ارسالها: 24568
#1
Posted: 28 Dec 2013 15:23
با سلام و عرض خسته نباشید خدمت مدیران محترم
درخواست ایجاد تاپیک در تالار فرهنگ و هنر
عنوان تاپیک : تاریخ قرون عثمانی
تعداد صفحات : بیش از ۶ صفحه
کلمات کلیدی : تاریخ / تاریخ قرون عثمانی / عثمانی / قرون عثمانی
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ویرایش شده توسط: andishmand
ارسالها: 24568
#2
Posted: 28 Dec 2013 18:22
امپراتوری عثمانی
امپراتوری عثمانی با نام رسمی دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِی یک قدرت سیاسی و امپراتوری مسلمان بود که از ۱۲۹۹ تا ۱۹۲۲ میلادی در منطقهٔ مدیترانه حکومت می‌کرد. این امپراتوری در اوج قدرت خود (قرن ۱۶ میلادی) مناطق آسیای کوچک، اکثر خاورمیانه، قسمت‌هایی از شمال آفریقا، قسمت جنوب شرقی اروپا تا قفقاز را شامل می‌شد. قلمرو رسمی حکومت عثمانی در اوج قدرت به ۵/۶ میلیون کیلومتر مربع می‌رسید.
پایتخت
سوگوت (۱۲۹۹ – ۱۳۲۶)
بورسا (۱۳۲۶ – ۱۳۶۵)
ادرنه (۱۳۶۵ – ۱۴۵۳)
استانبول (۱۴۵۳ – ۱۹۲۲)
زبان(ها) ترکی عثمانی
دین اسلام سنی حنفی
دولت خلافت
سلطان
- ۱۲۹۹-۱۳۲۶
عثمان اول (اولین)
- ۱۹۲۲-۱۹۲۴
عبد الحمید ثانی (آخرین)
صدر اعظم
- ۱۳۲۰-۱۳۳۱
علاء الدین پاشا (اولین)
- ۱۹۲۰-۱۹۲۲
احمد توفیق پاشا (آخرین)
تاریخچه
- تاسیس ۱۲۹۹
- پیمان لوزان
۲۴ ژوئیه ۱۹۱۹
مساحت
۷٬۵۰۰٬۰۰۰کیلومترمربع(۲٬۸۹۵٬۷۶۶مایل‌مربع)
جمعیت
- ۳۵٬۳۵۰٬۰۰۰
تراکم جمعیت
۷ /۴٫کیلومترمربع (۱۲٫۲ /مایل‌مربع)
یکا پول
لیره عثمانی
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ویرایش شده توسط: andishmand
ارسالها: 24568
#3
Posted: 28 Dec 2013 18:32
نقشه قلمرو امپراتوری عثمانی 
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ویرایش شده توسط: andishmand
ارسالها: 24568
#4
Posted: 28 Dec 2013 18:34
منشأ عثمانیان
عثمانیان شاخه‌ای از ترکمن‌ها (طایقه قایی) بودند که در اواخر امپراتوری سلجوقیان از ترکستان به آسیای صغیر کوچ کردند. در آن زمان سلجوقیان روم که قسمتی از سلسله دولت‌های سلجوقی بودند، در این سرزمین فرمان می‌راندند. ترکان عثمانی اندک‌اندک در نواحی غرب آناتولی به یک قدرت منطقه‌ای و متحد سلاجقه تبدیل شدند و بعداً جانشین سلجوقیان گشتند. ایشان نام خود را از عثمان اول پسر ارطغرل که رهبر ایل ایشان بود، گرفته بودند.
یکی از سلاطین سرشناس ایشان سلطان محمد دوم معروف به سلطان محمد فاتح بود که توانست با تصرف قسطنطنیه (استانبول) به فرمانروایی امپراتوری روم شرقی پایان دهد(۱۴۵۳ میلادی) تاریخ نگاران زمان وقوع این حادثه را پایان قرون وسطی و آغاز عصر جدید می‌دانند.
پایه گذاری امپراطوری عثمانی
عثمان یکم یا عثمان بن أرطغرل بن سلیمان شاه معروف به عثمان غازی یا عثمان بی رهبر ترکان عثمانی و بنیانگذار امپراتوری عثمانی بود. وی از طریق گذرگاه‌های فریگیای شمالی در نزدیکی دوریله تا دشت‌های بیتونیا پیشروی کرد. عثمان اول، نواحی مرزی را به سه امیرنشین تقسیم کرد که به ترتیب با دریای سیاه در شمال، نیکومدیا و نیقیه هم‌مرز بودند. در سال ۱۳۰۰ میلادی، عثمان دژهای اسقاشهر و قراچه حصار را که بر راه‌هایی از فلات آناتولی مرکزی و دشت‌های بیتونیا مشرف بود؛ تسخیر کرد. عثمان اول ترکان را که کوچ‌نشین بودند، یکجانشین کرد و ینی‌شهر را به قلمرو حکومتی ترکستان افزود. پس از آن عثمان به دشت‌های اینگول به سوی شرق تا رود سقاریه حمله برد و قلعه‌های بیله‌جیک را تحت تصرف خود درآورد. با تهاجم سپاه عثمان به بورسا، این شهر سقوط کرد و امیرنشین عثمانی به امپراتوری عثمانی تغییر نام داد. در ادبیات ترکی، عثمان اول به درازدست یا گشاده‌دست معروف است.
در زمان حاکمیت سلجوقیان و عصر شاه علاء الدین سلجوقی، عشیره عثمانی از کردستان به شمال شرقی ترکیه و منطقه قونیه مهاجرت کردند. پدر عثمان ارطغرل که رئیس عشیره عثمانی بود به عنوان فرمانده مرزی میان دولت علاء الدین و رومیان تعیین شد و به خاطر رشادت و شجاعتی که از خود ابراز داد هرروز جایگاه خانواده و عشیره عثمانی بیشتر مطرح می‌شد. و با فوت ارطغرل به امر علاء الدین، عثمان در جای پدر نشست. عثمان فردی صالح، متدین و بی‌باک بود و یکسال پس از آغاز مسئولیت یعنی سال ۶۸۸ در یک عملیات شجاعانه شهر قره حصار واقع در حومه قونیه را فتح کرد و از طرف علاء الدین لقب بک به عثمان داده شد و به عنوان عثمان بک که یک لقب مهم روز بود نائل آمد و با قتل علاء الدین توسط مغولان قدرت منطقه کاملاً به دست عثمان افتاد و عثمان خود را پادشاه عثمانی اعلام و یعنی شهر را مرکز قدرت و دولت خود کرد و در جهت استحکام قدرت و تشکیل نظام واحد و خدمت به دین و علما و مساجد اقدامات ارزنده‌ای انجام داد به ویژه در امر جهاد در راه دین که در نخستین اقدام خود به فرماندهان رومی دو پیشنهاد داد:
۱- پذیرش اسلام
۲- پذیرش حاکمیت اسلام و پرداخت جزیه و مالیات
او خطاب به فرزندش می‌گوید: (اوصیک بعلماء الامه ادم رعایتهم و اکثر من تبجیلهم و انزل علی مشورتهم فانهم لا یامرون الا بخیر) به شما توصیه می‌کنم به علما احترام کن، جایگاه آنان را حفظ و از آنان تجلیل نما و به مشورت آنها توجه کن زیرا علماء هرگز غیر به خیر امت نگاهی ندارند، فرزندم کاری انجام ندهید خداوند به آن راضی نباشد و هرگاه با مشکلی برخورد کردید چاره آن را از علماء شریعت بجویید، فرزندم راه ما فقط راه خداوند و اهداف ما نشر دین خداست ما به دنبال جایگاه و دنیا پرستی نیستیم سپس ادامه داده است. فرزندم در راه عظمت دین کوتاهی نکنید و جهاد در راه خدا را هرگز تعطیل ننمایید، همواره از پرچم دین حفاظت کنید و با توکل به خدا در راه نشر دین به پیش حرکت نمایید و هرکس از نسل من از حق و عدل منحرف شود در روز محشر از شفاعت رسول اعظم محروم خواهد شد.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ویرایش شده توسط: andishmand
ارسالها: 24568
#5
Posted: 28 Dec 2013 18:53
اورخان یکم
دوران : ۱۲۸۴ تا ۱۳۵۹ میلادی
نام کامل : اورخان غازی خان،
لقب(ها) ::اورخان اوّل، اورخان بیگ
زادگاه : سئوت،Söğüt آناتولی
آرامگاه : بورسا
پیش از : مراد یکم
پس از :عثمان یکم
همسران : آزپورجا خاتون
نیلوفر خاتون
دودمان عثمانی
پدر عثمان یکم
فرزندان سلیمان غازی، مراد خداوندگار
دین اسلام
اورخان یکم معروف به اورخان غازی یا اورخان بی پسر عثمان اول و دومین حاکم امپراتوری عثمانی بود که در سال‌های ۱۲۸۴ تا ۱۳۵۹ میلادی حکومت داشت. اورخان با ضرب سکه و خواندن خطبه‌های نماز جمعه به نام خود، خلافت خود را اعلام نمود. اورخان پس از رسیدن به سلطنت، به سوی دریای مرمره حرکت کرد و در سال ۱۳۲۸ میلادی با امپراتور آندرونیکوس سوم وارد جنگ شد، در این جنگ سپاه امپراتور بیزانس در پلکانون شکست خورد. اورخان سپس بخش عمده شبه‌جزیره نباره و سواحل خلیج نیکومدیا را تا یالووا در جنوب که شهرهای گبزه و اسکی‌شهر را شامل می‌شدند؛ تسخیر کرد و خود نیقیه را در سال ۱۳۳۱ میلادی، محاصره و اشغال نمود.
اورخان سرزمین‌های باقی‌مانده بیزانس در شمال غرب آناتولی را به تصرف خود درآورد که مهم‌ترین آنها تصرف ایزمیت در سال ۱۳۳۷ میلادی و تصرف سکوتاری در سال ۱۳۳۸ بود. اورخان همچنین با تسلط بر قلمرو عمرخان در حوالی گوینوق، در دریای مرمره، و همچنین بر تمامی امیرنشین قراسی در غرب، موقعیت خود را تحکیم کرد.
سلطنت
در سال ۷۲۶ هجری، عثمان در بستر مرگ خود زمین‌گیر شد. اورخان فرزند ارشد وی همراه۶ نفر از علماء، مشایخ و بزرگان هم‌رزم عثمان بر بالین وی حاضر شدند. سلطان عثمان که مردی دین‌دوست وعلاقه‌مند به عرفان بود با حضور ۶ نفر مورد اشاره به اورخان وصیت کرد که از شریعت مطهرهٔ اسلام دفاع و به عدل با مردم رفتار کند. او سپس وصیت کرد بعداز مرگ، جسدش را به شهر تازه فتح‌شدهٔ بورسا منتقل و در بورسا دفن کنند. چندی از وصیت وی نگدشت که جان به جان‌آفرین سپرد و بعد از دفن، دفتر ماترک وی را درکنار قبرش نگهداری کردند. مجموع دارایی وی یک استکان و قاشق و یک عدد نمکدان و یک دست لباس و یک دست لحاف و یک عمامه و چند شمشیر بود به‌اضافهٔ یک طبل و یک جفت تسبیح اهداییِ سلطان علاءالدین سلجوقی که بعد از فتح شهر قره‌حصار به وی هدیه شده‌بود. در سال ۷۲۶ و بعد از فوت عثمان، اورخان قدرت را به دست گرفت و برادرش علاءالدین معاونت او را پذیرفت و در سازماندهی ارتش عثمانی کارش را شروع کرد. اورخان به‌مدت ۳۵ سال، از سال ۷۲۶ تا ۷۶۱ ق قدرت را در دست داشت.
اورخان نخستین سلطان عثمانی بود که از طغرا استفاده کرد.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ویرایش شده توسط: andishmand
ارسالها: 24568
#7
Posted: 28 Dec 2013 19:02
مراد یکم
دوران : سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۸۹ میلادی
نام کامل : سلطان مراد
لقب(ها): خداوندگار
زادگاه :سئوت،Söğüt آناتولی
آرامگاه :آلبانی
پیش از : بایزید یکم
پس از : اورخان یکم
همسران مورسا خاتون
نازلی خاتون
گلچیکک خاتون
دودمان عثمانی
پدر : اورخان اول
مادر: نیلوفر خاتون
فرزندان : بایزید
مراد یکم (ملقب به مراد خداوندگار) پسر بزرگ اورخان اول از نیلوفر یا هلنا شاهدخت بیزانس بود. مراد از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۸۹ میلادی حکومت امپراتوری عثمانی را در دست داشت. مراد، تراکیه، مقدونیه، بلغارستان و صربستان را تسخیر کرد. او در نخستین سال‌های سلطنتش با شورش برادرش خلیل در آنکارا مواجه شد؛ و ناچار شد که شورش او را سرکوب کند. مراد سرزمین‌های شرقی تا توقات، گرید و بنادر بیزانسی را تحت تصرف عثمانیان درآورد. پس از آن، مراد به گذرگاه‌های کوه‌های بالکان به سوی نیش که بر محل انشعاب جاده سالونیک به سمت بلگراد در شمال مشرف بود، حمله کرد. وی در شرق بلغارستان، اسلیون، کارینووا و آیدوس که بر راه‌های رشته‌کوه‌های بالکان شرقی مشرف بودند، تسخیر کرد. در سال ۱۳۶۱ میلادی، مراد با تسخیر ادرنه، مرکز تراکیه بیزانس، قلمرو عثمانی را گسترش داد. در سال ۱۳۶۳ میلادی، مراد فیلیبیه را فتح کرد و بر دره ماریتسا تسلط یافت. با فتح ایسیه در سال ۱۳۶۳ میلادی، امپراتور بیزانس معاهده‌ای را با مراد به امضا رسانید و تمام فتوحات عثمانی در اروپا را به رسمیت شناخت. جنگ نهایی در کوسوو، در غرب پریشتینا بین میتروویچ و اسکوپیه در صربستان بین ارتش مسیحیان بالکان و عثمانیان درگرفت که به پیروزی مراد اول انجامید. سلطان مراد به دست یکی از بزرگان صربستان به نام میلوس اوبلیک کشته شد.
اوضاع سیاسی و اجتماعی و دینی در زمان مراد یکم
مراد قبل از هر کاری در اطراف خود جمعی از بهترین و کارآمدترین فرماندهان نظامی را گردآورد وآنگاه در اولین اقدام خود یک عملیات سنگین نظامی را علیه نظام بیزانس مسیحی انجام داد که منتهی به فتح شهر اَدرنه دومین شهر بزرگ امپراطوری بیزانس گردید که بعداز قسطنطینه بزرگترین شهرمسیحیان بود. با توجه به موقعیت شهر اَدرنه که در خاک اروپا واقع شده بود و از نظر استراتژیگ از چند جهت مهم بود آنرا به عنوان پایتخت و مرکز دولت خود تعیین و پایتخت خود را از آسیای صغیر و شهر بورسا به اَدرنه منتقل کرد و آنرا به شهر نظامی و اداری و فرهنگی و دینی و سیاسی تبدیل نمود. سپس به سیاست جهادی و توسعه ی دینی وملکی در ممالک مسیحی ادامه داد و مقدونیه را فتح کرد و این پیروزی باعث شد مسیحیان اروپا دچار اضطراب شدند ویک پیمان مسیحی صلبی بین مسیحیان صرب و بلغارستان و مجارستان وغیره علیه عثمانی ها منعقد گردید و برای یک عملیات مهم وجنگ رویارو با نیروهای عثمانی خود را آماده کردند. در این جنگ که از یک طرف دولت مسیحی واز طرف دیگر عثمانی های مسلمان بودند در نهایت صلیبی ها شکست خوردند و پیروزی مهمی ازآن مسلمانان گردید. نتیجه عملیات فتح شهر کوزوو بود اما در لحظه آخر عملیات یک سرباز مسیحی صرب با خدعه به مراد نزدیک شده و به قصد بوسیدن پاهایش خم شدوبا خنجر سلطان مراد را به قتل رسانید.
قابل ذکر است بعضی از مسیحی های همجوار دچار ترس و وحشت شدند وبا دولت عثمانی قرارداد صلحی امضاء کردند. و سالیان متمادی مالیات به عثمانی ها پرداخت نمودند و مانند رعیت در کنار مسلمانان زندگی کردند.
مراد اهل عبادت و دعا بود و در میدان جهاد کم نظیر بود و یک مورخ مسیحی بنام هالکوندیلاس در خصوص سلطان مراد آورده است. مراد کارهای مهمی را انجام داده است ودرمدت 30سال حکومت 37بار دراطراف ترکیه عملیات نظامی انجام دادودر تمامی عملیات ها پیروزی را کسب کرده وی فردی متواضع بود بارعیت باعدالت برخورد می کرد. وبرای تمامی ملت باقطعه نظراز دین ونژاد بصورت مساوی باعدل عمل می کرد مورخ فرانسوی بنام کرینارد مراد را جزو مردان بزرگ تاریخ آورده است. ایشان می گوید اگر تقویمی دایر کنم وآنرا جدول بندی نمایم مراد در بالای تمامی حکام اروپا در عصر خود قرار می گیرد.
سلطان مراد مملکتی را که از پدرش اورخان تحویل گرفت 95,000 کیلومتر مربع بود. وبعد از خود مملکتی را تحویل فرزندش بایزید داد که به مساحت آن 500,000 کیلومتر مربع بود
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ویرایش شده توسط: andishmand
ارسالها: 24568
#8
Posted: 28 Dec 2013 21:18
بایزید اول ( ییلدیریم بایزید)
دوران :سال ۱۳۸۹ تا ۱۴۰۲ میلادی
نام کامل: ییلدیرم بایزید
لقب(ها) سلطان بایزید
زادگاه : ادرنه
پیش از :سلطان محمد اول
پس از : مراد اوّل
همسران :دولت شاه خاتون
دولت خاتون :از نوادگان مولانا
دودمان عثمانی
پدر: مراد یکم
مادر گل چیچک خاتون
فرزندان محمد یکم موسی چلبی، فاطما سلطان
دین اسلام
سلطان بایزیداوّل (۱۳۵۴-۱۴۰۳)، ملقب به ایلدریم بایزید (صاعقه) سلطان امپراطوری عثمانی از سال۱۳۸۹ تا ۱۴۰۳ میلاد بود.وی پسر سلطان مراد یکم و گل چیچک خاتون بود در شهر ادرنه متولد و بزرگ شده بورسا بود.
ایلدریم بایزید از سوی پدرش حاکم شهر کوتاهیه تعیین شده بود و بعد از تاج گذاری یونان و بلغارستان را به قلمرو امپراطوری عثمانی اضافه نمود. وی در نبرد آنکارا در سال ۱۴۰۲ توسط تیمور گورکانی زندانی شد و پس از او امپراتوری عثمانی دارای یک دوره فترت شد که در آن ۴ پسر او با یکدیگر به ستیز پرداختند.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ویرایش شده توسط: andishmand
ارسالها: 24568
#9
Posted: 28 Dec 2013 21:24
سلطان محمد یکم
دوران : سال ۱۴۱۳ تا ۱۴۲۱ میلادی
نام کامل : سلطان محمد
لقب(ها) سلطان چلبی محمد
زادگاه : بورسا
پیش از : مراد ثانی
پس از : یلدریم بایزید
همسر : قمرو خاتون
دودمان عثمانی
پدر : بایزید اول
دین اسلام
سلطان محمد یکم (در ترکی عثمانی: چلبی محمد) (زادهٔ ۱۳۸۹ در بورسا - درگذشتهٔ ۲۶ مه ۱۴۲۱ در ادیرنه) از سال ۱۴۱۳ تا ۱۴۲۱ میلادی سلطان امپراتوری عثمانی بود.
در سال ۱۴۰۲ بایزید یکم، سلطان عثمانی و پدر محمد اول پس از نبرد آنکارا به‌دست تیمور لنگ زندانی شد. پس از آن یک دورهٔ آشوب قلمرو عثمانی را فراگرفت و چهار پسر بایزید با یکدیگر بر سر تخت و تاج به ستیز پرداختند. این دوره به دورهٔ فترت عثمانی معروف است.
محمد اول در آن زمان فرمانروای آماسیه بود و توانست برادر خود عیسی چلبی را شکست داده و قلمرو او را ضمیمه کند. در رویدادهای بعدی محمد اول توانست با هم‌پیمان شدن با امپراتوری بیزانس برادران دیگر خود را از صحنه بیرون کند و سلطان شود.
محمد اول توانست در زمان پادشاهی خود امارت جانداراوغلو، پادشاهی مسیحی کیلیکیه و بخش‌هایی از آلبانی را به قلمر عثمانی بیفزاید. از سوی دیگر وی ناچار بود بنا بر پیمانی که با امپراتوری بیزانس بسته بود، قیصر بیزانس را به عنوان فرادست خود به رسمیت بشناسد. محمد اول تا پایان عمر بر این پیمان وفادار ماند. عصري كه محمد عثماني زمام دولت عثمانی را بدست گرفت ، امپراتوري عثماني بشدت مجروح ومتزلزل بود ، حمله بي رحمانه تيمورلنگ و10سال جنگ داخلي فيما بين فرزندان سلطان بايزيد وتخريب و تحريك صليبي ها دولت وملت تركيه كاملاً از لحاظ ملي ومذهبي آسيب ديده بودند.
سلطان محمد علي رغم كمي سن وسال خيلي زود به دولت وكشورتركيه سروسامان داد وي فردي سالم متدين وشجيع ومحبّ دين ومخلص علماء ودلسوز مسلمانان بود وبراي حراست از دين و دفاع از مسلمين ومقابله با صليبيون وسركوبي اغتشاشگران داخلي در 24جنگ شركت كردو 40بار مجروح گرديد.
سلطان محمد مشهور بود به «محمد چلبي» يعني كشتي گيره قهرمان ، بلاشك قهرمان بود. و از نظر تدين سلطان محمد اولين سلطان عثماني بوده است كه هرساله قسمت هنگفتي از دارائي خود را به جهت توزيع و هزينه بين فقراء حرمين به مكه مكرمه مي فرستاد وعاقبت در سال 824 در شهر ادرنه فوت كرد وجسد وي از شهر ادرنه (شهر مجاهدان ) به شهر بورسا (شهر فقها) انتقال داد شد.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ویرایش شده توسط: andishmand
ارسالها: 24568
#10
Posted: 28 Dec 2013 21:27
سلطان مراد دوم
دوران سال ۱۴۰۴ تا۱۴۵۱ میلادی
نام کامل : سلطان مراد ثانی
لقب(ها) خواجه مراد
زادگاه : آماسیه
آرامگاه : ادرنه
پیش از : سلطان محمّد فاتح
پس از : سلطان محمّد اوّل
همسران عالیمه خاتون (از بیگ لیک ذولقدر اوغلو)
ینی خاتون
دودمان عثمانی
پدر سلطان محمّد اوّل
مادر امینه خاتون دختر بیگ ذولقدر اوغلو
فرزندان سلطان محمّد فاتح
دین اسلام
مراد دوم(۱۴۰۴-۱۴۵۱) ششمین سلطان و خلیفه امپراتوری عثمانی بود. مراد در آماسیه زاده شد و پس از مرگ پدرش و در سن ۱۷ سالگی به سلطنت رسید.
سلطان مراد برادرش مصطفی بدر را به حمید اعزام کرد تا بر آناتولی حکومت کند و شاهزادگان دیگری چون یوسف بدر و محمد بدر را به بیزانس اعزام کرد. مراد در دوران حکومتش با مسیحیان بالکان در جنگ بود. در زمان سلطنت مراد، عثمانیان برای نخستین بار وارد جنگ با ونیز شدند. عثمانیان موفق شدند صربستان را تا رود دانوب و نیز بلغارستان را فتح کنند. مراد همچنین جنگی علیه شورشیان شمال آلبانی به راه انداخت، اما از ادامه جنگ سرباز زد. مراد در سال ۱۴۵۱ میلادی به سکته قلبی درگذشت.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ویرایش شده توسط: andishmand
صفحه 1 از 6