ارسالها: 556
#1
Posted: 1 May 2012 13:05
اشعار و دو بیتی های فايز دشتستانی
زندگیبه من آموخت هر چیز قیمتی دارد...پنیر مجانی فقط در تله ی موش یافت می شود
ارسالها: 556
#2
Posted: 2 May 2012 06:20
زایر محمدعلی متخلص به (( فایز)) و مشهور به (( فایز دشتستانی)) از شاعران دوبیتی سرای بزرگ ایران است. اصل وی از دشتی می باشد و چون در طول تاریخ بلوک دشتی و مرکز آن خورموج یکی ازبلوکات و مناطق دشتستان بزرگ محسوب می گردیده است لذا به همین مناسبت در تاریخ ادبیات ایران این شاعر به فایز دشتستانی شهرت یافته است.
از زندگی اولیه فایز ما را چندان اطلاع دقیقی نیست و آنچه که در زمینه تاریخ و محل تولد و زندگیش به دست آمده در میان و صاحبان تراجم اختلاف است. بعضی سال تولد او را 1250 هجری قمری برابر با 1290 هجری خورشیدی و محل تولدش را قریه (( کُردُوان )) از قراء دشتی دانسته اند. بعضی دیگر زادگاهش را بندر (( دیر )) ذکر نموده اند. و پاره ای تاریخ تولد او را به سال 1252 یا 1253 هجری قمری و محل تولدش را قریه (( زیارت )) می دانند.با این همه معلوم و مسلم گردیده که مسقط الراس او روستای (( کُردُوان)) از ولایت (( شُنبه)) در بلوک دشتی است. گویا در کودکیپدر را از دست داده و تحت سرپرستی مادر قرار می گیرد.
او دوره کودکی را در زادگاهش گذرانید و در نوجوانی به تحصیلخواندن و نوشتن در مکتب خانه پرداخت.
فایز مردی متوسط القامه با چهره ای گندم گون بود، گویند مدتی از عمر خود را به شبانی گذرانید وزندگی ساده و بی ریای روستایی داشت، در عین حال مردی خوش مشرب و بذله گو نیز بود و چون از صدایی خوش و گیرا برخوردار بود دوبیتی هایی را که می سرود با آوای غم انگیز دشتستانی (شَروه) بر زبان زمزمه می کرد. در بیان شرح حال وی عوام زندگی افسانه آمیزی به او نسبت داده و با استناد به بعضی از دوبیتی هایش او را موجودی افسانه ای یعنی حور و پری (پریزاد) مرتبط دانسته وی را در ردیف عشاق معروف قلمداد کرده اند.
بگو تا دلبر((حورم)) بیاید سفید و نازک و بورم بیاید
دمی که میرود تابوت فایز بگو تا بر لب گورم بیاید
***
پری پیکر بت عیسی پرستم به یک نظاره دل بردی زدستم
پری برگرد و با من آشنا شو که من دین مسلمانی شکستم
گویند فایز در زمان میرزا علی اکبر خان و پدر میرزا محمد خان غضنفرالسلطنه سفری به برازجان کرد و مدت کوتاهی مهمان ضابطبرازجان بود و از طرف او مورد توجه و محبت قرار گرفت. وی معاصر محمد خان دشتی بود.
بیشتر سروده های فایز در قالب دوبیتی است و شاعر تخلص خود رادر آخردوبیتی هایش آورده است و این از ویژگی های شعر فایز می باشددر حالی که شاعران قبل و بعد از او نام و تخلص خود را اغلب در غزل و قصیده آن هم در مقطع غزل جایز دانسته اند.
فایز را در واقع شاعری با احساس و متعلق به عوام باید دانست او در حقیقت بنیانگذار شعر فولکوریک و ادبیات عامیانه و بومی است و در این خصوص سرمشق دیگر شعرای دوبیتی سرای جنوب ایران بخصوص دوبیتیسرایان مناطق دشتی، دشتستان و تنگستان بوده است به طوری که شاعران دوبیتی سرای بعد از اواز این شاعر تأثیر پذیرفته و بسیاری از مضامین شعری را از او تقلید کرده اند.
در مورد طول عمر، تاریخ وفات و محل فوت فایز اخبار مختلفی وجود دارد. بعضی مدت عمر او را هفتاد و بعضی دیگر هشتاد سال گفته اند همچنین تاریخ فوت او رابعضی سال 1330 هجری قمری در قریه بردخون و بعضی در سال 1333 هجری قمری در خورموج و پاره ای نیز محل فوتش را قریه زیارت یاد کرده اند.
زندگیبه من آموخت هر چیز قیمتی دارد...پنیر مجانی فقط در تله ی موش یافت می شود