخر ای ماه، تو همدرد منِ مسکینی
کاهش جان تو من دارم و من می‌دانم
که تو از دوری خورشید، چه‌ها می‌بینی
...
شهریارا! اگر آیین محبت باشد
چه حیاتی و چه دنیای بهشت‌آیینی

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

Princess

ارسالها: 9925

#7 Posted: 18 Sep 2014 09:18

غزل علی ای همای رحمت

علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را
که به ماسوا فکندی همه سایهٔ هما را
دل اگر خداشناسی همه در رخ علی بین
به علی شناختم من به خدا قسم خدا را
...
«همه شب در این امیدم که نسیم صبحگاهی
به پیام آشنائی بنوازد آشنا را»
ز نوای مرغ یا حق بشنو که در دل شب
غم دل به دوست گفتن چه خوشست شهریارا

گفته شده که شهاب‌الدین مرعشی نجفی از فقهای شیعه درست در لحظهٔ سرودن شعر «علی ای همای رحمت» توسط شهریار در خواب آن را شنیده‌است.

پیش از شهریار شاعرانی سروده‌هایی درباره علی بن ابی‌طالب با همانندی‌هایی در وزن، قافیه، ردیف، مضمون و فضای شعری و نزدیک به شعر شهریار داشته‌اند که از نظر سوژه، زبان و اندیشه با شعر شهریار قابل مقایسه نیستند و شباهتهای بین آنها به جهت «توارد» و استقبال ادبی است که شهریار مانند حافظ در افقی بالاتر از دستمایه‌های شعری پیش از خود هنرنمایی کرده است. در این راستا شعری شبیه به آن از حسن میرخانی (درگذشته ۱۳۶۹) متخلص به بنده با نام «سحاب رحمت» موجود است که با مطلع «علی ای سحاب رحمت همه مظهر خدایی/ همه خلق ماسوی را به خدای رهنمایی» و شعری نیز از مفتون همدانی معاصر شهریار با مطلع «علی ای همای وحدت تو چه مظهری خدا را/ که خدا نمود زینت به تو تخت انّما را» و شعر مشابه دیگری از میرزا آقا مصطفی افتخارالعلماء متخلص به صبا (دوره ناصری) نیم قرن پیش از شهریار در کتاب افتخارنامه حیدری با مطلع «علی ای سحاب رحمت تو چه آیت خدایی» در دست می‌باشد که هیچ کدام از جهت غنای ادبی و محتوایی با شعر شهریار قابل مقایسه نیستند و شباهت‌های ظاهری تنها به دلیل توارد ادبی بوده است.

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

ویرایش شده توسط: Princess

Princess

ارسالها: 9925

#8 Posted: 18 Sep 2014 09:26

شهریار در اشعار دیگر شاعران

(هـ . ا. سایه):

ترانه غزل دلکشم مگر نشنفتی
که رام من نشدی آخر ای غزال رمیده
خموش سایه که شعر تو را دگر نپسندم
که دوش گوش دلم شعر شهریار شنیده

نیما یوشیج:

رازی است که آن نگار می‌داند چیست
رنجی است که روزگار می‌داند چیست
آنی که چو غنچه در گلو خونم از اوست
من دانم و شهریار می‌داند چیست

مفتون امینی:

چون دل مفتون ترا مشکل به دست آورده‌است
کی رها می‌سازدت اینگونه آسان شهریار
اولین استاد شعر و آخرین سلطان عشق
هر کجا نام تو در آغاز و پایان شهریار

(پژمان بختیاری):

زین شهر مردپرور و زین شهر عشق‌زای
برخیزد آنچه مایهٔ غرور و وقار ماست
گه شهریار پرورد این شهر، گاه شمس
کز نامشان تفاخر ملک و دیار ماست

(مهرداد اوستا):

شعر همان عشق که با شهریار
کرد سرافرازی و نام‌آوری
شعر همان فتنه و آذرم و راز
کز نگه دوست کند دلبری

(بیژن ترقی):

به شهریار بگو شهریار می‌آید
دوباره بخت ترا در کنار می‌آید
بگو که عرصهٔ شعر و ادب بپیرایند
که از سواد دل آن شهسوار می‌آید

فریدون توللی:

ای شهریار نغمه که با چتر زرفشان
دستانسرای عشق و خداوند چامه‌ای
از من ترا به طبع گرانمایه، صد درود
ز آنرو، که در بسیط سخنی، پیش جامه‌ای

مهدی اخوان ثالث:

شهریارا تو همان دلبر و دلدار عزیزی
نازنینا، تو همان پاک‌ترین پرتو جامی
ای برای تو بمیرم، که تو تب‌کردهٔ عشقی
ای بلای تو بجانم، که تو جانی و جهانی

فریدون مشیری:

در نیمه‌های قرن بشرسوزان
اشک مجسمی بود، در چشم روزگار
جان‌مایهٔ محبت و رقت
ای وای شهریار

عمران صلاحی:

شهریار حزن بودی، خانه‌ات بیت‌الحزن
پادشاه قلعهٔ خاموش روح خویشتن
شهر ویرانی سراسر خانه‌هایش سوخته
بادهای دربه‌در چرخان و بر در حلقه‌زن

عشق من عاشقتم!
≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈≈
پرنسس

andishmand

ارسالها: 24568

#9 Posted: 18 Sep 2014 14:19

حیدربابای شهریار ایران ثبت ملی شد

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی با اعلام این مطلب به خبرنگار شبستان در تبریز گفت: حیدربابای شهریار ایران، مجموعه کاملی از رسم ها و آیین های سنتی مردم آذربایجان است و این اثر جاودانه استاد محمد حسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار که به اکثر زبان های مردم دنیا ترجمه شده است، در حافظه معنوی مردم ایران ماندگارتر شد.

مهندس تراب محمدی افزود: استاد شهریار در اشعار فارسی و آذری خود از افسانه ها، داستان ها، بایاتی ها، متل ها، امثال و حکم و دیگر عناصر فولکلور آذربایجان با مهارت و ملاحت تمام استفاده کرده است.

وی خاطرنشان کرد: گستره استفاده از منظومه حیدربابا و برپایی آیین ها و مراسم ذکر شده در آن در تمام نقاط آذری زبان صورت می گیرد، اما در نقاط روستایی برگزاری آنها چشمگیرتر است.

محمدی با تاکید بر لزوم حفظ میراث شفاهی آذربایجان گفت: منظومه جاودانه حیدربابا به زبان های مختلف دنیا ترجمه و چاپ شده ولیکن رسم ها و آیین هایی که در آن مجموعه استاد شهریار از آنها سخن به میان آورده می بایست حفظ و احیا شوند تا به فراموشی سپرده نشوند.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یادآور شد: علاقه مندان به فرهنگ و سنت های شفاهی آذربایجان به ویژه بزرگسالان که با آیین ها و رسم های سنتی آذربایجان زیسته اند بهترین راویان این منظومه هستند.

محمدی خاطرنشان کرد: این منظومه علاوه بر شهرت و محبوبیت در میان آذری زبانان ایران، مرزهای آذربایجان را در هم شکسته و به دهها زبان دیگر نیز ترجمه شده است.

وی افزود: منظومه حیدربابا در بیشتر دانشگاه های جهان از جمله دانشگاه کلمبیا در ایالات متحده آمریکا مورد بحث رسالات دکتری نیز قرار گرفته است.

محمدی فولکلور آذربایجان را یکی از غنی ترین و پر شاخ و برگ ترین ادبیات شفاهی جهان دانست و گفت: هیچ شاعر و نویسنده آذری را نمی توان پیدا کرد که از کنار این چشمه الهام بخش بی اعتنا بگذرد.

وی اظهار کرد: کوه حیدربابا به عنوان میراث طبیعی، فرهنگ و آیین ها و مراسم ذکر شده در منظومه حیدربابا در حال حاضر جزو آثار معنوی و غیر ملموس این منطقه و مرز و بوم محسوب می شود.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تاکید کرد: این کوه، روستا و تمامی آیین های معرفی شده در منظومه حیدر بابا باید با تمام توان مالی و معنوی حفظ و احیا شود که این امر در دستور کار جدی سازمان است.

یاد و خاطره شهریار شعر ایران گرامی باد

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

ویرایش شده توسط: andishmand

shakaat

کاربر

ارسالها: 6350

#10 Posted: 18 Sep 2014 19:37

گر من از عشق غزالی غزلی ساخته ام
شیوه ی تازه ای از مبتذلی ساخته ام...

عاشق شهریار و شعراشم...خدا رحمتش کنه

صفحه 1 از 4: 1 2 3 4 پسین »

مناسبتها /

بیست و هفتم شهریور ماه یادبود شهریار گرامی باد

این تاپیک بسته شده. شما نمیتوانید چیزی در اینجا ارسال نمائید.

↑ بالا