ارسالها: 23330
#101
Posted: 14 Apr 2014 18:57
نامگذاری
نام آرتساخ در سنگ نبشته های اورارتو (دوران پادشاهی آرارات) به صورت های آرداخونی یا اوردخینی و اوردخه قید شده است که نام آرتساخ از آن ماخوذ است و سرزمینی به این نام در هزاره اول پیش از میلاد جزو پادشاهی آرارات (اورارتو) و سپس یرواندیان (دودمان اروندی) قرار داشت. سنگ مس، مفرغ و دوران آهن مانند مناطق مسکونی و گورها (خوجالو – آرانزا و غیره) به جا مانده است. استرابو، مورخ و جغرافیدان نامدار یونانی (قرن اول پیش از میلاد)، در (کتاب جغرافیای) خود قسمت سمت راست رود " کور"(رود کورا) (محل کنونی قره باغ) را با نام " ارخیستینا " (Orkhistene) به عنوان یک استان " هایک بزرگ " (ارمنستان = " هایاستان ") دانسته که به خاطر سوارکارانش شهرت داشته است.
این منطقه از قرن سیزدهم میلادی با نام " خاچن "en:khachen شهرت داشت و از قرن هجدهم نیز نام " ارمنستان کوچک " و به همراه استان " اوتیک "en:utik نام " سرزمین دور ارمنی" برای آرتساخ به کار می رفته است. نام " قره باغ " برای اولین بار در قرن چهاردهم میلادی بر اساس نامگذاری فارسی برای این منطقه به کار رفت. در واقع دشت‌های این منطقه با نام " باغ سفید " و بخش کوهستانی آن با نام " باغ سیاه " نامیده می‌شد که بعدها در نزد ترک زبانان به " قره باغ " (باغ سیاه) تغییر یافت
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#102
Posted: 14 Apr 2014 18:58
ترکیب جمعیتی، ریشه‌های فرهنگی و مشاهیر آرتساخ
یکی از انسان شناسان معروف به نام (بوناک) نوشته است: " ساکنان بومی آرتساخ از نژاد (ارمنی‌گون) هند و اروپایی بوده‌اند ".
یکی از خاورشناسان معروف به نام (ویرخوف) نوشته است: " از منطقه " گوگارک "en:gugark تا دشت " تارتار " (که دربرگیرنده آرتساخ است) حوزه یک فرهنگ (فرهنگ ارمنی) بوده است ".
عباس باکیخانوف، از مورخان نامدار آذربایجانی اظهار داشته است: "منطقه میان رود کور تا ارس (که آرتساخ (قره باغ) را نیز دربر می‌گیرد) درطول تاریخ جزیی از ارمنستان بوده است".
قدیمی ترین چلیپاسنگ ارمنی در جهان، مربوط به سال ۸۵۳ میلادی، در کلیسای " هاکوپاوانک " در منطقه " مارتاکرت " (مردگرد) در آرتساخ یافت شده است.
قدیمی ترین فرش دستباف ارمنی جهان مربوط به سال ۱۲۰۲ میلادی از آرتساخ می‌باشد که در موزه‌ای در وین نگهداری می‌شود.
فیلسوف، ستاره‌شناس و ریاضیدان ارمنی اهل آرتساخ به نام " هوانس ایماستاسر " en:hovhannes imastaser (از منطقه " پاریسوس " آرتساخ) در قرن ۱۱ میلادی دانشگاه شهر " آنی " en:ani (پایتخت پادشاهی ارمنی " باگراتونی ") را پایه‌گذاری کرد.
" موسی کاغانکاتواتی " en:movses kaghankatvatsi و " داویت گاندزاکتسی "en:kirakos ofgandzak (قرن ۱۲ میلادی) ازجمله اندیشمندان آرتساخ درقرون وسطی بوده‌اند.
" مخیتارگوش "en:mkhitargosh از اندیشمندان آرتساخ و مولف کتاب " داتاستاناگیرک " بوده است که این کتاب قرن‌ها به عنوان یک متن حقوقی مرجع در ارمنستان و خارج از آن استفاده می‌شد.
تا سالهای نخستین قرون وسطی تمامی عناصر غیر ارمنی (آلبانیایی تبار) بخش کوهستانی قره باغ در اکثریت سکنه ارمنی این منطقه ادغام شده بودند.
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#103
Posted: 14 Apr 2014 19:05
کلیساها و آثار تاریخی آرتساخ
صومعه "آماراس" در قرن چهارم میلادی بنا شده است.
صومعه "دادی وانک" در قرون نهم تا سیزدهم میلادی بنا شده است.
صومعه "گاندزاسار" (صومعه گنج‌سر) در قرن سیزدهم میلادی بنا شده است.
صومعه "دزیدزرناوانک" قرن چهارم میلادی بنا شده است.
کلیسای جامع "قازانچتسوتس" (کلیسای جامع شوشی) یکی از بزرگترین کلیساهایی است که تاکنون در ارمنستان ساخته شده است. بنای کنونی آن در سالهای ۸۷-۱۸۶۸ تاسیس شد.
صومعه "گتیچا وانک" در سالهای ۴۶-۱۲۴۱ میلادی بنا شده است.
صومعه "یریتس مانکانتس" در سال ۱۶۹۱ میلادی بنا شده است.
قلعه "مایرابرت" (قرون ۱۰ تا ۱۸ میلادی).
پایان آرتساخ
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#104
Posted: 14 Apr 2014 19:11
دودمان اروندی
ارمنستان در دوران اروندی‌ها، ۲۵۰ پیش از میلاد
دودمان اَروَندی (به ارمنی: Երվանդունիներ، یـِرواندونی) حکام ساتراپ‌های ارمنستان از یک خاندان بوده‌اند که اکثر آنها نام یرواند داشته‌اند. محتمل است که آنان اولاد خاندانهای پادشاهی بسیار قدیم ارمنستان بوده باشند که یکی از موسسین آن، یرواند نام داشته است.
نام این دودمان یعنی اروندی (در زبان‌های غربی Orontid) از واژه فارسی اروند (در یونانی: Ὀρόντης لاتین: Orontes) گرفته شده که به معنی «چابک» و «دلاور» است.
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#105
Posted: 14 Apr 2014 19:14
پیشینه
یک ارمنی از قلمرو دودمان اروندی برای شاهنشاه ایران ظرفی فلزی با دسته‌های شیردالی هدیه می‌آورد. سده پنجم پیش از میلاد.
حاکم ارمنستان اورنتس فرزند آرتاسورا بود. مرزهای ارمنستان در این دوران همان مرزهای دوران اورارتو بود و در جنوب از جلگه دجله می‌گذشت، در شمال با هایک علیا و منطقه گوگارک، در غرب با فرات و در شرق توسط دریاچه ارومیه بطرف جلگه شعبه سفلای ارس و رود کورا محدود می‌شد.
یرواندیانها دشت آرارات را مرکز حکومتشان قرار دادند و شهر آرماویر که به روی خرابه‌های آرگیشتی خینیلی بنا گردیده بود. به عنوان پایتخت برگزیدند.
آنها در این سرزمین به اصلاحات و آبادانی پرداختند و چند شهر بنا نهادند. در منطقه‌ای که رودهای ارس و آخوریان به هم ملحق می‌گردند شهر عظیم یروانداشاد ساخته می‌شود. که جانشین آرماویر پایتخت پادشاهی ارمنستان می‌گردد.
این شهر اخیر نقش خود را بعنوان مرکز پرستش حفظ می‌نماید. یک زیارتگاه بزرگ دیگر در باکاران در کنار آخوریان ایجاد می‌گردد و برادران شاه بعنوان روسای مغها انتخاب می‌کردند. شهرهای یروانداوان و یروانداگرد تاسیس می‌شود.
از اولین مذاکرات سرداران اسکندر به منظور تقسیم سرزمین‌های او نام ارمنستان در فهرست اسامی ممالک فتح شده به دست اسکندر نیامده و ارمنستان برخلاف ایران، که هم‌زمان با سقوط دولت هخامنشی مطیع اسکندر و دولت مقدونی شد، توانست تمامیت ارضی و استقلال خود را حفظ کند.
پایتخت آرماویر/اروندشاد (یروانداشات)
- تأسیس سده ۶ (پیش از میلاد)
- انقراض نامعلوم
پایان دودمان اروندی
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#106
Posted: 14 Apr 2014 19:17
ارمنستان هخامنشی
قلمرو حکومت هخامنشی و موقعیت کشور ارمنستان
کوروش بزرگ پس از اتحاد با برخی از فرمانروایان هم جوار، از جمله پادشاه ارمنستان، سرانجام موفق شد مادها را شکست دهد و پایتخت آنان؛ یعنی هگمتانه، را به تصرف در آورد.
از آنجایی که ارمنستان در مبارزه علیه مادها از متحدان کوروش به حساب می‌آمد پادشاهان این کشور امید داشتند که استقلال خود را باز یابند و دیگر مطیع دولتی خاص نباشند اما به زودی ارمنستان نیز مانند سایر نواحی تحت سیطرهٔ حکومت هخامنشیان مطیع این دولت و مجبور به پرداخت مالیات و در اختیار قرار دادن بخشی اعظم از سپاهیان خود در زمان جنگ به دولت هخامنشی شد.
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#107
Posted: 14 Apr 2014 19:21
ارمنستان، مخالف دولت هخامنشی
سنگ‌نبشته بیستون
ارمنستان در زمرهٔ سرزمین‌هایی بود که بر ضد سلطهٔ دولت هخامنشی شورش کردند. نتیجهٔ این شورش‌ها جنگ‌های متعددی بود که در سنگ‌نبشته بیستون این چنین آمده است.
کتیبه، در بند دوم، از زبان داریوش چنین می‌خوانیم:
زمانی که من در بابل بودم، این ایالات از من برگشتند:
پارس، خوزستان، ماد، آسور، پارت، مرو و ارمنیا... و در ادامه، در بند هفتم می‌گوید:
<<... دادرشیش نامی ارمنی تابع من بود. او را به ارمنستان روانه کرده چنین گفتم: بر مردمی که از من برگشته‌اند غلبه کنید. فورا دادرشیش حرکت کرد و وقتی وارد ارمنستان شد ارمنیانی که از من برگشته بودند جمع شدند تا با دادرشیش جنگ کنند. در دیهی موسوم به... در ارمنستان جدالی واقع شد. اهورمزد یاری خود را به من اعطا کرد. به ارادهٔ اهورمزد من بر قشونی که از من برگشته بود غالب آمدم>>.
در ادامه، در بند هشتم این کتیبه، چنین آمده است:
<<... اهالی، که از من برگشته بودند، در دفعهٔ دوم جمع شدند که با دادرشیش جنگ کنند. در قلعه تیگر نام در ارمنستان جدالی واقع شد. اهورمزد یاری خود را به من اعطا کرد. به ارادهٔ اهورمزد قشون من بر قشونی که از من برگشته بود فائق آمد>>.
این نبردها به درازا کشیده است داریوش در ادامه، در بند نهم کتیبه، دربارهٔ جنگی دیگر سخن می‌گوید:
<< اهالی، که از من برگشته بودند، در دفعهٔ سوم جمع شدند که با دادرشیش جنگ کنند. در محلی از ارمنستان قلعه‌ای است اوهیا نام در آنجا جنگی کردند. اهورمزد یاری خود را به من اعطا کرد. به ارادهٔ اهورمزد قشون من برقشونی که از من برگشته بود شکست سختی داد.>>
در بند نهم کتیبه از زبان داریوش چنین می‌خوانیم:
پس از آن ومیس نام پارسی را که تبعهٔ من است به ارمنستان فرستادم. چنین گفتم:
قـشونی را که از من برگشته‌اند و خودشان را ازمن نمی دانند در هم شکن.<< ومیس در حال حرکت کرد وقتی به ارمنستان وارد شد شورشیان جمع شدند خواستند با او جنگ کنند. در محلی ایزی توش نام جدالی واقع شد. اهورمزد یاری خود به من اعطا کرد. به فضل اهورمزد سپاه من سپاهی را که از من برگشته بود شکست داد...>>.
در مورد نبرد اخیر تعداد کشته شدگان سپاه ارمنستان در حدود۲۴۵۰ نفر و تعداد سربازانی که به اسارت درآمدند ۲۵۹۹ نفر بوده است.
از میان تمام کشورهایی که به دست داریوش تسخیر شدند ارمنستان سرزمینی بود که بزرگترین و طولانی ترین مقاومت را از خود نشان داد (جنگ ۱۲ ماه به طول انجامید) به گفته ژاک دو مورگان:
<< خطوط نوشته دشمن بر لوح سنگی بیستون ملت ارمنی را در حالی نشان می‌دهد که بیش از دو قرن از استقرارش در سرزمین ارمنستان گذشته و به صورت دولتی سازمان یافته در آمده بود و خود را چنان قوی حس می‌کرد که با سپاهیان جاویدان پنجه در اندازد. خطوط کتیبه موید این نکته‌اند که ملت ارمنی در آن زمان در فنون جنگ بسیار آزموده بوده است، و ارمنستان را در سالهای آخر قرن ششم پیش از میلاد در ردیف قدرتهایی قرار می‌دهند که در سیاست کلی خاور زمین نقشی داشته است >>.
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#108
Posted: 14 Apr 2014 19:22
اقدامات داریوش در ارمنستان
داریوش پس از اینکه موفق شد به شورش‌ها پایان دهد به منظور ایجاد ثبات و پایداری در حکومت خود تصمیم گرفت با مجموعه اقداماتی، که به شیوه‌ای جدید و خاص فرمانروایی عظیم هخامنشی را، که شامل سرزمین‌ها، اقوام و ادیان متعدد می‌شد، اداره کند.
به این منظور ابتدا امپراتوری هخامنشی را به ایالت‌هایی تقسیم کرد و ادارهٔ هر ایالت را به فردی که معمولاً برخاسته از ملیت همان ایالت بود و در امور حکومتی و قضایی آن قدرت تام داشت واگذار کرد. همه ساله از سوی شاه بازرسانی تمامی این ایالت‌ها را مورد بازدید قرار می‌دادند و چگونگی انجام امور را به اطلاع شاه می رساندند. این ایالت‌ها موظف به پرداخت خراجی معین بودند و البته، ملیت‌های مختلف این فرمانروایی می‌توانستند مذهب و آداب و رسوم خود را کاملاً حفظ کنند.
بر این اساس ارمنستان سیزدهمین ایالت فرمانروایی هخامنشیان محسوب می‌شد که میبایست سالانه خراجی معین به صورت‌های مختلف پرداخت می‌کرد. مقدار این خراج را در حدود چهارصد تالان نقره بیان کرده است.
ارمنستان علاوه بر پرداخت مالیات نقدی میبایست سالانه در حدود بیست هزار کره اسب نیز به دولت هخامنشی تحویل می‌داد. علاوه بر این، هرگاه شاه از مملکت آنها عبور می‌کرد آنان ناچار بودند هدایایی گران قیمت و فراوان به او تقدیم کنند. ارمنستان سومین ایالت دولت هخامنشیان بود که باید مالیاتی سنگین پرداخت می‌کرد.
داریوش برای سهولت در حمل و نقل و دسترسی بهتر به پایتخت‌های سرزمین‌های مختلف تحت فرمانرویی اش اقدام به ایجاد راه‌هایی در محدودهٔ قلمرو خویش کرد که به راه شاهی شهرت یافت و بخشی از آن، که مسافتی در حدود ۳۳۰کیلومتر را شامل می‌شد، از نواحی جنوبی ارمنستان عبور می‌کرد. احداث این راه در ارمنستان باعث ارتباط هرچه بیشتر این سرزمین با نواحی دیگر و رشد اقتصادی این سرزمین شد.
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#109
Posted: 14 Apr 2014 19:23
حضور ارمنیان در ارتش هخامنشی
داریوش اول طی اقدامات خود ملت‌های تابع را مکلف کرده بود تا علاوه بر پرداخت مالیات به سهم خود سپاهیان وظیفه‌ای در اختیار شاه قرار دهند تا در ارتش او خدمت کنند. ارمنستان نیز از این امر مستثنی نبود.
این سپاهیان به دو دسته تقسیم می‌شدند بخشی از آنان که باید همواره و به طور ثابت در گارد سلطنتی خدمت می‌کردند و دسته‌ای دیگر شامل تمامی کسانی که سنشان بین پانزده تا پنجاه سال بود و فقط هنگام جنگ میبایست به منزلهٔ سرباز در ارتش هخامنشی به خدمت بپردازند.
نیروی ممتاز کشور گارد سلطنتی بود که همهٔ افراد آن از اشراف زادگان بودند و فرماندهان آنها منحصراً از افراد پارسی و مادی انتخاب می‌شدند. ارمنیان تنها ملت تحت سلطهٔ امپراتوری هخامنشی بود که از میان ایشان نیز فرمانده برای سپاهیان انتخاب می‌شد چنان که از هشت سرداری که داریوش در کتیبهٔ بیستون از آنها نام می‌برد یکی از آنها ارمنی است.
ارمنیان همواره در سپاه جاویدان (هخامنشی) حضوری مستمر و مؤثر داشتند. هرودوت بر حضور سپاهیان ارمنی در ارتش خشایار شاه در جنگ‌های مدیک با یونان باستان تأیید می‌کند و می‌نویسد آنها مسلح به نیزه‌های کوتاه و شمشیر بودند و در دستهٔ پیاده نظام به نبرد می‌پرداختند.
دربخش‌هایی از کتاب گزنفون، درشرح نبرد کوروش کوچک با اردشیر دوم، نیز از حضور ارمنیان در سپاه هخامنشی خبر می‌دهد. سپاه مزدور یونانی‌ها پس از پایان جنگ و شکست کوروش کوچک مجبور به بازگشت شدند. اسرایی که یونانی‌ها به همراه داشتند به آنها گفته بودند برای سهولت بازگشت بهتر است از ارمنستان عبور کنند زیرا این مملکت وسیع و حاصلخیز است و از آنجا به راحتی می‌توانند به هر جا که بخواهند بروند. سرانجام آنها پس از طی مشکلات فراوان به سرحدات ارمنستان می‌رسند و در آنجا با قشون ارمنیان مواجه می‌شوند اما یونانی‌ها که دیگر رمقی برای جنگ نداشتند از مقابل سپاه ارمنیان می‌گریزند.
گزنفون می‌گوید:
<< به هنگام بازگشت به قصبه‌ای رسیدیم. والی این قصبه که تیرباذ نام داشت دارای قصری مجلل با برج‌هایی بلند بود. فهمیدیم او از افراد مورد اعتماد شاه هخامنشی است و تنها کسی است که اجازه دارد اردشیر یکم (هخامنشی) را به هنگام سوار شدن بر اسب کمک کند. این والی قشون نظامی فراوانی داشت که سربازان آن نه تنها از ارمنیان بلکه از برخی طوایف دیگر نیز بودند. هنگامی که برای مذاکره به خیمهٔ او رفتم متوجه تخت خوابی شدم که پایه‌های آن از نقره بود و جام‌هایی که برای آشامیدن استفاده می‌شد همه از فلزات گران بها ساخته شده بود. این والی ارمنی، خبازان، شربت داران و ملازمان فراوان به همراه خود به میدان نبرد آورده بود >>.
ارمنیان به هنگام حملهٔ اسکندر به ایران، در زمان سلطنت داریوش سوم، با چهل هزار سرباز پیاده و ده هزار سوار در نبرد گوگمل درجناح راست ارتش هخامنشی شرکت جسته‌اند. آنان در این نبرد در دو دسته سواره و پیاده نظام می‌جنگیدند. سواره نظام ارمنی در ردیف دوم جناح راست و پیاده نظام ارمنی بعد از دستهٔ ارابه‌های داس دار در جناح مزبور قرار داشت.
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#110
Posted: 14 Apr 2014 19:25
حیات اقتصادی و اجتماعی ارمنستان در دوره هخامنشی
ارمنستان از لحاظ اقتصادی در جایگاهی بالایی قرار داشت. گزنفون ارمنستان را سرزمینی معرفی می‌کند عظیم، ثروتمند و حاصلخیز که مزارع گندم و جو آن وسعتی فراوان دارند و در چراگاه‌های مرتفع آن دام‌های فراوان و متنوع پرورش داده می‌شوند. در حاشیهٔ دریاچهٔ وان و دشت آرارات نیز باغ‌های میوه و تاکستان‌های (انگور) فراوان وجود دارد که روستاییان از محصولات آن برای تهیهٔ غذاهای متنوع استفاده می‌کنند.
((به گونه‌ای که حتی در زمستان نیز می‌توان انواع میوه‌ها را به صورت خشک در انبار مواد غذایی آنان یافت. روستاییان با لباس‌های رنگارنگ و کفش‌های نوک تیز و کلاه‌های متنوع دیده می‌شوند و همیشه تنور خانه هایشان روشن است وبوی نان گرم به مشام می‌رسد)).
گزنفون می‌گوید:
<< بالأخره ما به آخرین روستا در ارمنستان رسیدیم. کدخدای این روستا گفت در اینجا سالانه هفده کره اسب پرورش داده می‌شود که همگی ازآن شاه هخامنشی است. اسبان ارمنستان از اسب‌های پارسی کوچک تر اما چالاک تر و مقاوم ترند. ما نیز چند اسب را، که به پایشان راکت بسته شده بود، به غنیمت بردیم.>>
صنعت نیز در ارمنستان بسیار پیشرفته بود و به ویژه ارمنیان در فن آهنگری مهارت بسیار داشتند. آنها از این فن بیشتر برای ساختن سلاح‌های جنگی استفاده می‌کردند و انواع شمشیر، دشنه، تیر و کمان، نیزه و سر نیزه، تبر، سپر و کلاه‌خود ساخته شده به دست آنان در ارتش هخامنشی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
در زمینهٔ معماری نیز ارمنیان در این دوره بسیار پیشرفته بودند. البته، شهرها در ارمنستان از مدت‌ها قبل؛ یعنی، از زمان تمدن اورارتو ایجاد شده بودند اما در این دوره با تحولاتی که در امر معماری به وجود آمد شکل تازه‌ای به خود گرفتند.
پادشاهان هخامنشی در بسیاری از موارد از معماران ارمنی در ساخت برخی استحکامات دفاعی، که اکثراً نیز در اماکن مرتفع احداث می‌شدند و ارمنیان در ساخت آنها از دیرباز تبحری خاص داشتند، بهره می‌جستند.
این دوره مسئلهٔ تجارت و اهمیت آن در حیات اقتصادی ارمنستان است.
هرودوت در این مورد می‌نویسد:
<< مردمانی هستند که ارمنی نامیده می‌شوند و سرزمین آنها در بالای سرزمین آشور واقع شده است. آنان با قایق‌های کروی شکل خود از رودخانه فرات عبور کرده به بابل می‌آیند و قصد آنها از این سفر تجارت است. قایق‌ها از چوب درخت بید ساخته شده و روی آن را با پوست حیوانات می‌پوشانند تا کاملاً غیر قابل نفوذ شود. کالاها را که اکثراً تولیدات تهیه شده از محصولات کشاورزی است در ظروف سفالی خاصی قرار می‌دهند. در هر قایق یک یا چند قاطر وجود دارد که از آنها برای حمل کالاهای خود در سرتاسر سرزمین بابل استفاده می‌کنند. آنها پس از فروش اجناس خود و خرید کالاهای دیگر سوار بر قایق هایشان شده، باز می‌گردند.>>
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
صفحه 11 از 65