ارسالها: 23330
#191
Posted: 25 Sep 2014 19:27
1325
از 5 اردیبهشت فیلم فرانسوی دختر فراری ( هانری دو کوئن ، 1944) نخستین فیلم دوبله شده به فارسی توسط دکتر اسماعیل کوشان در استودیو سس فیلم استانبول ، در سینما کریستال روی پرده می آید و طی شش هفته نمایش با بهای بلیت 8- 10-12 ریال به فروش بیش از دو میلیون ریال دست می یابد .
24 اسفند رسیدگی به امور فیلم و نمایش به عهده ی وزارت کشور گذاشته می شود . این وظیفه تا سال 1344 و ایجاد وزارت فرهنگ و هنر ، هم چنان به عهده ی وزارت کشور است .
نخستین سینمای شهر اصفهان پس از پایان جنگ جهانی دوم به نام متروپل در فاصله ی سال های 27-1325 افتتاح می شود .
استودیو دوبلاژ داریوش فیلم توسط الکساند جونیور آقا بابیان تاسیس می شود .
استودیو دوبلاژ ایران نوفیلم در سه راه امین حضور توسط جلال مغازه ای ، سعید غیاثی ، منصور مبینی ، میر سپاسی ، فاضل سرجویی ، حسین دهلوی ، مجتبی بدیعی و بهاالدین خرمشاهی تاسیس می شود . فیلم مرا ببخش (1940 ، فرانسه ) به عنوان نخستین فیلم دوبله شده در ایران محصول این استودیو است .
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#192
Posted: 25 Sep 2014 19:29
1326
سیف الله کامرانی با تاسیس شرکت کالای سوئد اقدام به ورود تجهیزات صدا و امکانات نمایشی در ایران می کند .
حدود سال های 1326 تا 1328 سینما پالاس اصفهان افتتاح می شود .
1327
26 فروردین روزنامه ی کیهان برای نخستین بار به ارزش یابی فیلم های روی پرده می پردازد .
7 اردیبهشت نخستین فیلم ناطق ایرانی ، پس از دوره ی رکود ، به نام طوفان زندگی ( علی دریا بیگی ) در سینما رکس تهران به نمایش در می آید .
شرکت میترا فیلم منحل می شود و هم زمان پارس فیلم به وجود می آید . بانی هر دو شرکت دکتر اسماعیل کوشان است .
20 شهریور هیات وزیران به موجب پیشنهاد وزارت کشور به منظور تشویق و ترقی صنایع داخلی کشور تصویب می کند که فیلم های ناطق فارسی محصول میترا فیلم که به وسیله ی هنرپیشگان ایرانی در داخل کشور تهیه شده اند تنها برای یک سال ( 1327) از پرداخت عوارض شهرداری معاف باشند .
فیلم مرا ببخش ( فرانسه ، 1940 ) به عنوان نخستین فیلمی که در ایران ( استودیو ایران نوفیلم ) دوباه شده ، در سینماهای دیانا و پارک به نمایش در می آید .
پر فروش ترین فیلم سال ( در تهران ) : طوفان زندگی با حدود 800000 ریال .
از فیلم های بلند:
1)طوفان زندگی ( علی دریا بیگی ) 800000 ریال
2) زندانی امیر ( اسماعیل کوشان ) 500000 ریال
از کتاب های درباره ی سینما
تاریخ سینما ، لودوکا ، حسن صفاری
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#193
Posted: 25 Sep 2014 19:30
1328
فیلم واریته ی بهار ( اسماعیل کوشان ) آماده ی نمایش می شود و همزمان ، برای نخستین بار مبلغ هشت صد ریال برای تبلیغات یک فیلم ایرانی در نظر گرفته می شود .
در جهت همکاری میان اداره ی اطلاعات و روابط فرهنگی امریکا واداره ی هنرهای زیبای ایران ، سازمان فیلم برداری دانشگاه سیراکیوز گروهی را برای ساخت فیلم های مستند تبلیغاتی به ایران می فرستد .
فرح غفاری پس از سال های اقامت و تحصیل در فرانسه ، به ایران باز می گردد و کانون فیلم را در ایران تاسیس می کند .
نخستین سینمای اردبیل به نام ایران افتتاح می شود .
نخستین سینمای لنگرود به نام تاج توسط حسن اسلام نظر افتتاح می شود .
سینمای تابستانی خورشید اصفهان افتتاح می شود .
ایتودیو دوبلاژ آریا توسط عطا الله زاهد ، جلال مغازه ای ، سعید غیاثی ، احمد شیرازی و امیر قاسم خانی تاسیس می شود .
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#194
Posted: 25 Sep 2014 19:32
1329
در وزارت کشور آیین نامه ای در 9 فصل و 77 ماده جهت کنترل کمی و کیفی تالارهای نمایش ، سینماها ، نمایش نامه ها ، نمایش ها و فیلم ها به تصویب می رسد .
12 مرداد کانون رسمی فیلم شورای فرهنگی بریتانیا نخستین هفته ی فیلم خود را با عنوان « فستیوالی از فیلم های انگلیسی » در محل شورای فرهنگی بریتانیا برگزار می کند .
کانون ملی فیلم با همکاری ایران و شوروی ، به مناسبت سی امین سال تاسیس سینمای شوروی ، فستیوالی از فیلم های روسی را برگزار می کند .
کانون ملی فیلم فستیوالی از فیلم های فرانسوی را در سالن نمایش استودیو پارس فیلم برگزار می کند .
در زمستان این سال مجموعه اسناد و مدارکی که فرخ غفاری برای نخستین بار در بهار 1326 جهت تدوین تاریخ سینما شروع به جمع آوری کرده بود ، به صورت جزوه ای در اختیار فدراسیون بین المللی آرشیو فیلم یونسکو قرار می گیرد .
استودیو فیلمسازی دیانا فیلم توسط ساناسارخاچاطوریان و گورگن هوسپیان تاسیس می شود . این استودیو پس از مدتی به کار دوبلاژ نیز می پردازد. نخستین محصول این استودیو گل نسا ( سرژ آزاریان ) در 1330 بر پرده می رود . استودیو هنر فیلم تاسیس می شود .
پر فروش ترین فیلم سال ( در تهران ) : شرمسار ( اسماعیل کوشان ) با حدود 2000000 ریال .
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#195
Posted: 25 Sep 2014 19:35
1330
26 اردیبهشت در بوت کلاب ، به طور رایگان ، فیلم به نمایش در می آید .
برای نخستین بار در تاریخ مطبوعات ایران ، روزنامه ی ایران به نیت تشویق سینماهای نمایش دهنده ی فیلم های هنری ، یک مسابقه ترتیب می دهد و جامی را برای سینمایی که در سه ماه زمستان 1329 بهترین فیلم را به نمایش در می آورده ، تعیین می کند . در این مسابقه سینما همای با 11 امتیاز برنده شناخته می شود و روز اول اردیبهشت مراسم اهدای جام در اداره ی روزنامه ی ایران برگزار می شود .
12 خرداد استودیو پارس فیلم اقدام به انتشار آگهی جهت استخدام بازیگر زن و مرد می کند .
سینما کریستال اقدام به برگزاری یک کسابقه ی سینمایی توسط مخبران سینمایی نشریات اطلاعات ، ایران ، امید نو و اطلاعات هفتگی می کند . این سینما همچنین از تماشاگران می خواهد تا نظرات خود را در مورد فیلم ها ابراز دارند . نتایج این نظر خواهی روز 17 خرداد مورد رسیدگی قرار می گیرد .
تیر 24 تیر در هوای آزاد باغ شهرداری ، به طور رایگان ، فیلم به نمایش در می آید .
کارکنتن و کارگران کارخانه ی حریر بافی ، سینمایی را در یکی از سالن های انبار پیله در چالوس دایر می کنند .
8 مردادانجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی برنامه های نمایش فیلم خود را آغاز می کند .
15 مرداد انجمن روابط فرهنگی ایران و امریکا برنامه های نمایش فیلم خود را آغاز می کند .
17 آبان چهارمین سینمای شهر بابل نخستین سالن سرپوشیده ی آن به نام سانترال توسط ابوالقاسم معتقدی و با نمایش فیلم پدرم مرا گول زد افتتاح می شود .
30 بهمن یک گروه فیلمبرداری از آلمان جهت تهیه گزارش هایی از وقایع روز ایران با کمک اسماعیل کوشان وارد کشور می شوند .
29 اسفند سینما تاج تهران با نمایش فیلم دمشق ( با بازیگری همفری بوگارت ) افتتاح می شود .
سینما میهن تهران افتتاح می شود .
حدود این سال نخستین سینمای خرم آباد به نام شهناز توسط کشگر 84 افتتاح می شود .
سینما ایران لنگرودی توسط حسن اسلام نظر افتتاح می شود .
سینما الوند همدان توسط میران خان ارمنی با یک آپارات 16 میلیمتری ذغالی و حدود 1000 نفر گنجایش افتتاح می شود .
سینمایی در شهر زنجان افتتاح می شود .
استودیو دوبلاژ عصر طلایی توسط امین امینی ، عزیز الله کردوانی و حکیمیان تاسیس می شود . این استودیو بعدها به فیلم سازی روی می آورد و نخستین محصول آن مشهدی عباد درسال 1332 بر پرده می رود .
استودیو های البرز ، آسیا و آذر فیلم تاسیس می شود .
استودیو ایران نو فیلم که در 1325 تاسیس شده بود ، طی سال های 1327 تا 1330با افراد باقیمانده ی خود ، منصور مبینی ، حسین دهلوی ، هوشنگ کاوه و اسدالله پیمان بت حمایت دکتر میرسپاسی و فاضل سرجویی لابراتور ظهور و چاپ با تکنیک روز ، موویلای چهار دیسک و آپارات دست ساز تولید و عرضه می کند . همچنین سفارش ساخت وسایل را نیز می پذیرند. در همین حال به تهیه فیلم نیز روی آوردند و به کارگردانی مبینی در این سال فیلم اشتباه را به عنوان نخستین محصول استودیو ی خود عرضه می کنند . ایران نوفیلم همچنین با دوبله ی فیلم آهنگ شهرزاد ( والتر رایش ، 1947) موفق به دوبله ی نخستین فیلم رنگی می شود و برای نخستین بار از شیوه ی مگنت ( مغناطیسی ) استفاده می کند .
نخستین بار برای نمایش یک فیلم ایرانی ( دست کش سفید ) کپی ها در سینماهای نمایش دهنده – که نزدیک هم نیز بودند – گردانده می شود .
شرمسار( اسماعیل کوشان ، 1329 ) به عنوان نخستین فیلم ایرانی در یک جشنواره ی بین المللی « نخستین جشنواره ی بمبی ، هند » شرکت می کند .
در 22 شهریور نخستین شماره ی نشریه ی سینمایی عالم هنر ( از 17 شماره ) ، از انتشارات پارس فیلم ، منتشر می شود ؛ صاحب امتیاز : اسماعیل کوشان ، سردبیر علی کسمایی .
از فیلم های بلند :
- 1) پریچهر ( فضل الله بایگان )
- 2) خواب های طلایی (معز دیوان فکری )
- 3) دست کش سفید ( پرویز خطیبی )
- 4) شکار خانگی ( علی دریا بیگی )
- 5) کمر شکن ( ابراهیم مرادی )
- 6) مادر ( اسماعیل کوشان )
- 7) مستی عشق ( اسماعیل کوشان )
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#196
Posted: 25 Sep 2014 19:38
1331
اول خرداد یک سینمای ویژه ی کودکان در خیابان سعدی افتتاح می شود .
لطف الله مبشری از سوی اداره ی هنرهای زیبای ایران با ماشین سیار سینما وارد سنندج می شود و تعدادی فیلم آموزشی را برای دانش آموزان دبستانی و دبیرستانی به نمایش در می آورد.
از 12 مهر نخستین فیلم دوبله در ایتالیا ، سرگذشت فریدون بینوا ، توسط الکساندر آقا بابیان در سینما دیانا به نمایش در می آید .
28 آبان سینما رکس پس از تعمیرات و دکوراسیون سالن با نمایش فیلم زندگی دوزخی ( با بازیگری اینگرید برگمن ) بازگشایی می شود .
دو نشریه سینمایی جهان سینما ( جز 25 نشریه ) به علت ارتکاب جرایم مطبوعاتی ( عدم درج نشانی اداره ، چاپ خانه ، نام صاحب امتیاز و سردبیر ) تحت تعقیب دادستان واقع می شوند .
در این سال بهای بلیت سینماها 8-10-12 ریال است .
استودیو دوبلاژ برنا توسط رضایی ، بزرگمهر و نایمن تاسیس می شود . نخستین محصول این استودیو شیطان فراری اواخر سال روی پرده می رود .
استودیو دیانا تاسیس می شود .
در سینماهای البرز ، ایران ، پارک ، تاج تهران ، دیانا ،رکس ، کریستال ، مایاک ، متروپل و همای تهران مجموعن 432 فیلم به نمایش در می آید . از این میان 247 فیلم برای نخستین بار و 185 فیلم تکراری هستند ؛ و نیز 23 فیلم مصری ، 17 فیلم آلمانی ، 15 فیلم روسی ، 15 فیلم انگلیسی ، 15 فیلم فرانسوی ، 4 فیلم ایتالیایی ، 2 فیلم لهستانی ، 2 فیلم ترکیه ای و باقی امریکایی .
پر فروش ترین فیلم سال ( در تهران ) : ولگرد ( مهدی رییس فیروز) با حدود 4000000 ریال .
3 فروردین نخستین شماره ی نشریه عالم سینما ( از دو شماره ) ، از انتشارات استودیو البرز، منتشر می شود ؛ صاحب امتیاز : انصاری ، مدیر مسول : ابوالقاسم رضایی .
9 شهریور نخستین شماره ی نشریه جهان سینما ( از 19 شماره ) منتشر می شود ؛ موسس : سیامک وثوقی ، مدیر و سردبیر: امیر حسین فرهنگ .
26 آبان نخستین شماره ی نشریه ی سینما تئاتر ( از6 شماره ) منتشر می شود ؛ صاحب امتیاز و نگارنده : بابک ساسان .
9 آذر نخستین و تنها شماره نشریه ستارگان سینما منتشر می شود ؛ صاحب امتیاز ، موسس و مدیر : مصطفا فرهنگ ، سردبیر : فریبرز امیر ابراهیمی .
24 آذر تنها نشریه « ائتلافی » سینما ستارگان سینما ( ستارگان سینما و سینما تئاتر ) منتشر می شود ؛ مدیر مسول حسین فرهنگ .
از فیلم های بلند :
- حاکم یک روزه ( پرویز خطیبی )
- دزد عشق ( اسماعیل کوشان )
- زنده باد خاله ( پرویز خطیبی )
- عمر دوباره ( پرویز خطیبی )
- ولگرد (مهدی رییس فیروز )
- یاغی ( مهدی بشارتیان )
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#197
Posted: 25 Sep 2014 19:42
1332
27 فروردین بر اساس پیشنهاد نصرت الله محتشم ، رییس سازمان نمایش وزارت کشور وموافقت اداره ی کل امور مالی شهرداری ، از این پس عوارض فیلم های 35 میلیمتری فارسی به میزان 15 در صد از فروش بلیت های سینما ها دریافت می شود .
2 مهر سینما ایران پس از دو سال تعطیلی جهت تزیین و نصب دستگاه نمایش ، با فیلم عروسی مجلل باز گشایی می شود .
21 مهر سینما ایران جهت مبارزه با دلالان ، کارت های آبونمان جهت لژ و درجه ی اول تهیه می کند .
براثر اعتراض تماشاگران ، نمایش فیلم رودخانه ( ژان دنووار، 1951) در سینما ایران متوقف و فیلمی از بودابوت و لوکاستلو به نمایش در می آید . از سویی گروهی از منتقدان سینما یی در پی اعتراض به این مسئله طی نامه ای با عنوان « قطع نامه ی نویسندگان سینمایی پایتخت برای نمایش » در روزنامه های اطلاعات ، کیهان ، پست تهران و مجله های روشن فکر ، سخن و اطلاعات هفتگی نمایش این فیلم را با حضورماموران انتظامی باعث می شوند .
کاروان فیلم افتتاح می شود .
16 آبان گروهی از سوی شهرداری تهران موظف می شوند با همکاری یک فیلمبردار از جریانات و اخبار کشور فیلم های کوتاهی تهیه کنند و در سینماهای تهران به نمایش بگذارند . نخستین قسمت این برنامه تهیه فیلمی از جریان جشن ورزشی امجدیه و مراسم پرده برداری از مجسمه ی میدان سپه است .
در پی توافقی که میان وزارت فرهنگ و هنر و اداره ی اطلاعات و روابط فرهنگی امریکا به عمل می آید ، قرار می شود اعضای گروه سیراکیوز که در سال 1328 به ایران آمده بودند ، هم چنان در کشور بمانند و ضمن تدریس فیلم برداری به کار فیلم سازی خود نیز ادامه دهند . بدین تر تیب به زودی کلاس های فیلم سازی کلاس های فیلم سازی سیراکیوز نیز با شرکت 60 نفر آغاز می شود .
استودیو دوبلاژ زهره تاسیس می شود .
گرداب به عنوان نخستین فیلم رنگی ( 16 میلیمتری ) ایرانی توسط حسن خردمند ساخته می شود . این فیلم با دوربین مدل اوریکون فیلم برداری می شود و چون لابراتور رنگی در ایران وجود ندارد آن را به امریکا می فرستند تا به طریقه ی ایستمن کالر چاپ شود .
اعلام می شود از این پس همه هفته روزهای جمعه ، پیش از ظهر سالن یکی از سینما ها یا تماشا خانه های درجه اول در اختیار ارتشیان و خانواده ی آنها قرار می گیرد . نخستین برنامه در ساعت 9:30 صبح 27 دی در سالن سینما البرز با نمایش فیلم سپاه زرین چنگیزخان برگزار می شود .
سینما کریستال برای نخستین بار به مناسبت عید میلاد مسیح ( ع ) برنامه ی نمایش فیلم مخصوص کودکان برگزار می کند .
نخستین سینمای قوچان با نام مهرداد و با نمایش فیلم نقلعلی افتتاح می شود .
سینمای شهاب تهران ، سیروس تربت حیدریه ، وطن سبزوار ، حافظ ، آسیای اصفهان و شهناز تبریزافتتاح می شوند .
سینما ایران اراک توسط عزیزالله کردوانی و امین امینی ( صاحبان استودیو عصر طلایی ) با نمایش فیلم دختر لر ( عبدالحسین سپنتا ،1309 ) افتتاح می شود .
با پایان یافتن کودتای 8 مرداد و به وجود آمدن یک امنیت نسبی تولید فیلم نیز افزایش می یابد و رقم 7 فیلم در 1331 به 20 فیلم در 1332 می رسد .
استودیو دوبلاژ ایران توسط غدیری تاسیس می شود .
طی شش ماهه ی دوم این سال سینما همای که معمولن فیلم های فارسی نمایش می دهد 426 هزار تومان و سینما ایران که فیلم های خارجی به نمایش در می آورد 410 هزار تومان فروش دارند .
در سینماهای البرز ، ایران ، پارک ، تاج ، تهران ، دیانا ، رکس ، کریستال ، مایاک ، متروپل و همای تهران مجموعن 350 فیلم به نمایش در می آید . از این میان 189 فیلم برای نخستین بار و 161 فیلم تکراری هستند ؛ و نیز 198 فیلم امریکایی ، 24 فیلم ایرانی ، 20 فیلم مصری ، 20 فیلم انگلیسی ، 12 فیلم آلمان غربی ، 10 فیلم روسی ، 8 فیلم فرانسوی ، 6 فیلم ایتالیایی ، یک فیلم لهستانی و یک فیلم اسپانیایی .
پر فروش ترین فیلم ( در تهران ) : غفلت ( علی کسمایی ) با حدود 350000 ریال .
28 دی نخستین شماره ی نشریه ی ستاره ی سینما ( از 10 67 شماره ) منتشر می شود ؛ صاحب امتیاز پایرور گالستیان .
- 1)اشتباه منصور مبینی
- 2) افسونگر ( اسماعیل کوشان )
- 3) بازگشت ( ساموئل خاچیکیان )
- 4) بی پناه ( احمد فهمی )
- 5) پیوند زندگی ( ابراهیم مرادی )
- 6) جدال با شیطان ( حسین مدنی )
- 7) چهره ی آشنا ( حسن خردمند )
- 8) دختر چوپان ( معزالدین فکری )
- 9) دختر سرراهی ( معزالدین فکری )
- 10) شب های تهران ( سیامک یاسمی )
- 11) غفلت ( علی کسمایی)
- 12) گرداب ( حسن خردمند )
- 13) گل نسا ( سرژ آزاریان )
- 14) گناه کار ( مهدی گرامی )
- 15) لغزش ( مهدی رییس فیروز)
- 16) مریم ( مهدی بشارتیان )
- 17) محکوم بی گناه ( علی محزون )
- 18) مشهدی عباد ( صمد صباحی )
- 19) ملا نصرالدین و عروسی دخترش ( ایرج دوستدار ، علی محمد نوربخش )
- 20) میهن پرست ( غلام حسین نقشینه )
- 21) نیمه راه زندگی ( مهدی بشارتیان )
- 22) همسر مزاحم ( سرژ آزاریان )
- 23) یک نگاه ( هایک کاراکاش )
پایان روزشمار سینمای 1320 تا 1332 ایران
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ارسالها: 23330
#198
Posted: 25 Sep 2014 20:03
جامعه شناسی صد سال سینمای ایران
بیش از صد سال از ظهور سینما در ایران می گذرد. در این دوران دراز، سینمای ایران افت و خیزهای فراوانی را از سر گذرانده است. حقیقت این است که سینما مانند هر پدیده اجتماعی در ارتباط متقابل با محیط اطرافش بوده است. هم بر آن تأثیر گذاشته و هم از آن تأثیر پذیرفته. همین نکته مهم اساس نوشته ای که در پی خواهد آمد را تشکیل می دهد.
این نوشته با مروری بر سینمای دوره های مختلف تاریخ ایران و سینماگرانی مانند کیمیایی، بیضایی، حاتمی، مهرجویی، فرهادی، کوشان، نادری، شهیدثالث و .... کوشیده است تحلیلی اجتماعی از آن بدست دهد. در واقع یک سوی این نوشته نظریه های جامعه شناسی سینما قرار دارد و یک سو جامعه شناسی تاریخی. تلفیق این دو، سنگ بنای مرور جامعه شناختی یکصدسال تاریخ سینمای ایران است.
آندره بازن ادعا می کند که انسان، پیش از آنکه که سینما ظهور عملی پیدا بکند رویای آن را در سر داشته است (بوردول و تامسون،1388: 35) اما بدون شک این رویا در سر پنجمین پادشاه سلسلسه قاجاریه، مظفرالدین شاه، وجود نداشت یا اگر داشت آنقدر شفاف و روشن نبود که دیدن «دستگاه سینماتوغراف» مانع از حیرت ذات اقدس همایونش شود.
مهدی خان
در سال 1900 پادشاه قاجار، به سبک و سیاق پدرش، سفری به فرنگستان کرد و هنگامی که رحل اقامت در فرانسه انداخت چشمش به دستگاهی افتاد که «به روی دیوار می¬اندازند و مردم در آن حرکت می کنند».
بیدرنگ به میرزا ابراهیم خان عکاسباشی امر فرمود که آن را خریداری و برای شروع، از جشن گلها فیلم برداری کند. میرزا ابراهیم خان از آن کارناوال فیلم برداشت و هشت ماه بعد شاه آن را به همراه دستگاه «سحرانگیز» سینماتوگراف به عنوان سوقات فرنگ به ممالک محروسه ایران آورد.
میرزا ابراهیم خان هم دست به کار شد و شروع به فیلم برداری از کوچه و بازار و دسته های عزاداری و حتی شیرهای شاه در دوشان تپه نمود (مهرابی،1371: 14 و260 / صدر، 2006: 4).
و اینگونه بود که در سال 1279 هجری شمسی، شش سال پیش از مشروطه، نخستین بذرهای سینما در خاک ایران پاشیده شد. مظفرالدین شاه پیش از این، و این بار برخلاف پدرش، «مرزهای کشور را به روی روزنامه های لیبرالی مانند حبل المتین و پرورش که در کلکته و قاهره منتشر می شد باز کرده بود، ممنوعیت مسافرت به فرنگ را از میان برداشته بود، ملکم را به مقام سفیر ایران در رم گمارده بود و مهمتر از همه اینکه تشکیل انجمن های صنفی و آموزشی را تشویق کرده بود.» (آبراهامیان، 97:1383).
در واقع سینماتوگراف هدیه ای ملوکانه در کنار اعطای سایر آزادی ها به رعیت بود. آزادی هایی که پیشاهنگ ایران مدرن بودند. حدود هشت سال بعد روزنامه صوراسرافیل «اعلان» ی را چاپ کرد که در آن از مردم تهران دعوت شده بود تا «عوالم خارجی را به طور حرکت و تجسم» در مغازه جناب تاجرباشی تماشا کنند (مهرابی،1371: 15).
مهدی خان روسی در سال 1286 ه.ش درست یک سال پس از انقلاب مشروطه دستگاه پروژکتوری خرید و ابتدا در حرم محمد علی شاه و سپس در سالن سینمای خیابان فردوسی شروع به نشان دادن فیلم های 8 تا 9 دقیقه ای کرد. فیلم¬هایی که در ابتدا مخالفت و تحریم سینما توسط علمایی مانند شیخ فضل اله نوری را در پی داشت. اما شیخ با دیدن دو سه پرده از فیلم ها تحریم را برداشت (مهرابی،1371: 17و19) و سرنوشت سینما از یک سو با اخلاق عمومی و از دیگر سو با رد و قبول علما پیوند خورد.
اما این «رد و قبول» در طی فراز و فرود تاریخ سینمای ایران همواره ربط مستقیمی با ساختار سیاسی داشته است. ساختار سیاسی ای که از یک سو در پی سلطه بر اجزای ساختار اجتماعی بوده و از دیگر سو ریشه هایش در آن قرار داشته است. در حقیقت تنها در دو برهه می توان تاثیر نشان «رد و قبول» علما را بر روند سینمای ایران مشاهده کرد؛ صدر مشروطه و بعد از انقلاب 1357.
می توان اینگونه گفت که پرداختن به سینما به عنوان یک ابزار سقوط یا تعالی جامعه نزد علما از جنس سالبه به انتفاع موضوع بود. در طول دهه 20 تا دهه 50 سینما فقط و فقط یک منتقد پر و پاقرص داشت و آن خود سینما بود.
سینماگرانی که موج نو یا روشنفکری سینمای ایران را راه انداختند و «شب قوزی»، «خشت و آینه»، «قیصر»، «گاو» و «شوهر آهو خانم» را جلوی دوربین بردند در حقیقت به نوعی منتقد وضع موجود بودند. اما سینمای آلوده و مبتذل هر کجا سر فرو برد از جای دیگری سربرآورد.
در روزهای آغازین آمیخته با خشم انقلابی سال 57 وقتی «بیش از 125سالن سینما» (صدر، 2006: 169) در آتش سوخت سینمای ژانر «فیلم فارسی» با همه عناصر و اجزایش از خواب خوش شیرینش برخاست و تا فرصت مناسب مثل آتشی زیر خاکستر منتظر ماند و هروقت این فرصت دست داد، به خصوص در دهه 80 ، با شکل و شمایلی نو خود را نشان داد.
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ویرایش شده توسط: sepanta_7
ارسالها: 23330
#199
Posted: 25 Sep 2014 20:08
مسعود مهرابی از یازده مضمون «طلایی و پول ساز» سینمای ایران از آغاز تا انقلاب 57 نام می برد که مدام در فیلم ها تکرار شده اند (مهرابی،1371: 410). این مضامین که به نوعی شاکله سینمای مردم پسند قبل از انقلاب را تشکیل می دادند هم نشان از جایگاه سینما در ذهن و زندگانی مخاطب دارد و هم تاثیر شرایط اجتماعی- سیاسی بر روی فیلم نامه ها را نشان می دهد.
این یازده مضمون عبارتند از:
- 1- قهرمان اصلی داستان ثروتمند است، ضد قهرمان فیلم¬نامه قصد می¬کند تا ثروت او را به چنگ آورد ولی قانون مانع می شود.
- 2- قهرمان دلباخته کسی است که بدست آوردنش محال است ولی با اعجاز فیلم نامه نویس موفق می شود
- 3- قهرمان کلفتی است که مورد توجه ارباب خانه قرار می گیرد اما سرانجام ارباب متنبه می شود. (سوژه جنسی مورد علاقه فیلم فارسی سازان)
- 4- قهرمان لات یا پهلوان محله است که مورد اتهام قرار می گیرد و سرانجام از مظان اتهام رها می شود.
- 5- قهرمان یک رقاصه کاباره است که توجه مردی را جلب می کند و مرد با او ازدواج می کند، گذشته ی رقاصه همواره سوء ظن ایجاد می کند اما مرد به پاک طینتی وی پی می برد.
- 6- تقسیم ارث سوژه اصلی داستان است
- 7- قهرمان دلباخته کسی می شود در حالی که وی به کس دیگری علاقه دارد و سرانجام با مرگ رقیب، قهرمان به دلدار می رسد.
- 8- قهرمان در اثر شباهت با کس دیگری و خطاهای او به دردسر می افتد.
- 9- عصیان قهرمان به خاطر تجاوز به زن یا خواهرش.
- 10- حوادثی که در اثر بردن بلیط بخت آزمایی برای قهرمان پیش می آید.
- 11- مجموعه تیپیک صمد که تضاد شهر و روستا و سادگی روستائیان را نشان می دهد
به جز دو یا سه مورد از مضامین برشمرده شده باقی سوژه ها منحصرا معطوف به شرایط اجتماعی- سیاسی ایران پیش از انقلاب هستند. شرایطی که خود را در ذهن فیلم نامه نویس ثبت کرده اند و هرگاه قلم بر کاغذ سائیده شده است پیرنگ اصلی داستان ها را آفریده اند.
حمید رضا صدر (صدر،2006) بر آن است که از همان آغاز، سینمای ایران با سناریوهای بد، اجراهای ضعیف و تولیدات کم ارزش و رویکردی محافظه کارانه نسبت به مسائل سیاسی و اجتماعی پا به عرصه نهاد و تا به امروز هنوز از این مشکلات رنج می برد. این عوامل سبب شده است که این سینما «نفوذ اندکی بر نگرش ها و رفتارهای اجتماعی» (همان:1) داشته باشد.
البته صدر مشخص نمی کند که منظورش از مفاهیم «نفوذ اندک» و «نگرش ها و رفتارهای اجتماعی» چیست اما با هر تعریفی که از این مفاهیم به دست دهد هنوز این مدعا بزرگ به نظر می رسد چرا که تاثیر سینما بر لایه های مختلف اجتماعی آنقدر هست که «اندک» جلوه نکند. بررسی میزان تاثیر و تاثر سینما و جامعه در ایران، با رویکرد جامعه شناسی تاریخی، هدف اساسی این نوشته است.
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ویرایش شده توسط: sepanta_7
ارسالها: 23330
#200
Posted: 25 Sep 2014 20:13
رویکردهای نظری
اگر از جدل های بین فرمالیست ها (به رهبری سرگئی آیزنشتاین) و رئالیست ها (به رهبری آندره بازن) و میانداری پیرپائولو پازولینی، کریستین متز، زیگفرید کراکوئر، امبرتو اکو و دیگر نظریه پردازان سینما در مورد زبان سینما، تدوین، مونتاژ، چیستی سینما، هدف سینما،.... بگذریم به طور کلی از پنج منظر می توان ارتباط متقابل سینما و جامعه را بررسی کرد.
هر چند این پنج منظر چندان از یک دیگر منفک نیستند و آبشخور تمامشان را می¬توان در نظریه بازنمایی (بویژه در کارهای استوارت هال، 2007) و کمی دورتر در نظریات کارل مارکس یافت (ن.ک. الکساندر،2003) اما برای سهولت درک این چارچوب های نظری و به کار زدن آنها، این نظریات از یکدیگر تفکیک شده اند. این پنج منظر عبارتند از 1- نظریه بازتاب 2- کارکردگرایی 3- مشی مولف 4- نشانه شناسی، هرمنوتیک و اسطوره¬سازی 5- ساختارگرایی که به ترتیب مورد اشاره قرار می گیرند.
1- نظریه بازتاب
فرض بنیادین نظریه بازتاب بر این مبتنی است که مضامین فیلم های هر دوره بازتاب شرایط اجتماعی حاکم در آن دوره است. در دیدگاه نظریه پردازان بازتاب برای نفوذ به لایه های درون یک جامعه هیچ چیز به اندازه بررسی و تحلیل فیلم هایی که در آن جامعه تولید و نمایش داده می شوند ارزشمند نیست ( ن.ک. جاروی، 1998).
اصولا فرض ربط متقابل هنر و جامعه و نفوذ هر یک بر دیگری فرضی قدیمی و استخوان دار است. هنرمند حتی اگر به دور از جنجال های زندگی روزمره باشد و خود را مطرود جامعه احساس کند باز هم رگه هایی به ظاهر گم و ناپیدا از عناصر محیط اجتماعی در اثرش یافت خواهد شد. در واقع همانگونه که الکساندر می گوید هنر به واسطه¬یجامعه مشروط شده و تعين میيابد. در حقیقت این فرض اساسی مارکس که آگاهی را برآمده از هستی اجتماعی انسان ها می داند لب لباب نظریه بازتاب است.
نظریه پردازان انتقادی زندگی روزمره نیز از آنجا که زندگی روزمره را اصلی ترین قلمرو تولید معنا می دانند (لاجوردی،1388: 23) و هنر را مهم ترین جایگاه بازنمایی پیچیدگی ها و تناقضات زندگی روزمره (همان:44) در نظر می گیرند برای سینما و بازتاب شرایط اجتماعی در آن ارزش ویژه ای قائل هستند.
در حقیقت لایه ها و طبقات اجتماعی جامعه به نوعی گرایش ها و تضادها و نگرش هایشان را از رهگذر آثار هنری، در اینجا سینما، ثبت و جاودانه می کنند. کراکوئر در کتاب «از کالیگاری تا هیتلر» (1947) با تحلیل ارزش انگارانه و روان شناسانه فیلم¬های آلمان دهه 1920 و 1930 به این نتیجه رسید که تمایلاتی که منجر به پذیرش نازیسم در آلمان شد در فیلم های این دوره منعکس شده است (به نقل از راودراد و زندی، 1385) و شاید به همین خاطر بود که آندره بازن سینمای نئورئالیست ایتالیای دهه 1940 را به خاطر «وفاداری به زندگی روزانه در فیلمنامه و صداقت بازیگر نسبت به نقشش» تحسین می¬کرد (بوردودل و تامسون،1388: 193).
با این همه رویکرد بازتاب به همان محدودیت هایی گرفتار است که تئوری بازنمایی دچار است و همان نقدهایی را بر می تابد که این تئوری در معرضش قرار دارد. مشكل عمده رويكرد بازتاب اين است كه آن قدر گسترده تعريف شده است كه قادر نيست مشخص كند كدام جنبه های جامعه در هنر بازتاب می يابد و كدام نمی يابد.
بنابراين، همواره درباره اين كه چه چيزی و چه كسانی بازتاب می شوند بحث هایی وجود دارد. در ضمن اين سؤال نيز همواره پابرجا است كه چيزهايی كه بازتاب می شوند چگونه، به چه مقدار، از چه جنبه و با چه روشی بازتاب می شوند (آزاد و امیر، 1388).
نویسندگان «کایه دوسینما» نیز از منظر دیگری، هرچند نه با اشاره مستقیم، به این رویکرد تاخته اند. در مقاله «جان فورد و لینکلن جوان» (چاپ شده در نیکولز، 1378: 165) این نویسندگان برآنند که آثار هنری را نمی توان بر اساس نوعی نظام علت و معلولی خطی مستقیما با زمینه اجتماعی – تاریخی شان پیوند داد. آنها از غیاب های ساختاری، ناگفته ها و نبودها و پنهان داشته ها در فیلم ها (همان: 170-171) و پنهان کردن منشاء شخصی و خانوادگی و دانش سیاسی موفقیت فرد در یک زمینه خاص (همان: 186) سخن گفته اند.
از این رو برای تحلیل شرایط اجتماعی- سیاسی یک دوره خاص با استفاده از فیلم هایی که در آن دوره ساخته شده-اند، رویکرد بازتاب رویکردی جامع و وافی به نظر نمی رسد و به کار بستن آن مستلزم گرد آوردن عناصر دیگری از جامعه و چیدمان دقیق این عناصر است.
این کاربر به دلیل توهین به مدیریت بن شد.
ویرایش شده توسط: sepanta_7
صفحه 20 از 38