صفحه 247 از 270: « پیشین 1 ... 246 247 248 ... 269 270 پسین »

Attar of Nishapur | عطار نیشابوری

andishmand

ارسالها: 24568

#2,461 Posted: 24 Apr 2015 12:31

الحکایة و التمثیل

در مصافی پادشاه حق شناس
یافت از خیل اسیران بی قیاس

با وزیر خویشتن گفت ای وزیر
چیست رای تو درین مشتی اسیر

گفت چون دادت خدای دادگر
آنچه بودت دوستر یعنی ظفر

آنچه آن حق دوستر دارد مدام
تو بکن آن نیز یعنی عفو عام

الحکایة و التمثیل

آن زنی اندر زنا افتاده بود
وز ندامت تن بخون در داده بود

از پشیمانی که بود آن مستمند
خویشتن میکشت و درخون میفکند

عاقبت شد سوی پیغامبر همی
شرمناک از قصهٔ خود زد دمی

سر بگردانید پیغامبر ز راه
در برابر رفت و گفت آنجایگاه

از دگر سو سر بگردانید باز
از دگر سو آمدش این زن فراز

قصهٔ برگفت و بس بگریست زار
وز نبی درخواست خود را سنگسار

مصطفی گفتش که ای شوریده جان
نیست وقت سنگسارت این زمان

تا بشوئی سر بپردازی شکم
زانکه فرزندی تواند بود هم

رفت آن زن همچنان میسوخت زار
تا شد آبستن بحکم کردگار

آن بلا و رنج یک چندی کشید
تا که از وی گشت فرزندی پدید

پیش سید برد طفل خویش را
گفت برهان این زن درویش را

مصطفی گفتش برو با صبر ساز
تاکنی این طفل را از شیر باز

زانکه گر شیر دگر شکر بود
از همه شیر تو لایق تر بود

رفت آن زن با بلا دمساز شد
تاکه آن کودک ز شیرش باز شد

باز برد آن طفل را آنجایگاه
گفت برگیرید این زن را زراه

چند سوزم بیش ازین تابم نماند
زآتش دل بر جگر آبم نماند

مصطفی گفتش که وقت کار نیست
طفل را در جمع پذرفتار نیست

نیست کس تا هفت سال اینجایگاه
کو ز آب و آتشش دارد نگاه

هم تو اولیتر چو او بی کس بود
هفت سالش چون بداری بس بود

بود شخصی در پی آن کار شد
طفل را برداشت و پذرفتار شد

مصطفی را سخت ناخوش آمد آن
زانکه کاری بس مشوش آمد آن

چون کسی شد طفل را پروردگار
شد بشرع آن لحظه بروی سنگسار

مصطفی فرمود تا مردم بسی
برگرفت از راه سنگی هر کسی

عاقبت کردند زن را سنگسار
تا گرفت آن تایب صادق قرار

از پس تابوت زن آن رهنمای
گام میزد برسر انگشت پای

گفت غوغای ملک بگرفت راه
گام می نتوان نهاد اینجایگاه

کس نکرد این توبه اندر روزگار
بود آن زن در حقیقت مردکار

عاقبت چون کرد پیغامبر نماز
دفن کرد آن کشته راو گشت باز

مرتضی دید آن شب آن زن را بخواب
گفت هان چون کرد حق با تو خطاب

گفت حق گفتا ندانستی مگر
کانبیا را زان فرستادم بدر

تا شریعت را اساس ایشان نهند
آنچه چندان گفتم آن چندان نهند

چون محمد بود امین روزگار
ترک نتوانست کردن سنگسار

ای ز بی انصافی خود خورده سنگ
با خدای خویشتن بودی بجنگ

سوی او ده بار رفتی وانگهی
سوی ما گفتی ندانستی رهی

گر نهان یکبار با ما گشتئی
از گناه خود مبرا گشتئی

جبرئیل آنگاه بفرستادمی
تا ابد منشور عفوت دادمی

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

ویرایش شده توسط: andishmand

andishmand

ارسالها: 24568

#2,462 Posted: 24 Apr 2015 12:32

الحکایة و التمثیل

کافری پیش خلیل آمد فراز
گفت نانی ده بدین صاحب نیاز

گفت اگر مؤمن شوی وائی براه
هرچه دل میخواهدت از من بخواه

این سخن کافر چو بشنود از خلیل
درگذشت اوحالی آمد جبرئیل

گفت حق میگوید این کافر مدام
از کجا میخورد تا اکنون طعام

او که چندین گاه نان مییافتست
ازخداوند جهان مییافتست

این زمان کو از درت نان خواه شد
تن زدی تا گرسنه در راه شد

چون توئی دایم خلیل کردگار
باخلیل خویش شو در جود یار

چون تو فارغ از بخیلی آمدی
جود کن چون در خلیلی آمدی

یا رب این انعام و بخشایش نگر
عین آرایش برالایش نگر

با چنین فضلی ترا در پیشگاه
کی توان ترسید از بیم گناه

زانکه آن دریا چو در جوش آیدت
نیک و بد جمله فراموش آیدت

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

andishmand

ارسالها: 24568

#2,463 Posted: 24 Apr 2015 12:32

الحکایة و التمثیل

گفت ذوالنون است کان دانای راز
چون کند از هم بساط مجد باز

گر گناه اولین و آخرین
بیش باشد ز آسمانها و زمین

برحواشی بساطش آن گناه
محو گردد جمله بر یک جایگاه

گر شود خورشید نور افشان دمی
محو گردد صد جهان ظلمت همی

قطرهٔ چند ازگنه گر شد پلید
در چنان دریا کجا آید پدید

نه همه آنجایگه طاعت خرند
عجز نیز و ضعف هر ساعت خرند

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

andishmand

ارسالها: 24568

#2,464 Posted: 24 Apr 2015 12:32

الحکایة و التمثیل

شد جوانی را حج اسلام فوت
از دلش آهی برون آمد بصوت

بود سفیان حاضر آنجا غم زده
آن جوان را گفت ای ماتم زده

چار حج دارم برین درگاه من
میفروشم آن بدین یک آه من

آن جوان گفتا خریدم و او فروخت
آن نکو بخرید وین نیکو فروخت

دید آن شب ای عجب سفیان بخواب
کامدی از حق تعالیش این خطاب

کز تجارت سود بسیار آمدت
گر بکاری آمد این بار آمدت

شد همه حجها قبول از سود تو
تو زحق خشنود و او خشنود تو

کعبه اکنون خاک جان پاک تست
گر حجست امروز برفتراک تست

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

andishmand

ارسالها: 24568

#2,465 Posted: 24 Apr 2015 19:16

مصیبت نامه

بخش سی و پنجم

المقالة السادتة و الثلثون

سالک آمد موج زن جان از وفا
پیش صدر و بدر عالم مصطفی

حال او اینجا دگرگون اوفتاد
خاک بر سر کرد و در خون اوفتاد

گفت ای سلطان دارالملک دین
وی رسول خاص رب العالمین

ای دل افروز همه دین گستران
وی سپیدار همه پیغامبران

ای ملک را بوده استاد ادب
وی فلک را کرده ارشاد طلب

ای مه و خورشید عکس روی تو
عرش و کرسی جفتهٔ در کوی تو

آفرینش را توئی مقصود بس
چون تو اصلی پس توئی موجود بس

بهترین جملهٔ وز حرمتت
بهترین امتان شد امتت

بهترین شهرها هم شهر تست
بهترین قرنها از بهر تست

بهترین هر کتاب از حق تراست
بهترین هر زفان مطلق تراست

بهترین خانها بیت اللّه است
وان ترا هم قبله هم خلوتگه است

چون بهینی در بهینی یا بهین
پیشت آمد قطرهٔ ماء مهین

گرچه ننگیام ولی زان توام
عاشق دیرینه حیران توام

گرچه دارم بیعدد بیحرمتی
تو منه بیرون مرا از امتی

ازدرت گر هیچ درماند یکی
هیچ در دیگر نماند بی شکی

از درت آن را که نگشاید دری
تا ابد نگشایدش در دیگری

گرچه راهت پای تا سر نور بود
لیکراهی سخت دورادور بود

من بهر در میشدم در راه تو
تا رسیدم من بدین درگاه تو

زان بهردر رفتم و هر گوشهٔ
تادهندم در ره تو توشهٔ

زان همه درها که آن در راه تست
تا ابد مقصود من درگاه تست

چون بعون توبدین درآمدم
وز در تو خاک بر سر آمدم

گر دهی یک ذره جانم را عیان
از میان جان نهم جان بر میان

چون دو عالم سایه پرورد تواند
هم زمین هم آسمان گرد تواند

از در تو من کجا دیگر شوم
گر شوم بی امر تو کافر شوم

چون بهشتم جز سر این کوی نیست
از چنین در ناامیدی روی نیست

از هدایت کسر من پیوند کن
هدیهٔ بخش و مرا خرسند کن

مصطفای مجتبی سلطان دین
چون شنود این سر ز سرگردان دین

دید کان سالک تظلم مینمود
رحمتش آمد تبسم مینمود

گفت تا با تو توئی ره نبودت
عقل عاشق جان آگه نبودت

یکسر موی از تو تا باقی بود
کار تو مستی و مشتاقی بود

لیک اگر فقر و فنا میبایدت
نیست در هست خدا میبایدت

سایهٔ شو گم شده در آفتاب
هیچ شو واللّه اعلم بالصواب

لیک راه تو درین منزل شدن
نیست الا در درون دل شدن

گرچو مردان حال مردان بایدت
قرب وصل حال گردان بایدت

اول از حس بگذر آنگه از خیال
آنگه از عقل آنگه از دل اینت حال

حال حاصل در میان جان شود
در مقام جانت کار آسان شود

پنج منزل درنهاد تو تراست
راستی تو بر تو است از چپ و راست

اولش حس و دوم از وی خیال
پس سیم عقلست جای قیل وقال

منزل چارم ازو جای دلست
پنجمین جانست راه مشکلست

نفس خود را چون چنین بشناختی
جان خود در حق شناسی باختی

چون تو زین هر پنج بیرون آمدی
خرقه بخش هفت گردون آمدی

خویشتن بی خویشتن بینی مدام
عقل و جان بی عقل و جان بینی تمام

جمله میبینی بچشم دیگری
جمله میشنوی و تو باشی کری

هم سخن گوئی زفان آن تو نه
هم بمانی زنده جان آن تو نه

گر بدانی کاین کدامین منبع است
قصهٔ بی یبصر و بی یسمع است

چون تو باشی در تجلی گم شده
تونباشی مردم ای مردم شده

موسی آن ساعت که بیهوش اوفتاد
در نبود و بود خاموش اوفتاد

در حلول اینجا مرو گر ره روی
در تجلی رو تو تا آگه روی

چون بدین منزل رسیدی پاکباز
گر همه بر گویمت گردد دراز

چون ره جان بی نهایت اوفتاد
شرح آن بی حد و غایت اوفتاد

آنچه آنجا بینی از انواع راز
صد هزاران سال نتوان گفت باز

چون تو خود اینجا رسی بینی همه
حل شود دنیائی و دینی همه

پس برو اکنون و راه خویش گیر
پنج وادی در درون در پیش گیر

چون شدت آیات آفاقی عیان
زود بند آیات انفس را میان

داد یک یک عضو خود نیکو بده
ظلم کن بر نفس و داد اوبده

زانکه حق فردا ز یک یک عضو تو
باز پرسد بل ز یک یک جزو تو

چون دل سالک قرین راز گشت
از پس آمد کرد خدمت بازگشت

سالک آمد پیش پیر محترم
بازگفتش قصهٔ خود بیش و کم

پیر گفتش مصطفی دایم بحق
در جهان مسکنت دارد سبق

نقطهٔ فقر آفتاب خاص اوست
در دوکونش فخر از اخلاص اوست

فقر اگرچه محض بی سرمایگیست
باخدای خویشتن همسایگیست

این چه بی سرمایگی باشد که هست
تا ابد هر دو جهانش زیر دست

چون بچیزی سر فرو نارد فقیر
پس ز بی سرمایگی نبود گزیر

سر بسر هستند خلقان جهان
جملهٔ مردان حق را میهمان

هرچه از گردون گردان میرسد
از برای جان مردان میرسد

خلق عالم را برای اهل راز
خوان کشیدستند شرق و غرب باز

وی عجب ایشان برای گردهٔ
روز و شب از نفس خود آزردهٔ

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

andishmand

ارسالها: 24568

#2,466 Posted: 24 Apr 2015 19:16

الحکایة و التمثیل

از اکابر بود شیخی نامدار
دید در خواب آن بزرگ کامگار

کو براهی میشدی روشن چو ماه
یک فرشته آمدی پیشش براه

پس بدو گفتی که عزمت تا کجاست
گفت عزم من بدرگاه خداست

آن فرشته گفتش آخر شرم دار
تو شده مشغول چندین کار و بار

این همه اسباب و املاکت بود
پس هوای حضرت پاکت بود

کار و بار خویش میداری عزیز
قرب حق باید بسر باریت نیز

این همه لنگر ز تو آویخته
چون شوی با نور حق آمیخته

روز دیگر مرد از آن غم شد هلاک
هرچه بودش سر بسر در باخت پاک

یک نمد پاره که از وی جامه ساخت
آن نگه داشت و دگر جمله بباخت

چون شب دیگر بخفت آن پاکباز
آن فرشته در رهش افتاد باز

گفت هان قصد کجا داری چنین
گفت قصد قرب رب العالمین

گفت آخر بی خرد آنجا روی
با چنین ژنده نمد آنجا روی

با نمود آنجا مرو ای حق شناس
با خداوند جهان آخر پلاس

شد حجاب راه عیسی سوزنی
از نمدسازی تو خود را جوشنی

روز دیگر مرد آتش بر فروخت
وان نمود پاره بیاورد و بسوخت

دید القصه شب دیگر بخواب
کان فرشته کرد سوی او شتاب

گفت عزم تو کجاست ای نامدار
گفت نزدیک خدای کامگار

آن فرشته گفت ای بس پاکباز
چون تو کردی هرچه بود از خویش باز

تو کنون بنشین مرو زین جایگاه
چون تو بنشستی بیاید پادشاه

چون همه سوی حق آمد پوی تو
حق خود آید بیشک اکنون سوی تو

پاک شو از هرچه داری و بباز
تا حقت در پاکی آید پیش باز

تا نتابد نقطهٔ‌درویشیت
نبود از قربخدا بی خویشیت

نقطهٔ فقرست پیشان همه
فقر جانسوزست درمان همه

گر بفقرت نیست فخری چون رسول
هست دینت شرک و فضل تو فضول

فقر همچون کعبه چار ارکان نمود
پنجمش جز ذات حق نتوان نمود

در زمان مصطفی این هر چهار
بر صحابه بود دایم آشکار

جوع و جان بازی و ذل و غربتست
چون گذشت این چار پنجم قربتست

جمله را بی جوع آرامی نبود
هیچ کس در نان و در نامی نبود

جملهٔ اصحاب جانباز آمدند
عاشق و مرد و سرانداز آمدند

جمله را عزی که بود ازذل بود
لاجرم هر جزو ایشان کل بود

جمله در غربت وطن بگذاشتند
دل ز زاد و بود خود برداشتند

لاجرم در فقر سلطان آمدند
بهترین خلق دو جهان آمدند

در بیابانی که صعلوکان راه
در رکاب آرند پای آن جایگاه

خواجگان از عشق دستار آن زمان
جمله در خانه گریزند از میان

گر تو هستی مرغ عشق و مرد راه
ازدر حق صد هزاران دیده خواه

تا بدان هردیده عمری بنگری
خویشتن بینی مخنث گوهری

هر زمانت تازه انکاری دگر
در بن هر موی زناری دگر

پس بچندان چشم چون کردی نگاه
بار دیگر صد هزاران گوش خواه

تا بدان هر گوش در لیل ونهار
بشنوی از درگه حق آشکار

کای مخنث گوهر اینجا بار نیست
عشق حق را با مخنث کار نیست

مرد میباید نه سر او را نه پای
جمله گم گشته درو او در خدای

گر بود یک ذره در فقرت منی
نبودت جاوید روی ایمنی

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

andishmand

ارسالها: 24568

#2,467 Posted: 24 Apr 2015 19:17

الحکایة و التمثیل

مصطفی چون آمد از معراج در
وام میخواست از جهودی جومگر

از برای قوت جو میخواستش
وان جهود سگ گرو میخواستش

هر دو عالم دید آن شب ارزنی
روز دیگر جو نبودش یک منی

لاجرم چون این و آن یکسانش بود
هر دو عالم زیر یک فرمانش بود

ضعف ایمان باشدت ای ناتوان
تو چه دانی سر فقر شب روان

جان آدم نیز سر فقر سوخت
هشت جنت را بیک گندم فروخت

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

andishmand

ارسالها: 24568

#2,468 Posted: 24 Apr 2015 19:17

الحکایة و التمثیل

بایزید از خانه میآمد پگاه
اوفتاد آنجا سگی با او براه

شیخ حالی جامه را در هم گرفت
زانکه سگ را سخت نامحرم گرفت

سگ زفان حال بگشاد آن زمان
گفت اگر خشکم مکش از من عنان

ورترم هفت آب و یک خاک ای سلیم
صلح اندازد میان ما مقیم

گر تو را سهل است با من زان چه باک
کار تو با تست کاری خوفناک

گر بخود دامن زنی یک ذره باز
پس ز صد دریا کنی غسل نماز

زان جنابت هم نگردی هیچ پاک
پاک میگردی ز من از آب و خاک

اینکه تو دامن ز من داری نگاه
جهد کن کز خویشتن داری نگاه

شیخ گفتش ظاهری داری پلید
هست آن در باطن من ناپدید

عزم کن تا هر دو یک منزل کنیم
بو کز آنجا پاکئی حاصل کنیم

گر دوجا آب نجس بر هم شود
چون بدو قله رسد محرم شود

همرهی کن ای بظاهر باطنم
تا شود از پاکی دل ایمنم

سگ بدو گفت ای امام راهبر
من نشایم همرهی را در گذر

زانکه من رد جهانم این زمان
وانگهی هستی تو مقبول جهان

هرکرا بینم مرا کوبی رسد
با لگد یا سنگ یا چوبی رسد

هرکرا بینی تو گردد خاک تو
شکر گوید ز اعتقاد پاک تو

از پی فردای خود تا زاده ام
استخوانی خویش را ننهاده ام

تو مگر شکاک راه افتادهٔ
لاجرم گندم دو خم بنهادهٔ

تا بود گندم مگر فردات را
سر نمیگردد چنین سودات را

شیخ کاین بشنود مشتی آه کرد
روی و ره نه روی سوی راه کرد

گفت چون من مینشایم زابلهی
تا کنم با یک سگ او همرهی

همرهی لایزال و لم یزل
چون توانم کرد با چندین خلل

تا که میماند من ومائی ترا
روی نبود ایمنی جائی ترا

چون ز ما و من برون آئی تمام
هر دو عالم کل تو باشی والسلام

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

andishmand

ارسالها: 24568

#2,469 Posted: 24 Apr 2015 19:18

الحکایة و التمثیل

دعوئی بد صوفی درویش را
سوی قاضی برد خصم خویش را

صوفی آن دعوی چو کرد آنجایگاه
بیّنت را خواستش قاضی گواه

رفت صوفی ودل از بند آورید
در گواهی صوفئی چند آورید

قاضیش گفتادگر باید گواه
برد ده صوفی دگر آنجایگاه

باز قاضی گفت ای مرد مجاز
صوفیان را می میار اینجا فراز

زانکه هر صوفی که با خود آوری
یک تنند ایشان اگر صد آوری

چون عدد نبود میان آن گروه
دو گواه آور نه زان آن گروه

کاین گروهی اند چون یک تن شده
وز میانشان رسم ما و من شده

هر که یک دم اوفتاد این جایگاه
تا ابد جاوید برخیزد ز راه

نام او از هر دو عالم گم شود
همچو یک شبنم که در قلزم شود

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

andishmand

ارسالها: 24568

#2,470 Posted: 24 Apr 2015 19:18

الحکایة و التمثیل

عورتی را کودکی گم گشته بود
دل از آن دردش بخون آغشته بود

در میان راه میشد بیقرار
وز غم آن طفل مینالید زار

صوفئی گفتش منال ای نیک زن
پیشه کن تسلیم و فال نیک زن

غم مخور گر تو نیابی ای درش
باز یابی در جهان دیگرش

چون سخن بشنود زن آمد بجوش
گفت ای صوفی چه میگوئی خموش

من ندانم این که هرک اینجایگاه
کم بود فردا شود پیش دو راه

زانکه من دانم که خلق روزگار
زین دو عالم در یکی دارد قرار

بی شکی هم آدمی هم دیگران
یا درین عالم بود یا نه دران

صوفیش گفتا بدان گر اندکی
در میان صوفیان افتد یکی

نیز کس در هر دو عالم جاودان
نه خبر یابد نه نام ونه نشان

هر که او با صوفیان دارد قرار
هست او از هر دو عالم برکنار

توازان غم خور که آن طفل لطیف
در میان صوفیان افتد حریف

محو گردد جاودان نامش همی
در دو عالم نبود آرامش همی

هر که قرب حق بدست آرد دمی
همچو دریائی نماید شبنمی

قطرهٔ کو غرقهٔ دریا بود
هر دو کونش جز خدا سودا بود

آب دریا باشد از شش سوی او
واو بمیرد تشنه دل در کوی او

قرب جوی ای دوست وز دوران مباش
وصل خواه از خیل مهجوران مباش

گر نیاید قرب اینجا حاصلت
پیش آرد بعد کاری مشکلت

گر مقام قرب حق میبایدت
بر نکوکاران سبق میبایدت

خوردروز و خواب شب گردان حرام
تا مگر در قرب حق یابی مقام

بی تو
اینجا همه در حبس ابد تبعیدند
سالها، هجری و شمسی، همه بی خورشیدند

صفحه 247 از 270: « پیشین 1 ... 246 247 248 ... 269 270 پسین »

شعر و ادبیات /

Attar of Nishapur | عطار نیشابوری

این تاپیک بسته شده. شما نمیتوانید چیزی در اینجا ارسال نمائید.

↑ بالا