صفحه 49 از 99: « پیشین 1 ... 48 49 50 ... 98 99 پسین »

Khaghani | خاقانی

javad_f

کاربر

ارسالها: 1615

#481 Posted: 14 Aug 2011 10:57

شمارهٔ ۷۷ - در ستایش شروان شاه

صورت نمی‌بندد مرا کان شوخ پیمان نشکند
کام من اندر دل شکست امید در جان نشکند

از خام کاری خوی او افغان کنم در کوی او
گر شحنهٔ بدگوی او در حلقم افغان نشکند

گفتار من باد آیدش، خون ریختن داد آیدش
گر رنج من یاد آیدش عهد من آسان نشکند

تا هجر او سوزد جگر از صبر چون سازم سپر
دانی که دانم این قدر کز موم سندان نشکند

زد نوک ناوک بر دلم تا خسته شد یک سر دلم
هم راضیم گر در دلم سرهای پیکان نشکند

آن را که در کار آورد کارش ز رونق چون برد
کان کو به جان گوهر خرد حالی به دندان نشکند

زان غمزهٔ کافر نشان ای شاه شروان الامان
آری سپاه کافران جز شاه شروان نشکند

خاقانی ار خود سنجر است در پیش زلفش چاکر است
گر صبر او صد لشکر است الا به مژگان نشکند

تنهایی بد است ،
اما بد تر از آن اینست
که بخواهی تنهاییت را با آدم های مجازی پر کنی
آدم هایی که بود و نبودشان
به روشن یا خاموش بودن یک چراغ بستگی دارد

javad_f

کاربر

ارسالها: 1615

#482 Posted: 14 Aug 2011 10:57

شمارهٔ ۷۸ - ایضا در مرثیهٔ خانوادهٔ خود

راز دلم جور روزگار برافکند
پردهٔ صبرم فراق یار برافکند

این همه زنگار غم بر آینهٔ دل
فرقت آن یار غم‌گسار برافکند

خانهٔ بام آسمان که سینهٔ من بود
قفل غمش هجر یار غار برافکند

زلزلهٔ غم فتاد در دل ویران
سوی مژه گنج شاهوار برافکند

گنج عزیز است عمر آه که گردون
نقب به گنج عزیز خوار برافکند

من همه در خون و خاک غلطم و از اشک
خون دلم خاک را نگار برافکند

غصه همه قسم من فتاد که ناگاه
قرعهٔ غم دست روزگار برافکند

دل به سر بیل غم درخت طرب را
بیخ و بن از باغ اختیار برافکند

سوزن امید من به دست قضا بود
بخیه از آنم به روی کار برافکند

رشتهٔ جان صد گرده چو رشتهٔ تب داشت
غم به دل یک گره هزار برافکند

جامهٔ جان هم به دست گازر غم ماند
داغ سیاهش هزار بار برافکند

در پس زانو چو سگ نشینم کایام
بر دل سگ‌جان مرا غبار برافکند

نعره زنان چون نمک بر آتشم ایرا
غم نمکم بر دل فگار برافکند

از دم سردم صدا به کوه درافتاد
لرزهٔ دریا به کوهسار برافکند

شورش دریای اشک من به زمین رفت
بر تن ماهی شکنج مار برافکند

چرخ که دود دلم پلنگ تنش کرد
خواب به بختم پلنگ‌وار برافکند

بستهٔ خواب است بخت و خواب مرا غم
بست و به دریای انتظار برافکند

چرخ نهان کش که پرده ساز خیال است
پردهٔ خاقانی آشکار برافکند

javad_f

کاربر

ارسالها: 1615

#483 Posted: 14 Aug 2011 10:59

شمارهٔ ۷۹ - در ستایش نصرة الدین ابوالمظفر اصفهبد لیالواشیر پادشاه مازندران

گردون نقاب صبح به عمدا برافکند
راز دل زمانه به صحرا برافکند

مستان صبح چهره مطرا به می‌کنند
کاین پیر طیلسان مطرا برافکند

جنبید شیب مقرعهٔ صبح دم کنون
ترسم که نقره خنگ به بالا برافکند

در ده رکاب می که شعاعش عنان زنان
بر خنگ صبح برقع رعنا برافکند

گردون یهودیانه به کتف کبود خویش
آن زرد پاره بین که چه پیدا برافکند

چون برکشد قوارهٔ دیبا زجیب صبح
سحرا که بر قوارهٔ دیبا برافکند

هر صبحدم که بر چند آن مهرها فلک
بر رقعه کعبتین همه یکتا برافکند

با مهره‌ها کنیم قدح‌ها چو آسمان
آن کعبتین به رقعهٔ مینا برافکند

دریا کشان کوه جگر باده‌ای به کف
کز تف به کوه لرزهٔ دریا برافکند

کیخسروانه جام ز خون سیاوشان
گنج فراسیاب به سیما برافکند

عاشق به رغم سبحهٔ زاهد کند صبوح
بس جرعه هم به زاهد قرا برافکند

از جام دجله دجله کشد پس به روی خاک
از جرعه سبحه سبحه هویدا برافکند

آب حیات نوشد و پس خاک مردگان
بر روی هفت دخمهٔ خضرا برافکند

از بس که جرعه بر تن افسردهٔ زمین
آن آتشین دواج سراپا برافکند

گردد زمین ز جرعه چنان مست کز درون
هر گنج زر که داشت به عمدا برافکند

اول کسی که خاک شود جرعه را منم
چون دست صبح قرعهٔ صهبا برافکند

ساقی به یاد دار که چون جام می‌دهی
بحری دهی که کوه غم از جا برافکند

یک گوش ماهی از همه کس بیش ده مرا
تا بحر سینه، جیفهٔ سودا برافکند

می لعل ده چو ناخنهٔ دیدهٔ شفق
تا رنگ صبح ناخن ما را برافکند

جام و می چو صبح و شفق ده که عکس آن
گل گونه صبح را شفق آسا برافکند

آبستنانه عدهٔ توبه مدار بیش
کسیب توبه قفل به دل‌ها برافکند

آن عده‌دار بکر طلب کن که روح را
آبستنی به مریم عذرا برافکند

هر هفت کرده پردگی رز به مجلس آر
تا هفت پردهٔ خرد ما برافکند

بنیاد عقل برفکند خوانچهٔ صبوح
عقل آفت است هیچ مگو تا برافکند

داری گشاد نامهٔ جان در ده فلک
گو ده کیا که نزل تو اینجا برافکند

کس نیست در ده ارچه علف خانه‌ای بجاست
کس بر علف چه نزل مهیا برافکند

چون لاشهٔ تو سخره گرفتند بر تو چرخ
منت به نزل یک تن تنها برافکند

امروز کم خورانده فردا چه دانی آنک
ایام، فقل بر در فردا برافکند

منقل برآر چون دل عاشق که حجره را
رنگ سرشک عاشق شیدا برافکند

سرد است سخت سنبلهٔ رز به خرمن ار
تا سستیی به عقرب سرما برافکند

بی‌صرفه در تنور کن آن زر صرف را
کو شعله‌ها به صرفه و عوا برافکند

گوئی که خرمگس پرداز خان عنکبوت
بر پر سبز رنگ غبیرا برافکند

ماند به عنکبوت سطرلاب آفتاب
زو ذره‌های لایتجزا برافکند

از هر دریچه شکل صلیبی چو رومیان
بر خیل رنگ رنگ بحیرا برافکند

نالنده اسقفی ز بر بستر پلاس
رومی لحاف زرد به پهنا برافکند

غوغای دیو و خیل پری چون بهم رسند
خیل پری شکست به غوغا برافکند

مریخ بین که در زحل افتد پس از دهان
پروین صفت کواکب رخشا برافکند

طاووس بین که زاغ خورد و آنگه از گلو
گاورس ریزهای منقا برافکند

مجلس چو گرم گردد چون آه عاشقان
می راز عاشقان شکیبا برافکند

ساقی تذرو رنگ به طوق غبب چو کبک
طوق دگر ز عنبر سارا برافکند

بردست آن تذرو چو خون کبوتران
می‌بین که رنگ عید چه زیبا برافکند

ز آن خاتم سهیل نشان بین که بر زمین
چشم نگین نگین چو ثریا برافکند

چون آب پشت دست نماید نگین نگین
پس مهر جم به خاتم گویا برافکند

چون بلبله دهان به دهان قدح برد
گوئی که عروه بال به عفرا برافکند

یا فاخته که لب به لب بچه آورد
از خلق ناردان مصفا برافکند

خیک است زنگی خفقان دار کز جگر
وقت دهان گشا همه صفرا برافکند

مطرب به سحر کاری هاروت در سماع
خجلت به روی زهرهٔ زهرا برافکند

انگشت ارغنون زن رومی به زخمه بر
تب لرزهٔ تنا تننانا برافکند

چنگی بده بلورین ماهی آب دار
چون آب لرزه وقت محاکا برافکند

بر بط کری است هشت زبان کش به هشت گوش
هر دم شکنجه دست توانا برافکند

چنگ است پای بسته، سرافکنده، خشک تن
چون زرقی که گوشت ز احشا برافکند

نای است بسته حلق و گرفته دهان چرا
کز سرفه خون قنینهٔ حمرا برافکند

در چنبر دف آهو و گور است و یوز و سگ
کاین صف بر آن کمین به مدارا برافکند

حلق رباب بسته طناب است اسیروار
کز درد حلق ناله بر اعضا برافکند

در دری که خاطر خاقانی آورد
قیمت به بزم خسرو والا برافکند

رعد سیپد مهرهٔ شاه فلک غلام
بر بوقبیس لرزه ز آوا برافکند

خورشید جام خسرو ایران به جرعه ریز
بر خاک اختران مجزا برافکند

تاج و سریر خسرو مازندران ز رشک
خورشید را گداز همانا برافکند

javad_f

کاربر

ارسالها: 1615

#484 Posted: 14 Aug 2011 10:59

شمارهٔ ۸۰ - مطلع دوم

نوروز برقع از رخ زیبا برافکند
بر گستوان به دلدل شهبا برافکند

سلطان یک سوارهٔ گردون به جنگ دی
بر چرمه تنگ بندد و هرا برافکند

بابیست و یک و شاق ز سقلاب ترک‌وار
بر راه دی کمین به مفاجا برافکند

از دلو یوسفی بجهد آفتاب و چشم
بر حوت یونسی به تماشا برافکند

ماهی نهنگ‌وار به حلقش فرو برد
چون یونسش دوباره به صحرا برافکند

چشمه به ماهی آید و چون پشت ماهیان
زیور به روی مرکز غبرا برافکند

آن آتشین صلیب در آن خانهٔ مسیح
بر خاک مرده باد مسیحا برافکند

آن مطبخی باغ نهد چشم بر بره
همچون بره که چشم به مرغی برافکند

از پشت کوه چادر احرام برکشد
بر کتف ابر، جادر ترسا برافکند

چون باد زند نیجی کهسار برکشد
برخاک و خاره سندس و خارا برافکند

مغز هوا ز فضلهٔ دی در زکام بود
ابرش طلی به وجه مداوا برافکند

گر شب گذار داد به بزغاله روز را
تا هر چه داشت قاعده عذرا برافکند

شب را ز گوسفند نهد دنبه افتاب
تا کاهش دقش به مدارا برافکند

در پردهٔ خماهنی ابر سکاهنی
رنگ خضاب بر سر دنیا برافکند

قوس قزح به کاغذ شامی به شام‌گاه
از هفت رنگ بین که چه طغرا برافکند

روز از برای ثقل کشی موکب بهار
پالان به توسن استر گرما برافکند

روز از کمین خود چو سکندر کشد کمان
بر خیل شب هزیمت دارا برافکند

روز ارنه عکس تیغ ملک بوالمظفر است
پس چون کمین به لشکر اعدا برافکند

روز ارنه تیغ خسرو مازندران شده است
چون بشکند نهال ستم یا برافکند

اعظم سپهبد آنکه کشد تیغ زهر فام
زهره ز شیر شرزه به هیجا برافکند

کیخسرو هدی که غلامانش را خراج
طمغاج خان به تبت و یغما برافکند

حمل خزانه‌اش به سمرقند برنهد
نزل ستانه‌اش به بخارا برافکند

تا بس نه دیر والی شام و شه یمن
باجش به مصر و ساو به صنعا برافکند

ملک عجم به کوشش دولت بپرورد
نام عرب به بخشش نعما برافکند

چون ز آب خضر جام سکندر کشد به بزم
گنج سکندر از پی یقما برافکند

بدر سماک نیزه که بر قلب مملکت
اکسیرها ز سعد موفا برافکند

ز آن رمح مارسان ز دم کژدم فلک
بیرون کند گروه به زبانا برافکند

پشت کمان و تیر چلیپا کند به رزم
تا اسم روم و رسم چلیپا برافکند

شمشیر نصرت الدین چون پر جبرئیل
خسف سبا به کشور اعدا برافکند

بخت کیالواشیر از نه فلک گذشت
سایه به هشت جنت ماوا برافکند

نه حرف نام اوست به ده نوع حرز روح
تا نقش آن، به عرض معلی برافکند

ز اشکال تیغ او قلم تیز هندسی
بر سطح ماه خط معما برافکند

ترتیب قوقهٔ کله بندگانش راست
رنگی که افتاب بخارا برافکند

هر شب برای طرف کمرهای خادمانش
دریای چرخ لؤلؤ لالا برافکند

هر سال مه سیاه شود بر امید آنک
روزیش نام خادم و لالا برافکند

آقسنقری است روز و قراسنقری است شب
بر هر دو نام بنده و مولا برافکند

آبای علویند کمر دار و این خلف
راضی بدان که سایه به آبا برافکند

مشفق پدر، مرید پسر به بود که نخل
بر تن کمر به خدمت خرما برافکند

گر بهر عزم کیان بر عراق و پارس
ظل همای رایت علیا برافکند

در گوش گوشوار سمعنا کشد عراق
بر دوش طیلسان اطعنا برافکند

فتح آن چنان کند ید بیضای عسکرش
کاسیب آن به عسکر و بیضا برافکند

ور بر فلک سوار برآید جو مصطفی
زین بر براق رفعت والا برافکند

مهماز او به پهلوی سرطان کند گذار
گر همتش لگام به جوزا برافکند

آنکه از جناب شاه به جنت برد نشان
رشک گران به جنت ماوی برافکند

شیر فلک به گاو زمین رخت برنهد
گر بر فلک نظر به معادا برافکند

گر نه بقای شاه حمایت کند، فنا
بیخ نژاد آدم و حوا برافکند

در مجمعی که شاه و دگر خسروان بوند
او کل بود که سهم بر اجزا برافکند

آری که افتاب مجرد به یک شعاع
بیخ کواکب شب یلدا برافکند

روح القدس بشیبد اگر بکر همتش
پرده در این سراچهٔ اشیا برافکند

نشگفت اگر ز هوش شود موسی آن زمان
کایزد به طور نور تجلی برافکند

نظارگان مصر ببرند دست از آنک
یوسف نقاب طلعت غرا برافکند

از خلق یوسفیش به پیرانه سر جهان
پیرایهٔ جمال زلیخا برافکند

صخره برآورد سر رفعت چو مصطفی
شکل قدم به صخرهٔ صما برافکند

بس دوزخی است خصمش از آن سرخ رو شده است
کآتش به زر ناسره گونا برافکند

چه خصم بر نواحی ملکش کند گذر
چه خوک دم به مسجد اقصی برافکند

از تاختن عدو به دیارش چه بد کند؟
یا بولهب چه وهن به طاها برافکند؟

نقصی به کاسهٔ زر پرویز کی رسد
ز آن خرمگس که سایه به سکبا برافکند

گردون به خصم او چه کلاه مهی دهد
کس دیو را چه زیور حورا برافکند

مدبر بزاد خصمش و گوید که مقبلم
بر خود چنین لقب بچه یارا برافکند

نه دمنه چون اسد نه در منه نام چو سنبله است
هر چند نام بیهده کانا برافکند

دستش به نیزه‌ای که علی الروس اژدهاست
اقلیم روس را به تعدا برافکند

از نام شاه و نام بداندیش او فلک
بر لوح بخت خط معما برافکند

ز آن نام فر بدین سر مسعود بر نهد
زان نام اخ بدان دل دروا برافکند

هر شیر خواره را نرساند به هفت خوان
نام سفندیار که ماما برافکند

شاها طراز خطبهٔ دولت به نام توست
نام آن بود که دولت برنا برافکند

اسم بلند هم به بلند اختری دهد
چون روزگار قرعهٔ اسما برافکند

دست تو شمس و خطی تو خط استواست
کاقلیم شرک را به تعزا برافکند

آری به نای جادوی فرعونی از جهان
ثعبان اسود و ید بیضا برافکند

گفتم که افتاب کفی، سهوم اوفتاد
سهم تو سهو بر دل دانا برافکند

خود آفتاب پیش سخای تو سائلی است
کش لرز شرم وقت تقاضا برافکند

دارم نیاز جنت بزم تو لاجرم
عم دوزخی بر این دل دروا برافکند

زی چشمهٔ حیات رسم خضروار اگر
چشمم نظر به مجلس اعلی برافکند

حربا منم تو قرصهٔ شمسی، روا بود
گر قرص شمس نور به حربا برافکند

زرد است روی آزم و خوش ذوق خاطرم
چون زعفران که رنگ به حلوا برافکند

آزاده بندگیت رها چون کند چو دیو
کو خرمن بهشت به نکبا برافکند

کس خدمتت گذارد یا خود به قحط سال
از حلق کس نوالهٔ حلوا برافکند

ملک عجم چو طعمهٔ ترکان اعجمی است
عاقل کجا بساط تمنا برافکند

تن گر چه سو و اکمک از ایشان طلب کند
کی مهر شه به آتسز و بغرا برافکند

زال ار چه موی چون پر زاع آرزو کند
بر زاغ کی محبت عنقا برافکند

یعقوب هم به دیدهٔ معنی بود ضریر
گر مهر یوسفی به یهودا برافکند

بهرام ننگرد به براهام چون نظر
بر خان و خوان لنبک سقا برافکند

آن کش غرض ز بادیه بیت الحرم بود
کی چشم دل به حله و احیا برافکند

آن کس که یافت طوبی و طرف ریاض خلد
طرفه بود که چشم به طرفا برافکند

این شعر هر که بشنود از شاعران عصر
زهره ز رشک صاحب انشا برافکند

کو عنصری که بشنود این شعر آب‌دار
تا خاک بر دهان مجارا برافکند

چندان بمان که ماه نو آید عیان ز شرق
وز سوی غرب صبح تلالا برافکند

بادت سعادت ابد و با تو بخت را
مهری که جان سعد به اسما برافکند

بخت تو خواب دیدهٔ بیدار تا ز امن
بر چشم فتنه خواب مهنا برافکند

تو شاد خوار عافیتی تا وبای غم
طاعون به طاعن حسد آوا برافکند

عدل تو آن طراز که بر آستین ملک
هر روز نو طراز مثنا بر افکند

خصمان اسیر قهر تو تا هم به دست قهر
بنیادشان خدای تعالی برافکند

javad_f

کاربر

ارسالها: 1615

#485 Posted: 14 Aug 2011 11:00

شمارهٔ ۸۱ - این قصیدهٔ را حرز الحجاز خوانند در کعبهٔ علیا انشاء کرده و بر بالین مقدس پیغمبر اکرم صلوات الله علیه در یثرب به پایان آورده

شب روان چو رخ صبح آینه سیما بینند
کعبه را چهره در آن آینه پیدا بینند

گر چه زان آینه خاتون عرب را نگرند
در پس آینه رویم زن رعنا بینند

اختران عود شب آرند و بر آتش فکنند
خوش بسوزند و صبا خوش دم از آنجا بینند

صبح دندان چو مطرا کند از سوخته عود
عودی خاک ز دندانش مطرا بینند

صبح را در رداء سادهٔ احرام کشند
تا فلک را سلب کعبه مهیا بینند

محرمان چون رداء صبح در آرند به کتف
کعبه را سبز لباسی فلک آسا بینند

خود فلک شقهٔ دیبای تن کعبه شود
هم ز صبحش علم شقهٔ دیبا بینند

دم صبح از جگر آرند و نم ژاله ز چشم
تا دل زنگ پذیر آینه سیما بینند

نم و دم تیره کنند آینه، این آینه بین
کز نم گرم و دم سرد مصفا بینند

ز آه سبوح زنان راه صبوحی بزنند
دیو را ره زدن روح چه یارا بینند

بشکنند آن قدح مه تن گردون زنار
که به دست همه تسبیح ثریا بینند

اختران از پی تسبیح همه زیر آیند
کآتش دل زده در قبهٔ بالا بینند

نیک لرزانند از مؤذن تسبیح فلک
اخترانی که چو تسبیح مجزا بینند

خوش دمان آن ردی صبح بشویند چو شیر
کن ردا جامهٔ احرام مسیحا بینند

نه نه مشتاقان از صبح و ز شام آزادند
که دل از هر چه دو رنگی است شکیبا بینند

صبح و شام آمده گل گونه رخ و غالیه فام
رو که مردان نه بدین رنگ، زنان وابینند

صبح صادق پس کاذب چکند بر تن دهر
چادر سبز درد تا زن رسوا بینند

ز آبنوس شب و روز آمده بر رقعهٔ دهر
دو سپه کالت شطرنجی سودا بینند

لعب دهر است چو تضعیف حساب شطرنج
گر چه پایان طلبندش نه همانا بینند

کی کند خاک در این کاسهٔ مینای فلک
که در او آتش و زهر آبخور ما بینند

غلطم خاک چه حاجت که چو اندر نگرند
همه خاک است که در کاسهٔ مینا بینند

خاک خوران ز فلک خواری بینند چو خاک
خاک بر سر همه را هیچ مگو تا بینند

بگذریم از فلک و دهر و در کعبه زنیم
کاین دو را هم به در کعبه تولا بینند

ما و خاک پی وادی سپران کز تف و نم
آهشان مشعله دار و مژه سقا بینند

ها ره واقصه و قصهٔ آن راه شویم
که ز برکه‌ش برکه برکه سینا بینند

بادیه بحر و بر آن بحر، چو باران ز حباب
قبهٔ سیم زده حله و احیا بینند

از خفاجه به سر راه معونت یابند
وز عرینه به لب چاه مواسا بینند

گرم گاهی که چو دوزخ بدمد باد سموم
تف باحورا چو نکهت حورا بینند

قرصهٔ شمس شود قرصهٔ ریوند ز لطف
بهر تفته جگران کافت گرما بینند

چرخ نارنج صفت شیشهٔ کافور شود
که ز انفاس مریدان دم سرما بینند

علم خاص خلیفه زده در لشکر حاج
چتر شام است کز او ماه شب آرا بینند

ماه زرین زبر رایت و دستارچه زیر
آفتابی به شب آراسته عمدا بینند

تاج زرین به سر دختر شاهنشه زنگ
باز پوشیده به گیسوش سراپا بینند

ز می از خیمه پر افلاک و ز بس فلکهٔ زر
بر سر هر فلکی کوکب رخشا بینند

سالکان راست ره بادیه دهلیز خطر
لکن ایوان امان کعبه علیا بینند

همه شب‌های غم آبستن روز طرب است
یوسف روز، به چاه شب یلدا بینند

خوشی عافیت از تلخی دارو یابند
تابش معنی در ظلمت اسما بینند

برشوند از پل آتش که اثیرش خوانند
پس به صحرای فلک جای تماشا بینند

بگذرند از سر موئی که صراطش دانند
پس سر مائدهٔ جنت ماوا بینند

حفت الجنه همه راه بهشت آمد خار
پس خارستان گلزار تمنا بینند

حفت النار همه راه سقر گلزار است
باز خارستان سر تاسر صحرا بینند

شوره بینند به ره پس به سر چشمه رسند
غوره یابند به رز پس می‌حمرا بینند

آب ابر است کزاو شوره فرات انگارند
تاب مهر است کز او غوره منقا بینند

فر کعبه است که در راه دل و باغ امید
شوره و غورهٔ ما چشمه و صهبا بینند

تخم کاینجا فکنی کشت تو آنجا دروند
جوی کامروز کنی آب تو فردا بینند

بد دلی در ره نیکی چه کنی کاهل نیاز
نیک را هم نظر نیک مکافا بینند

تشنگانی که ز جان سیر شوند از می عشق
دل دریا کش سرمست چو دریا بینند

دیو کز وادی محرم شنود نالهٔ کوس
چون حریر علمش لرزه بر اعضا بینند

گوسفند فلک و گاو زمین را به منی
حاضر آرند و دو قربان مهیا بینند

پی غلط کرده چو خرگوش همه شیر دلان
ره به تنها شده تا کعبه به تنها بینند

آسمان در حرم کعبه کبوتروار است
که ز امنش به در کعبه مسما بینند

آسمان کو ز کبودی به کبوتر ماند
بر در کعبه معلق زن و دروا بینند

این کبوتر که نیارد ز بر کعبه پرید
طیرانش نه به بالا که به پهنا بینند

شقه‌ای کز بر کعبه فلکش می‌خوانند
سایهٔ جامهٔ کعبه است که بالا بینند

روز و شب را که به اصل از حبش و روم آرند
پیش خاتون عرب جوهر و لالا بینند

حبشی زلف یمانی رخ زنگی خال است
که چو ترکانش تتق رومی خضرا بینند

کعبه را بینند از حلقهٔ در حلقهٔ زلف
نقطهٔ خالش از آن صخرهٔ صما بینند

جان فشانند بر آن خال و بر آن حلقهٔ زلف
عاشقان کان رخ زیتونی زیبا بینند

مشتری عاشق آن زلف و رخ و خال شده است
که چو گردونش سراسیمه و شیدا بینند

گفتی آن حلقهٔ زلف از چه سپید است چو شیر
که ز خال سیهی عنبر سارا بینند

کعبه دیرینه عروسی است عجب نی که بر او
زلف پیرانه و خال رخ برنا بینند

حلقهٔ زلف کهن رنگ بگرداند لیک
خال را رنگ همان غالیه گونا بینند

عشق بازان که به دست آرند آن حلقهٔ زلف
دست در سلسلهٔ مسجد اقصی بینند

خاک پاشان که بر آن سنگ سیه بوسه زنند
نور در جوهر آن سنگ معبا بینند

از پس سنگ سیه بوسه زدن وقت وداع
چشمهٔ خضر ز ظلمات مفاجا بینند

گر به مکه فلک و نور مجزا دیدند
در مدینه ملک و عرض معلا بینند

خاکیان جگر آتش زده از باد سموم
آب خور خاک در حضرت والا بینند

مصطفی پیش خلایق فکند خوان کرم
که مگس ران وی از شهپر عنقا بینند

عیسی از چرخ فرود آید و ادریس ز خلد
کاین دو را زله ز خوان پایهٔ طاها بینند

خاصگان بر سر خوان کرمش دم نزنند
ز آن اباها که بر این خوانچهٔ دنیا بینند

زعفران رنگ نماید سر سکباش ولیک
گونهٔ سگ مگس است آنکه ز سکبا بینند

عقل واله شده از فر محمد یابند
طور پاره شده از نور تجلی بینند

عقل و جان چون یی و سین بر در یاسین خفتند
تن چو نون کز قلمش دور کنی تا بینند

او گرفته ز سخن روزه و از عید سخاش
صاع خواهان زکوة آدم و حوا بینند

شیر مردان به حریمش سگ کهفند همه
اینت شیران که مدد ز آتش هیجا بینند

سرمهٔ دیده ز خاک در احمد سازند
تا لقای ملک العرش تعالی بینند

حضرت اوست جهانی که شب و روز جهان
شاخ و برگی است که آن روضهٔ غرا بینند

داد خواهان که ز بیداد فلک ترسانند
داد از آن حضرت دین داور دارا بینند

بنده خاقانی و درگاه رسول الله از آنک
بندگان حرمت از این درگه اعلی بینند

خاک مشکین که ز درگاه رسول آورده است
حرز بازوش چو الکهف و چو کاها بینند

مصطفی حاضر و حسان عجم مدح سرای
پیش سیمرغ خمش طوطی گویا بینند

گر چه حسان عجم را همه جا جای دهند
جایش آن به که به خاک عربش جا بینند

گر چه در نفت سیه چهره توان دید ولیک
آن نکوتر که در آیینهٔ بیضا بینند

لاف از آن روح توان زد که به چارم فلک است
نی از آن روح که در تبت و یغما بینند

یادش آید که به شروان چه بلا برد و چه دید
نکبتی کان پشه و باشه ز نکبا بینند

بس که دید آفت اعدا ز پی انس عیال
مردم از بهر عیال آفت اعدا بینند

موسی از بهر صفورا کند آتش خواهی
و آن شبانیش هم از بهر صفورا بینند

به فریب فلک آزرده دلش خوش نکنند
تا فلک را چو دلش رنگ معزا بینند

کی توان برد به خرما ز دل کس غصه
کاستخوان غصه شده در دل خرما بینند

سخنش معجز دهر آمد از این به سخنان
به خدا گر شنوند اهل عجم یا بینند

چو تمسکت به حبل الله از اول دیدند
حسبنا الله و کفی آخر انشا بینند

javad_f

کاربر

ارسالها: 1615

#486 Posted: 14 Aug 2011 11:00

شمارهٔ ۸۲ - این قصیدهٔ به نام کنز الرکاز است و خاقانی آن را در ستایش پیغمبر اکرم و در جوار تربت مقدس آن حضرت سروده است

مقصد اینجاست ندای طلب اینجا شنوند
بختیان را ز جرس صبح‌دم آوا شنوند

عارفان نظری را فدی اینجا خواهند
هاتفان سحری را ندی اینجا شنوند

خاکیان را ز دل گرم روان آتش عشق
باد سرد از سر خوناب سویدا شنوند

همه سگ‌جان و چو سگ ناله کنانند به صبح
صبح دم نالهٔ سگ بین که چه پیدا شنوند

خاک پر سبحهٔ قرا شود از اشک نیاز
وز دل خاک همان نالهٔ قرا شنوند

خاک اگر گرید و نالد چه عجب کاتش را
بانگ گریه ز دل صخرهٔ صما شنوند

گریه آن گریه که از دیدهٔ آتش بینند
ناله آن ناله که از سینهٔ خارا شنوند

چون بلرزد علم صبح و بنالد دم کوس
کوه را نالهٔ تب لرزه چو دریا شنوند

صبح گلفام شد ارواح طلب تا نگرند
کوس گلبام زد ابدال بگو تا شنوند

هر چه در پردهٔ شب راز دل عشاق است
کان نفس جز به قیامت نه همانا شنوند

صبح شد هدهد جاسوس کز او او وا پرسند
کوس شد طوطی غماز کز او واشنوند

چون به پای علم روز، سر شب ببرند
چه عجب کز دم مرغ آه دریغا شنوند

کشته شد دیو به پای علم لشکر حاج
شاید ار تهنیت از کوس مفاجا شنوند

کوس حاج است که دیو از فزعش گردد کر
زو چو کرنای سلیمان دم عنقا شنوند

یارب این کوس چه هاروت فن و زهره نواست
که ز یک پرده صد الحانش به عمدا شنوند

چه کند کوس که امروز قیامت نکند
بند آرد نفس صور که فردا شنوند

کوس را بین خم ایوان سلیمان که در او
لحن داود به آهنگ دل آرا شنوند

کوس چون صومعهٔ‌پیر ششم چرخ کز او
بانگ شش دانهٔ تسبیح ثریا شنوند

کوس ماند به کمان فلک اما عجب آنک
زو صریر قلم تیر به جوزا شنوند

کوس را دل نی و دردی نه، چرانالد زار
نالهٔ زار ز درد دل دروا شنوند

کوس چون مار شده حلقه و کو بند سرش
بانگ آن کوفتن از کعبه به صنعا شنوند

سخت سر کوفته دارندش و او نالد زار
نالهٔ مرد ز سرکوبهٔ اعدا شنوند

خم کوس است که ما نوذیحجه نمود
گر ز مه لحن خوش زهرهٔ زهرا شنوند

خود فلک خواهد تا چنبر این کوس شود
تا صداش از حبل‌الرحمهٔ بطحا شنوند

گر دم چنبر چو بین که شنودند خوش است
پس دم آن خوش تر کز چنبر مینا شنوند

از پی حرمت کعبه چه عجب گر پس از این
بانگ دق الکوس از گنبد خضرا شنوند

مشتری قرعهٔ توفیق زند بر ره حاج
بانگ آن قرعه بر این رقعهٔ غبرا شنوند

عرشیان بانگ وللله علی الناس زنند
پاسخ از خلق سمعنا و اطعنا شنوند

از سر و پای در آیند سراپا به نیاز
تا تعال از ملک العرش تعالی شنوند

روضه روضه همه ره باغ منور بینند
برکه برکه همه جا آب مصفا شنوند

بر سر روضه همه جای تنزه شمرند
بر لب برکه همه جای تماشا شنوند

انجم ماه وش آمادهٔ حج آمده‌اند
تا خواص از همه لبیک مثنا شنوند

همه را نسخهٔ اجزای مناسک در دست
از پی کسب جزا خواندن اجزا شنوند

نه صحیفه است فلک هفت ده آیت ز برش
عاشقان این همه از سورهٔ سودا شنوند

نه صحیفه که به ده بند یکایک بستند
تا نه بس دیر چو سی پاره مجزا شنوند

خام پوشند و همه اطلس پخته شمرند
زهر نوشند و همه بانگ هنیا شنوند

زندگیشان به حق و نام بر ارواح چراست
کبشان ابر دهد لاف ز سقا شنوند

گنج پروردهٔ فقرند و کم کم شده لیک
گم گم گنج سرا پردهٔ بالا شنوند

فقر نیکوست به رنگ ارچه به آواز بد است
عامه زین رنگ هم آواز تبرا شنوند

شبه طاووس شمر فقر که طاوسان را
رنگ زیباست گر آواز نه زیبا شنوند

سفر کعبه نمودار ره آخرتاست
گر چه رمز رهش از صورت دیبا شنوند

جان معنی است باسم صوری داده برون
خاصگان معنی و عامان همه اسما شنوند

کعبه را نام به میدانگه عام عرفات
حجرهٔ خاص جهان داور دارا شنوند

عابدان نعره برآرند به میدانگه از آنک
نعرهٔ شیر دلان در صف هیجا شنوند

عارفان خامش و سر بر سر زانو چو ملخ
نه چو زنبور کز او شورش و غوغا شنوند

ساربانا به وفا بر تو که تعجیل نمای
کز وفای تو ز من شکر موفا شنوند

حاش لله اگر امسال ز حج و امانم
نز قصور من و تقصیر تو حاشا شنوند

دوستان یافته میقات و شده زی عرفات
من به فید و ز من آوازه به بطحا شنوند

هیچ اگر سایه پذیرد منم آن سایهٔ هیچ
که مرا نام نه در دفتر اشیا شنوند

ها و ها باشد اگر محمل ما سازی و هم
برسانیم بکم زانکه ز من ها شنوند

بر در کعبه که بیت الله موجودات است
که مباهات امم زان در والا شنوند

بار عام است و در کعبه گشاده است کز او
خاصگان بانگ در جنت ماوا شنوند

پس چو رضوان در جنات گشاید ملکان
بانگ حلقه زدن کعبهٔ علیا شنوند

زان کلیدی که نبی نزد بنی‌شیبه سپرد
بانگ پر ملک و زیور حورا شنوند

چون جرس دار نجیبان ره یثرب سپرند
ساربان را همه الحان، جرس آسا شنوند

در فلک صوت جرس زنگل نباشان است
که خروشیدنش از دخمهٔ دارا شنوند

به سلام آمدگان حرم مصطفوی
ادخلوها به سلام از حرم آوا شنوند

النبی النبی آرند خلایق به زبان
امتی امتی از روضهٔ غرا شنوند

از صریر در او چار ملایک به سه بعد
پنج هنگام دوم صور به یک جا شنوند

بر در مرقد سلطان هدی ز ابلق چرخ
مرکب داشته را نالهٔ هرا شنوند

خود جنیبت به درش داشته بینند براق
کز صهیلش نفس روح معلا شنوند

موسی استاده و گم کرده ز دهشت نعلین
ارنی گفتنش از هبر تجلا شنوند

بهر وایافتن گم شده نعلین کلیم
والضحی خواندن خضر از در طاها شنوند

بنده خاقانی و نعت سر بالین رسول
تاش تحسین ز ملک در صف اعلی شنوند

فخر من بنده ز خاک در احمد بینند
لاف دریا ز دم عنبر سارا شنوند

نعت صدر نبوی که به غربت گویم
بانگ کوس ملکی به که به صحرا شنوند

نکنم مدح که من مرثیه گوی کرمم
چون کرم مرد ز من بانگ معزا شنوند

زنده کردم سخن ار شاکر من شد چه عجب
که ز عازر صفت شکر مسیحا شنوند

شاید ار لب به حدیث قدما نگشایند
ناقدانی که ادای سخن ما شنوند

آب هر آهن و سنگ ار بشود نیست عجب
که دم آتش طور از ید بیضا شنوند

شاعران حیض حسد یافته چون خرگوشند
تا ز من شیر دلان نکتهٔ عذرا شنوند

خصم سگ دل ز حسد نالد چون جبهت ماه
نور بی‌صرفه دهد وه‌وه عوا شنوند

از سر خامه کنم معجزه انشا، به خدای
گر چنین معجزه بینند سران یا شنوند

راویان کیت انشای من انشاد کنند
بارک الله همه بر صاحب انشا شنوند

javad_f

کاربر

ارسالها: 1615

#487 Posted: 14 Aug 2011 11:01

شمارهٔ ۸۳ - قصیده

به جوی سلامت کس آبی نبیند
رخ آرزو بی‌نقابی نبیند

نبیند دل آوخ به خواب اهل دردی
که در دیدهٔ بخت خوابی نبیند

همه نقب دل بر خراب آید آوخ
چرا گنجی اندر خرابی نبیند

اگر عالم خاک طوفان بگیرد
دل تشنه الا سرابی نبیند

کسی برنیارد سر از جیب دولت
که در گردن از زه طنابی نبیند

دل افسرده مانده است چون نفسرد دل
که از آتش لهو تابی نبیند

رطب سبز رنگ است کی سرخ گردد
که آب مه و ماه آبی نبیند

همه عالم انصاف جویند و ندهند
از این جا کس انصاف یابی نبیند

اگر سال‌ها دل در داد کوبد
بجز بانگ حلقه جوابی نبیند

چو موقوف رزق است عمر آن نکوتر
که رزق آمدن را شتابی نبیند

جهان کشت زرد وفا دارد آوخ
کز ابر کرم فتح بابی نبیند

به ترک سخن گفت خاقانی ایرا
طراز سخن را بس آبی نبیند

نگوید عزل و آفرین هم نخواند
که معشوق و مالک رقابی نبیند

لسان الطیورش فرو بست ازیرا
جهان را سلیمان جنابی نبیند

بسا آب کافسرده ماند به سایه
که بالای سر افتابی نبیند

بسا تین که ضایع شود در بساتین
کز انجیر خواران غرابی نبیند

javad_f

کاربر

ارسالها: 1615

#488 Posted: 14 Aug 2011 11:01

شمارهٔ ۸۴ - در نکوهش و ملامت حسودان

مشتی خسیس ریزه که اهل سخن نیند
با من قران کنند وقرینان من نیند

چون ماه نخشبند مزور از آن چو من
انجم فروز گنبد هر انجمن نیند

از هول صور فکرت من در قیامتند
گر چه چو اهل صور فکنده کفن نیند

پروردگان مائدهٔ خاطر منند
گر خود به جمله جز پسر ذوالیزن نیند

بل نایبان یاوگیان ولایتند
زیرا که شه طغان جهان سخن نیند

گاوی کنند و چون صدف آبستنند لیک
از طبع گوهر آور و عنبر فکن نیند

چون طشت بی‌سرند و چو در جنبش آمدند
الا شناعتی و دریده دهن نیند

گاه فریب دمنهٔ افسون گرند لیک
روز هنر غضنفر لشکر شکن نیند

چون ارقم از درون همه زهرند و از برون
جز کآبش رنگ رنگ و شگال شکن نیند

اوباش آفرینش و حشو طبیعتند
کالا به دست حرص و حسد مرتهن نیند

اندر چه اثیر اسیرند تا ابد
زان جز شکسته پای و گسسته رسن نیند

گویند در خلافه ولیعهد آدمیم
مشنو خلافشان که جز ابلیس فن نیند

گویند عیسی دگریم از طریق نطق
برکن بروتشان که بجز گور کن نیند

خود را همای دولت خوانند و غافلند
کالا غراب ریمن و جغد دمن نیند

بر قله‌های کوه ریاضت کشیده‌اند
ارباب تهمتند ولی برهمن نیند

از روی مخرقه همه دعوی دین کنند
وز کوی زندقه بجز اهل فتن نیند

چون شمع صبح‌گاهی و چون مرغ بی‌گهی
الا سزاید کشتن و گردن زدن نیند

من میوه دار حکمتم از نفس ناطقه
و ایشان ز روح نامیه جز نارون نیند

جمعند بر تفرق عالم ولی ز ضعف
موران با پرند و سپاه پرن نیند

تازند رخش بدعت و سازند تیر کید
اما سفندیار مرا تهمتن نیند

فرعونیان بی‌فر و عونند لاجرم
اصحاب بینش ید بیضای من نیند

خود عذرشان نهم که جعل پیشه‌اند پاک
ز آن طالبان مشک و نسیم سمن نیند

آری به آب نایژه خو کرده‌اند از آنک
مستسقیان لجهٔ بحر عدن نیند

بل تا مرض کشند ز خوان‌های بد گوار
کارزانیان لذت سلوی و من نیند

بینا دلان ز گفتهٔ من در بشاشت‌اند
کوری آن گروه که جز در حزن نیند

جائی است ضیمران ضمیر مرا چمن
کارواح قدس جز طرف آن چمن نیند

نساج نسبتم که صناعات فکر من
الا ز تار و پود خرد جامه تن نیند

نجار گوهرم که نجیبان طبع من
جز زیر تیشهٔ پدر خویشتن نیند

وین جاهلان ملمع کارند و منتحل
ز آن گاه امتحان بجز از ممتحن نیند

از نوک خامه دفتر دلشان سیه کنم
کایشان زنخ زنند، همه خامه زن نیند

آنجا که من فقاع گشایم ز جیب فضل
الا ز درد دل چو یخ افسرده تن نیند

معصوم کی شوند ز طوفان لفظ من
کز نوح عصمت الا فرزند و زن نیند

در کون هم طویلهٔ خاقانیند لیک
از نقش و نطرتند ز نفس و فطن نیند

حقا به جان شاه که هم شاه آگه است
کایشان سزای حضرت شاه ز من نیند

javad_f

کاربر

ارسالها: 1615

#489 Posted: 14 Aug 2011 11:02

شمارهٔ ۸۵ - قصیده

آمد بهار و بخت که عشرت فزا شود
از هر طرف هزار گل فتح وا شود

گلشن شود نشیمن سلطان نوبهار
چون بهر شاه تخت مرصع بنا شود

کان زر و جواهر بحر در و گهر
شد جمع تا نشیمن بحر سخا شود

برگش زمرد است و گلش لعل آبدار
گلزار تخت شه که بر آب بقا شود

توران سزد به پادشهی کز سر پری
لعلی به صد هزار بدخشان بها شود

شد وقت کز نسیم قدوم بهار ملک
در باغ تخت غنچهٔ یاقوت وا شود

عید قدم مبارک نوروز مژده داد
کامسال تازه از پی هم فتح‌ها شود

عید مبارک است کزان پای بخت شاه
چون شاهدان ز خون عدو پرحنا شود

خاقانی عید آمد و خاقان به یمن خود
هر کار کز خدای بخواهد روا شود

javad_f

کاربر

ارسالها: 1615

#490 Posted: 14 Aug 2011 11:02

شمارهٔ ۸۶ - در رثاء امام شهاب الدین

سر چه سنجد که هوش می‌بشود
تن چه ارزد که توش می‌بشود

دلم از خون چو خم به جوش آمد
جان چو کف ز او به جوش می‌بشود

منم آن بید سوخته که به من
دیده راوق فروش می‌بشود

چون گریزد دل از بلا که جهان
بر دلم تخته پوش می‌بشود

من ز گریه نیم خموش ولیک
مرغ جانم خموش می‌بشود

ساقی غم که جام جام دهد
عمر در نوش نوش می‌بشود

بختم آوخ که طفل گرینده است
که به هر لحظه روش می‌بشود

طفل بد را که گریهٔ تلخ است
به که در خواب نوش می‌بشود

خواب آشفته دیده بودم دوش
عالم امشب چو دوش می‌بشود

آه کز مردن امام شهاب
آه من سخت کوش می‌بشود

دلم از راه گوش بیرون شد
بیم آن بد که هوش می‌بشود

نه به دل بودم این سخن نه به گوش
که دل از راه گوش می‌بشود

ای دریغ ای دریغ چندان رفت
کآسمان پر خروش می‌بشود

تف آه از دلم سرشته به خون
سبحه سوز سروش می‌بشود

به وفاتش امام انجم را
ردی زر ز دوش می‌بشود

داغ بر دل زیاد خاقانی
گر ز دل یاد اوش می‌بشود

صفحه 49 از 99: « پیشین 1 ... 48 49 50 ... 98 99 پسین »

شعر و ادبیات /

Khaghani | خاقانی

این تاپیک بسته شده. شما نمیتوانید چیزی در اینجا ارسال نمائید.

↑ بالا