صفحه 20 از 103: « پیشین 1 ... 19 20 21 ... 102 103 پسین »

اشعار کردی و لکی

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#191 Posted: 18 Oct 2013 11:02

بیوگرافی شامی کرماشانی شاعر بزرگ کورد

"شاهمۆراد" (شامی کرماشانی)کۆر مه رحوومه یل "خۆدامۆراد" و "فانووس" له سال 1296 هجری شه مسی (کووچی هه تاوی) له کرماشان وه داڵگ بی. وه قه وڵ خوه ی وه ختی چوار ساڵی بی وه نه خوه شی ئاوڵه(آبله) کوور بی و داڵگ و باوگیشی هه ر له مناڵی له ده س داس.
هه یکه ڵ گه وراو ده س و په نجه یه یل پان و قه وی داشت که نشانه ی ئه نجام کاره یل سه خت بی، چوون له نه بوین باوگ و کووری چاوی له به رابه ر ره نج و سه ختی رووژگار قه د راسه و کرد و ئه رای ئییه که سه ربار کوومه لگای(جامعه)نه ود ناچار بی کار بکه ی وه له ماڵ "حاج ئه مان ا... مۆعته زدی" پیای ناودار و سه رشناس که له خاسی و ساده گی وه ناو بانگ بی وه له گه ورایه یل خاندان خوه ی وه حساو هاتیا مه شغوول وه کار بی .وه قه ول خوه ی رووژانه دۆ هزار که ره ت تۆلۆمبه(تلمبه)دیاد تا له چالئاو ناو حه یات ، تانکر و حه وز ئاو که ئه رای مه سره ف و خواردن ماڵ بی پڕه و بوود.
شاهمۆراد دی جوور هه سن(فولاد)ئاودیده بی ، هه ر وه خت له ئه و پیا (حاج ئه مان ا...) قسه
هاتیاده وه سه ت وه خاسی ناوی بردیاو ئه رای گه ورایه یل مه حه ل جوور مه رحووم"مۆ حه مه د خان چه نانی" ره حمه ت کل کردیاد.
شاهمۆراد زاده ی ره نج و زه حمه ت بی وه له تایبه تمه ندیه یل(خصوصيات) مه ردم کوومه ڵگای له بان تا خوار ئاگادار بی،له که له مات ،مه سه له یل و جۆکه یل کووچه و مه حه ل و قاوه خانه بگری تا بره سیده
دکۆراسیۆن و ئارایش ماڵه گان ،تا خوه ندن فکر ته به قه ی مۆره فه هۆ پویلدار کوومه ڵگاگه ی وه خاسی ئاگادار بی که له ناو ئه شعاری وه رووشنی دیاره، هه ر چه ن سه واد خوه ندن نه یاشت وه نابینا بی وه لی ته شبیهات، ئستعارات،تیره و تانه،وه سف و شه رح مۆشکلات کوومه ڵگا له ناو ئاساری باعس بوود که ئنسان ئه ڕای سه خت بوود قه بوول بکه ی که "شامی" نابینا بییه.

شامی له ئه وه ڵ جوانی له ژیر سایه و مۆحه به ت که سه یل خاوه ن مه دره ک و خاوه ن ناو جوور مه رحووم "شمسالعلما"،"آقا شمسالدين آل آقا" توێنست له مه جالس ئه وان وه گه رد شاهکاره یل "خه یام"،"سه عدی"وه "حافز" ئاشنا بوود ، له کووچه و بازاریش که خوه ندن ئه شعار کوردی ره سم بی ، له مه جمووع ئه ی دۆ ده لیله باعس بی که ئحساس و ئه فکار ناو ده روونی بایده کۆڵ که ته مامه ن ره نگ ئجتماعی داشت و جوور زه ره بین(ذه ره بین) ژیان و زندگی مه ردم ره نج کیش کوومه ڵگا وه گه رد ته به قه ی مۆره فه و پویلدار خسته ژیر نه قد و جوور یه ی نه قاش ماهێر له ناو تابڵۆه یل عام په سه ند خوه ی وه زووان شێعر به یانی کرد.

هیچوه خت مه دح یا ستایش خان یا حاکم و فه رمانڕه وا له"شامی" نه شنه فتیمنه ، که سه یڵ فره یگ بینه که له ئه ده بیات خاوه ن ناو بینه و هه ر ئییه که ئیجوور که سه یڵه مۆحه به ت کردنه سه پییان به شیگ یا چه ن به ش له دیوانه گه یان تایبه ت(مختص)وه مه دح و ستایش ئی خان و خاندانه یڵه کردنه وه تایبه ت (به ويژه)له ناو شاعره یڵ مه حه لی که فره تر له ی رییه زندگی کردیان وه لی شاعر ئیمه وه ی ده ڵیڵه که ده س فره بانی له مه دح و هه جا و ته نز(طنز) داشت وه گه رد ئه و گشته که م و کاستی زندگییه هیچوه خت حازر نه وی که ئه رای ئی خان و خاندانه یڵه مه داحی بکه ی یا لا ناو شێعره گانی له لییان جانبداری بکه ی . ته نیا وه راستی و دۆرۆستی وه خدمه ت وه کوومه ڵگای(جامعه) ته وه جۆ کردیاد.
سه بک شێعر شامی له ئه ده بیات یه کی له تازه ترین و نووترین سه بکه یله و له راستی بایه د له ی به شه له زووان کوردی ئه و وه خاوه ن ئی سه بکه بزانیم چوون له ناو شاعره یڵ وه رجه شامی ئی سه بکه وجوود نه یاشت .
هه ر چه ن ئیمه له ئه ده بیات مه حه لی خوه مان سه بک مۆدێرن نه یاشتیمنه وه ئیرنه یش (هنوز) که سانی هه ن که زه وق شاعری دیرن هه ر ئییه که یه ی که م وه گه رد ئه ده بیات غه رب ئاشنا بوون تووان وه هه ر به دبه ختی که بییه قه یری (مقداری) له و که له مات و جۆمه لاته له ناو شێعره گانیان وه کار بووه ن که باعس بوود شێعره گه یان ته مامه ن هه ڵه و گه ردیدۆ ئساڵه ت (اصالت)خوه ی له ده س بییه ید وه لی شامی توێنست وه بی هیچ ئمکانات ئمرووژی وه بی هیچ ئاگاهی له سه بک و سه رف و نه حو(صرف و نحو) وه...خوه ی بکه یده خاوه ن سه بکی که ئمروو وه پی ئویشن سه بک ساده که له تایبه تمه ندییه یل(خصوصيات)ئی سه بکه نزیک کردن و هه ماهه نگ کردن شێعره؛ وه قسه کردن عادی و رووژانه ی مه ردم وه ی مه رجه که دووری بکه ی له قسه یل ناشیرین مه گه ر له شوینه یلی که شاعر وه عه مد یا قه سد(قصد)ئی کاره بکه ی که شێعره یڵ شامی گشت ئی تایبه تمه ندییه یله بی هیچ خه تایی ره عایه ت کردییه، وه جاڵبتر ئییه سه که تایبه تمه ندی بیشتر مه کته به یل هۆنه ری و ئه ده بی ئۆرووپا توێنیم له ناو ئاساری وه رووشنی بوینیم. ئه رای نموونه سه بک رۆمانتیک هه ر چه ن وه ناو مه کته ب شناسنه ی و مه عنای جووراوجوور له لی که ن و ئه یره جای به حسی(بحثی) نییه.

ولم كه

شرف كشياد و وژدان جوانمرگ بي

و بي وژداني حيرانم ولم كه

وارواي شرف سوگند دائم

ملول مرگ وژدانم ولم كه

نگرت كس دعوتم،خوم بیم مهمان
و كار خوم پشیمانم ولم كه
ولم كه تا نوی كس پی و دردم
دوسه روزی كه مهمانم ولم كه
ولم كی یا نكی رحمی و حالم
تنم گردیده زندانم ولم كه

هه میشه ئی قسه خستیاده یادم که ئه گه ر چه شامی له زاراوه ی مه حه لی مۆ خه فه ف شاهمۆراده وه لی ئه رای ناو شاعری من که له مه ی مۆناسبیگه هه رچه ن من وه مۆشتاقیش ناودارم وه لی شامی وه ما عنای مه نسووب وه زه مان شامه و وه تیا:
تاریکی هه میشه یی من نیشان ده ی وه ئه گه ر چشتی ده رباره ی من نویسای ئی قسه ی منه حه تمه ن وه مه ردم بویش.
شامی له دۆوم رووژ ئازه ر مان سال 1363 له 67 ساله گی و له شوین یه ی نه خوه شی دریژ مۆده ت له ناومان چی و له باخ فرده وس شاره گه مان کرماشان وه خاک سپاردنه ی .

وه قه ول شامی خوه ی:

من اگر اهل وفايابي وفا بودم گذشت

مدتي مهمان در اين محنت سرا بودم گذشت

زاغ بودم در چمن يا بلبل افسرده حال

در گلستان جهان گل يا گياه بودم گذشت

ویرایش شده توسط: nisha2552

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#192 Posted: 18 Oct 2013 11:05

شعری از شامی کرمانشاهی

روژی که من بیم وه مادر په یدا
قه وم وه شادی وه خت بی بون شه یدا

شوکر خوداوه ند وه جا ئاوردن
جه شنی وه شادی من به رپا که ردن

شه و یازدهوم ساعت که ردن خوه ش
ناو به نده نان شامی سته م که ش

تا من وارد بیم وه ی مهنت سرا
وه ی دونیای پور جور پور ماجه را

هه نووز نه شناسم چه پ و راس ده س
ده ست جه هاندار جه هان بینم به س

سی ساله نیمه تفل خارو زار
ماده رم وه ده رد سه ختی بی دوچار

شه ش ماه ته مام وه بان جا بی
عاقبه ت ده وای ده رد فنا بی

من مه نم ئه رای جه فای زه مانه
په ی تیرو ته نه ی خیش و بیگانه

له به عد ده سال فه وت ماده رم
خاک یه تیمیش رشیاده سه رم

[b]زمسان 1324 [/b]

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#193 Posted: 18 Oct 2013 11:06

خیش و بیگانه بزانن قاتڵ گێانم تونی
باعسی ئاه و فغانی شام،هجرانم تونی

بی سه به ب باران دیده دامه نێ که س ته ر نه کرد
مایه ێی ئه شکێ عه یان و ئاهێ پنهانم تونی

خوه م شناسم دوزوخاو دیده و ئارام دڵ
تو همه تێ ناحه ق وه کی که م؟بی وه فا زانم تونی

شامی کرمانشاهی

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#194 Posted: 18 Oct 2013 11:13

اعتیاد

دنانم ژان کرد پی دوای دنان
سر خوم هل گردم ورو خیاوان

دوس وقت تنگ مکی یاد دوس
له ابرایم اباد چیم ورو سیروس

له سه رای سیروس دنان سازیگ هس
او دنان سازه رفیق بنده س

وتم چمه لای اقای مسنن
بییه در باری دنام له بن

هم ریش هم قیچی دمه دس خوی
توای بکیشی یا پری بکی

چو رسیم وسره .سه رایه سارا بگ
جم بیون عده ای جوان بی رگ

یازده نفر بین . هر یازده خمار
ودسه خماری تک داینه دیوار

هر یازده خمار هر یازده پکر
ودسه خماری سینه دانه خور

لوره ایرج دیم کوره یارو عطار
له بالا خانه ی. گرت. خستیونی خوار

بالا خانه .گرت. وه بسکی برزه
بیه سه قاتل ه هر چی سر هرزه

هرچر سر هرزه یا پهلوانه
اخر خنه ای خوار وبالا خانه

رفیقیل وه زور قسم وقران
تا اخر پله هریون بنین بان

کم کم بنه ای تا اخره پله
لوره دی زانن پله گان شله

دلکی دنه لی له بام هستی
خانه ی ناو گرداب فقر وتنگدستی

یه وخت بیدار بو وخاوه غفلت
غرقن وه دریای نفرین ونفرت

هریون وینه ای مویش گشت کرده لانه
قنداق خور نمینه سه قهوه خانه

خیابان مولا بکی خراوت
چن جور جنایت کردننه له ناوت

ویلا باوکی دیم وداغ کور بی
چنگ خسیتیسه صورت یخه ی خوی دری

هم دریده سینه وهم ناوچو
هم ایوشی یارب کس ودردم نود

یارب کس چومن رنجی بیور نود
خورد وخوراکی خوین جگر نود

پنجاه وشش سال وعمرم چیه
له هیوچ اداریگ سابقه م نیه

نه کلا بردار نه حقه بازم
عمری دام وسر وسر افرازی

یی کوری دیرم نوزده سالیه
موقعی زندگی ژن ومالیه

موقیه که چو دار وساییه بنیشم
اه راحتی وه دل بکیشم

ولی میوه ی مزد باغبانیم
تلخ کردیه باده ی زندگانیم

هزاردفعه وتم ای روله هوار
له ناو همسایه ایل سر نخه خوار

دو خویشک دیری نجیب وسنگین
تو کار بد کی اوانه بونه ننگین

خویشک گرتی کسی نیه خوازی
کی لانه ودره لانه ی مار سازید

هزار دف وتم تیوله ماره زرد
وگرد رفیق نادرس نگرد

اگر هفته ای وگرد گرتی بگردی
تا روژ مردن مبتلای دردی

درد بی دوای علاج نا پذیر
روله چت بیوشم چت بارم یاد

رنجت بی ور بود رنجم دادیده باد
قیچی گاز انبر دسه تیشه وقن شکن

چو پند شامی نشنفتی گرتی وه گوش
گرتی بید کم کم بیوده گرت فروش

یه سه کار تو کیشاسه زندان
خوم زانم لوره گه نت تیه یده بان

چپاله واردنگ سیله چپ وراس
دردی که گردی نصیب خود بو

شامی کرمانشاهی

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#195 Posted: 19 Oct 2013 22:20

و بس كه گردیم دس و بان دس
قرب ئرام نمن چو میوه نارس
جواو سلام نیشنوم له كس
بیكار چو ایمه له ایران فره س
خوش و حال هركس مردیت آسودس
دكتر مصدق تكلیف مان چه س

نیمی له ملت دچار دردن
له صب تا غروب بیكار مگردن
و گسنه یی وینه ی زعفران زردن
مرد مبارز روز نبردن
زر ئرای ئیوس شر ئرای ایمه س
دكتر مصدق تكلیف مان چه س

نیمی له ملت چو گای پرواری
هر خون و خفن له سمن كاری
سرمستن و جام باده بی عاری
همیشه هفت رنگ و سفرشان هس
دكتر مصدق تكلیف مان چه س

ئوشن چل هزار بیكار و پاتخت
عمر گرامی مگذرن و سخت
بی جا و مكان بی لباس و رخت
سه وعده غذا كردن و یی وخت
ئاخر ئوانش هم نوع ئیوس
دكتر مصدق تكلیف مان چه س

یسه چوار روژتر هم زمستانه
زوخال نابوده هیزم گرانه
صدای زیل و بم بفرو بارانه
شقه ی دنان تی چو مسگر خانه
داش! نانوایی نی كفیده دس
دكتر مصدق تكلیف مان چه س

غصه كسادی سفید كرد ریشم
له صوب تا غروب خمیازه كیشم
من وه انتظار مشتری نیشم
بازرس یل هرسات مكن تفتیشم
چه بكم ئرای تلكه ی بازرس
دكتر مصدق تكلیف مان چه س

مشتی زر پرست سكه ی زر شناس
هیچ دینی نیرن غیر از اسكناس
مه مجلس ریا و روضه ی قارداس
تا نشان بین اسپاب و اثاث
یه روضه نیه، یش یی جور حقه س
دكتر مصدق تكلیف مان چه س

سه ماهه حقوق پاسبان شار
نیرسید نیده ی دس طلبكار
مر جرات دیرن بچنه بازار
یه چری آقا! ئو داد كی سركار
دس مایه نیریم حساوكت بار
و دینت قسم نقدو نسیه س
دكتر مصدق تكلیف مان چه س

اوضاع مملكت درهم برهمه
وینه ی زلف یار پر پیچ و خمه
نیمی له ملت دچار غمه
رشته زندگی خیلی محكمه
ورنه و آسان گیان مدن و دس
دكتر مصدق تكلیف مان چه س

دست و پای مردم پیچاسه و هم
گش و كساتی دچارن و غم
له هر كس پرسم ئوشی چه بكم
و گیان شامی هر له كیسه خوم
من ئوشم بخوین تا ئوری كه هس
دكتر مصدق تكلیف مان چه س

شامی کرمانشاهی

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#196 Posted: 19 Oct 2013 22:27

دوبیتی لکی

دی ساچمــَـه پِر بیه دل ا پـِـژاره
نَهــتـِــن تـو بیـــه چـــاوی دواره

مه تا که بایجــمِرا تاف اَسِـر چَم
لاوارِم هت حیـا که دی گــــلاره
************

چوی کوگِ ور نِسار،تو گاره گـارتَه
لیــلاژ حاکـم کـوتِ شیــــوه قمــارته
مزونی دوَشو وحی هَت و وت چه؟
خدایــش وژ عاشــقِ چَمـل خمـارتَه

مهدی گرائی گراوند

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#197 Posted: 19 Oct 2013 22:29

دل بکن (لکی)

هه دوس وه گرد تونم یارقدیمی دلم
درتل سخونلم کل،داری قاپ و قولم

جام شراوم تونی ، شهد و گلاوم تونی
ار سر بوم دلم،کفتـر کاوم تونی

قول و قرارت یه بی،جلدی بچین و باینا
نه ژهری بینه حوردم ، تارم بکین و ناینا

چن روژه بی تو هارم،دلتنگ و رنگ داوارم
آخ بمـرم قدم خیـر،ساتی بوه دیارم

خیال خومم گرون ، ار سر زلف شلت
سرسره بازی بیتی ، بی خور اژ عیولت

بی خور اژ توریاین ، بی خور اژ کارلت
نایون و آیل وضی ام ، قراتی و ظلملت

مهـدی بوری حیا که ، دل بکن اژ گلاره
تا که چمـری مه بوین ، ایواره ار ایواره

مهدی گرائی گراوند

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#198 Posted: 19 Oct 2013 22:31

مه دوست دیرم(لکی)

خوین رشن و قاتل گیونم تونی
تیر خدنگ ار نوم سخونم تونی

صادر کر حبس بی جرمم تونی
دس بوئس سفت بی حکمم تونی

تو قاتل پونصد بنه خداین دوس
چوی گا کلوله هِین و ناپیاین دوس

بربر بکش قتام پر جفاین دوس
قاتل بی بث کر و بی نواین دوس

ار ایی گیون هر وژه صد تیخ مه
تو بکولن زمم تو آو خواین دوس

تو اور پر وارونی اژ خوین منین
صدساله ریشیم حشک بیه کل تونین

تو سخت و آز اپا برین چوی مپل
ار نصم ریه ت زمه ماو قاپ و قول

گیون دلم بخن چوی مونگه شوی
عروس شادیم بچو بار پا بو ی

بالای رنگین و قد و قامت در
چوی الفی کین که نویسایه کلهر

تو نتفن ار چاره ی هول هتیم
ا یک نهنجن پال ا پا کتیم

چوی واوه روئه ار آوارم نکو
چوی کله سی ،تو ار وهارم نکو

چوی آگری ار نوم داوارم نکو
چوی هنجسی ار ری هومارم نکو

انگیزه ا دشت مه دی حشک بیه
چوی اسکه د شوقی و ژیاین نیه

مه چوی مریخ، شوق ونوست دیرم
گیون مهدیت،یگل بوش دوست دیرم

پی نویس:
گاکلوله:گاو پیشانی سفید ، بنه:بنده_خلق ، بربر:دسته دسته
قتام:استعاره از ستمگر{زنی که دستور کشتن حضرت علی(ع) را داد.}
بث کر:میانجی ، بی نوا:بی رقیب_بدون جلودار ، وژه:وجب ، بکولن:تازه کن ، آز:توان_رمق
مپل:کوهی مرتفع واقع در شمال کوهدشت نصم ری:نیمه راه ، مونگه شوی:شب مهتابی
پا بوی:همراه عروس. (در زمان قدیم،دو یا چند نفر(زن)از بستگان داماد،به خانه عروس می رفتند و سوار بر اسب،عروس را به دیار و خانه ی داماد می آوردند.

مهدی گرائی گراوند

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#199 Posted: 19 Oct 2013 22:33

پشو حال

عاشق و مردال تونم
لیوه و پشو حال تونم

شاعر یه چی ا تونم
آخ درودر خال تونم

ار نوبت مرگ تو بو
حاضری ا جال تونم

خدا مزونی بی قرار
ماچی ا زنج چال تونم

آواز خون و مه دنگ کرم
ایرج و اخبال تونم

عمری که مه عادتیه
مشق پر و بال تونم

مه دوس و آشنا عاشقه
پارسال و ایمسال تونم

ار بوینه سر چوپی رفیق
مه دس و دسمال تونم

دوشو بستوی تر کمر
ا خواو که مه شال تونم

مهدی بچو بوشتیه بین
که زنیه چال تونم

مهدی گرائی گراوند

nisha2552

کاربر

ارسالها: 3525

#200 Posted: 22 Oct 2013 22:07

داوار کؤت و زخال نیه
هاره ولی گمال نیه

گیون آگر و گیون دار نیه
ا هوچ کسی بیزار نیه

وحشی صفت و گرگ نیه
بلا بار و تورگ نیه

داری هس و داری نیه
جنگری و لاری نیه

زونیش نیه ژنیش نیه
ژهر هفی و جنیش نیه

تیژکر چم و هوش و گوش
آسونه انصافاً تو بوش

خدا مزونی سخت نیه
چوی یه د کار و نخت نیه

زوتر بوشی تا نوتونه
آشنا بوشتی نه بیگونه

مهدی گرائی گراوند

صفحه 20 از 103: « پیشین 1 ... 19 20 21 ... 102 103 پسین »

شعر و ادبیات /

اشعار کردی و لکی

برای دسترسی به این قسمت میبایست عضو انجمن شوید. درصورتیکه هم اکنون عضو انجمن هستید با استفاده از نام کاربری و کلمه عبور وارد انجمن شوید. در صورتیکه عضو نیستید با استفاده از این قسمت عضو شوید.

↑ بالا