صفحه 107 از 270: « پیشین 1 ... 106 107 108 ... 269 270 پسین »

Attar of Nishapur | عطار نیشابوری

shaya1368

کاربر

ارسالها: 4129

#1,061 Posted: 19 Jul 2014 20:31

☽★ حکایت پاسبانی عاشق که هیچ نمی‌خفت ★☾

پاسبانی بود عاشق گشت زار
روز و شب بی‌خواب بود و بی‌قرار

هم دمی با عاشق بی‌خواب گفت
کاخر ای بی‌خواب یک دم شب بخفت

گفت شد با پاسبانی عشق یار
خواب کی آید کسی را زین دو کار

پاسبان را خواب کی لایق بود
خاصه مرد پاسبان عاشق بود

چون چنین سربازیی در سر ببست
بود آن این یک بر آن دیگر ببست

من چگونه خواب یابم اندکی
وام نتوان کردن این خواب از یکی

هر شبم عشق امتحانی می‌کند
پاسبان را پاسبانی می‌کند

گاه می‌رفتی و چوبک می‌زدی
گه ز غم بر روی و تارک می‌زدی

گر بخفتی یک دم آن بی‌خواب و خور
عشق دیدیش آن زمان خوابی دگر

جملهٔ شب خلق را نگذاشتی
تا بخفتندی فغان برداشتی

دوستی گفتش که‌ای در تف و تاب
جملهٔ شب نیستت یک لحظه خواب

گفت مرد پاسبان را خواب نیست
روی عاشق را بجز اشک آب نیست

پاسبان را کار بی‌خوابی بود
عاشقان را روی بی‌آبی بود

چون ز جای خواب آب آید برون
کی بود ممکن که خواب آید برون

عاشقی و پاسبانی یارشد
خواب ز چشمش به دریا بار شد

پاسبان را عاشقی نغز اوفتاد
کار بی‌خوابیش در مغز اوفتاد

می‌مخسب ای مرد اگر جوینده‌ای
خواب خوش بادت اگر گوینده‌ای

پاسبانی کن بسی در کوی دل
زانک دزدانند در پهلوی دل

هست از دزدان دل بگرفته راه
جوهر دل دار از دزدان نگاه

چون ترا این پاسبانی شد صفت
عشق زود آید پدید و معرفت

مرد را بی‌شک درین دریای خون
معرفت باید ز بی‌خوابی برون

هرک او بی‌خوابی بسیار برد
چون به حضرت شد دل بیداربرد

چون ز بی‌خوابیست بیداری دل
خواب کم کن در وفاداری دل

چند گویم، چون وجودت غرقه ماند
غرقه را فریاد نتواند رهاند

عاشقان رفتند تا پیشان همه
در محبت مست خفتند آن همه

تو همی زن سر که آن مردان مرد
نوش کردند آنچ می‌بایست کرد

هر که را شد ذوق عشق او پدید
زود باید هر دو عالم را کلید

گر زنی باشد شود مردی شگرف
ور بود مردی شود دریای ژرف

shaya1368

کاربر

ارسالها: 4129

#1,062 Posted: 19 Jul 2014 20:32

☽★ گفتار عباسه دربارهٔ عشق و معرفت ★☾

با کسی عباسه گفت ای مرد عشق
ذره‌ای بر هرک تابد درد عشق

گر بود مردی، زنی زاید ازو
ور زنیست ای بس که مرد آید ازو

زن ندیدی تو که از آدم بزاد
مرد نشنیدی که از مریم بزاد

تا نتابد آنچ می‌باید تمام
کار هرگز بر تو نگشاید مدام

چون بتابد، ملک حاصل آیدت
حاصل آید هرچ در دل آیدت

ملک نیز این دان و دولت این شمر
ذره‌ای زین، عالمی از دین شمر

گر شوی قانع به ملک این جهان
تا ابد ضایع بمانی جاودان

هست دایم سلطنت در معرفت
جهد کن تا حاصل آید این صفت

هرک مست عالم عرفان بود
بر همه خلق جهان سلطان بود

ملک عالم پیش او ملکی شود
نه فلک در بحر او فلکی شود

گر بدانندی ملوک روزگار
ذوق یک شربت ز بحر بی‌کنار

جمله در ماتم نشینندی ز درد
روی یک دیگر ندیدندی ز درد

shaya1368

کاربر

ارسالها: 4129

#1,063 Posted: 19 Jul 2014 20:32

☽★ حکایت محمود و دیوانهٔ ویرانه‌نشین ★☾

شد مگر محمود در ویرانه‌ای
دید آنجا بی‌دلی دیوانه‌ای

سر فرو برده به اندوهی که داشت
پشت زیر بار آن کوهی که داشت

شاه را چون دید، گفتش دورباش
ورنه بر جانت زنم صد دور باش

تو نه‌ای شاهی، که تو دون همتی
در خدای خویش کافر نعمتی

گفت محمودم، مرا کافر مگوی
یک سخن با من بگو، دیگر مگوی

گفت اگر می‌دانیی ای بی‌خبر
کز که دور افتاده‌ای زیر و زبر

نیستی خاکستر و خاکت تمام
جمله آتش ریزیی بر سر مدام

shaya1368

کاربر

ارسالها: 4129

#1,064 Posted: 19 Jul 2014 20:38

☽★ بیان وادی استغنا ★☾

بعد ازین وادی استغنا بود
نه درو دعوی و نه معنی بود

می‌جهد از بی‌نیازی صرصری
می‌زند بر هم به یک دم کشوری

هفت دریا یک شمر اینجا بود
هفت اخگر یک شرر اینجا بود

هشت جنت نیز اینجا مرده‌ایست
هفت دوزخ همچو یخ افسرده ایست

هست موری را هم اینجا ای عجب
هر نفس صد پیل اجری بی سبب

تا کلاغی را شود پر، حوصله
کس نماند زنده در صد قافله

صد هزاران سبز پوش از غم بسوخت
تا که آدم را چراغی برفروخت

صد هزاران جسم خالی شد ز روح
تا درین حضرت دروگر گشت نوح

صد هزاران پشه در لشگر فتاد
تا براهیم از میان با سرفتاد

صد هزاران طفل سر ببریده گشت
تا کلیم الله صاحب دیده گشت

صد هزاران خلق در زنار شد
تا که عیسی محرم اسرار شد

صد هزاران جان و دل تاراج یافت
تا محمد یک شبی معراج یافت

قدر نه نو دارد اینجا نه کهن
خواه اینجا هیچ کن خواهی مکن

گر جهانی دل کبابی دیده‌ای
همچنان دانم که خوابی دیده‌ای

گر درین دریا هزاران جان فتاد
شب نمی در بحر بی‌پایان فتاد

گر فروشد صد هزاران سر بخواب
ذره‌ای با سایه‌ای شد ز آفتاب

گر بریخت افلاک و انجم لخت لخت
در جهان کم گیر برگی از درخت

گر ز ماهی در عدم شد تا به ماه
پای مور لنگ شد در قعر چاه

گر دو عالم شد همه یک بارنیست
در زمین ریگی همان انگار نیست

گر نماند از دیو وز مردم اثر
از سر یک قطره باران در گذر

گر بریخت این جملهٔ تن‌ها به خاک
موی حیوانی اگر نبود چه باک

گر شد اینجا جزو و کل کلی تباه
کم شد از روی زمین یک برگ کاه

گر به یک ره گشت این نه طشت گم
قطره‌ای در هشت دریا گشت گم

shaya1368

کاربر

ارسالها: 4129

#1,065 Posted: 19 Jul 2014 20:38

☽★ حکایت مردی که پسر جوانش به چاه افتاد ★☾

در ده ما بود برنایی چو ماه
اوفتاد آن ماه یوسف‌وش به چاه

در زبر افتاد خاک او را بسی
عاقبت ز آنجا بر آوردش کسی

خاک بر وی گشته بود و روزگار
با دو دم آورده بودش کار و بار

آن نکو سیرت محمد نام بود
تا بدان عالم ازو یک گام بود

چون پدر دیدش چنان، گفت ای پسر
ای چراغ چشم وای جان پدر

ای محمد، با پدر لطفی بکن
یک سخن گو، گفت آخر کو سخن

کو محمد، کو پسر، کو هیچ کس
این بگفت و جان بداد، این بود و بس

درنگر ای سالک صاحب نظر
تا محمد کو و آدم، درنگر

آدم آخر کو و ذریات کو
نام جزویات و کلیات کو

کو زمین، کو کوه و دریا، کو فلک
کو پری، کو دیو و مردم ،کو ملک

کو کنون آن صد هزاران تن زخاک
کو کنون آن صد هزاران جان پاک

کو به وقت جان بدادن پیچ پیچ
کو کسی، کو جان و تن، کو هیچ‌هیچ

هر دو عالم را و صد چندان که هست
گر بسایی و ببیزی آنک هست

چون سرای پیچ پیچ آید ترا
با سر غربال هیچ آید ترا

shaya1368

کاربر

ارسالها: 4129

#1,066 Posted: 19 Jul 2014 20:39

☽★ گفتار یوسف همدان دربارهٔ عالم وجود ★☾

یوسف همدان که چشم راه داشت
سینهٔ پاک و دل آگاه داشت

گفت بر شو عمرها بالای عرش
پس فرو شو پیش از آن در تحت فرش

هرچ بود و هست و خواهد بود نیز
چه بدو چه نیک، یک یک ذره چیز

قطره است این جمله از دریای بود
بود فرزند نبود آمد چه سود

نیست این وادی چنین سهل ای سلیم
سهل می‌دانی تو از جهل ای سلیم

گر شود دریا ره از خون دلت
هم نیفتد قطع جز یک منزلت

گر جهانی راه هر دم بسپری
گام اول باشدت چون بنگری

هیچ سالک راه را پایان ندید
هیچ کس این درد را درمان ندید

گر باستی، همچو سنگ افسرده‌ای
گه مرداری وگاهی مرده‌ای

ور به تگ استی و دایم می‌دوی
تا ابد بانگ درایی نشنوی

نه شدن رویست و نه استادنت
نه ترا مردن به و نه زادنت

مشکلا کارا که افتادت چه سود
کار سخت اینست استادت چه سود

سر مزن، سر می‌زن ای مرد خموش
ترک کن این کار و هین در کار کوش

هم بترک کار کن، هم کارکن
کار خود اندک کن وبسیارکن

تا اگر کاری بود درمان کار
کار باشد با تو در پایان کار

ور نباشد کار درمان کسی
با تو بی‌کاری بود آنجا بسی

ترک کن کاری که آن کردی نخست
کردن و ناکردن این باشد درست

چون شناسی کار، چون بتوان شناخت
بوک بتوانی شناخت و کار ساخت

بی‌نیازی بین و استغنا نگر
خواه مطرب باش، خواهی نوحه گر

برق استغنا چنان اینجا فروخت
کز تف او صد جهان اینجا بسوخت

صد جهان اینجا فرو ریزد به خاک
گر جهان نبود درین وادی چه باک

shaya1368

کاربر

ارسالها: 4129

#1,067 Posted: 19 Jul 2014 20:39

☽★ حکایت مردی که صورت افلاک بر تختهٔ خاک میکشید ★☾

دیده باشی کان حکیم بی خرد
تخته‌ای خاک آورد در پیش خود

پس کند آن تخته پر نقش و نگار
ثابت و سیاره آرد آشکار

هم فلک آرد پدید و هم زمین
گه بر آن حکمی کند گاهی برین

هم نجوم و هم برون آرد پدید
هم افول و هم عروج آرد پدید

هم نحوست، هم سعادت برکشد
خانهٔ موت و ولادت برکشد

چون حساب نحس کرد و سعد از آن
گوشهٔ آن تخته گیرد بعد از آن

برفشاند، گویی آن هرگز نبود
آن همه نقش و نشان هرگز نبود

صورت این عالم پر پیچ پیچ
هست همچون صورت آن تخته هیچ

تو نیاری تاب این، کنجی گزین
گرد این کم گرد و در کنجی نشین

جملهٔ مردان زنان اینجا شدند
از دو عالم بی‌نشان اینجا شدند

چون نداری طاقت این راه تو
گر همه کوهی نسنجی کاه تو

shaya1368

کاربر

ارسالها: 4129

#1,068 Posted: 19 Jul 2014 20:40

☽★ گفتار پیری مستغنی ★☾

گفت مردی مرد را از اهل راز
پرده شد از عالم اسرار باز

هاتفی در حال گفت ای پیر زود
هرچه می‌خواهی به خواه و گیر زود

پیر گفتا من بدیدم کانبیا
مبتلا بودند دایم در بلا

هر کجا رنج و بلایی بیش بود
انبیا را آن همه در پیش بود

انبیا را چون بلا آمد نصیب
کی رسد راحت بدین پیر غریب

من نه عزت خواهم و نه خواریی
کاش در عجز خودم بگذاریی

چون نصیب مهتران در دست و رنج
کهتران را کی تواند بود گنج

انبیا بودند سر غوغای کار
من ندارم تاب، دست از من بدار

هرچ گفتم از میان خود چه سود
تا ترا کاری نیفتد زان چه سود

گرچه در بحر خطر افتاده‌ای
همچو کبکی بال و پرافتاده‌ای

از نهنگ و قعر اگر آگاهیی
کی سلوک این چنین ره خواهیی

اول از پندار مانی بی‌قرار
چون درافتی جان کی آری با کنار

shaya1368

کاربر

ارسالها: 4129

#1,069 Posted: 19 Jul 2014 20:41

☽★ حکایت مگسی که به کندو رفت و دست و پایش در عسل ماند ★☾

آن مگس می‌شد ز بهر توشه‌ای
دید کندوی عسل در گوشه‌ای

شد ز شوق آن عسل دل داده‌ای
در خروش آمد که کو آزاده‌ای

کز من مسکین جوی بستاند او
در درون کندوم بنشاند او

شاخ وصلم گر ببرآید چنین
منج نیکوتر بود در انگبین

کرد کارش را کسی، بیرون شوی
در درون ره دادش و بستد جوی

چون مگس را با عسل افتاد کار
پای و دستش در عسل شد استوار

در طپیدن سست شد پیوند او
وز چخیدن سخت‌تر شد بند او

در خروش آمد که ما را قهر کشت
وانگبینم سخت‌تر از زهر کشت

گر جوی دادم، دو جو اکنون دهم
بوک ازین درماندگی بیرون جهم

کس درین وادی دمی فارغ مباد
مرد این وادی بجز بالغ مباد

روزگاریست ای دل آشفته کار
تا به غفلت می‌گذاری روزگار

عمر در بی‌حاصلی بردی به سر
کو کنون تحصیل را عمری دگر

خیز و این وادی مشکل قطع کن
بازپر، وز جان وز دل قطع کن

زانک تا با جان و بادل هم بری
مشرکی وز مشرکان غافل‌تری

جان برافشان در ره و دل کن نثار
ورنه ز استغنی بگردانند کار

shaya1368

کاربر

ارسالها: 4129

#1,070 Posted: 19 Jul 2014 20:42

☽★ حکایت شیخی خرقه‌پوش که عاشق دختر سگبان شد ★☾

بود شیخی خرقه پوش و نامدار
برد از وی دختر سگبان قرار

شد چنان در عشق آن دلبر زبون
کز دلش می‌زد چو دریا موج خون

بر امید آنک بیند روی او
شب بخفتی با سگان در کوی او

مادر دختر از آن آگاه شد
گفت شیخا چون دلت گم‌راه شد

پیر اگر بر دست دارد این هوس
پیشهٔ ما هست سگبانی و بس

رنگ ماگیری و سگبانی کنی
بعد سالی عقد و مهمانی کنی

چون نبود آن شیخ اندر عشق سست
خرقه را بفکند و شد در کار چست

با سگی در دست در بازار شد
قرب سالی از پی این کار شد

صوفی دیگر که بودش هم نفس
چون چنانش دید گفت ای هیچ کس

مدت سی سال بودی مرد مرد
این چرا کردی و هرگز این که کرد

گفت ای غافل مکن قصه دراز
زانک اگر پرده کنی زین قصه باز

حق تعالی داند این اسرار را
با تو گرداند همی این کار را

چون ببیند طعنهٔ پیوست تو
سگ نهد از دست من بر دست تو

چند گویم این دلم از درد راه
خون شد و یک دم نیامد مرد راه

من ببیهوده شدم بسیار گوی
وز شما یک تن نشد اسرارجوی

گر شما اسرار دان ره شوید
آنگهی از حرف من آگه شوید

گر بگویم بیش ازین در ره بسی
جمله در خوابید، کو رهبر کسی

صفحه 107 از 270: « پیشین 1 ... 106 107 108 ... 269 270 پسین »

شعر و ادبیات /

Attar of Nishapur | عطار نیشابوری

این تاپیک بسته شده. شما نمیتوانید چیزی در اینجا ارسال نمائید.

↑ بالا