ارسالها: 24568
#901
Posted: 11 Dec 2015 20:17
پری خوشگله
- کارگردان : سیامک یاسمی
- تهیه‌کننده : جمشید شیبانی
- نویسنده : سیامک یاسمی
- بازیگران : منوچهر وثوق
- شهناز تهرانی
- فرخ ساجدی
- علی میری
- احمد معینی
- موسیقی : روبیک منصوری
- فیلمبرداری : حمید مجتهدی
- تدوین : حمید مجتهدی
- تاریخ‌های انتشار
- ۱۳۵۳
- مدت زمان
- ۱۱۲دقیقه
- کشور ایران
- زبان فارسی
پری خوشگله فیلمی به کارگردانی و نویسندگی سیامک یاسمی ساختهٔ سال ۱۳۵۳ است.
پري (شهناز تهراني) پس از مرگ پدرش مسئوليت نگهداري خانواده اش را به عهده مي گيرد. او كه در صدد است خواهر كوچكترش مريم (نوش آفرين) را كه تحت قرارداد يك جانبه ي اصغر (احمد معيني) در كافه كار مي كند نجات دهد، از شيراز به اصفهان مي رود و سر راه جواني ثروتمند به نام پرويز (منوچهر وثوق) قرار مي گيرد. پري در روزنامه مي خواند كه پرويز در پي راننده ي شخصي است. او با پوشيدن لباس مردانه و با نام ماشاالله به استخدام پرويز درمي آيد. پري درمي يابد كه عموي پرويز تصميم دارد دخترش لادن را به عقد برادرزاده اش درآورد، و پرويز با اين وصلت مخالف است. پرويز به پري علاقه مند مي شود تا اينكه عمو با تباني اصغر پري را گروگان مي گيرند تا پرويز حاضر به ازدواج با لادن شود. پرويز براي نجات جان پري مي پذيرد؛ اما پري از مخمصه مي گريزد و با لباس جاهل ها در مراسم ازدواج پرويز حاضر مي شود. موقع اجراي برنامه كلاه مخملي از سر ماشاالله مي افتد و پرويز درمي يابد كه او همان پري است. او با پري پيمان زناشويي مي بندد و مريم را به عقد برادرش هوشنگ (فرخ ساجدي) درمي آورد.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ارسالها: 24568
#902
Posted: 11 Dec 2015 20:17
ترکمن
- کارگردان : امیر شروان
- تهیه‌کننده : محمدتقی شکرایی
- نویسنده : سعید مطلبی
- بازیگران : ناصر ملک مطیعی
- ایرج قادری
- آرام
- منیژه
- گیتی بهشتی
- موسیقی حسین واثقی
- روبیک : منصوری
- تدوین : قدرت اله احسانی
- تاریخ‌های انتشار
- ۱۳۵۳
- مدت زمان
- ۱۰۱دقیقه
- کشور ایران
- زبان فارسی
ترکمن (فیلم) فیلمی است عاشقانه به کارگردانی امیر شروان و نویسندگی سعید مطلبی ساختهٔ سال ۱۳۵۳ است.
در منطقه ي تركمن صحرا آرتق(ناصر ملك مطيعي) چند بار مادرش را براي خواستگاري دختر قليچ خان مي فرستد؛ اما پدر دختر رضايت نمي دهد. آرتق دختر را از كنار رودخانه مي ربايد و به زيارتگاهي مي برد. قليچ و پسرانش او را مي بخشند. شب هنگام فريد (ايرج قادري) و دوستش (رفيع مددكار) وارد زيارتگاه مي شوند تا لوح مقدس را بربايند. سارقان فريد را جا مي گذارند و اهالي او و آرتق را گرفتار و حبس مي كنند. آن دو مي گريزند و پس از تعقيب و گريز به عباد، سارق اصلي، مي رسند. آن دو در آنجا با فروز (آرام)، دختر عباد، آشنا مي شوند، كه از رفتار پدرش نفرت دارد. آرتق دختر را گروگان و لوح مقدس را بازپس مي گيرد؛ اما فريد كه به مخفي گاه دختر دست يافته لوح را از چنگ آرتق در مي آورد. فريد لوحي بدلي به چند خريدار مي فروشد و لوح اصلي را به آرتق باز مي گرداند: و از نو دختر قليچ را خواستگاري مي كند. قليچ براي تعيين نامزد دخترش مسابقه ي اسب سواري برپا مي كند، و شخص ديگري برنده مي شود. آرتق به شهر مي رود و با فروز ازدواج مي كند.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ارسالها: 24568
#903
Posted: 11 Dec 2015 20:18
تشنه ها
- کارگردان : محمود کوشان
- تهیه‌کننده : داریوش کوشان
- نویسنده : محمدسعید حبشی
- بازیگران : فرخ ساجدی
- لیلا فروهر
- همایون اشکان
- زیبا یکتا
- شهناز
- موسیقی : روبیک منصوری
- تدوین : حسن مهدیادگار
- تاریخ‌های انتشار
- ۱۳۵۳
- مدت زمان
- ۹۳دقیقه
- کشور ایران
- زبان فارسی
تشنه‌ها فیلمی به کارگردانی محمود کوشان و نویسندگی محمدسعید حبشی ساختهٔ سال ۱۳۵۳ است.
سوسن (ليلا فروهر)، كه پدري قاچاق چي (جهانگير فروهر) و مادري خوش گذران (زيبا يكتا) دارد، دل به محبت هاي جواني معتاد به نام تورج (فرخ ساجدي)، مي بندد كه از اعضاي گروه پدرش است، و درس و تحصيل را رها مي كند. سوسن در پي معاشرت با تورج به اعتياد كشيده و اغفال مي شود. تورج در موقع حمل و نقل محموله ي مواد مخدر توسط پليس شناسايي و موقع فرار بر اثر تصادف مجروح مي شود و در بيمارستان مي ميرد. سوسن كه از او باردار است و تنها و مستأصل است راهي جز خودكشي پيش پاي خود نمي بيند.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ارسالها: 24568
#904
Posted: 11 Dec 2015 21:54
تهمت
- کارگردان : کامران قدکچیان
- تهیه‌کننده : خسرو تسلیمی
- محمود زریباف
- رضا نورسته فر
- نویسنده : احمد نجیب زاده
- بازیگران : بهمن مفید
- منوچهر وثوق
- هاله
- مرتضی عقیلی
- شهرآشوب
- موسیقی : حسین واثقی
- فیلمبرداری : جمشید الوندی
- تدوین : کامران قدکچیان
- تاریخ‌های انتشار
- ۱۳۵۳
- مدت زمان
- ۸۷دقیقه
- کشور ایران
- زبان فارسی
تهمت (فیلم) فیلمی به کارگردانی کامران قدکچیان و نویسندگی احمد نجیب زاده ساختهٔ سال ۱۳۵۳ است.
صادق (بهمن مفيد) و حجت (منوچهر وثوق) دو پسر خاله هستند. صادق به آفاق (هاله)، خواهر دوستش علي (مرتضي عقيلي) علاقه دارد و خود علي به عاطفه (شهرآشوب)، خواهر حجت، دل بسته است. محرم (جلال پيشوائيان)، كارفرماي حجت، به عاطفه توجه دارد؛ اما عاطفه به او بي اعتنا است. روزي كه علي و عاطفه تنها هستند، محرم علي را مضروب كرده و پس از هتك حرمت از عاطفه او را به قتل مي رساند. حجت و صادق گمان مي كنند كه علي قاتل است؛ اما علي ماجرا را براي صادق باز مي گويد و پس از سپردن آفاق به دست صادق خود را به مأموران پليس تسليم مي كند. حجت وقتي علي را از دسترس دور مي بيند تصميم مي گيرد با او و خواهرش مقابله به مثل كند. او در غيبت صادق از آفاق هتك حيثيت مي كند و براي كشتن او تحت فشار صادق با آفاق ازدواج مي كند. قبل از آنكه او تصميم خود را عملي كند حقيقت آشكار مي شود، و سرانجام كينه ي حجت نسبت به آفاق از بين مي رود.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ارسالها: 24568
#905
Posted: 11 Dec 2015 21:54
جوانمرد
- کارگردان : مهدی ژورک
- بازیگران : محمدعلی فردین
- مرجان
- علی میری
- علی آزاد
- زکریا هاشمی
- مدت زمان
- ۹۰ دقیقه
- کشور ایران
- زبان فارسی
جوانمرد فیلمی به کارگردانی مهدی ژورک و با بازیگری محمدعلی فردین و مرجان در سال ۱۳۵۳ در سینماهای کشور به نمایش درآمد.
دو دوست بنام امیر پلنگ (محمدعلی فردین ) و احمد جگرکی(زکریا هاشمی )به آسیه (مرجان علاقه دارند. امیر بنفع احمد ازآسیه دوری می‌جوید احمد با قلی که از پدر آسیه طلبکار است درگیر می‌شود او را به قتل می رساند اما امیر دستگیر می‌شود، احمد به ارثی که عمه اش برای او باقی می‌گذارد تبدیل به یک سرمایه دار می‌شود آسیه هم بعد از فوت پدرش به تهران می‌رود و آوازه خوان می‌شود امیر هم از زندان آزاد می‌شود و به دنبال آسیه می‌رود و اورا در کافه پیدا می‌کند و با صاحب کافه در گیر می‌شود صاحب کافه آسیه را نابینا می‌کند امیر به سراغ دوسش احمد می‌رود اما او امیر را طرد می‌کند و بعد پیشمان می‌شود. آسیه معالجه می‌شود و با امیر ازدواج می‌کند.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ارسالها: 24568
#906
Posted: 11 Dec 2015 21:55
جوجه فکلی
- کارگردان : رضا صفایی
- تهیه‌کننده : جمشید شیبانی
- نویسنده : رضا عقیلی
- بازیگران : رضا ارحام صدر
- بهمن مفید
- شهناز تهرانی
- مستانه جزایری
- علی زاهدی
- تدوین : رضا صفایی
- تاریخ‌های انتشار
- ۱۳۵۳
- مدت زمان
- ۹۸دقیقه
- کشور ایران
- زبان فارسی
جوجه فکلی فیلمی به کارگردانی رضا صفایی و نویسندگی رضا عقیلی ساختهٔ سال ۱۳۵۳ است.
همسر فرمان يك پسر و همسر حيدر دختري به دنيا مي آورند. فرمان اسم پسرش را فريدون مي گذارد و آرزو مي كند كه او پزشك شود. سال ها بعد فريدون (بهمن مفيد)، كه آوازه خوان بي استعدادي است، به پيشنهاد مادرش اقدس (مليحه نصيري) در صدد ازدواج برمي آيد. از سوي ديگر شيرين (مستانه جزايري)، فرزند حيدر (محمود تهراني)، دختر خودسري است كه پدرش آرزو دارد او با جاهلي به نام اسمال آقا (احمد معيني)، كه در زندان است، ازدواج كند. سكينه (شهناز تهراني)، كلفت خانه، فريدون را مي بيند و او را براي همسري شيرين در نظر مي گيرد. تنها عيب فريدون اين است كه «جوجه فكلي» است و حيدر به ازدواج او با دخترش رضايت نمي دهد. اقدس و سكينه فريدون را به حسين پاشنه طلا (رضا ارحام صدر) مي سپارند تا در «انيسيتو جاهلي» از او يك «جاهل با تكنيك» بسازد. فريدون با اكراه زير نظر حسين پاشنه طلا و همكارانش (عزت الله رمضاني فر و صمد شيرازي) دوره مي بيند و آماده مي شود تا رو در روي اسمال گاوكش قرار گيرد. او مراسم عقد اسمال و شيرين را به هم مي ريزد و با شيرين پاي سفره ي عقد مي نشيند.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ارسالها: 24568
#907
Posted: 11 Dec 2015 21:55
حسین آژدان
- کارگردان : رضا صفایی
- تهیه‌کننده : رضا صفایی
- نویسنده : حبیب اله کسمایی
- بازیگران : بهمن مفید
- شهناز تهرانی
- علی میری
- عزت اله رمضانی فر
- داریوش اسدزاده
- تدوین : رضا صفایی
- تاریخ‌های انتشار
- ۱۳۵۳
- مدت زمان
- ۹۰دقیقه
- کشور ایران
- زبان فارسی
حسین آژدان فیلمی به کارگردانی رضا صفایی و نویسندگی حبیب اله کسمایی ساختهٔ سال ۱۳۵۳ است.
حسين آژدان (بهمن مفيد)، كه مسئول برقرار كردن نظم محله است، در كنار همسر (آرزو غفاري) و فرزندانش زندگي خوش و آرامي دارد، تا اينكه با رقاصه اي به نام شبنم (شهناز تهراني) آشنا و كانون خانوادگي اش از هم پاشيده مي شود. جلال (احمد معيني)، كه از اوباش محل است و قصد تصاحب شبنم را دارد، اسباب دردسر حسين آژدان مي شود و حيثيت او را برباد مي دهد. جلال و نوچه هايش بارها سر راه حسين آژدان قرار مي گيرند و حسين را متهم به رشوه خواري مي كنند. شبنم كه شاهد مشكلات حسين آژدان و از هم پاشيدن خانواده ي او است با فداكاري پاي خود را از زندگي حسين بيرون مي كشد، و او را به خانه و زندگي اش باز مي گرداند.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ارسالها: 24568
#908
Posted: 11 Dec 2015 21:56
خشم و خون
- کارگردان : ناصر محمدی
- تهیه‌کننده : رضی
- نویسنده : شمس پژمان
- بازیگران : سعید راد
- کارمن اسکویی
- محسن سهرابی
- منوچهر احمدی
- میرمحمد تجدد
- موسیقی : حسین واثقی
- تدوین : حسن مصیبی
- تاریخ‌های انتشار
- ۱۳۵۳
- مدت زمان
- ۹۵دقیقه
- کشور ایران
- زبان فارسی
خشم و خون فیلمی به کارگردانی ناصر محمدی و نویسندگی شمس پژمان ساختهٔ سال ۱۳۵۳ است.
نصرت (محسن سهرابي) دختر كدخدا را اغفال مي كند و برادر او را به قتل مي رساند. كدخدا (اسماعيل شيرازي) و اهالي روستا درصدد انتقام بر مي آيند؛ اما مسلم (سعيد راد)، برادر بزرگتر نصرت، همراه او از روستا مي گريزد. امنيه ها به سرپرستي نايب (ميرمحمد تجدد) به تعقيب آن ها مي پردازد، و دو برادر از هم جدا مي شوند. مسلم به روستايي مي رود و با جلب رضايت كدخدا (اكبر جنتي شيرازي) در آنجا ساكن مي شود. او از همان ابتدا به بانو (كارمن اسكوئي)، كه دو تن از اهالي روستا به نام هاي عباس (منوچهر احمدي) و عزت (عزت الله رمضاني فر) خواهان ازدواج با او هستند، دل مي بندد، اما با سركشي نايب به روستا از آنجا مي گريزد. مدتي بعد نصرت بانو را كنار رودخانه به دام مي اندازد و از او به عنف هتك حرمت مي كند. مسلم باز مي گردد و كدخدا به او مي گويد كه متجاوز بانو را شناخته است. مسلم به جستجوي برادرش مي رود و او را در نزاعي از پا در مي آورد، و خود تسليم امنيه ها مي شود. مسلم پس از سپري كردن ايام محكوميت لباس سربازي مي پوشد و به روستاي زادگاه بانو باز مي گردد كه پسرش قلي (محسن سهرابي) را بزرگ كرده است. عباس، قلي را بر ضد مسلم مي شوراند؛ اما وقتي حقيقت بر او آشكار مي شود براي نجات مسلم جلو گلوله اي قرار مي گيرد كه عباس به سوي مسلم شليك كرده است. قلي زخمي مي شود و عباس دستگير و تحويل ژاندارم ها مي شود.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ارسالها: 24568
#909
Posted: 12 Dec 2015 01:21
خوشگلا عوضی گرفتین
- کارگردان : خسرو پرویزی
- تهیه‌کننده : اسماعیل کوشان
- نویسنده : پرویز خطیبی
- اسماعیل کوشان
- بازیگران : چنگیز وثوقی
- سپیده
- آرام
- یداله شیراندامی
- اصغر سمسارزاده
- تدوین : خسرو پرویزی
- تاریخ‌های انتشار
- ۱۳۵۳
- مدت زمان
- ۱۰۵دقیقه
- کشور ایران
- زبان فارسی
خوشگلا عوضی گرفتین فیلمی به کارگردانی خسرو پرویزی و نویسندگی پرویز خطیبی، اسماعیل کوشان ساختهٔ سال ۱۳۵۳ است.
- خلاصه داستان
- پروين (سپيده)در خيابان با جواني به نام جلال آقابالاخان (چنگيز وثوقي)آشنا مي شود و او را به مراسم جشن تولد دوستش آذر (آرام) مي برد. جلال كه سرمكانيك است خود را مهندس اميدوار معرفي مي كند. پروين نيز وانمود مي كند كه پدرش سرپاسبان جلالي (يدالله شيراندامي) سرهنگ شهرباني است.آذر نيز به جلال علاقه مند مي شود؛ اما به زودي بهرام (مهران صدري)، دوست آذر، با ديدن جلال در كارگاه مكانيكي به موقعيت شغلي و اجتماعي جلال شك مي برد و موضوع را با آذر و پروين در ميان مي گذارد. آن دو به كارگاه مكانيكي مي روند و جلال وانمود مي كند كه او را اشتباه گرفته اند. سرپاسبان جلالي مأمور رسيدگي به موضوع مي شود. پس از برملا شدن حقيقت پروين و آذر از جلال دوري مي جويند؛ اما ديري نمي يابد كه پروين با جلال آشتي مي كند و با او سر سفره ي عقد مي نشيند.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
ارسالها: 24568
#910
Posted: 12 Dec 2015 01:21
دایره مینا
- کارگردان : داریوش مهرجویی
- تهیه‌کننده : پرویز صیاد
- ملک‌ساسان ویسی
- بهمن فرمان‌آرا
- نویسنده : داریوش مهرجویی بر اساس داستان «آشغالدونی» نوشتهٔ غلامحسین ساعدی
- بازیگران : عزت‌الله انتظامی
- علی نصیریان
- فروزان
- سعید کنگرانی
- بهمن فرسی
- اسماعیل محمدی
- ایرج راد
- محمد مطیع
- سروش خلیلی
- جمشید لایق
- اسماعیل شنگله
- مرضیه برومند
- آتش خیر
- موسیقی : هرمز فرهت
- فیلمبرداری : هوشنگ بهارلو
- تدوین : طلعت میرفندرسکی
- تاریخ‌های انتشار
- ۱۳۵۳
- مدت زمان
- ۱۰۱ دقیقه
- کشور ایران
- زبان فارسی
دایرهٔ مینا فیلم سینمایی ایرانی ساخته شده در ۱۳۵۳ به کارگردانی داریوش مهرجویی است. این فیلم پنجمین فیلم داریوش مهرجویی و نخستین فیلم رنگی او و دومین کار مشترک او و غلامحسین ساعدی است. فیلم به مدت سه سال توقیف بود و سرانجام در ۱۳۵۶ پروانهٔ نمایش گرفت و در جشنواره پاریس در ۱۹۷۷ (پاییز ۱۳۵۶) و سپس برلین به نمایش درآمد و جوایزی نیز از این دو جشنواره دریافت کرد. اکران عمومی آن در ایران در ۲۳ فروردین ۱۳۵۷ آغاز شد. توقیف چند ساله فیلم و موضوع متفاوت و جسورانه‌اش به همراه استفاده از ستاره‌های سینمای تجاری مانند، فروزان، «دایرهٔ مینا» را به جنجالی‌ترین ساختهٔ مهرجویی تا آن زمان تبدیل کرد. این فیلم محصول مشترک تل‌فیلم، شرکت سینمایی و فیلم‌بردای ایران، وزارت فرهنگ و هنر و شرکت تعاونی سینماگران ایران است.
نمایش
دایره مینا در ۱۳۵۳ ساخته شد اما پروانه نمایش نگرفت. تا آن که سرانجام در ۱۳۵۶ پروانهٔ نمایش گرفت و خیلی زود در جشنوارهٔ پاریس (پاییز ۱۳۵۶) به نمایش درآمد و در زمستان همان سال (۱۹۷۸) در جشنوارهٔ برلین هم نمایش داده شد. اما اکران عمومی آن در روز ۲۳ فروردین ۱۳۵۷ در سینما آتلانتیک و دیانا در تهران بود که مورد توجه تماشاگران و منتقدین قرار گرفت. «نمایش دایرهٔ مینا پس از تأخیری چهار ساله، پنج هفته در سینما آتلانتیک و شش هفته در سینما دیانا روی پرده بود و بیش از ۱۶ میلیون ریال کارکرد داشت. فیلم صرفنظر از اینکه با اقبال عمومی مواجه شد، تحسین صاحب‌نظران و منتقدان را نیز کسب کرد.»
خلاصه داستان
پسر جوانی به نام علی، سعید کنگرانی، که با خانواده‌اش در محله‌های حاشیه‌نشین تهران زندگی می‌کند پدر بیمارش، اسماعیل محمدی، را برای معالجه به بیمارستان بزرگی می‌برد، نمی‌تواند پدرش را بستری کند و در پیاده‌رو کنار نرده‌های بیمارستان چند روزی را سپری می‌کنند تا این که با شخصی به نام سامری، عزت‌الله انتظامی، روبه‌رو می‌شوند. پدر از او کمک می‌خواهد، سامری به پدر و پسر می‌گوید که اگر می‌خواهند به سادگی پول زیادی به دست آورند فردای آن روز صبح زود ساعت شش سر چهارراه منتظر او باشند. صبح روز بعد سامری، علی و پدرش را سوار کامیونی می‌کند که چند نفر دیگر در آن هستند. آنها نمی‌دانند برای چه و به کجا می‌روند و پرسش‌های‌شان بی پاسخ می‌ماند. در آزمایشگاه پدر متوجه می‌شود که می‌خواهند از او خون بگیرند او اعتراض می‌کند و اجازه نمی‌دهد از او خون بگیرند ولی از علی خون گرفته می‌شود و سامری در مقابل ۲۰ تومان به او می‌دهد. سامری دلال خون است و خون مستمندان و معتادان را ارزان می‌خرد و به بیمارستان‌ها می‌فروشد. علی طی رفت و آمد به بیمارستان با اسماعیل، علی نصیریان و پرستار جوانی به نام زهرا، فروزان، آشنا می‌شود. سامری از پسر می‌خواهد برای او کار کند و برای آزمایشگاه خون‌گیری دهندهٔ خون جمع‌آوری کند و بدین ترتیب علی تبدیل به یکی از پادوهای سامری می‌شود. حال پدر روز به روز وخیم‌تر شده تا این که می‌میرد. علی در این کار روز به روز جلوتر می‌رود و زندگی تازه‌ای را شروع می‌کند.
اقتباس
بعد از فیلم «گاو» که اقتباسی بود از مجموعه داستان‌های غلامحسین ساعدی به نام عزاداران بیل، دایره مینا دومین فیلمی است که مهرجویی براساس داستانی از ساعدی و با همکاری و مشارکت او ساخته است. فیلم‌نامهٔ دایرهٔ مینا اقتباس شده از داستان "آشغالدونی" از مجموعه داستان‌های گور و گهواره است. مهرجویی در «دایرهٔ مینا»، به یک واقع‌گرایی ناب اجتماعی دست می‌یابد. سهم عمده‌ای از این موفقیت -هم‌چون فیلم «گاو» - از نوشتهٔ غلامحسین ساعدی است.»غلامحسین ساعدی در بازنویسی و حتی هنگام ساخت فیلم با مهرجویی و گروه همکاری می‌کرد. انتظامی (بازیگر نقش سامری) در این باره می‌گوید: «به هر حال در کار با مهرجویی، روال مانند همیشه بود و بحث دربارهٔ چندوچون شخصیت سامری و ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری او؛ منتها این بار دکتر ساعدی هم بود و با ساعدی هم هر وقت داستانی از او را کار می‌کردم، وضع همین طور بود. همیشه با دکتر ساعدی صحبت می‌کردم و از او هم کمک می‌گرفتم.» تغییراتی که فیلم نسبت به داستان دارد عمدتاً یا به ضرورت‌های هنری است یا به دلیل شدیدتر بودن ممیزی در سینما نسبت به کتاب است. جواد طوسی در پانویس مقاله‌ای که درباره فیلم شیرک مهرجویی نوشته است می‌نویسد: «ساعدی در داستان «آشغالدونی»، با مطرح کردن همکاری علی با مأموران ساواک در جهت لو رفتن و دستگیری دکتر معترض بیمارستان، به سقوط کامل شخصیت علی تأکید دارد؛ ولی مهرجویی در «دایرهٔ مینا»، به لحاظ عدم امکان بیان صریح این مطلب در آن زمان، اوج سیر قهقرایی شحصیت علی را، با بی‌تفاوتی او در قبال مرگ پدرش به تصویر می‌کشد.» امید روشن‌ضمیر در این‌باره می‌نویسد: «مهرجویی در اقتباس این داستان، همان سبک واقع‌گرایانهٔ ساعدی را اختیار کرده است و وقایع را بدون حشو، با تکنیکی حساب‌شده، نمایش می‌دهد. به خاطر شرایط دوران تهیهٔ فیلم، قسمت خبرچین شدن علی کنار گذاشته شده و در عوض، داستان دکتر جوانی به آن اضافه شده که سعی می‌کند آزمایشگاه خونی دایر کند تا نفوذی دلال خون را که خونِ آلوده به بیمارستان می‌فروشد، از بین ببرد.»
نقد و بررسی
نمایی از دایرهٔ مینا نیازمندان در حال فروش خون
دایرهٔ مینا مانند سایر فیلم‌های مهرجویی مورد نقد و بررسی زیادی قرار گرفت و در نشریات خارج از ایران و داخل ایران نقدهای زیادی بر آن نوشتند. موضوع جسورانهٔ فیلم و توقیف چند ساله و استفاده از ستاره‌های سینمای تجاری مانند، فروزان، «دایرهٔ مینا» را به پرسروصداترین ساختهٔ مهرجویی تبدیل کرد. اکثر نقدها فیلم را ستایش کرده بودند و فقط در نقدی که در روزنامهٔ آیندگان توسط جهانبخش نورایی نوشته شده بود به فیلم حمله شد و مورد انتقادت شدیدی قرار گرفت. همچنین فیلمبرداری هوشنگ بهارلو مورد توجه خاص منتقدین قرار گرفت و معمولاً در نقدهایی که از این فیلم صورت گرفت به آن توجه ویژه شده است.
منتقدین ایرانی
روان. شعاع جذبه و جنون در دایره‌ای بسته. مجلهٔ تماشا، سال هشتم، شمارهٔ ۳۶۰، دوم اردیبهشت ۱۳۵۷.
«دایرهٔ مینا اگر پخته‌ترین کار مهرجویی نباشد، بدون تردید روشن‌ترین و ساده‌ترین فیلم اوست؛ فیلمی است که اگر هشدار نمی‌دهد، دست‌کم، لالایی هم نمی‌خواند...
طلعت میرفندرسکی به عنوان تدوین‌گر، شناختی دقیق از ریتم فیلم دارد و مونتاژش با حرکت خط قصهٔ هماهنگی نسبی ولی منطقی دارد. هوشنگ بهارلو در مقام مدیر فیلمبرداری، همچنان کاری درخشان ارائه می‌دهد؛ مخصوصاً در صحنه‌های خارجی و نماهای باز... فرشید مثقالی که پس از تیتراژ بامعنی «آقای هالو»، این‌بار صحنه‌آرای فیلم است که خود امتیاز دیگری است برای آن.»
جهانبخش نورایی، روزنامه آیندگان، ۷ اردیبهشت ۱۳۵۷.
«دایره مینا» یک اثر سینمایی سست، کم مایه و -در چند مورد- جعلی است. فیلم تنها در ده پانزده دقیقهٔ اول (تا معرفی دکتر داوودزاده) گیرایی دارد، زیرا ما در برابر تعدادی انسان معتاد، از ریخت افتاده، کپک‌زده و مضمحل قرار می‌دهد که قوت روزانه‌شان شیرهٔ جان خود را می‌فروشند و بی‌پناهی آنها قلب تماشاگر را به درد می‌آورد.»
هوشنگ حسامی. دایرهٔ مینا. هفته‌نامهٔ جوانان رستاخیز، شمارهٔ ۱۱۸، سوم آذر ۱۳۵۶
«فیلم «دایرهٔ مینا» به نوعی از سینما که من آن‌را «سینمای مستقیم» (نه «سینما حقیقت» و نه «سینمای مستند») می‌نامم، وابسته است. ویژگی سینمای مستقیم در این است که کندوکاو در علت‌ها و معلول‌ها به طور موازی پیش می‌رود.»
محسن سیف. دایرهٔ مینا، برش واقعی از زوایای اجتماع. هفته‌نامه سینما، دورهٔ جدید، شمارهٔ ۲۳۰ و ۲۳۱، نهم و شانزدهم اردیبهشت ۱۳۵۷.
« دایرهٔ مینا» تاول چرکین و دردناکی است که با نیشتر واقع‌نگری غلامحسین ساعدی نویسندهٔ اصل داستان و سناریو و هوشیاری و آگاهی داریوش مهرجویی -به عنوان سازندهٔ فیلم- می‌ترکد و عفونت آن نفس کشیدن را مشکل می‌سازد.»
«دایرهٔ مینا» محاسن بسیاری هم دارد که ناشی از تیزهوشی و دید تصویری فیلمساز است که البته به یاری فیلمبرداری خوب هوشنگ بهارلو، نتیجهٔ ثمربخشی به‌بارآورده و همین مسئله فیلم را اثری درخور تعمق، دیدنی و قابل احترام نشان می‌دهد.»
منتقدین خارجی
ماکس تسیه، اکران فوریه ۱۹۷۹
«پیشتر می‌دانستم که داریوش مهرجویی (سازندهٔ فیلم‌های «گاو»، «هالو» و «پستچی») بدون شک، بهترین کارگردان ایرانی و ریشه‌دارترین آنان است. با دیدن «دایرهٔ مینا» که تمثیلی است در قالب فیلم، در این اعتقاد خود، راسخ‌تر می‌شویم.»
«فیلم ایرانی «دایرهٔ مینا» به کارگردانی داریوش مهرجویی که چندین سال پیش ساخته شده و از همان ابتدا توقیف شده بود، امروز در پابلیک تئاتر به نمایش درآمد. وقتی مجوز خروج از کشور فیلم صادر شد، به شک افتادم که صدور چنین مجوزی برای این است که گفته شود هنرمندان در ایران، آزادی دارند، چون شاه در معرض انتقادهای فزاینده‌ای در خارج از کشور بود و این انتقادها به خاطر خط‌مشی سیاسی وی در ایران، صورت می‌گرفت.»
ژ. لاژونس، (به فرانسوی: Revue De Cinema)
«این فیلم ناامیدانه و این بازخواست صریح از زیباترین آثاری است که تاکنون ساخته شده است.»
درک ملکوم. دایرهٔ مینا، آرتس گاردین، ۸ دسامبر ۱۹۷۷
«نخست -وبیش از هر چیز- باید گفته شود که این فیلم شگفت‌انگیز است. فیلمبرداری آن را هوشنگ بهارلو انجام داده و یکی از بهترین کارهایی است که امسال دیده‌ام.»
نظرات مهرجویی
گفت‌وگوی مهرجویی با هوشنگ حسامی. روزنامه رستاخیز، شماره ۴۴۸، شنبه اول آبان ۱۳۵۵.
«فیلم در واقع با این نیت شروع شد که فقط در بیننده ایجاد فکر کند. قصد من این بود که تا آنجا که مقدور است، فقط نگاه کنم و نشان دهم. بی‌آنکه بخواهم حکمی صادر کنم و دست به قضاوت اخلاقی بزنم...»
جوایز
دایرهٔ مینا در جشنواره‌هایی متعددی از قبیل پاریس، برلین، وایدولید (اسپانیا)، سینماتک اونتاریو (کانادا)، موزهٔ هنرهای زیبای بوستون (آمریکا)، جشنواره فیلم بین‌المللی هنگ کنگ (هنگ کنگ)، ... به نمایش درآمد و جوایزی را نصیب خود کرد.
۱۹۷۷ - جایزهٔ بزرگ «آنتن دو» از جشنوارهٔ جهانی فیلم پاریس.
۱۹۷۸ - جایزه ویژهٔ بین‌المللی کاتولیک‌ها، جشنوارهٔ جهانی فیلم برلین.
۱۹۷۸ - جایزهٔ منتقدین بین‌المللی از جشنوارهٔ جهانی فیلم برلین.
۱۹۸۰ - جایزه بهترین فیلم، جشنواره فیلم پراد فرانسه.
بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند
صفحه 91 از 348